Cancún Bakanlar Konferansı Öncesi Balıkçılık Sübvansiyonları

3.6.1. Ticaret ve Çevre Komitesi’nin Katkısı

Doha sonrası, balıkçılık sübvansiyonları müzakerelerinin Kurallar Müzakere Grubu’nda yer almasına ilişkin DTÖ taahhüdü gerçekleşmiş olup balıkçılık sübvansiyonları ile ilgili bazı çalışmalar ise CTE’de yürütülmeye devam etmiştir. CTE Sekretaryası, SCM Komitesi bildirimleri ve diğer hükümetler arası ortam çalışmalarının güncellenmesiyle birlikte üyelerden alınan bilgileri toplamayı ve analiz etmeyi sürdürmüştür. Bu süre zarfında üyeler, Kurallar Müzakere Grubu ve CTE’ye birçok önemli bildirimde bulunmuştur.

109 _{UNEP, “Incorporating Resource Impact into Fisheries Subsidies Disciplines: Issues and Options, a}

3.6.2. “Balık Dostları”nın Olası Kategorizasyon Önerisi

Yeni balıkçılık sübvansiyonları düzenlemeleri gerekliliğinin yanında “Balık Dostları” üyeleri, yakın zamanda diğer uluslararası organizasyonlar – APEC, OECD, FAO ve UNEP – tarafından sunulan balıkçılık sübvansiyon programlarının sınıflandırılmasına ilişkin farklı yaklaşımlara atıfta bulunarak çeşitli balıkçılık sübvansiyon programlarının tanımlanmasını önermiştir110

.

3.6.3. Japonya’nın Yeni Disiplinler İçin Daha Fazla Gerekçe

Talebi

“Balık Dostları” üyelerinin bildirimine karşılık ve konuya ilişkin resmi pozisyonu dolayısıyla Japonya, Kurallar Müzakere Grubu’na önerilerde bulunmuştur111

. Japonya’nın önerileri şu şekilde özetlenebilir: İlk olarak Japonya, Doha Bakanlar Deklarasyonu paragraf 28’i temel alarak, Kuralları Müzakere Grup sektörler arası bir şekilde ve ticaretin bozulması noktasında SCM Anlaşmasına genel olarak açıklama getirilmesi ve Anlaşmasının geliştirilmesi kapsamında Anlaşma'nın bir parçası olarak balıkçılık sübvansiyonları konusunu da düzenlenmesi gerektiğine inanmaktadır. Müzakerelerin, SCM Anlaşması altında, Anlaşma’nın temel amaçları, prensipleri ve kapsamı korunarak ve açıklayıcı ve geliştirici düzenlemelerin yapılması amaçlanarak yürütülmesi önemlidir112

. İkinci olarak Japonya, özel balıkçılık sübvansiyonları düzenlemelerine gerek duyulmasının diğer üyeler tarafından öne sürülen nedenlerinin hala belirsizliğini koruduğunu ifade etmiştir. Japonya, ticaretin bozulması açısından özel balıkçılık sübvansiyonları düzenlemeleri oluşturmanın gerekli olmadığını vurgulamıştır113

.

Diğer taraftan, balıkçılık sübvansiyonlarının ticareti bozduğu ve SCM Anlaşması’nın buna çözüm bulamadığı iddiaları bulunmaktadır. İhracatçı ülkeler sübvanse edilmiş ürünlerin ihracatına karşı telafi edici vergiler uygulayabilirken, (i) ithalatçı bir ülke tarafından sağlanan sübvansiyonlar ihracatçı ülkenin ihracatını engellediği zaman, ihracatçı ülke o ithalatçı ülkeye benzer önlemleri alamamakta ve; (ii) ihracatçı bir ülkenin ürünleri,

110 _{TN/RL/W/58 simgeli ve 10 Şubat 2003 tarihli DTÖ Belgesi.} 111 _{TN/RL/W/11 simgeli ve 2 Temmuz 2002 tarihli DTÖ Belgesi.}

112 _{TN/RL/W/11 simgeli ve 2 Temmuz 2002 tarihli DTÖ Belgesi, parag.13.} 113

başka bir ihracatçı ülkenin sübvanse ettiği mallar ile üçüncü bir ülkenin pazarında rekabet edemediği zaman ihracatçı ülkenin diğer ihracatçı ülkeye karşı benzer önlemeleri alamamaktadır.

Bu doğrultuda Japonya, üçüncü ve son olarak, ortaya atılan SCM Anlaşması’nın değiştirilmesi tartışmasından önce, söz konusu Anlaşma’nın Bölüm III altında yer alan savunma araçları gibi mevcut ilgili hükümlerin uygulanması ile iddia edilen ticaret bozukluğunu düzeltilmesi için çaba sarf edilmesi gerektiğini savunmaktadır114

.

3.6.4. Gelişme Yolundaki Ülke Olarak Çin’in Tartışma Gündemi

İçin Sunduğu Bazı Hususlar

Balıkçılık konusunda önemli çıkarı bulunan gelişme yolundaki bir ülke olan Çin, Kurallar Müzakere Grubu’na teklifte bulunmuştur. Çin, balıkçılık sübvansiyonlarının kapsamının belirlenmesi; gelişme yolundaki üye ülkelere yönelik özel ve lehte muameleye ilişkin endişelerin göz önünde bulundurulması ve bazı dava edilemez sübvansiyonların sağlanması gerektiğini öne sürmüştür115

. Balıkçılık sübvansiyonlarının sınıflandırılması konusunda Çin, sadece OECD ve FAO tarafından kullanılan sınıflandırma metodu üzerinde yoğunlaşmak değil aynı zamanda, ticaretin liberalizasyonu, sürdürülebilir kalkınma ve balıkçılığın korunmasına katkıda bulunan balıkçılık sübvansiyonlarını destekleyen “yeşil ışık” kataloğunun oluşturulmasını teklif etmiştir116

.

3.6.5. Cancún Bakanlar Konferansında Balıkçılık Sübvansiyonları

Müzakerelerinin Sonuçları

2003 yılında Meksika’da gerçekleştirilen Cancún Bakanlar Konferansında Üyeler, Doha müzakerelerini ileriye götürecek nitelikte bir uzlaşmaya varamamıştır. Herhangi bir müzakere turu başlatılmamış ve sonlandırılmamıştır ancak, 1 Ocak 2005’te Cenevre’de düzenlenecek müzakerelere kadar işlerin tamamlanmasına izin verecek gerekli çerçeve ve

114 _{TN/RL/W/11 simgeli ve 2 Temmuz 2002 tarihli DTÖ Belgesi.} 115 _{TN/RL/W/9 simgeli ve 20 Haziran 2002 tarihli DTÖ Belgesi.} 116

siyasi kılavuz sağlanmıştır117

. Bu konferansta, tartışma konularından biri olan “diğer meseleler” başlığı altında ticaret ve çevre müzakerelerinin de içinde bulunduğu odak noktası birbirinden farklı gruplar oluşmuştur. Buna ek olarak, Konferans’ta yapılan görüşmelerde Çok Taraflı Çevresel Anlaşmalara (Multilateral Environmental Agreement-

MEAs) gözlemci statüsü tanınması; “ekolojik” etikeleme, Ticaretle Bağlantılı Fikri

Mülkiyet Anlaşması (Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rigths –TRIPS), Biyolojik Çeşitlilik Konvansiyonu (Convention on Biological Diversity – CBD) ve geleneksel bilgi arasındaki ilişkiye odaklanılmıştır. Ancak, üzerinde anlaşmaya varılamaz potansiyeline sahip konulardaki farklılıklar, örneğin tarım, bir uzlaşmaya varılamadığının göstergesidir. Diğer taraftan ise, uzlaşmaya varılamaması Doha Bakanlar Deklarasyonu’nunda belirtilen meselelerde başarısızlığa uğrandığı algısını oluşturmamalıdır. Ticaret ve çevre açısından DTÖ Üyeleri, mevcut DTÖ kuralları ve MEA’larda düzenlenen spesifik ticari zorunluluklar arasındaki ilişkilere açıklık getirme; DTÖ ve MEA sekretaryaları arasında bilgi alışverişi sağlama; diğer uluslararası organizasyonlara gözlemci statüsü verilmesi ve çevresel mal ve servislerin ticaretinde liberalizasyon konularında uzlaşmaya varmalıdır.

3.7. Balıkçılık Sübvansiyonlarının Alt Kategorilerine İlişkin