Dansa Katılımın Bireyler Üzerindeki Etkisi

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte birey, pasif yaşama sürüklenir ve daha az hareket eder. Bu hareketsizlik dolayısıyla insanlar, sağlık açısından oldukça önemli sorunlar yaşamaktadır.

Dansın yararları, gözönüne alındığında, yaşam süresinin uzatılması, kaliteli yaşam, daha sağlıklı bireyler ve toplum için, bireylerin dansa teşvik edilmeleri gerekmektedir. Dans, eğlenerek yapıldığı içinde çocuk yaşlı herkesin uğraşabileceği bir sanat dalıdır.

Düzenli olarak dans etmek, bireylerin çeşitli hastalıklara yakalanmasını önlemekle birlikte, bireylerin fiziksel kapasitesinde de bir artış sağlar. Ayrıca, dansın iş hayatındaki performansta, ev içindeki aktivitelerde ve boş zamanları değerlendirme kapasitesinde artış sağladığı da bir gerçektir. Düzenli olarak dans eden

48

kişilerin, yaşıtlarına göre daha yüksek fiziksel iş kapasitesi değerlerine sahip oldukları, daha hızlı sinir kas sistemi tepkileri verdikleri gözlenmiştir (ALPKAYA ve MENGUTAY, 2004:49-57). Ayrıca aktif dans eden kişilerin yaşıtlarına göre daha genç gözüktüğü toplumsal çevredeki insanlar tarafından dile getirilmektedir.

Toplumu oluşturan en önemli unsur bireydir. Ancak bireyleri sağlıklı, eğitimli, sosyal ve kültürlü toplumlar modern toplum olarak düşünülebilir. Dans, çağımızın modern toplumlarının en yaygın ve etkili sosyal kurumlarından biridir. Temel amacı; insanın bedenen, ruhen ve sosyal yönden gelişmesine katkı sağlamak olan dans, modern toplumların oluşumunda çok etkin bir sanat dalıdır. Dansa katılımın, bilinçli olarak yaygınlaştırılması ve halkın çağdaş anlamda dans etmesi ile gelişmişlik arasında önemli ölçüde bir paralellik vardır. İnsan doğası gereği hareket için yaratılmıştır. Hareket, insanın hayatını idame ettirilmesinde ve sağlıklı olmasında gereklidir. Bu yüzden dans, bireylerin sosyal, fizyolojik, toplumsal ve psikolojik gelişimine katkı amacına yönelik organize edilmiş bedensel etkinliklerin tümüdür.

1.1.2.1.Dansa Katılımın Sosyal Etkileri

İnsan, belli bir sosyo-kültürel ortamda doğar ve sosyalleşme süreci içerisinde, çevresine ve topluma uyum çabası göstermektedir. Yapılan araştırmalara göre; sosyalleşme bireyin beyin yapısını etkileyerek, beynin 6 farklı bölgesinin çalışma işlevini artırıyor(bkz“Sosyalleşme Beyin Yapısını Etkiliyor” EK 3). Dansla sadece fiziksel gelişim değil, zihinsel ve sosyal gelişim de sağlanır. Modern çağın dans anlayışı,kendiliğinden oluşan danslardan ziyade vücut kullanımını öğreten danslardır. Bireye fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişim özellikleri kazandırmaya, insanların yaşam kalitelerini artırmaya yöneliktir. Bu bağlamda dans; sağlık, boş zamanları değerlendirme, kendine güven, kişiler arası ilişkiler ve aktif yaşam alışkanlıklarının kazandırılması amaçlı yapılmaktadır.

49

Dans, bir grup hareketler bütünü olmasının yanı sıra, insanlara sosyal kimlik kazandırarak, bireylerin sosyalleşmesine yardımcı olur. Dans, bireyleri bir ailenin, şehrin veya milletin üyesi haline getirecek kadar güçlü bir araçtır.

Bireyler, dans ettikleri grubun ya da dans türünün başarısı karşısında normalde olduğundan daha mutlu olur ve bu mutluluğa ortak olan grup arkadaşlarıyla yalnızlığını paylaşmış olur. Bunun için psikiyatristler, sanat ve sporalanlarına bir tür hastane gözüyle bakmaktadırlar. Bastırılmış duygularının dışarı atılmasına, yani kişinin boşalmasına olanak tanıyan bu alanlar, psikiyatristlerce tedavi yerleri olarak görülmektedir (Tezcan, 1977:32).

Sanat etkinliklerin her çeşidi, bireyi toplumla buluşturmaktadır. Birey, dans etmekle, manevi yalnızlığından kurtulur. İş hayatında görülen ve sosyal hayata yansıyan, kötümser ve bunalımlı tutumların giderilmesinde, sanat ve diğer boş zaman faaliyetlerine ihtiyaç vardır. Dans sayesinde insanlar yeni bir ortama sahip olarak, kentler arası, ülkeler arası dostluklar edinebilmektedirler.

1.1.2.2.Dansa Katılımın Psikolojik Etkileri

Bireylerin, sosyal bir varlık olma ihtiyacı da en az sportif ve sağlıklı olma isteği kadar önemlidir. Aynı zamanda dans, irade kontrolü, başarma azmi, ilerleme isteği gibi duyguları bireye aşılayarak, yine insanın yapısında var olan yıkıcı, saldırgan, kırıcı, tahammül edilemeyen dürtülerini pozitif hale getirerek, bireysel ve toplumsal geliştirmenin yanında insanların kişilik kazanmasında da etkili bir olur.

Psikolojik açıdan dans, bireylere haz alma ve mutluluk duygusu vermektedir. Dansa katılım kuşkusuz çağımızın hastalığı olarak adlandırılan stresin üstesinden gelmenin en önemli yöntemlerinden biridir. Monotonlaşan hayatı, dansla eğlenceli hale getirmek mümkündür.Bu sayede, bireylerin rahatlamasını ve gevşemesini sağlamanın yanı sıra, kendilerini mutlu hissetmeleri ve bir şeyleri başarmış olmanın verdiği mutluluğu yaşamaları sağlanmış olur.

50

Psikolojik gelişim ile sosyal gelişim birbiriyle bağlantılıdır. Dansa katılma, etkinlik içinde bulunma, kişinin fiziksel ve psikolojik sağlığı açısından oldukça önemli bir özelliktir. Bireysel veya grup düzeyinde, sürekli veya süreksiz çeşitli etkinliklerde bulunmanın, fizyolojik ve psikolojik gerginliği azalttığı ve haz alma duygularını geliştirdiği ortaya çıkmıştır. Depresyon ve öfke gibi olumsuz belirtilerde azalma olduğu belirlenmiştir (CREWS VE LANDERS, 1987). Ayrıca dansın, güven, içsel denetim gibi olumlu kişilik özelliklerine katkıda bulunduğu ve bunların insan psikolojisine iyi geldiği saptanmıştır (STEPTOE VE COX, 1988). Yine dans, katılım yoluyla, insanın doğasındaki saldırganlık duygusuna karşı, barışçı olmakta ve bireye rahatlama imkânı sunmaktadır. Görüldüğü gibi insan psikolojisine iyi gelen her şey bireyin davranışlarına yansımıştır. Bu sayede insan, ilkel benliğini yenerek, topluluk halinde yaşamak için uyum sağlayan bir yapıya kavuşmaktadır.