Geri Dönüşüm Nedir?

Yiyecek ve içecek ambalajlarında yandaki görselde verilen işareti görmüş olmalısınız. Peki, bu işaret neden kullanılmak- tadır? Yiyecek ambalajlarındaki bir işaretin yaşantımıza katkı- ları neler olabilir? Hiç düşündük mü?

Su, besin, elektrik gibi kaynakların yaşam için gerekli ol- duğunu biliyoruz. Yaşantımızı sürdürmek için bu kaynaklara ihtiyacımız var. Bu kaynakları tasarruflu kullanma yöntemle- rinden biri de geri dönüşüm uygulamaları yapmaktır.

Geri dönüşüm, yeniden değerlendirme imkânı olan atıkların (yiyecek, içecek amba-

lajları vb. atıklar) çeşitli işlemlerden geçirilerek tekrar üretime dâhil edilmesidir.

Hepimiz biliyoruz ki kâğıt yapımı için ağaçlar kesiliyor. Cam yapmak için taş ve kum kullanılıyor. Plastik poşet ambalajları üretimi için de doğal kaynaklardan faydalanılıyor. Şu da biliniyor ki doğal kaynaklarımız sonsuz değildir.

Cam yapımı

Plastik atıklar Kâğıt atıklar

ÜNİTE

İnsan ve Çevre

_6.

Geri dönüşümde amaç, gereksiz kaynak kullanımını engelleyerek atıkları ayrıştırıp çöp yığınlarından kurtulmaktır. Geri dönüşüm ile çöplere giden atık maddeler azalarak depolama alanlarının daha verimli kullanılması sağlanacaktır.

Demir, çelik, alüminyum, kâğıt, plastik, cam gibi maddelerin geri dönüşüm yoluyla yeniden kullanılması doğal kaynakların korunmasını sağlayacaktır. Bu durum aynı za- manda ekonomiye de katkı sağlayacaktır.

Kullanım ömrünü tamamlamış pillerin, pil toplama noktalarında biriktirilmesi toprağın kirlenmesinin önüne geçecektir. Pillerin içindeki bazı maddelerin geri dönüşümü ile tasarruf sağlanabilecektir.

Geri dönüşüm doğa için de önemlidir. Örneğin atık durumda bulunan kâğıtların geri dönüşüm yoluyla sanayiye kazandırılması sağlanır. Bu da hava kirliliğinin, su kirliliğinin, su kullanımının azalması demektir. Ayrıca atık kâğıtların kullanılması ile ağaçlar da kesilmekten kurtulacaktır.

Metal atıkların tekrar değerlendirilmesi ile ham madde kullanımında tasarruf edilebi- lecektir. Elde edilen ham maddeler ile yeni ürünler üretilebilecektir. Kullanılamaz hâle gelen araç lastikleri de geri dönüşümde kullanılabilecek maddelerdir. Bu lastikler geri dönüşümle örneğin, çocuk oyun alanlarında kullanılmaktadır.

Plastik maddeler günlük yaşamda en çok kullandığımız maddelerden biridir. Bu mad- deler geri dönüşüm yoluyla birçok alanda kullanılmaktadır. Örneğin plastik atıkların geri dönüşümü; sera örtüleri, elyaf ve dolgu maddesi, yağmur suyu ve atık su boruları gibi alanlarda kullanılmaktadır.

Aynı zamanda plastik atıkların geri dönüşümü ile petrol gibi doğal kaynaklardan da tasarrruf edilmiş olunur.

O hâlde geri dönüşüm veya yeniden kullanımı ile: • Doğal kaynaklarımız korunur.

• Enerji kaynaklarının tasarrufu sağlanır. • Atık miktarı azalır.

• Ekonomik açıdan katkı sağlanır. Geri dönüşüm konusu bu vatan üze- rinde yaşayan herkes için önemlidir. Va- tanımızı sevmek demek kaynaklarını korumak, çalışkan olmak, geleceğe ya- tırım yapmak, doğal mirası korumaktır. Doğal güzelliklerimizi ve kaynaklarımızı korumak ülkemize ve insanlarına katkı sağlar. Bu nedenle su, besin, elektrik gibi

184

ÜNİTE

6.

Evimizde bir hafta boyunca su, elektrik ve besin tasarrufu ile ilgili uygulamalar yapalım. Bu uygulamaların neler olduğunu aşağıdaki kutuların içine yazalım.

NELER ÖĞRENDİK?

Su tasarrufu ile ilgili yaptıklarım • ... • ... • ... • ... • ... • ... • ...

Elektrik tasarrrufu ile ilgili yaptıklarım • ... • ... • ... • ... • ... • ... • ...

Besin tasarrufu ile ilgili yaptıklarım • ... • ... • ... • ... • ... • ... • ... Doğayı Koruyalım Etkinlik Basamakları

Okulda arkadaşlarımızla bir çevre kulübü oluşturalım. Kulüp kurarken bir ça- lışma planı hazırlayalım. Aramızda görev paylaşımı yapalım. Görevlerimizi payla- şırken eşit davranmaya özen gösterelim. Çalışmaları yaparken koyduğumuz kurallara uyalım. Arkadaşlarımızla dayanışma içinde olalım.

Okulda bir pano oluşturalım. Yaptığımız çalışmaları ve duyuruları bu panoda sergileyelim.

Arkadaşlarımızda kaynakların tasarruflu kullanımı bilinci geliştirmek için; Atık pil toplama kampanyası,

Atık kâğıt toplama kampanyası,

Su, elektrik, besin gibi kaynakların tutumlu ve tasarrruflu kullanımı ile ilgili faa- liyetler düzenleyelim.

Yaptığımız çalışmaları uygulayarak sonuçları sınıfta arkadaşlarımıza sunalım. Sorular

Kaynakların tasarruflu kullanımında arkadaşlarımızla dayanışma içinde olma- nın, kurallara ve kanunlara uymanın önemi nedir?

Kaynakları tasarruflu kullanmanın tarihî ve doğal mirasa katkılarını arkadaşla- rımızla tartışalım.

ETKİNLİK

Peki, bizler doğayı korumak için neler yapabiliriz? Bunun için aşağıdaki etkinliği yapalım.

ÜNİTE

İnsan ve Çevre

_6.

İçerik Beklenen Performans Süre Değerlendirme

İnsan ve Çevre • Yaratıcı düşünme _{• Araştırma yapma Hafta}1 Değerlendirme _Anahtarı

Proje Çalışması: Tasarruflu Olalım

Sevgili arkadaşlar,

Bu görev bizim yaratıcı düşünme, araştırma yapma ve model oluşturma becerileri- mizin gelişmesine katkıda bulunacaktır.

Çalışmamızı yaparken kitabımızın 11. sayfasındaki “Fen, Mühendislik ve Girişimci- lik Uygulamaları” başlığı altındaki bilgileri okuyalım.

Bu çalışmamızı hazırlarken aşağıdaki adımları izlemeniz bize yardımcı olacaktır: 1. Çalışmamızı yaparken öğretmenimizden yardım alalım. Öğretmenimizin rehberli- ğinde gruplar oluşturalım. Grup arkadaşlarımız arasında görev paylaşımı yapalım. Pro- je süresince yapacağımız çalışmaları planlayalım.

2. Yaşam için gerekli olan kaynakların (su, besin, elektrik) tasarruflu kullanımı ile ilgili neler yapılabileceği ve bunların geri dönüşümünün önemi hakkında araştırma yapalım.

3. Geri dönüşümün kaynakların tasarrufu için önemi hakkında arkadaşlarımızla tar- tışalım.

4. Konumuzla ilgili görsel materyaller de toplayalım. Edindiğimiz bilgiler ve görsel materyalleri kullanarak geri dönüşümün önemi ile ilgili poster çalışması hazırlayalım.

5. Çalışmamız için bütçe planlaması yapalım. Planlamamızda giderlerimizi ve gelir- lerimizi gösterelim.

6. Projemiz süresince edindiğimiz bilgileri, yapmış olduğumuz çalışmaları, bütçemi- zi ve posterimizi anlatan bir rapor hazırlayalım.

7. Çalışmamızı öğretmenimiz tarafından belirlenen bir tarihte sınıfta sunalım.

Bu çalışmadaki performanslarımız “Değerlendirme Anahtarı”ndaki ölçütlere göre öğretmenimiz tarafından değerlendirilecektir.

186

ÜNİTE

6.

Açıklama: Aşağıdaki değerlendirme anahtarı, çalışmamızı değerlendirmek için ha-

zırlanmıştır. Bu anahtar, aynı zamanda hangi ölçütlere dikkat etmemiz gerektiği konu- sunda bize bilgi verecektir.

Performans Düzeyi _{Ölçütler ve Ölçüt Tanımlamaları} Çarpıcılık

Çok iyi Poster oldukça dikkat çekici şekilde tasarlanmış. İyi Poster amacını kısmen yansıtıyor.

Geliştirilmeli Poster dikkat çekici değil.

Bilimsel Doğruluk

Çok iyi Poster, hata içermiyor. İyi Posterde bazı hatalar var. Geliştirilmeli Posterde çok sayıda hata var.

İçerik

Çok iyi Poster, konuyla ilgili tüm ögeleri içeriyor.

İyi Poster, konuyla ilgili ögelerden bazılarını içeriyor. Geliştirilmeli Poster, konuyla ilgili çok az öge içeriyor.

Amaç

Çok iyi Poster, çalışmanın amacını açık ve anlaşılır olarak ifade ediyor. İyi Poster, çalışmanın amacını kısmen ifade ediyor.

Geliştirilmeli Posterde çalışmanın amacı anlaşılmıyor.

Materyal kullanımı

Çok iyi Görsellerin ve yazılı materyallerin kullanımı konuya uygun ve _yeterli. İyi Görsel ve yazılı materyaller konuyla ilgili ama yetersiz.

Geliştirilmeli Görsel ve yazılı materyaller konuyu desteklemiyor. DEĞERLENDİRME ANAHTARI

ÜNİTE

İnsan ve Çevre

_6.

A.

1. Yukarıdaki resmi inceleyelim. Resimde gördüğümüz olumsuzlukları ve bu olum-

suzlukları gidermek için neler yapabileceğimizi aşağıya yazalım.

...

...

...

...

B. Aşağıdaki ifadeleri okuyarak doğru ise “D”, yanlış ise “Y” kutucuğunu işa- retleyelim.

D Y

1. Elektrik, su ve besin yaşam için gerekli kaynaklardır. 2. Doğayı korumak için çöpleri çöp kutusuna atmalıyız. 3. Elektriği daha çok kullanmak tasarrufu artırır.

4. Bozuk olan muslukları tamir ettirmek su tasarrufu sağlar.