Düdüğün kullanımı şu durumlarda gereklidir:
• oyunu başlatmak için (oyunun ve uzatmaların 1. ve 2. yarısı), gol atıldıktan sonra
• şu durumlarda oyunu durdurmak için:
• bir serbest vuruş ya da penaltı vuruşu için
• eğer maç geçici olarak durdurulmuş ya da tatil edilmiş ise • her yarının sonunda
• şu durumlarda oyunu tekrar başlatmak için:
• serbest vuruşlarda (baraj için) uygun mesafe gerektiğinde • penaltı vuruşlarında
• aşağıdaki durumlar nedeniyle oyun durdurulduktan sonra tekrar başlatılması için
• ihtar ya da ihraç 1.
Düdük Kullanımı
Oyun Kuralları 2010/22 197 • sakatlanma
• oyuncu değişikliği
Şunlar için düdük gerekli DEĞİLDİR:
• aşağıdaki durumlar çok açık olduğunda oyunu durdurmak için:
• kale vuruşu, köşe vuruşu, taç atışı veya gol
• aşağıdaki durumlarda oyunu tekrar başlatmak için:
• çoğu serbest vuruş ve kale vuruşu, köşe vuruşu, taç atışı veya hakem atışı Düdüğün çok sık/gereksiz bir şekilde kullanılması, kullanılması gerektiği zamanlarda daha az etkili olmasına yol açar.
Eğer hakem oyunu tekrar başlatmadan önce oyuncuların düdüğü beklemesini isterse (örneğin bir serbest vuruş kullanılırken oyuncuların toptan 9.15m (10 yd) mesafede olduklarından emin olmak için), hücum yapan takımın oyuncu (lar)ını düdüğü beklemeleri için açıkça bilgilendirmelidir.
Eğer hakem düdüğü yanlışlıkla çalar ve oyun durursa, oyun hakem atışı ile tekrar başlatılır.
Yardımcı Hakemler
Bipli sinyal sistemi, yalnızca hakemin dikkatini çekmek için kullanılan ilave bir işarettir. Bipli sinyal sisteminin kullanılmasının faydalı olduğu durumlar şunlardır;
• ofsayt
• ihlaller (hakemin görüş alanı dışında gerçekleşen)
• taç atışı, köşe vuruşu, kale vuruşu veya gol (kritik kararlar)
Elektronik iletişim sisteminin kullanıldığı durumlarda hakem, yardımcı hakemlere iletişim sistemini ne zaman iziksel işaretlerle birlikte veya fiziksel işaretlerin yerine kullanacağını bildirir.
2.
198
Yardımcı hakemin bayrağı her zaman açık ve hakemin görebileceği şekilde olmalıdır. Bu, bayrağın hakeme en yakın elde taşınacağı anlamına gelir.
Yardımcı hakem bir işaret verirken koşmayı bırakmalı, yüzü oyun alanına dönük olmalı ve hakemle göz teması kurmalı ve belirgin (aceleci veya abartılı olmayan ) hareketlerle bayrağı kaldırmalıdır. Bayrak kolun bir uzantısı gibi olmalıdır. Yardımcı hakemler bayrağı bir sonraki işareti vermek için kullanacağı eli ile kaldırmalıdır. Eğer durumlarda bir değişiklik olursa ve diğer elin
kullanılması gerekirse, yardımcı hakem bayrağı belinin altında diğer eline geçirmelidir. Eğer yardımcı hakem topun oyundan çıktığını işaret ederse, bu işaret hakem onaylayana kadar sürdürülmelidir.
Eğer yardımcı hakem ihraç gerektirecek bir ihlal yapıldığını işaret ederse ve bu işaret anında görülmezse:
• eğer oyun durdurulmuşsa, oyunu tekrar başlatma şekli kurallara uygun olarak değiştirilebilir (serbest vuruş, penaltı vuruşu vb.)
• eğer oyun tekrar başlatılmışsa, hakem yine de disiplin cezası uygulayabilir ancak yapılan ihlali serbest vuruş veya penaltı vuruşu ile cezalandıramaz.
Genel bir kural olarak yardımcı hakemler çok açık el işaretleri kullanmamalıdır.
Ancak bazı durumlarda gizli bir el işareti hakeme yardımcı olabilir. El işaretinin maç öncesi görüşmelerde üzerinde anlaşılan açık bir anlamı olmalıdır.
İşaretler
İşaret grafikleri için bkz. Kural 6 Köşe vuruşu/Kale vuruşu
Top kale çizgisini tamamıyla geçtiğinde yardımcı hakem topun oyun dışı olduğunu hakeme bildirmek için bayrağını sağ eliyle (daha iyi görüş açısı) kaldırır ve sonrasında eğer top:
• yardımcı hakeme yakınsa - kale vuruşu veya köşe vuruşu olduğunu işaret eder
• yardımcı hakeme uzaksa - göz teması kurar ve hakemin kararına uyar Top kale çizgisini açıkça geçtiği zaman topun oyun alanını terk ettiğini göstermek için yardımcı hakemin bayrak kaldırmasına gerek yoktur. Özellikle hakemlerin işaret verdiği anlarda,
Oyun Kuralları 2010/22 199
eğer kale veya köşe vuruşu kararı bariz ise yardımcı hakemin bayrak kaldırmasına gerek yoktur.
Fauller
Yardımcı hakem bulunduğu yere yakın veya hakemin görüş alanı dışında bir faul veya fena hareket gerçekleştiğinde bayrağını kaldırmalıdır. Yardımcı hakem diğer tüm durumlarda beklemeli ve gerekliyse görüşünü sunmalı ve sonrasında gördüğünü, duyduğunu ve hangi oyuncuların yapılan ihlale dahil olduğunu hakeme bildirmelidir.
Yapılan ihlal için işaret vermeden önce, yardımcı hakem aşağıdaki durumları belirlemelidir:
• ihlalin hakemin görüş alanı dışında olması veya hakemin görüşünün engellenmiş olması
• hakemin avantaj uygulamayacak olması
Yardımcı hakemin işaret vermesini gerektiren bir ihlal gerçekleştiğinde, yardımcı hakem:
• işaretin devamında göstereceği yöndeki el ile bayrağını kaldırmalıdır, bu sayede hakem kimin lehine serbest vuruş verileceğini açıkça görür
• hakem ile göz teması kurmalıdır
• bayrağı ileri geri olacak şekilde hafifçe sallamalıdır (herhangi bir aşırı veya agresif hareketten kaçınarak)
Yardımcı hakem oyunun devam etmesi için "bekle ve gör" tekniğini
kullanmalıdır ve ihlal yapan takımın karşısındaki takım avantaj elde ettiğinde bayrağı kaldırmamalıdır; bu nedenle yardımcı hakemin hakemle göz teması kurması çok önemlidir.
Ceza alanı içerisinde bir savunma oyuncusu hakemin görüş alanının dışında bir ihlal gerçekleştirirse, olay özellikle yardımcı hakeme yakın bir noktada gerçekleşmiş ise, yardımcı hakem ilk olarak hakemin nerede olduğunu ve nasıl karar vereceğini görmek için hakemle göz teması kurmalıdır. Eğer hakem herhangi bir karar vermiyorsa, yardımcı hakem bayrakla işaret vermelidir, elektronik bip sinyalini kullanmalıdır ve sonrasında gözle görünür bir şekilde taç çizgisinden köşe bayrağına doğru hareket etmelidir.
200
Ceza alanı dışında (ceza alanı sınırları yakınında) bir savunma oyuncusu hakemin görüş alanının dışında bir ihlal gerçekleştirirse, yardımcı hakem ilk olarak hakemin nerede olduğunu ve nasıl karar vereceğini görmek için hakemle göz teması kurmalıdır ve gerekirse bayrağı ile işaret vermelidir. Kontra atak durumlarında yardımcı hakemin bir faulün yapılıp yapılmadığı, faulün ceza alanı içinde veya dışında gerçekleşip gerçekleşmediği ve hangi disiplin cezasının verilmesi gerektiği gibi konularda bilgi verebilmesi gerekmektedir.
Yardımcı hakem bir ihlalin ceza alanı dışında gerçekleştiğini belirtmek için taç çizgisi üzerinde açıkça orta çizgiye doğru hareket etmelidir.
Topun kale çizgisini tümüyle geçip kaleye girdiğinin açık olduğu durumda, yardımcı hakem herhangi bir ilave işaret vermeden hakem ile göz teması kurmalıdır.
Bir gol atıldığında ancak topun kale çizgisini geçip geçmediği açıkça belli olmadığında, yardımcı hakem, hakemin dikkatini çekmek için öncelikle bayrağını kaldırmalı ve daha sonra gol olduğunu doğrulamalıdır.
Ofsayt Bir ofsayt kararı için yardımcı hakemin yaptığı ilk hareket bayrağını kaldırmaktır.
(yardımcı hakeme daha iyi bir görüş açısı sağladığı için bayrağı sağ elini kullanarak kaldırır) ve daha sonra, eğer hakem oyunu durdurursa, bayrağını ihlalin yapıldığı oyun alanının bölgesini belirtmek için kullanır. Eğer bayrak hakem tarafından anında görülmez ise, işaret alınana kadar veya top açıkça savunma takımının kontrolüne geçene kadar yardımcı hakem işaret etmeye devam etmelidir.
Penaltı Vuruşu
Eğer kaleci topa vurulmadan önce bariz bir şekilde kale çizgisinden çıkarsa ve golün atılmasını engellerse, yardımcı hakem çizgi ihlalini müsabaka öncesi memorandumda hakemden aldığı talimata göre işaret etmelidir.
Oyuncu değişikliği yapılacağı yardımcı hakeme bildirildikten sonra (dördüncü hakem veya takım görevlisi tarafından) yardımcı hakem bunu bir sonraki duraklamada hakeme işaret etmelidir.