Comenius

Avrupa Birliği’nin Okul Eğitimi programına verdiği ad Comenius’tur.

Amos Comenius 1592 Ölüm:1670) yılında, bugünkü Çek Cumhuriyeti sınırları içerisinde doğmuş, dinbilimci, düşünür ve pedagogtur. “Tam bir insan potansiyeline ulaşmanın ve uyumlu bir yaşam sürdürmenin tek yolunun eğitim olduğuna inanmıştı. Comenius aynı zamanda evrensel insan hakları, uluslar arasında birlik ve barış için yılmadan çalışan bir kişidir” (AB Genel Eğitim Programı 2. aşama: 20002006 -Socrates, 2004: 10).

Comenius programına 2004 yılı itibariyle Avrupa çapında 15.000 okul, 150.000 öğretmen ve eğitimci ile 2 milyon öğrenci katılmıştır.

“Hem öğretmenler hem de öğrenciler; iletişim ve sunum becerileri, karar verme, problem çözme, uyuşmazlık yönetimi, yaratıcılık, takım çalışması ve dayanışma gibi hem kişisel hem de mesleki yaşamla ilgili olarak yeni beceriler kazanmaktadırlar. Yeni Yabancı diller öğrenmekte ya da zaten bilmekte oldukları dilleri kullanma fırsatı elde etmektedirler. Bu tür faaliyetler sonucunda ortaya çıkan kişisel gelişim ve başarı hissi, bir yandan motivasyonun artmasını sağlarken bir yandan da çalışmalardan zevk alınmasını sağlamaktadır” (Okullar İçin El Kitabı Comenius 1,, 2004: 8).

Okullar, öğrencilerin artan ilgi ve başarı seviyeleriyle, öğretmenlerin ve öğrencilerin artan morallerinden kolaylıkla faydalanmakta ülkenin ve Avrupa2nın eğitimine bir katkı değer sağlayabilmektedirler. Ufukların genişlediği, okul, aile, öğrenci üçgeninde bakış açısının değiştiği sonuçlar, ilgililerin tümü için yaşamın daha olumlu bir hal almasını sağlamaktadır.

Comenius, farklı ülkelerden farklı okullar arasındaki işbirliğini teşvik etme prensibine dayanır. Okul eğitimi sektöründe yer alan personelin profesyonel olabilmesi, kişisel gelişimini arttırarak yetkin bir personel olabilmesi için onun yetişmesine destek olmakta, iyileştirme projelerini desteklemektedir. Okuldaki eğitimin kalitesinin arttırılması, Avrupa boyutunun güçlendirilmesi, dil öğreniminin desteklenmesi ve genel sonuç olarak ta Avrupa boyutunun desteklenmiş olması amaçlanmaktadır.

Comenius, 24 Ocak 2000 tarihli, Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Kararı’nca; özellikle okullar arasında ülkeler arası işbirliğini teşvik etmek ve doğrudan okul eğitimi sektöründe görev alan personelin mesleki gelişimlerini en üst düzeyde gerçekleştirmelerine katkıda bulunmak suretiyle okul eğitiminin her devresinde kalitenin ve eğitimde Avrupa boyutunun desteklenmesini sağlamayı, dil öğrenimini ve kültürler arası bilincin geliştirilmesini teşvik etmeyi hedeflemektedir (Okul Eğitimi, Socrates – Comenius, 2004: 5).

Comenius bu amaç doğrultusunda 3 ana alt faaliyete ayrılmıştır. Bunlardan ilki okul ortaklıklarıdır. İkincisi ise, okul eğitiminde yer alan personelin temel ve sürekli eğitimidir. Üçüncü ana faaliyet ise Comenius ağlarının oluşturulmasıdır.

Okul ortaklıkları dediğimiz faaliyetler; kültürlerarası eğitim, ırkçılık ve yabancı düşmanlığı ile mücadele, kadın ve erkekler için fırsat eşitliği, mali-sosyal-fiziki nedenlerden dolayı dezavantajlı okullar ve öğrenciler, özel eğitime gereksinim duyan çocuklar ve Avrupa ile işbirliği tecrübesi olmayan okullara öncelik verilmesini öngörenlerdir. Okul ortaklıkları; okul projeleri, dil projeleri ve okul geliştirme projeleri olmak üzere 3’e ayrılır. Okul projeleri, okulların ilgi alanları doğrultusunda ortak bir çalışmayı hedefleyen ve öğrencinin yüksek katılımını şart koşan bir alt faaliyettir. Aktif

katılım ve işbirliği teşvik edilir. Projeler en fazla 3 yıl sürmektedir. Dil projeleri, öğrencilerin başka bir dil öğrenme isteğini ve yabancı dil bilgi kapasitesini arttırmayı hedefler. Projeler en fazla 1 yıl sürmektedir. Avrupa genelinde az kullanılan ve öğretilen dillerin önceliği bulunmaktadır. Okul geliştirme projeleri, okul yönetimini ve pedagojik yaklaşımları hedef alan projelerdir ve en fazla 3 yıl sürebilmektedir. Okulların tecrübelerini paylaşması, öğretim yöntemleri ve öğretim araçları, organizasyon sistemleri konularında birlikte çalışmaları teşvik edilmektedir.

Okul eğitiminde yer alan personelin temel ve sürekli eğitimi dediğimiz faaliyetler, her türlü okul eğitiminde yer alan personelin eğitim alanında profesyonel gelişimlerinin farklı yönleri ve aşamalarına yönelik kaynaştırıcı bir rol oynamak hedeflenmektedir. Eğitimde Avrupa boyutunun gelişmesi, okul eğitim kalitesinin arttırılması, yeniliklerin teşvik edilmesi amaçlanmaktadır. Okul yönetimi ve danışmanlık, rehberlik, bilgi iletişim teknolojilerinin kullanımı ile ilgili yenilikler teşvik edilerek, Avrupa dillerinin öğretilme kalitesinin yükseltilmesi ve dezavantajlı öğrenci gruplarının eğitim ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik daha iyi yolların bulunması için program yürütülmektedir.

Okul eğitiminde yer alan personelin temel ve sürekli eğitimi dediğimiz faaliyetler, çok yönlü işbirliği projeleri ve bireysel destekler olmak üzere ikiye ayrılır. Çok yönlü işbirliği projelerinde amaç, eğitim ve öğretim alanında görev yapan personel için programlar, kurslar, eğitim-öğretim stratejileri veya eğitim materyallerinin hazırlanmasıdır. Avrupa’daki eğitim kalitesi artarken, bu alanda çalışan meslektaşlar arasında güçlü bir işbirliği, güçlü bir diyalog olması söz konusudur. Hazırlanan kurslar, programlar, stratejiler, öğretim materyalleri en az üç ülkeden, en az üç eğitim kurumu arasında en fazla 3 yıl sürecek projelerde kullanılmaktadır. Bireysel destekler denen faaliyetlerde ise, dil öğretmenleri, geleceğin öğretmen adayları, öğretmenler, eğitim personeli, müfettişler, danışmanlar, uzmanlar bireysel destekten yararlanabilmektedir. Bir ila on haftalık kısa süreli pratik yapılacak kurslar, bir ila dört haftalık hizmet içi eğitim kursları olmak üzere programa katılanlar Avrupa genelinde hareketliliği sağlayarak, farklılıklar üzerinde fikir sahibi olabilmektedirler.

Comenius ağlarının oluşturulması dediğimiz faaliyetler, okul projeleri ile personel eğitim projeleri arasında karşılıklı iletişimin sağlanarak bu ağların sayısını, içeriğini arttırmak ve bunları desteklemek için planlanmıştır. En fazla 3 yıl süren bu projelerde, ortak ilgi alanı doğrultusunda kurulan ağ, Comenius programına katılan kişi ve kuruluşların bir araya geldiği bir platform niteliğindedir. Comenius ağlarına örnek olarak, Avrupa vatandaşlığı veya Avrupa kültür mirası gibi konuları hedef alan eğitimin Avrupa boyutunu teşvik etmek örnek verilebilir. Enformasyon ve iletişim teknolojilerinin eğitim amaçlı kullanılması, dil öğrenme, çevre eğitimi, sanat eğitimi ve yaratıcılık, kültürlerarası eğitim, fen ve teknoloji gibi disiplinler arası konulara odaklanmış ağlar da söz konusu olabilmektedir.

Comenius ile ilgili olarak, Comenius Space ve ISOC-database daha önce yapılmış ve halen yapılmakta olan proje örneklerini ve projelere ilişkin ihtiyaç duyulabilecek bilgileri içermektedir. Ayrıca Komisyonun Compendium olarak hazırlanan özetlerine ulaşmak mümkündür (Comenius 2.1 & Comenius 3, 200?: 23).