4. TARIMSAL DESTEKLEME POLİTİKASI VE TARIM SİGORTALARI
5.9. Devlet Destekli Tarım Sigortası (DDTS) Uygulamaları
5.9.3. Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortaları
Sigorta Kapsamı:Tüm Bitkisel Ürünler(Meyve, sebze ve tarla ürünleri, Sera sigortalarına
kabul edilmeyen seralarda bulunan ürünler).
Verilen Teminatlar : Dolu, yangın, fırtına, deprem, hortum ve heyelan teminatları paket
olarak. Bu teminatlara ek olarak, meyveler için don teminatı, meyve sebzeler için dolu hasarı nedeni ile meyve ve sebzede meydana gelen kalite kaybı.
Prim Ödemesi: Poliçede yazılı primin %50'si Devlet tarafından karşılanacaktır. Sigortalı
tarafından ödenecek olan primin %10'u peşin alınır; kalan prim tutarı da hasat sonunda tahsil edilir (poliçe bitiş tarihi).
Hasar İhbarı: En geç 5 işgünü içinde TARSiM veya acenteye ihbar yapılır.
Hasar Organizasyonu: Hasar ekspertizi TARSİM tarafından görevlendirilen eksperler
Tazminat Ödemesi: Tazminat miktarları en geç 30 gün içinde yine TARSİM tarafından
sigortalıya banka kanalıyla ödenir.
Dolu teminatı başlangıcı;
• Tarlada/bahçe yetiştirilmek amacıyla ekilmiş ürünlerin yeşermesi ve filizlenmesi • Meyve ağaçlarında çiçeklerin meyveye dönüşmesi
• Üzüm ve kivide, salkım taslaklarının oluşmaya başlaması • Muz bitkisinde çiçek doğumunun başlaması
• Çilekte bitkinin kol atması
• Fındıkta, ocakta bulunan çotanaklardaki danelerin en az %90’ının mercimek iriliğine gelmesi
• Fidelerin ve fidanların tutması ve yeşermesi ile başlar.
Don teminatı başlangıcı;
• Üzüm ve kivi asmalarında tomurcuk gözlerin uyanmasından,
• Turunçgiller, zeytin, muz, yenidünya ve avokado ürünlerinde meyvelerin oluşmasından,
• Fındık ürününde bahçedeki ocaklarda bulunan dişi çiçeklerin en az %90’ ının (Karanfilli tomurcukların) etrafını çevreleyen pulcuklardan ayrılıp, sap oluşturmaya başladıktan ve ilk yaprakçıklar görülmeye başladıktan,
• Yumuşak çekirdekli, taş çekirdekli ve diğer meyvelerde bahçenin fenolojik olarak meyve bağlama dönemine girmesinden,
• Ayvada taç yapraklara bakılmaksızın meyve dönemine girmesinden sonra başlar.
Meyve bağlama dönemi: Ağaçta çiçek döneminin tamamen sona erdiği ve meyve tutumunun
görüldüğü dönemdir (normal koşullarda taç yaprakların %95’inin dökülmesiyle veya işlevselliğini kaybetmesiyle anlaşılır.
Sigortalı bahçede meyve dönemindeki ağaç sayısının toplam ağaç sayısına oranının % 90’i aşması halinde don teminatının başladığına hükmedilir.
Teminat Dışında Kalan Haller
Hava sıcaklığı O C derecenin altına düşmediği halde, hava sıcaklığındaki ani değişiklikler nedeniyle üründe meydana gelen renk bozuklukları ve değer eksilmeleri teminat kapsamı dışındadır.
Teminatın sona ermesi;
-Ürünün tam hasara uğraması -Sözleşmenin feshedilmesi
Turunçgiller ve Zeytin ürününde, ürünün hasat edilmeden ağaçta bırakılmasının talep edilmesi halinde, poliçede belirtilmiş olan son hasat tarihinden itibaren en fazla 30 gün ile
sınırlı olmak üzere, yapılacak risk incelemesi sonucuna göre %100 ek prim uygulanarak
fırtına ve hortum dışındaki teminatlar için süre uzatılabilir. Çizelge 5.4. Tahıllar için bitkisel ürün sigortası örnek tablosu
ÜRÜN BUĞDAY
ALAN 50 Dekar
VERİM 400 Kg/Dekar
ÜRÜN SATIŞ FİYATI 0,37 YTL
SİGORTA BEDELİ 7.400 YTL
HASAR NEDENİ DOLU
BELİRLENEN HASAR ORANI %70
TAZMİNATA ESAS OLACAK HASAR TUTARI 5.180 YTL
MUAFİYET ORANI %10
MUAFİYET TUTARI
(Muafiyet Oranı * Sigorta Bedeli) 740 YTL (7.400*%10)
MÜŞTEREK SİGORTA ORANI %10
MÜŞTEREK SİGORTA TUTARI
(Hasar Tutarı – Muafiyet Tutarı)* %10 444 YTL [(5.180-740) * %10)] ÖDENECEK TAZMİNAT TUTARI
Çizelge 5.5. Meyveler için bitkisel ürün sigortası örnek tablosu
ÜRÜN KAYISI
TOPLAM AĞAÇ SAYISI 200
VERİM (Kg/Ağaç) 100
ÜRÜN SATIŞ FİYATI 1,00 YTL
SİGORTA BEDELİ 20.000 YTL
HASAR NEDENİ DON
BELİRLENEN HASAR ORANI %100
TAZMİNATA ESAS OLACAK HASAR TUTARI 20.000 YTL
MUAFİYET ORANI %20
MUAFİYET TUTARI ((Muafiyet Oranı * Sigorta
Bedeli) 4.000 YTL (20.000*%20)
MÜŞTEREK SİGORTA ORANI %40
MÜŞTEREK SİGORTA TUTARI
(Hasar Tutarı – Muafiyet Tutarı)* %10 6.400 YTL [(20.000-16.000) * %40)] ÖDENECEK TAZMİNAT TUTARI (Hasar Tutarı
– Muafiyet Tutarı – Müşterek Sigorta) 9.600 YTL (20.000-4.000-6.400)
Bitkisel Ürün Sigortalarında ürün gruplarına ve teminat çeşitlerine göre sigorta bedeli üzerinden uygulanacak muafiyet ve müşterek sigorta oranları aşağıda görülmektedir.
Çizelge 5.6. Bitkisel ürün sigortası muafiyet ve müşterek sigortalar(2008)
Muafiyet (Sigorta Bedeli Üzerinden) Risk Adı Kısmi Hasarlarda
(%) Tam Hasarlarda (%) Müşterek Sigorta (%) Dolu 10 15 0 Yangın 10 15 0 Heyelan 10 15 0 Fırtına 20 25 0 Hortum 20 25 0 Don 0 0 50
Dolu, Yangın ve Heyelan nedeniyle meydana gelen kısmi hasarlarda Toplam Sigorta Bedelinin % 10'a kadarı, tam hasarlarda ise Toplam Sigorta Bedelinin % 15'a kadarı hasar ödemesinden muaftır. Fırtına ve Hortum nedeniyle meydana gelen kısmi hasarlarda Toplam Sigorta Bedelinin % 20'si kadarı, tam hasarlarda ise Toplam Sigorta Bedelinin % 25'i kadarı
hasar ödemesinden muaftır. Teminat kapsamındaki risklerin meydana getirdiği zararlar, yukarıda belirtilen muafiyetler çerçevesinde karşılanır.
Don nedeniyle meydana gelen hasarlarda, muafiyet uygulaması bulunmayıp, hasar miktarının % 50'si tazminat olarak ödenir. Kısmi Hasar; belirlenen hasar oranının % 100’ün altında olması hali (Örneğin, sigortalı ürünün bulunduğu parselin bir kısmındaki ürün tam hasara uğramış olsa dahi, bu durum kısmi hasar olarak değerlendirilir).
İndirimler:
Hasar önleyici ve azaltıcı önlemleri alınan ürünler prim fiyatlarında şu indirimler uygulanır;
-Dolu ağı örtülen ürünler için dolu teminatı prim fiyatının %50’si,
-Rüzgâr pervaneleri, sisleme-yağmurlama sistemi kullanılan ürünler için don teminatı prim fiyatının %25’i oranında indirim uygulanır.
Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortaları Primleri Nasıl Belirleniyor 1- Dolu-Yangın-Fırtına-Hortum-Heyelan-Deprem Riskleri için
23 Ayrı Tehlike Bölgesi 15 Ayrı Ürün Grubu
2- Don Riski için
13 Ayrı Tehlike Bölgesi 11 Ayrı Ürün Grubu
Çizelge 5.7.Bitkisel ürün sigortası prim fiyat tablosu(2008 yılı fırtına riski için)
FIRTINA TEHLİKE BÖLGELERİ VE PRİM FİYATLARI (%) Fırtına Ürün Hassasiyet Sınıfı ÜRÜNLER B C D E F G H I J 1
Badem, Ceviz, Çay, Havuç, Hayvan Pancarı, Ispanak, Kereviz (kök),
Kestane, Şalgam, Şekerpancarı, Turp (Bayır), Turp (Kırmızı) 0,11 0,12 0,13 0,14 0,15 0,16 0,17 0,18 0,19 2
Arpa, Buğday, Çavdar, Lahana (beyaz), Lahana (Brüksel), Lahana (Kara yaprak),
Lahana (kırmızı), Meyve Fidanı,Nane,Semizotu, Yonca, Yulaf 0,15 0,18 0,21 0,24 0,27 0,30 0,33 0,36 0,39 3 Ayçiçeği (Çerez), Ayçiçeği (Tohumluk), Ayçiçeği (Yağlık) 0,19 0,24 0,29 0,34 0,39 0,44 0,49 0,54 0,59 4
Altıntop (Greyfurt), Anason, Ayva, Bakla (Yemlik), Bamya, Brokoli, Dut, Fındık, İncir, Karnabahar, Kekik, Kereviz (sap), Korunga, Maydanoz, Mısır (Dane), Mısır (Silaj), Mısır (Tohumluk), Muşmula, Nar, nohut, Patates, Pırasa, Sarımısak (kuru), Sofralık Zeytin, Yağlık Zeytin, Soğan (kuru), Şerbetçi otu, Tütün Fideleri, Yerfıstığı
0,23 0,30 0,37 0,44 0,51 0,58 0,65 0,72 0,79
5
Antep fıstığı (Kırmızı Kabuklu), balkabağı, Bezelye, Biber (dolmalık), Biber (salçalık), Biber (sivri, çarliston), Börülce, Burçak, Çilek, darıi Domates, Enginar, Fiğ, Haşhaş kapsül, Kabak (Çerezlik), Kabak (sakız), Kenevir lif, Kırmızı Biber,Kiraz, Kolza (Kanola), Limon, Macar Fiği, Mandalina (Diğer), Mandalina (Satsuma), Marul (Aysberg), Marul (göbekli), Marul (kıvırcık), Mercimek kırmızı, Mercimek siyah, Mercimek yeşil, Mısır (Çerezlik), Pamuk, Patlıcan, Portakal, Soya, Susam, Şeftali, Şeftali (Nektarin), Trabzon hurması, Tritikale, Üzüm (Şaraplık)
0,27 0,36 0,45 0,54 0,63 0,72 0,81 0,90 0,99
6
Armut, Avakado, Bakla( Taze), Barbunya fasulye (Taze), Elma, Erik, Fasulye(kuru) Fasulye
(Taze), Hıyar, Karpuz, Kavun, Kayısı, Kivi, Kuşyemi, Muz, Sarımsak (taze) 0,31 0,42 0,53 0,64 0,75 0,86 0,97 1,08 1,19
7 Sebze Fideleri 0,35 0,48 0,61 0,74 0,87 1,00 1,13 1,26 1,39
8
Çeltik, Kesme çiçek, Kimyon, Soğan (taze), Tohumluk çim, Tohuluk Şeker Pancarı,
Çizelge 5.8.Devlet destekli bitkisel ürün sigortaları poliçe kabül tarihleri(Marmara bölgesi)
DEVLET DESTEKLİ BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTASI
MARMARA BÖLGESİ POLİÇE İLK KABUL VE SON KABUL TARİHLERİ-2008
Ürün BÖLGE İL İLÇE
BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTASI POLİÇE İLK KABUL TARİHİ-
2008
DON PAKET SİGORTASI POLİÇE SON KABULTARİHİ-2008
DOLU PAKET SİGORTASI POLİÇE SON KABUL TARİHİ -
2008
Antep fıstığı MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 1 Mart 15 Nisan
Armut MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 10 Mart 20 Mart
Ayva MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 20 Mart 1 Nisan
Badem MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 10 Şubat 15 Şubat
Ceviz MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 10 Mart 10 Mart
Dut MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 20 Mart 25 Mart
Elma (Amasya) MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 20 Mart 25 Mart
Elma (Diğer) MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 20 Mart 25 Mart
Elma (Golden) MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 20 Mart 25 Mart
Elma (Grannysmith) MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 20 Mart 25 Mart
Elma (Starking) MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 20 Mart 25 Mart
Erik MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 10 Şubat 20 Şubat
Fındık MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 1 Mart 10 Mart
İncir MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 1 Mart 5 Mart
Kayısı MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 10 Şubat 20 Şubat
Kestane MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 25 Nisan 1 Mayıs
Kiraz MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 10 Mart 20 Mart
Kivi MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 10 Mart 10 Mart
Nar MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 20 Mart 25 Mart
Şeftali MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 20 Şubat 1 Mart
Şeftali (Nektarin) MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 20 Şubat 1 Mart
Trabzon hurması MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 1 Mayıs 1 Mayıs
Üzüm (Şaraplık) MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 1 Mart 1 Mart
Üzüm Kurutmalık (Çekirdekli) MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 1 Mart 1 Mart
Üzüm Kurutmalık (Çekirdeksiz) MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 1 Mart 1 Mart
Üzüm Sofralık (Çekirdekli) MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 1 Mart 1 Mart
Üzüm Sofralık (Çekirdeksiz) MARMARA TÜM İLLER TÜM İLÇELER 1 Ocak 1 Mart 1 Mart
Katılım:
• Çiftçilerin sigorta sistemine katılımı, gönüllülük esasına dayanır. DDTS zorunlu değildir.
• Bu Kanun kapsamında, uygulama yılında yer alan riskler için tarım sigortası yaptırmayan üreticiler 2090 sayılı Kanundan yararlanamaz
Yapılan ÇKS Kayıt Sorgulaması Neticesinde;
• Çiftçiye ait ÇKS kaydı bulunmadı bilgisi ile döküm alınır ve düzenlenecek olan
Geleneksel Tarım Poliçesi ekinde muhafaza edilir.
• Çiftçiye ait ÇKS kaydı bulundu bilgisi ile Devlet Destekli Tarım Sigortası Poliçe
düzenlenebilecektir.
Devlet Destekli Tarım Sigortası Poliçesi düzenlenebilmesi için içinde bulunduğu yıl ÇKS kaydının yaptırılması gerekmektedir.