DENİZ TURİZMİ KAPSAMINDA KRUVAZİYER TURİZMİ

İnsanların denizlerle ve okyanuslarla olan ilgisi hangi amaçla olursa olsun tarihin bilinen ilk çağlarından günümüze kadar devam etmiştir. Özellikle medeniyetlerin kurulup, insanların toplu yaşama geçmesi ve ulaşım araçlarının gelişmesi ile artan bu ilgi, ticaret yapma, yeni yollar, yeni yerler keşfetme isteği ile doruğa çıkmıştır. İnsanların birbirleriyle iletişim kurması, birbirlerini tanıması ve sonuçta bu ilişkiyi de karşılıklı yarar güdüsü içerisinde devam ettirmesi için seyahat gerekli bir ihtiyaç haline dönüşmüştür. Deniz temelli seyahatlerde bu ihtiyacın karşılanması için en uygun ulaşım yöntemi olmuştur. Çünkü deniz ulaşım araçlarını kullanarak yapılan seyahatler, özellikle insanlığın gelişim sürecinde uzak mesafelere ulaşmak, yeterli miktarda yük ve insan taşımak, zamandan tasarruf etmek için uygun bir seyahat biçimi oluşturmaktaydı. Günümüzde de dünya üzerinde yapılan ticari taşımacılığın büyük bir kısmı yine deniz ticareti ile yapılmaktadır. Büyük limanlar ve şehirler kullanılarak yapılan kıtalararası taşımacılık önemini modern dünya üzerinde de yitirmemiştir.

Denizler kullanılarak yapılan bu ulaştırma faaliyetleri tabi ki yalnızca yük ve eşya taşımacılığından ibaret değildir. İnsanlar deniz ulaşımını aynı zamanda tarihi devirler boyunca kişisel ve toplu seyahatler için de kullanmışlardır. İlk zamanlarda yeni, verimli ve zengin topraklar keşfetme, dini inançlar sebebiyle kutsal bölge ve eserleri ziyaret, diplomatik ilişkiler kurma ve geliştirme yapılan bu seyahatlerin nedenlerini oluşturmaktaydı. Bilimin ve teknolojinin gelişmesiyle, sanayileşmiş çağdaş toplumların kurulması sonucunda oluşan modern turizm bilinci, insanların deniz seyahatlerinin de bilinçli ve düzenli olarak yapılmasına olanak vermiştir. Gemi seyahatleri tüm dünya üzerinde önceden oluşturulmuş bir plan ve program dahilinde yapılmaya başlanmış ve her yıl turizm olayına katılan milyonlarca turistin de ilgisini çekmeye başlamıştır (İncekara ve Yılmaz, 2002:11).

Deniz Turizmi ile ilgili olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Deniz Turizmi Yönetmeliği” hazırlanmış ve bu yönetmelik 24.07.2009 tarihinde 27298 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik resmi dayanağını 12.03.1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizm Teşvik kanununun otuz yedinci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (4) numaralı alt bendinden almaktadır. Ülkemizde deniz turizmi ile ilgili resmi düzenlemelerin ve uygulamaların yer aldığı bu yönetmelik toplam onbir bölüm ve 62 madde üzerinden yayınlanmıştır. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımların yer aldığı birinci bölüm şu şekildedir:

Amaç:

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; denizcilik ve turizm hizmetleri açısından deniz turizmi tesisleri ve araçlarının yatırım ve işletmeciliğinin geliştirilmesi, teşviki, bunların güvenli bir biçimde kullanılması, bu işletmelerin ülke ekonomisine ve ülke turizmine yararlı olacak şekilde nitelik ve standartlarının belirlenmesi, bu alanda faaliyet gösteren yatırımcı ve işletmecilerin uyması gereken

asgari kuralların belirlenerek deniz turizmi sektörünün uluslararası alanda rekabet gücünün artırılması ve kalitesinin yükseltilmesini sağlamaktır.

Kapsam:

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; deniz turizmi tesisleri ile deniz turizminde çalışacak gezi, spor ve eğlence amaçlı Türk bayraklı ticari kayıtlı deniz araçları ve yabancı bayraklı deniz araçları işletmelerine turizm yatırımı ve turizm işletmesi belgelerinin verilmesini, bu işletmelerin yönetim, personel ve işletme özellikleri ile uymak zorunda oldukları fiziki şartları, Türk ve yabancı bayraklı deniz araçlarının karasularımızdaki seyir esasları, Türkiye’de kalış süreleri ve kabotaj hakları ile deniz turizminin geliştirilmesi amacıyla alınacak diğer tedbirleri kapsar.

(2) Turizm amacı dışında yük ve yolcu taşımacılığı yapan deniz araçları bu Yönetmelik kapsamı dışındadır.

Dayanak:

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 37 nci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (4) numaralı alt bendine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar:

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında; a) Bakan: Kültür ve Turizm Bakanını,

b) Bakanlık: Kültür ve Turizm Bakanlığını,

c) Belgeli işletmeler: Bakanlıkça turizm yatırımı belgesi veya turizm işletmesi belgesi verilmiş deniz turizmi tesisleri veya araçlarını,

ç) Deniz turizmi araçları: Deniz turizmi hizmetinde gezi, spor, eğlence amaçlı, denize elverişlilik belgesine sahip, gerçek ve tüzel kişilere ait özel ve ticari yatları, kruvaziyer gemileri, günübirlik gezi teknelerini, yüzer otel, yüzer lokanta, su üstünde veya su altında hareket etme kabiliyetine sahip araçlar ile diğer deniz turizmi araçlarını,

d) Deniz turizmi araçları yatırım ve işletmecisi: Bakanlıktan alınan turizm yatırım belgesi ile yatırımı yapan veya işletme belgesi almak suretiyle sahip oldukları veya kiraladıkları Türk veya yabancı bayraklı deniz turizmi araçlarını, mürettebatlı veya mürettebatsız olarak gezi, spor ve eğlence amacıyla geçici süreler ile kiraya veren, kendi ürünlerinin pazarlamasını yapan, gerçek veya tüzel kişileri,

e) Deniz turizmi işletmeleri: Türk veya yabancı uyruklu gerçek veya tüzel kişilerce, birlikte veya ayrı ayrı gerçekleştirilen deniz turizmi tesisleri ve deniz turizmi araçlarını işleten ticari işletmeleri,

f) Deniz turizmi tesisleri: Turizm yatırımı kapsamında bulunan veya turizm işletmesi faaliyetinin yapıldığı, münhasıran deniz turizmi araçlarına güvenli bağlama, karaya çekme, bakım, onarım hizmetleri, bu araçlarla gelen yolculara yeme, içme, dinlenme, eğlence, konaklama gibi hizmetlerden birkaçını veya tamamını sunan kruvaziyer gemi limanı, yat limanı, çekek yeri, rıhtım ve iskele gibi turizm tesislerini,

g) Deniz turizmi tesisleri yatırım veya işletmecisi: Bakanlıktan turizm yatırım veya turizm işletme belgesi almak suretiyle deniz turizmi tesisi yatırım ve işletmeciliği ile tesislerinin pazarlamasını yapan, faaliyet alanları Bakanlıkça belirlenen gerçek veya tüzel kişileri,

ğ) Deniz turizmi yatırımı: Türk veya yabancı uyruklu gerçek veya tüzel