Bulut Bilişimin (The Cloud)

kötü niyetli kişilere karşı siber güvenlik önlemleri almalı, bu önlemi almak için gerekirse dışarıdan bir hizmet yardımı talebinde bulunmalıdır. İşletmeler tüm üretim süreçlerini, makinelerden alınan bilgileri ve üretim hatlarından gelen verileri güvenle saklayıp koruması gereklidir. Bu veriler işletme dışındaki insanlarla paylaşılmayacak bir seviyede tutulmalı ve sürekli olarak takip edilip güncellenmelidir. Siber güvenliğin önemli olmasının nedeni; “veri hırsızlarına, bilgisayar korsanlarına ve endüstriyel casuslara karşı önlem alınılmazsa yıkıcı sonuçlarla karşılaşabilecek olunmasıdır. Bu yüzden büyük kuruluşlar geliştirdikleri güvenlik stratejileri ve teknikleri ile tehditleri en aza indirmeye hatta yok etmeye çalışmaktadır” (Kahraman, 2017).

1.4.2.7. Bulut Bilişimin (The Cloud)

Bulut bilişim teknolojisi; “uygulamaların internet ortamında bulunan bir uzak sunucu üzerinden çalıştırılması ya da kullanıcıya ait verilerin uzak sunucu üzerinde her an erişilebilir şekilde bulundurulmasını sağlayan bir servis yapısı olarak” (European Commission, 2012) tanımlanabilir. Bulut bilişiminin, bilgi işlem gücünü her ortamda, herkesçe kullanıma açık bir hale getirdiğini söylemek doğru olacaktır.

“Uygulamaların kullanıcı bilgisayarı üzerinden çalıştırılarak ve bilgilerin yerel bilgisayar diskinde bulundurularak yapılan uzak erişimler, merkezi bilgisayar ve ona bağlı terminal yapısıyla 2000’li yılların başından itibaren kullanılmaktadır” (What is Cloud Computing? - Salesforce U”), 26 Eylül 2017 tarihinde erişildi). Yani, bulut bilişimi yeni bir teknoloji değil, yıllardır kullanılan, fakat günümüz teknolojiye bağlı olarak sürekli güncellenen, günümüz dünyasına uyarlanan bir yapıdadır.

“İnternet devlerinden olan Amazon, veri merkezlerini modernize ederek bulut bilişimin gelişmesinde anahtar bir rol oynayarak ilk gerçek bulut bilişim hizmeti olan Amazon S3’ün 2006 yılında hizmete girmesini sağladı” (endustri40.com, 30 Temmuz 2017’de erişildi). Bu hizmetin girmesi, birçok araştırmacı şirketin doğmasına ve bu konuda çalışmasına imkan sağladı. Bulut bilişim teknolojisiyle hem kullanıcılar hem de tedarikçiler arasında ki ilişkilerin de gelişmesi konuları üzerinde duruldu. O dönemde, “Gartner (Danışmanlık ve Araştırma Şirketi) bulut bilişimi bilgi teknoloji hizmetleri sektöründe hem kullanıcılar hem de tedarikçiler arasındaki ilişkiyi değiştirebilecek potansiyeli işaret etti ve 2008’den bu yana Dünya’da yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandı” (endustri40.com, 30 Temmuz 2017’de erişildi). Sanayi 4.0 kavramının

20

hayatımızda giderek öneminin artmasıyla da bulut bilişim teknolojisi daha fazla dikkat çekmeye başladı ve aynı zamanda bu konuda yapılan araştırmaları da hızlandırdı.

Bulut bilişimi, bilgi ve iletişim teknolojilerini birbirine bağlayan, sistematik bir çalışma imkanı sağlayan bir yapıdadır. “Bulut bilişim; iş dünyasında maliyetleri düşürmesi, e-ticaretin gelişimine katkıda bulunması ve istihdama olan etkisi nedeniyle, büyük şirketlerin ve devlet yönetimlerinin bilgi politikaları arasında öncelikli yerini almıştır” (European Commission, 2010: 1-20). Özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülkenin bu konuya büyük ilgisinin olduğu ve bu alana büyük yatırımlar yapıldığının söylenmesi de mümkündür. “Avrupa Birliği (AB) Komisyonu başkan yardımcısı ve Dijital Ajanda üyesi Needie Kroes’in “bulut bilişim ve veri koruma reformu” ile ilgili açıklamaları, AB’nin ekonomiye bulut bilişim stratejisi ile yön vermekte olduğunu göstermektedir” (European Commission, 2010: 1-20).

Şekil 6: Bulut Bilişimi Görselleştirilmesi

Bulut bilişim teknolojisinde, uzak sunucular halinde bile verilere her an ulaşılabilir olması gerektiği için özellikle kullanıcılara bu erişim imkanını sağlaması ve yüksek hizmet kalitesinin çok önemli olması diğer hususların ihmal edilmesine neden olmaktadır (Turan, 2010). Bu teknolojide ihmal edilmemesi gereken en önemli konulardan biri bilgi güvenliğinin sağlanabiliyor olmasıdır. Bazı ülkeler bu faktörü farklı şekilde koruma almayı tercih ederken, bazı ülkeler bu teknolojiyi kullanan kullanıcıların tercihine bırakmıştır.

21

“Avrupa Birliği’nin verilerin korunması hakkındaki direktifine (…) göre; bulut bilişim hizmeti sunan şirketlerin, kullanıcılarına ait verilerin bulunduğu sunucuları AB ülkeleri dışında kurmaları ya da kiralayabilmeleri için bu ülkelerin AB yasalarının belirlemiş olduğu bilgi güvenliği seviyesinde olmaları gerekmektedir” (Turan, 2010).

Bu gelişen teknolojinin kullanılır olmasını sağlayan ilgili 3 farklı teknoloji: web hizmetleri, sanallaştırma (virtualization) ve ızgara (grid) bilişimdir (Seyrek, 2011:703). “Web hizmetleri internet üzerinden erişilebilen, platform bağımsız otonom yazılımlardır. Bu hizmetler açık standartlara göre yazıldığından programlama dili ve işletim sisteminden bağımsızdırlar” (Papazoglou vd, 2008: 223-255). Farklı kişilerin geliştirdiği web hizmetleri, başkaları tarafından kullanıma açık hale getirilerek yeni yazılımların da gelişmesine olanak sağlayabilir. Böylelikle işletmeler var olan bir hizmeti kullanarak, başka bir hizmetin geliştirilmesine katkı sağlayabilir. “Yazılımcılar kendi geliştirdikleri programları internet üzerindeki diğer hizmetlerle hızlıca entegre ederek yeni uygulamalar geliştirmekte ve bu da önemli ekonomik faydalar sağlamaktadır” (Papazoglou, Traverso, Dustdar ve Leymann, 2008: 223-255). Günümüzde, işletmeden işletmeye veya bireysel kullanıcıdan başka bir kullanıcıya göre değişiklik gösteren farklı web yazılımları mevcuttur. İşletmeler kendi veri tabanlarına ve işletim sistemlerine uygun farklı depolama birimleri de kullanabilir.

Bulut teknolojisi ile sanallaştırma teknolojisi iç içe olan bir yapıdır. “Sanallaştırma teknolojisi ile az sayıdaki fiziksel bilgisayar üzerinde çok sayıda sanal bilgisayarlar oluşturulmakta ve mevcut donanım kapasitesi çok daha verimli bir şekilde kullanılabilmektedir” (Lee ve Sawyer, 2009: 25-27). Bu durum da işletmelerin bir takım maliyetlerinin düşmesine katkı sağlayabilir. Örneğin, daha az sermaye yatırımına katlanabilir veya operasyonel maliyetleri düşebilir. Bunlar gibi katkılar işletmenin bulut teknolojisinden daha verimli yararlanmasına etki edebilir. “Ayrıca bu sistemlerin güncellemesi (…) gibi çeşitli bakım ve yönetim işlemleri BT departmanı tarafından daha kolay yapılmakta ve firmanın operasyonları açısından oldukça önemli olan bu sistemlerin kesintisiz hizmet vermesi açısından da firmaya önemli avantajlar sağlamaktadır” (Lee ve Sawyer, 2009: 25-27 ).

Bu teknolojiye entegre olmuş bir diğer teknoloji olan ızgara bilişim teknolojisi, konumsal olarak birbirinden farklı yerlerde bulunan bilgisayarların, yüksek hızdaki bilgisayar

22

ağlarının vasıtasıyla hesaplama, depolama, bellek gibi kaynaklarının entegre olmasını paylaşılmasını sağlayan teknolojidir (Maqueira-Marin, Bruque-Cámara ve Moyano-Fuentes, 2009: 491-513).