Değişkenler Arasındaki Regresyon Analizi Sonuçları

Regresyon analizi bağımsız değişken ve bağımlı değişken ilişkisini, bağımsız değişkenin bağımlı değişkeni açıklama gücünü ortaya koyan bir analizdir. Burada bağımsız değişken olarak örgütsel adalet ve örgütsel adaletin alt boyutları, bağımlı değişken olarak da örgütsel bağlılık ve örgütsel bağlılığın alt boyutları regresyon analizine tabi tutulmuştur. Yapılan regresyon analizleri ile tezin esas konusu ile ilgili bulgular elde edilmeye çalışılmıştır.

Örgütsel adaletin alt boyutları ve örgütsel bağlılığın alt boyutları arasında regresyon analizine geçmeden, öncelikle öğretmenlerin genel örgütsel adalet algılamalarının genel örgütsel bağlılık tutumları üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla regresyon analizi yapılmıştır. Bu analizin sonucu Tablo-3.6’da sunulmuştur.

Tablo-3.6:Örgütsel Adaletin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi Bağımsız

Değişken

Bağımlı

Değişken Modelin Özeti ANOVA Regresyon Katsayıları

Örgütsel Adalet Örgütsel Bağlılık R R² F p ß t p 0,571 0,326 127 0,00 0,581 11,27 0,00

Örgütsel adaletin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla yapılan regresyon analizi sonucunda Tablo-3.6’da da görüldüğü gibi örgütsel adalet ile örgütsel bağlılık arasındaki regresyon modeli önemli bulunmuştur (F=127, p=0,00; p<0,01). Ayrıca, örgütsel adaletin (ß=0,581) örgütsel bağlılığı pozitif yönlü etkilediği ve örgütsel adaletin örgütsel bağlılık üzerinde (R²=0,326) 0,326 etkili olduğu tespit edilmiştir. Diğer bir ifade ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık tutumlarının %32,6’sının örgütsel adalet algılamalarına bağlı olduğu anlaşılmaktadır. Bu analizden sonra alt boyutlar arasındaki regresyon analizlerine geçilmiştir. Örgütsel adaletin alt boyutlarının duygusal bağlılık üzerindeki etkisini belirlemek için regresyon analizi yapılmıştır. Dağıtım adaleti, işlem adaleti ve etkileşim adaleti şeklinde sıralanan örgütsel adaletin alt boyutları bağımsız değişken olarak girildiğinde, dağıtım adaleti (ß=0,191), işlem adaleti (ß=0,091) ve etkileşim adaleti

63

(ß=0,491) boyutlarının duygusal bağlılığı pozitif yönlü etkilediği tespit edilmiştir. Regresyon analizi sonuçları Tablo-3.7’de özetlenmiştir.

Tablo-3.7:Örgütsel Adalet Boyutlarının Duygusal Bağlılık Üzerindeki Etkisi Bağımsız

Değişken

Bağımlı Değişken

Modelin Özeti ANOVA Regresyon Katsayıları

R R² F p ß t p Dağıtım Adaleti Duygusal Bağlılık 0,653 0,427 64,797 0,000 0,191 4,15 0,000 İşlem Adaleti 0,091 1,43 0,154 Etkileşim Adaleti 0,491 6,86 0,000

Tablo-3.7’ye bakıldığı zaman, örgütsel adalet boyutlarının duygusal bağlılık üzerinde anlamlı (F=64,797, p=0,00; p< 0,01) bir etkisinin olduğu ve örgütsel adaletin duygusal bağlılık üzerinde (R²=0,427) 0,427 etkili olduğu görülmektedir. Diğer bir ifade ile öğretmenlerin duygusal bağlılık tutumlarının %42,7’sinin örgütsel adalet algılamalarına bağlı olduğu anlaşılmaktadır.

Ayrıca bağımsız değişkenler arasında etkileşim adaleti boyutunun (ß =0,491; p=0,00) duygusal bağlılıktaki değişimde en yüksek etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Aynı şekilde, dağıtım adaleti boyutunun da (ß=0,191; p=0,00) duygusal bağlılık açısından belirleyici olduğu görülmektedir. Ancak işlem adaleti boyutunun (ß=0,091; p=0,154) duygusal bağlılık üzerindeki etkisi önemli bulunmamıştır.

Örgütsel adaletin alt boyutlarının devam bağlılığı üzerindeki etkisini belirlemek için regresyon analizi yapılmıştır. Regresyon analizi sonuçları Tablo- 3.8’de sunulmuştur.

64

Tablo-3.8:Örgütsel Adalet Boyutlarının Devam Bağlılığı Üzerine Etkisi

Bağımsız Değişken

Bağımlı Değişken

Modelin Özeti ANOVA _{Katsayıları} Regresyon

R R² F p β t p Dağıtım Adaleti Devam Bağlılığı 0,369 0,136 13,734 0,000 0,083 1,159 0,111 İşlem Adaleti 0,153 2,135 0,034 Etkileşim Adaleti 0,159 1,976 0,049

Tablo-3.8’de görüldüğü gibi örgütsel adalet boyutları ile devam bağlılığı arasındaki regresyon modeli önemli bulunmuştur (F=13,734, p=0,00; p<0,01 Dağıtım adaleti, işlem adaleti ve etkileşim adaleti şeklinde sıralanan örgütsel adaletin alt boyutları bağımsız değişken olarak girildiğinde, dağıtım adaleti (ß=0,083), işlem adaleti (ß=0,153) ve etkileşim adaleti (ß=0,159) boyutlarının devam bağlılığını pozitif yönlü etkilediği tespit edilmiştir.

Bağımsız değişkenler arasında devam bağlılığındaki değişimde en yüksek etkiye sahip olan adalet boyutunun ise (ß=0,159; p=0,049) etkileşim adaleti olduğu görülmektedir. Benzer şekilde, işlem adaleti boyutunun da (ß=0,153; p=0,034) devam bağlılığı üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu görülmektedir. Ancak dağıtım adaleti boyutunun (ß=0,083; p=0,111) devam bağlılığı üzerindeki etkisi önemli bulunmamıştır.

Modele göre örgütsel adalet boyutlarının devam bağlılığı üzerinde (R²=0,136) 0,136 etkili olduğu görülmektedir. Başka bir ifade ile öğretmenlerin devam bağlılığı tutumlarının %13,6’sının örgütsel adalet algılamalarına bağlı olduğu anlaşılmaktadır. Örgütsel adaletin alt boyutlarının normatif bağlılık üzerindeki etkisini belirlemek için regresyon analizi yapılmıştır. Regresyon analizi sonuçları Tablo- 3.9’da özetlenmiştir.

65

Tablo-3.9:Örgütsel Adalet Boyutlarının Normatif Bağlılık Üzerine Etkisi

Bağımsız Değişken Bağımlı Değişken Modelin Özeti ANOVA Regresyon Katsayıları R R² F p β t p Dağıtım Adaleti Normatif Bağlılık 0,418 0,174 18,378 0,000 0,102 1,551 0,122 İşlem Adaleti 0,194 2,129 0,034 Etkileşim Adaleti 0,287 2,817 0,005

Tablo-3.9’da görüldüğü gibi örgütsel adalet boyutları ile normatif bağlılık arasındaki regresyon modeli önemli bulunmuştur (F=18,378, p=0,00; p<0,01). Yapılan regresyon analizi sonuçlarına bakıldığında, örgütsel adalet boyutlarının normatif bağlılık üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu ve örgütsel adaletin normatif bağlılık boyutundaki değişimin %17,4’ünü (R²=0,174) açıkladığı belirlenmiştir. Başka bir ifade ile öğretmenlerin normatif bağlılık tutumlarının %17,4’ünün örgütsel adalet algılamalarına bağlı olduğu anlaşılmaktadır. ß değerlerine dayanarak, normatif bağlılık değişkenini etkileyen örgütsel adalet boyutlarını görmek mümkündür. Dağıtım adaleti, işlem adaleti ve etkileşim adaleti şeklinde sıralanan örgütsel adaletin alt boyutları bağımsız değişken olarak girildiğinde, dağıtım adaleti (ß=0,102), işlem adaleti (ß=0,194) ve etkileşim adaleti (ß=0,287) boyutlarının normatif bağlılığı pozitif yönlü etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca, etkileşim adaleti normatif bağlılığı etkileyen en önemli bağımsız değişkendir ve bu iki değişken arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki bulunmaktadır (ß=0,287, p=0,00). Normatif bağlılık boyutunu etkileyen diğer önemli örgütsel adalet değişkeni işlem adaletidir (ß=0,194, p=0,034). Son olarak, dağıtım adaleti değişkeninin normatif bağlılık boyutu üzerindeki etkisi ise istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır (ß=0,102, p=0,122).