Değişkenlerle İlgili Tanımlamalar

* Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu: Doktor tarafından tanı konmuş, sağlık ocağı

kayıtlarına geçmiş (poliklinik defter kaydı ya da Kişisel Sağlık Kartı kaydı) bronşit, bronşiolit, pnömoni, astım bronşiale akut atak, bronkopnömoni olgularıdır.

* Çocuğun yaşı: Kimlik bilgileri, anne veya babanın doğum tarihine ait verdiği bilgi birlikte değerlendirilerek, bitirilen yaş kaydedilmiştir. 2-6 yaş/ 7 yaş ve üzeri olarak gruplandırılmıştır.

* Çocuğun cinsiyeti: Erkek veya kız olarak belirtilmiştir.

* Kardeş sayısı:Tüm kardeş sayısı kaydedilmiştir. Kardeşi var/yok olarak

değerlendirilmiştir.

* Annenin öğrenim durumu: Okur-yazar değil, okur-yazar, ilkokul mezunu, ortaokul

mezunu, lise mezunu, üniversite/yüksekokul mezunu olarak alınmıştır. Analizde hiç öğrenim görmemiş/ ilkokul ve üzeri öğrenimi var olarak sınıflandırılarak değerlendirilmiştir.

* Babanın öğrenim durumu: Okur-yazar değil, okur-yazar, ilk okul mezunu, ortaokul mezunu, lise mezunu, üniversite-yüksekokul mezunu olarak kaydedilmiştir. Ortaokul ve altı/lise ve üzeri öğrenim düzeyi olarak değerlendirilmişitr.

* Annenin işi: Ev hanımı, işsiz, işçi (ücretli), memur (maaşlı), düzensiz işler (işporta, gündelik iş, götürü iş), esnaf zanaatkar, 3’den az işçi çalıştıran işveren, 3 ve üzeri işçi çalıştıran işveren, şeklinde sınıflandırılmıştır. Ev hanımı ve işsiz/ işi var şeklinde gruplandırılmıştır.

* Babanın işi: İşsiz, işçi (ücretli), memur (maaşlı), düzensiz işler (işporta, gündelik iş, götürü iş), esnaf zanaatkar, 3’den az işçi çalıştıran işveren, 3 ve üzeri işçi çalıştıran işveren şeklinde kaydedilmiş, İşsiz ve düzensiz işçi/ işi var şeklinde gruplandırılmıştır.

* Ailenin sosyo ekonomik durumu: Aileye sorularak, algılanan ekonomik düzey, kötü, orta, iyi olarak belirtilmiştir. Kötü/orta ve iyi şeklinde değerlendirilmiştir.

* Çocuğun bakıldığı yer: Okula gitmeyen çocuklar için, gündüz zamanının yarısından çoğunu geçirdiği yer kaydedilmiştir.

* Çocuğun özgeçmişinde geçirilen alt solunum yolu enfeksiyonları bilgisi: Çocuğun son iki yıl içinde geçirdiği, bronşit, bronşiolit, astım bronşiale, pnömoni, bronkopnömoni tanıları ve kaç kez geçirdikleri sorulmuştur. Var/yok olarak değerlendirilmiştir.

* Çocuğun tıbbi özgeçmişinde sürekli izlem gerektiren hastalık: Doktor tarafından tanı konmuş, sürekli izlem gerektiren hastalıklar belirlenmiştir. Var/yok olarak değerlendirilmiştir.

* Ailenin tıbbi özgeçmişinde sürekli izlem gerektiren hastalık: Çocuğun birinci derece yakınlarında (anne, baba, kardeş) tanı konmuş kronik hastalıklar kaydedilecektir. Var/yok olarak değerlendirilmiştir.

* Yaşanılan evin tipi: Gecekondu, Apartman dairesi, bahçeli-müstakil olarak kaydedilmiş, gecekondu/apartman, müstakil olarak gruplandırılarak değerlendirilmiştir.

* Evin metreküpü: Aileye sorularak ve araştırmacının ev içinde gözlemi ile alınan evin metrekaresi, araştırmacı tarafından ölçülen yükseklik ile çarpılarak hesaplanmıştır.

* Kişi başına düşen metreküp:

* Evin Isınması: Kömür sobası, gaz sobası, tüpgaz soba, kalorifer, elektrik sobası ya da diğer ısınma araçları kaydedilmiştir. Daha sonra ev içi havasını kirleten (kömür sobası, gaz sobası, tüpgaz sobalar) ve ev içi solunum havasını kirletmeyen ısınma araçları (kalorifer, elektrikli soba ve diğer elektrikli ısıtıcılar) şeklinde sınıflandırılmıştır.

* Evin havalandırılması: Pencere, klima, hava nemlendiricisi, aspiratör-hava temizleyicisi varlığı ve kullanılma durumu sorulmuştur.

Pencere varlığı: Evin yaşam alanı olarak kullanılan her odasında (salon, odalar ve mutfak) pencere olması yeterli, hiç pencere olmaması ya da odalarda eksik pencere olması yetersiz olarak gruplandırılarak çözümleme yapılmıştır.

Klima, hava nemlendiricisi, aspiratör varlığı ve kullanımı: Bu cihazların var olması ve her gün kullanılması var, olmaması ve var olup, yetersiz kullanımı yok olarak sınıflandırılmıştır.

* Evde hayvan besleme durumu: Evin iç ortamında hayvan besleniyorsa var olarak kabul edilmiştir. Bahçede yaşayan hayvanlar değerlendirilmemiştir.

* Annenin gebeliğinde sigara içme durumu: Annenin verdiği bilgiye göre, gebeliği süresince içilen günlük sigara sayısı ve süresi kaydedilecektir.

* Evde sigara içme durumu

Sigara içen kişi sayısı

Toplam içilen sigara sayısı / gün

Annenin sigara içme durumu (var/yok ve günlük sayı) Babanın sigara içme durumu (var/yok ve günlük sayı)

Evde yaşayan diğer kişilerin sigara içme durumu(var/yok, günlük sayı)

Çocuğun odasında sigara içme durumu(var/yok ve günlük sayı) * Okul öncesi çocuğun gündüz yaşamının yarısından çoğunu geçirdiği yaşam

alanında sigara içme durumu:

Sigara içen kişi sayısı

* İdrar kotinin düzeyi: Nikotin metaboliti (kotinin) özgül radioimmunoassay kullanılarak ölçülmüştür [Double Antibody Nicotine Metabolite, Diagnostic Products Corporation (DPC), Los Angeles, USA]. Üretici firmanın belirttiği gibi sınır değer < 10 ng/mL ve değişim katsayısı <6.8% alınmıştır. Tüm kotinin ölçümleri idrar kreatinin değerine göre hesaplanmıştır. İdrar kreatinin ölçümleri ROCHE Modüler Analitik Sistem reagenleri kullanılarak bakılmıştır (Roche/Hitachi MODULAR Analytics Systems, Almanya). Ölçülen kotinin değerleri sürekli veri ve gruplandırılmış veri olarak kullanılarak çözümleme yapılmıştır. Pasif içicilik sınırı literatürde verilen 30ng/ml kreatinin değeri sınır değer alınarak bu değerin altı pasif içicilik yok, bu değere eşit ve daha üzeri değerler içicilik var olarak gruplandırılıp analiz edilmiştir.

Literatürde pasif içicilik için idrarda kotinin değeri 30 ng/ml keratinin (33) olarak bildirilmesine karşın çok düşük dozda pasif sigara ile karşılaşma ve etkileşimin ASYE ile nedensel ilişkiyi ortaya çıkarmada engel olabileceği düşünülerek, eşik değerin iki katı olan 60 ng/ml kreatinin değeri kesim noktası alınarak çözümleme yapılmıştır.

* Bronş mukozası yıkımı: İdrarda Eozinofil Katyonik Protein (ECP) UniCAP yöntemi ile bakılarak değerlendirilmiştir. Tüm ECP ölçümleri idrar kreatinin değerine göre hesaplanmıştır. Normal serum değeri 2-11 mikrogram/Litre’dir. İdrar normal sınır değerleri ile ilgili araştırmaların devam ettiği idrar ECP düzeyi için olgu ve kontrollerin ortalamaları karşılaştırılmıştır. İdrar ECP düzeyi UniCAP yöntemi ile özgül flouro enzyme immunassay (FEIA) kullanılarak ölçülmüştür (UniCAP ECP FEIA; Pharmacia Diagnostics AB, Uppsala, Sweden). Üretici firmanın belirttiği gibi sınır değer < 2µg/L ve değişim katsayısı <3.8% alınmıştır. Tüm ECP ölçümleri idrar kreatinin değerine göre hesaplanmıştır.