• Sonuç bulunamadı

DİN EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILABİLECEK BAŞLICA YÖNTEM VE TEKNİKLER

8. CANLANDIRMA (DRAMATİZASYON) YÖNTEMİ

Dramatizasyon yöntemi, düşünce, durum, problem, olay vb. nin (oyunlaştırılarak) canlandırılması esasına dayanan öğretme yoludur. Bu yöntem kaynaklarda değişik adlarla anılır. Rol oynama, rol yapma, toplumsal oyun (sosyo-drama), drama, canlandırıcı oyun denilen bu öğretim yöntemi, dramatizasyon üzerine kurulmuştur.

Toplumsal oyun (sosyo- drama), öğrencilere insan ilişkileri konusunda daha çok bilgi, beceri ve anlayış kazandırmayı öngören ve oyun tekniklerinden yararlanma temeline dayalı deneysel bir öğretim yöntemi olarak tanımlanır.

61

Rol yapma, öğrencinin kendi duygu ve düşüncelerini başka bir kişiliğe girerek ifade etmesini sağlayan bir öğretme yöntemidir.

Drama, bir liderin tasarladığı ve zaman zaman, kendisini de yer aldığı, öğrenciyle birlikte oluşturulan bir etkinliktir. Öğrenciye baskı yapılmaksızın önerilen temalar çerçevesinde doğaçlama temeline dayanır. Öğrenci drama aracılığıyla kişisel duygularını anlatma, bedenini, sesini, heyecanını ve hatta sosyal ilişkilerini disipline sokma imkânı kazanır. Dramatizasyon, daha çok yazılı bir metne dayalı olarak bir olay, durum ya da öykünün canlandırılmasıdır.131

Eğitici drama, bir eylemin, bir olayın, duygunun, çeşitli rollerin, bir kavramın, konunun ya da öykünün, canlı cansız varlıkların, sözel ve sözsüz, kendiliğinden davranışlarla, taklit yoluyla temsili olarak ifade edilmesi ve canlandırılmasıdır. Eğitici drama etkinlikleri, oyundan farklı ancak oyunla benzerlikleri olan etkinliklerdir.132

Hem oyunda hem de dramada dikkat ve enerji etkinlik üzerine yoğunlaşmıştır. Ancak oyun bazen kendiliğinden ve amaçsız bir şekilde başlayabilirken, drama amaçlı ve planlı bir etkinliktir. Belli hedefler doğrultusunda ilerler ve hedefleri gerçekleştirme durumuna göre değerlendirilir. Oyunda sonuç önemlidir. Dramada ise sonuçtan ziyade sürece yoğunlaşılır. Oyunda bir tartışma ve değerlendirme işlemi olmamasına rağmen dramanın sonunda yapılan tartışma ile öğrencilerde bazı davranışlar kazandırılması amaçlanır.133

8.1. Üstün Yönleri

Öğretimde önemli olan, öğrenciyi pasif bir dinleyici durumundan kurtarabilmek, onun duyu organlarını harekete geçirebilmek, konuları canlandırarak yaşanır hale getirebilmek olduğuna göre dramatizasyon yöntemi, din öğretiminde başarıyla kullanılabilir.

Drama çalışmaları ile öğrenciler doğrudan yaşayarak ve duyu organlarını kullanarak öğrenme imkânı kazanırlar. Böylece onlar kalıcı yaşantılar geçirirler.

Drama etkinlikleri ile öğrenciler toplumsal yaşamda karşılaşılan çeşitli ilişkileri somut biçimde görülebilir. Bu durum dinin günlük yaşamdaki etkilerini açıkça görmeye

131 Aydın, a.g.e., s.190

132 Aydın, a.g.e., s. 191

62

yardımcı olacaktır. Öğrenciler, çeşitli olay, durum ve davranışların değişik biçimlerde algılanıp yorumlanmasına tanık olurlar. Böylece dini değerlerin ve yorumların farklılaştığı yönleri açıkça gözlemleyebilirler. Böylece bir takım kuramsal bilgilerle gerçek ya da gerçeğe yakın yaşam durumları arasındaki ilişkileri daha iyi görebilirler.

Drama etkinlikleriyle rol yapma; başkalarının düşünce, duygu ve kaygılarını öğrenme ve paylaşma imkânı ortaya çıkar. Bu durum öğrencide empati düşüncesinin gelişmesine katkı sağlar. Böylece değişik düşünce, yorum ve eleştirileri hoşgörüyle karşılama alışkanlığı kazanılabilir. Dinle ilgili tutum ve davranışların kazanılmasında ahlaki değerlerin, kıssa ve tarihi olayların canlandırılmasının önemli katkıları söz konusudur. Drama etkinlikleri öğrencinin birlikte çalışma, sosyal ilişkiler kurma ve kendini ifade etme becerilerinin gelişimine katkıda bulunur. Ayrıca öğrencinin kendi duygu ve düşüncelerinin farkına varmasına ve onları değiştirmesine yardımcı olabilir.134

Drama çalışmalarıyla öğrencilerde dikkatli dinleme, etkili ve akıcı konuşma yeteneği gelişir. Hayal gücü ve iletişim becerileri gelişebilir. Ayrıca yaratıcı düşüncenin gelişmesi sağlanabilir. Drama etkinlikleri sonunda yapılan tartışmalarla eleştirel düşünme, karar verme becerileri gelişebilir. Bu durum öğrencide problem çözme becerisinin gelişimine katkı sağlar.

Öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci etkileşimini artırarak bireylerin birbirlerini tanımasına imkân sağlar. Öğrencilerini gözlemleme ve tanıma imkânı bulan öğretmen, öğretimi öğrencilerin özelliklerine uygun düzenleyebilir. Ayrıca drama öğretmenle öğrenciler arasında olumlu ilişkiler kurulmasına katkı sağlayabilir.135

8.2. Eksik Yönleri

Drama ile ilgili amaçların iyi belirlenmemesi ve öğrencilere açıkça bildirilmemesi, etkinliklerin yararını azaltıcı bir rol oynar.

Bazı karakterlerin canlandırılması zor olabilir veya öğrenciler, karakterleri ya da olayları anlatmakta güçlük çekebilir. Ayrıca öğrenciler, canlandırdıkları karakterlerden dolayı alay konusu olabilirler. Rol dağıtımında, öğrencilerin kişilik özellikleri dikkate alınmalıdır.

134 Akyürek, Din Öğretimi, s. 187

63

Canlandırılacak oyunun kurgusu iyi hazırlanmalı, ilgi çekici ve hedeflerin gerçekleşmesine hizmet edici nitelikte olmalıdır. Öğretmen yönergeleri açık, anlaşılır ve kısa bir şekilde vermelidir.

Drama etkinliklerinin uygulanmasında, grupların kalabalık olmamasına dikkat edilmelidir. Zira bu yöntemin çok büyük gruplarda uygulanması zordur. Öğrenciler arasında gruplaşmalara ve grup çatışmalarına dikkat edilmeli, grupların oluşturulmasında, öğrencilerin kaynaşması hedeflenmelidir.

Drama etkinliklerinde, kazanma ve kaybetme yaklaşımı kullanılmamalıdır. Bu bir yarış değildir. Önemli olan dramaya katılmak ve birlikte öğrenmektir. Öğrenciler, rolleri oynarken sık sık aşırıya kaçarlar. Bu durum sınıf atmosferini olumsuz etkileyebileceği gibi öğrenmeyi de zorlaştırabilir.

Drama etkinliklerinin seçiminde ve uygulanmasında, ortamın fiziksel ve psikolojik özellikleri ayarlanmalıdır. Rahat ve güven veren bir ortam, etkinliklerin niteliğini doğrudan etkiler.

Drama ile öğrenciler ve ders arasında iyi ilişki kurulamazsa yöntem amacından uzaklaşabilir.

Öğretmen, öğrencileri dramaya katılmaya özendirmeli, teşvik etmeli ancak zorlamamalıdır. Öğretmen, rehber ve yönlendirici rolde olmalıdır. Drama etkinliklerinde öğrenciler eleştirilmemeli, duyguları kabul edilmelidir.

64