Bulmacalarla ve MEB kitabındaki söz varlığı etkinlikleri ile yapılan kavram öğretiminin öğrencilerin Türkçe dersine yönelik tutumu üzerindeki etkisini incelemek amacıyla kontrol grubunun ön test-son test sonuçları ve deney grubunun ön test-son test verilerinin karşılaştırması t-Testi ile yapılmıştır.
MEB kitabındaki söz varlığı etkinlikleri uygulanmadan önce ve uygulandıktan sonra kontrol grubuna yapılan TDYTÖ sonuçları karşılaştırılarak, etkinliklerin derse yönelik tutum üzerindeki etkisi incelenmiştir. Söz Varlığı etkinlikleri ile kavram öğretiminin yapıldığı kontrol grubuna ait TDYTÖ ön test-son test karşılaştırmaları Tablo 16’da gösterilmiştir.
Tablo 16. Kontrol Grubunun TDYTÖ Ön Test-Son Test t-Testi Karşılaştırma Sonuçları
Test N X̅ SS t p
Ön test 26 61,12 6,73
,000 1,000
Son test 26 61,12 5,43
Kontrol grubu öğrencilerine ait TDYTÖ ön test-son test verilerine yönelik t-Testi yapılmış, bu testin sonucunda elde edilen bulgular Tablo 16’da belirtilmiştir. Tablo 16’da yer alan verilere göre kontrol grubunun ön test-son test sonuçları karşılaştırıldığında aralarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı görülmektedir (p> ,05). Bu sonuca göre, MEB kitabındaki söz varlığı etkinlikleri ile yapılan kavram öğretiminin, öğrencilerin Türkçe dersine yönelik tutumları üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı görülmektedir.
Bulmacalar uygulanmadan önce ve uygulandıktan sonra deney grubuna yapılan TDYTÖ sonuçları karşılaştırılarak, bulmacaların öğrencilerin Türkçe dersine yönelik tutumları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bulmacalarla kavram öğretimin yapıldığı deney grubuna ait TDYTÖ ön test-son test karşılaştırmaları Tablo 17’de gösterilmiştir.
Tablo 17. Deney Grubunun TDYTÖ Ön Test-Son Test t-Testi Karşılaştırma Sonuçları Test N X̅ SS t p Ön test 27 59,04 7,21 -2,371 ,025 Son test 27 62,37 5,88
Deney grubu öğrencilerine ait TDYTÖ ön test-son test verilerine yönelik t-Testi yapılmış, bu testin sonucunda elde edilen bulgular Tablo 17’de belirtilmiştir. Tablo 17’de yer alan verilere göre deney grubunun ön test-son test sonuçları karşılaştırıldığında aralarında istatistiksel olarak son test bakımından anlamlı bir farklılığın olduğu görülmektedir (p< ,05). Bu sonuca göre, bulmacalar ile yapılan kavram öğretiminin, öğrencilerin Türkçe dersine yönelik tutumları üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu görülmektedir.
Tablo 16 ve 17’de yer alan bulgulara göre bulmacalarla ve mevcut MEB kitabında yer alan söz varlığı etkinlikleri ile gerçekleştirilen kavram öğretimlerinin öğrencilerin Türkçe dersine yönelik tutumlarına etkisi açısından bakıldığında, mevcut MEB kitabında yer alan söz varlığı etkinliklerinin kontrol grubu öğrencilerinin Türkçe dersine karşı tutumlarını artırmadığı fakat bulmacaların deney grubu öğrencilerinin derse karşı tutumlarını artırdığı görülmektedir. Fakat yöntemlerin birbirlerine üstünlükleri yönünde anlamlı bir farklılık oluşmadığı görülmektedir.
Kontrol ve deney gruplarına hem etkinliklerin öncesinde ön test hem de etkinliklerden sonra son test olarak uygulanan TDYTÖ karşılaştırmaları Tablo 18’de gösterilmiştir.
Tablo 18. Kontrol ve deney gruplarının TDYTÖ Ön Test-Son Test t-Testi Karşılaştırma Sonuçları
Grup N X̅ SS t p
TDYTÖ ön test Kontrol 26 61,12 6,73 1,084 ,283
Deney 27 59,04 7,21
TDYTÖ son test Kontrol 26 61,12 5,43 -,807 ,424
Deney 27 62,37 5,88
Kontrol ve deney grubu öğrencilerine ait TDYTÖ ön test-son test verilerine yönelik t- Testi yapılmış, bu testin sonucunda elde edilen bulgular Tablo 18’de belirtilmiştir. Tablo 18’de yer alan verilere göre kontrol ve deney gruplarının ön test-son test verileri karşılaştırıldığında aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmektedir (p> ,05). Bu sonuç, bu çalışma kapsamında bulmacaların Türkçe dersine
yönelik tutum artırması bakımından MEB kitabındaki söz varlığı etkinlikleri üzerinde herhangi bir üstünlüğü olmadığını göstermektedir.
Tablo 16, Tablo 17 ve Tablo 18’de yer alan bulgulara göre bulmaca etkinlikleriyle gerçekleştirilen kavram öğretiminin öğrencilerin derse karşı tutumları üzerinde olumlu yönde anlamlı etkisi bulunduğunu; mevcut MEB kitabında yer alan söz varlığı etkinlikleriyle gerçekleştirilen kavram öğretiminin ise öğrencilerin derse karşı tutumları üzerinde olumlu yönde anlamlı etkisi bulunmadığı; yöntemlerin derse karşı tutuma etkisi hususunda ise birbirine üstünlükleri yönünde anlamlı bir farklılık yaratmadıkları görülmüştür.
Bulmacanın kavram öğretimi üzerinde etkisinin olmaması alanyazında yer alan ve bu çalışmanın 2.1.7. İlgili Araştırmalar kısmında incelenip değerlendirilen önceki çalışmaların çoğunluğunun vardığı sonuç ile örtüşmemektedir. Örneğin, Taşlı (2005) çalışmasında kavram bulmacaları ile öğrencilerin bir kavramı yalnızca ezberlemek yerine bazı aşamaları geçip bireysel ve grup sorumluluğuyla somutlaştırarak öğrendiği sonucuna ulaşmıştır. Gürdal ve Aslan (2011) oyun ve bulmaca etkinliklerinin sınıf içi öğrenmeyi sıradanlıktan kurtardığı, öğrencilerin derse karşı ilgilerini artırdığı, öğrenmeyi olumlu olarak etkilediğini tespit etmiştir. Kızıl (2015) kavram bulmacalarının öğrencilerin akademik başarı puanlarını artırdığını ortaya koymuştur. Merrick (2010) bulmaca temelli derslerin öğrencilerin alanla ilgili kavram öğrenme başarılarını arttığı sonucuna ulaşmıştır. Whisenand ve Dunphy (2010) bulmaca uygulamasının öğrencilerin öğrenmelerini ve terimlerin akılda kalıcılığını artırdığını tespit etmişlerdir. Fakat Namlı (2016)’nın araştırmasından elde edilen, bulmacaların akademik başarıya ve derse karşı tutuma etki etmediği ve Kızıl (2015)’ın araştırmasında uygulama sonrası deney ve kontrol gruplarının başarı puanlarının arttığı fakat yöntemlerin birbirlerine üstünlükleri yönünde anlamlı bir farklılığın bulunmadığı bulguları bu çalışmanın sonuçları ile örtüşmektedir.
Bu çalışmanın önceki çalışmaların çoğunda elde edilen sonuçlar ile benzerlik göstermemesinin sebebi; uygulama esnasında öğretmenin öğrencileri yönlendirmedeki yetersizliğinden kaynaklanabileceği gibi öğrencilere 7 hafta boyunca kavram öğrenme etkinliği olarak sadece bulmaca çalışması yaptırılması sebebiyle öğrencilerin sıkılıp, derse karşı ilgilerini kaybetmiş olmaları da olabilir. Oyunda katılım özgürlüğü vardır, oyuncular hiçbir zaman oyuna katılmaya ya da oyunu sürdürmeye zorlanamazlar, bu kararlar tümüyle çocuk tarafından verilir (Tamer, 1990’dan akt., Tural, 2005, s. 72). Uğurlu (1996)’ya göre, oyun istenildiği zaman, istenildiği sürece oynanır. 5. sınıf öğrencileri için bulmacalar bu uzun süreçte etkililiğini yitirmiş olabilir. Bir başka sebep ise eğlencenin, öğrenmenin önüne geçmiş olması olabilir. Sığırtmaç (2012) oyunlar kontrolsüz olduklarında zaman kaybına yol açabilmektedirler fikrindedir. Bir diğer sebep ise araştırmacı tarafından hazırlanan bulmaca etkinliklerinde yer alan kavramların büyük çoğunluğunun soyut olması ve sınıf seviyesine uygun olmamaları olabilir. Gülçiçek ve Güneş (2004)’in de dile getirdiği gibi çocuklar somut kavramları soyut kavramlardan daha kolay öğrenirler.
Bulmaca etkinliğinin Türkçe dersine yönelik tutuma etki etmemesinin sebebi olarak bulmacaların derse karşı tutumu değiştirme noktasında yeterli bir materyal olmaması da gösterilebilir.
Araştırmanın problemi çerçevesinde elde edilen bulgulardan hareketle varılan sonuçlar bu bölümde sunulmuş, araştırmanın sonuçları doğrultusunda önerilere yer verilmiştir.
6. 1. Sonuçlar
1. 2006-2007 eğitim-öğretim yılından itibaren ortaokullarda kullanılan Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarında bulmacalar sıklıkla yer almaktadır. Ancak yıllar arasında bulmaca etkinliği sayısı bakımından belirgin bir farklılık yoktur.
2. Türkçe dersinde bulmaca etkinlikleriyle ve mevcut MEB kitabında yer alan söz varlığı etkinlikleri ile gerçekleştirilen kavram öğretiminin öğrencilerin akademik başarıları üzerinde olumlu yönde anlamlı etkisi bulunmaktadır fakat etkinliklerin akademik başarıya etkisi hususunda birbirine üstünlükleri yönünde anlamlı bir farklılıkları yoktur.
3. Farklı değişkenlerin (cinsiyet, bulmaca çözmeyi sevme, bulmaca çözme sıklığı, hangi tür kaynaklardan bulmaca çözdüğü, bulmaca çözme sebebi, bilinmeyen kelimeleri araştırma, bulmaca sözlüğü kullanma) deney grubu öğrencilerinin kavram öğretimi başarıları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık oluşturmadığı görülmüştür.
4. Türkçe dersinde bulmaca etkinliklerinin derse karşı tutumu artırdığı, mevcut MEB kitabında yer alan söz varlığı etkinlikleriyle gerçekleştirilen kavram öğretiminin ise derse karşı tutumu artırmadığı; fakat etkinliklerin derse yönelik tutuma etkisi hususunda birbirine üstünlükleri yönünde anlamlı bir farklılıkları yoktur.
6. 2. Öneriler
Bu bölüm altında araştırma kapsamında geliştirilen bulmacalar ve bu konu üzerinde farklı bir çalışma yapmak isteyen araştırmacılar için öneriler yer almaktadır.