Bu bölümde öğrencilerden elde edilen öntest-sontest verilerini istatistiksel açıdan değerlendirmek için öncelikle hangi istatistik yöntem ve tekniklerinden yararlanıldığı açıklanmış ve bu işlemlerin sonuçlarına yer verilmiştir.
Çok boyutlu istatistik süreçleri birden çok bağımlı değişkenin eş zamanlı olarak ele alınabilmesini olanaklı kılmak amacıyla geliştirilmiştir. Tekrarlı ölçümler için tek faktörlü ANOVA çözümlemesi, “iki ya da daha çok ilişkili ölçüm setlerine ait ortalama puanların birbirlerinden anlamlı bir şekilde farklılık gösterip
göstermediğini test eder” (Büyüköztürk, 2005: 71). Hangi istatistik tekniklerinden yararlanılacağına karar verilirken birtakım istatistiksel teknikleri uygulayabilmek için gereken ön koşulların sağlanıp sağlanmadığına bakılmıştır. Bu ön koşulların sağlanıp sağlanmamasına göre de ya parametrik testler ya da nonparametrik testlerin
kullanılması gerekmektedir.
İlişkili ölçümlerde ANOVA'nın belli başlı varsayımları şunlardır: (a) Bağımlı değişken en az aralık ölçeğindedir (b) bağımlı değişken süreklidir; (c) bağımlı değişkene ait puanlar, gruplariçi faktörünün her bir düzeyi için evrende normal bir dağılım gösterir; (ç) fark puanları evrende normal ve çok değişkenli bir dağılım gösterir; (d) gruplariçi faktörün her hangi iki düzeyi için hesaplanan fark puanlarının evrendeki varyansları eşittir, ve (e) bir denek için hesaplanan fark puanı, diğer denekler için hesaplanan fark puanlarından bağımsızdır (a.g.y.).
Verilerin her bir boyutta normal dağılım gösterip göstermediği ve varyanslarının eşit olup olmadığı Kolmogorov-Simirnov Z ile Normallik Testi sonuçlarına bakılarak anlaşılabilir fakat örneklemin yeterince büyük olmaması nedeniyle bu ölçümlerde sonuçlar normal çıkmamıştır. Bu durumda seçilebilecek birkaç yöntem vardır ve bunlardan biri olarak Çarpıklık Katsayılarının incelenmesi yeğlenmiştir.
Bu çalışmada normal dağılıma uygunluk ve varyansların homojenliği önkoşulunun sağlanması nedeniyle parametrik testlerden biri kullanılmıştır. Deneklerin bir bağımlı değişkene ilişkin tekrarlı ölçümler faktörünün her bir düzeyinde ölçüldüğü gruplariçi desenler bu tür çözümlemenin kullanılabildiği bir çalışmadır. Deneysel süreç sonunda deneysel işlemin etkililiğini sınamak amacıyla “tek faktör üzerinde tekrarlı ölçümler için iki faktörlü varyans çözümlemesi” yöntemi uygulanmıştır (Bonate, 2000; Büyüköztürk, 2007; Tabacknick ve Fidell, 2001).
Deney ve Kontrol Grubuna göre Öntest ve Sontest Puanlarının Normallik varsayımına İlişkin Bulguları
Sürekli değişkenlerden elde edilen puanların normal dağılıma sahip olup olmadıklarına ilişkin değişik yöntemler bulunmakla birlikte bu çalışmada puanların çarpıklık katsayısının +1 ve -1 sınırları arasında olup olmadığı kontrol edilmiştir. Tablo 1’de de görülebileceği gibi kritik değerlerin dışında bir çarpıklık katsayısı elde edilmediği için söz konusu ölçümler için normallik varsayımın karşılandığı
Tablo 5
Öntest ve Sontest Puanlarının Normallik Varsayımına İlişkin Bulgular
Çarpıklık Katsayısı
Deney Grubu Kontrol Grubu
Öntest Yazma İçeriği -0.16 -0.41
Öntest Yapısal ve
Anlamsal Bütünlük -0.43 -0.49
Öntest Sözcük 0.43 -0.15
Öntest Dilbilgisi 0.69 -0.61
Öntest Toplam -0.41 0.11
Sontest Yazma İçeriği -0.71 -0.44
Sontest Yapısal ve
Anlamsal Bütünlük 0.06 -0.38
Sontest Sözcük 0.28 -0.01
Sontest Dilbilgisi -0.05 0.11
Sontest Toplam -0.11 0.27
Deney ve Kontrol Grubuna göre Öntest ve Sontest Puanlarının Varyans Homojenliği varsayımına İlişkin Levene Testi Bulguları
Varyansların homojenliği Levene testi ile incelendiğinde, anlamlılık
düzeylerinin p>.05 olduğu görülecektir. Sürekli değişkenlerden elde edilen öntest ve sontest puanlarının varyanslarının homojen olduğu görülmüştür.
Tablo 6
Öntest ve Sontest Puanlarının Varyans Homojenliği Varsayımına İlişkin Levene Testi Bulguları Öntest Sontest F değeri p F değeri p Yazma İçeriği 1.89 0.17 1.99 0.16 Yapısal ve Anlamsal Bütünlük 2.21 0.11 0.33 0.57 Sözcük 3.09 0.07 3.01 0.09 Dilbilgisi 1.66 0.18 0.56 0.41 Toplam 0.89 0.39 1.16 0.29
Deney ve Kontrol Grubunun Öntest ve Sontest Sonuçları Ortalamalarına İlişkin Bulgular
Verilen eğitimin öğrencilerin hedef dil başarı düzeylerini gösteren yazma puanları üzerindeki etkisini inceleyebilmek amacıyla 2 (deney, kontrol) x 2 (öntest, sontest) son faktörde tekrarlı ölçümler için varyans çözümlemesi kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarının toplam yazma puan ortalamalarının karşılaştırılmasına yönelik tekrarlanmış ölçümler için varyans çözümleme sonuçları şu şekildedir:
Tablo 7
Deney ve Kontrol Gruplarının Toplam Yazma Puan Ortalamalarının
Karşılaştırılmasına Dönük Tekrarlanmış Ölçümler İçin Varyans Çözümlemesi Sonuçları
Varyans Kaynağı Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F p
Deneklerarası 830.50 64 Grup (Birey/Grup) 40.13 1 40.13 3.20 0.079 Hata 790.37 63 12.55 Denekleriçi 1227.51 65 Ölçüm (Öntest- Sontest) 507.28 1 507.28 52.26 0.000 Ölçüm*Grup 108.82 1 108.82 11.21 0.001 Hata 611.49 63 9.71 Toplam 2058.01 129
Yapılan çözümleme sonucunda eğitim değişkeninin ana etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (F(1,63) = 52.26, ή²= .45, p< .01). Katılımcıların sontest puanları öntest puanlarından anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Bu durum yorum ve öneriler bölümünde ele alınmıştır. Yapılan ikili karşılaştırma testlerinden
Bonferroni testi sonuçlarına göre öğrencilerin sontest puanlarının öntest puanlarından anlamlı olarak yüksek olduğu görülmüştür (μ sontest – μ öntest = 3.95, p<.01).
Tablo 8
Deney ve Kontrol Grubunun Öntest ve Sontest Sonuçları Ortalamalarına İlişkin Bulgular Kontrol Ortalama Kontrol Standart Sapma Deney Ortalama Deney Standart Sapma Denek-içi Faktörler Öntest 10,88 2,27 7,94 3,91 Sontest 13,00 3,88 13,72 3,01
Ayrıca ‘deneysel uygulama x grup etkileşim’ etkisi de istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (F (1,63)= (F(1, 63) = 11.21, ή²= .15, p< .01). Eğitimi alan deney grubundaki katılımcılar, kontrol grubundakilere göre yazma ortalamaları bakımından anlamlı olarak daha yüksek puan almışlardır. Bu durum da yorum ve öneriler bölümünde ele alınmıştır.
Deney ve Kontrol Grubunun Yazma İçeriği Öntest ve Sontest Sonuçlarına İlişkin Bulgular
Deney ve kontrol gruplarının yazma içeriği puan ortalamalarının
karşılaştırılmasına yönelik tekrarlanmış ölçümler için varyans çözümlemesi sonuçları şu şekildedir:
Tablo 9
Deney ve Kontrol Gruplarının Yazma İçeriği Puan Ortalamalarının
Karşılaştırılmasına Dönük Tekrarlanmış Ölçümler İçin Varyans Çözümlemesi Sonuçları
Varyans Kaynağı Kareler Toplamı sd Kareler Ortalaması F p
Deneklerarası 78.3 64 Grup (Birey/Grup) 0.73 1 0.73 0.60 0.44 Hata 77.29 63 1.22 Denekleriçi 122.37 65 Ölçüm (Öntest- Sontest) 40.26 1 40.26 32.51 0.000 Ölçüm*Grup 4.10 1 4.10 3.31 0.073 Hata 78.01 63 1.23 Toplam 200.67 129
“Öğrencilerin yabancı dilde yazarken içeriği aktarma başarı düzeyleri, BDİÖ öncesi ve sonrası nasıldır?” sorusunun cevabını bulmak amacıyla yapılan çözümleme sonucunda eğitim değişkeni istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (F (1,63) = 32.51, ή²= .34, p< .01). Katılımcıların sontest puanları öntest puanlarından anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Yapılan ikili karşılaştırma testlerinden Bonferroni testi sonuçlarına göre öğrencilerin yazma içeriği sontest puanlarının öntest puanlarından anlamlı olarak yüksek olduğu görülmüştür (μ sontest – μ öntest = 1.11, p< .01).
Tablo 10
Deney ve Kontrol Grubunun Yazma İçeriği Öntest ve Sontest Sonuçlarına İlişkin Bulgular Kontrol Ortalama Kontrol Standart Sapma Deney Ortalama Deney Standart Sapma Denek-içi Faktörler Öntest 2,82 0,73 2,31 1,31 Sontest 3,82 1,07 3,90 1,24
“Öğrencilerin yabancı dilde yazarken içeriği aktarma başarı düzeyleri, BDİÖ öncesi ve sonrası anlamlı farklılık göstermekte midir?” sorusunun cevabını bulmak amacıyla yapılan çözümlemede ‘deneysel uygulama x grup etkileşim’ etkisi ise istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (F (1,63)= 3.32, ή²= .05, p< .05). Eğitimi alan deney grubundaki katılımcılar, kontrol grubundakilere göre yazma içeriği bakımından anlamlı olarak daha yüksek puan almamışlardır.
Öğrencilerin metnin içeriğini yabancı dilde oluşturamama sorunlarını aşmak adına öğrencilere çeviri tekniklerinin gösterilmesi sonrasında yazılan sontest
metinleri göstermektedir ki bu teknikleri kullanan öğrencilerin çoğu, önceki durumlarına göre metni geliştirme bakımından önemli gelişmeler sergilemişlerdir ancak benzer gelişmeler klasik eğitimi alan öğrencilerde de gözlenmiştir. Bu durum da yorum ve öneriler bölümünde ele alınmıştır. Öğrencilerin metnin içeriğini yabancı dilde oluşturamama sorunlarını aşmak adına öğrencilere çeviri tekniklerinin
gösterilmesi sonrasında yazılan sontest metinleri göstermektedir ki bu teknikleri kullanan öğrencilerin pek çoğu, kendilerinden beklenen şekilde içerik unsurlarını başarıyla kullanmışlar, aktarmak istedikleri mesajı okuyucuya daha açık ve doğal bir ifade ile sunmuşlar ve kendilerinden beklenen uzunlukta yazmakta daha az zorluk yaşamışlarıdır. Benzer bir ilerleme klasik eğitimi alan öğrencilerde de gözlenmiştir. Bu durum yorum ve öneriler bölümünde ele alınmıştır.
Deney ve Kontrol Grubunun Yapısal ve Anlamsal Bütünlük Öntest ve Sontest Sonuçlarına İlişkin Bulgular
Deney ve kontrol gruplarının yapısal ve anlamsal bütünlük puan ortalamalarının karşılaştırılmasına yönelik tekrarlanmış ölçümler için varyans çözümleme sonuçları şu şekildedir:
Tablo 11
Deney ve Kontrol Gruplarının Yapısal ve Anlamsal Bütünlük Puan Ortalamalarının Karşılaştırılmasına Dönük Tekrarlanmış Ölçümler İçin Varyans Çözümleme Sonuçları
Varyans Kaynağı Kareler Toplamı sd Kareler Ortalaması F p
Deneklerarası 65.73 64 Grup (Birey/Grup) 3.76 1 3.76 3.82 0.055 Hata 61.97 63 0.98 Denekleriçi 82.35 65 Ölçüm (Öntest- Sontest) 28.04 1 28.04 35.67 0.000 Ölçüm*Grup 4.78 1 4.78 6.08 0.016 Hata 49.53 63 0.79 Toplam 148.08 129
“Öğrencilerin yabancı dilde yazarken bağlantılılık ve anlamsal bütünlük sağlama başarı düzeyleri, BDİÖ öncesi ve sonrası nasıldır?” sorusunun cevabını bulmak amacıyla yapılan çözümleme sonucunda eğitim değişkeninin ana etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (F (1,63) = 35,67, ή²= .36, p< .01). Katılımcıların sontest puanları öntest puanlarından anlamlı olarak yüksek
bulunmuştur. Yapılan ikili karşılaştırma testlerinden Bonferroni testi sonuçlarına göre öğrencilerin yapısal ve anlamsal bütünlük sontest puanlarının öntest
puanlarından anlamlı olarak yüksek olduğu görülmüştür (μ sontest – μ öntest = .93, p< .01).
Tablo 12
Deney ve Kontrol Grubunun Yapısal ve Anlamsal Bütünlük Öntest ve Sontest Sonuçlarına İlişkin Bulgular
Kontrol Ortalama Kontrol Standart Sapma Deney Ortalama Deney Standart Sapma Denek-içi Faktörler Öntest 2,85 0,67 2,13 1,07 Sontest 3,39 1,06 3,44 0,91
“Öğrencilerin yabancı dilde yazarken bağlantılılık ve anlamsal bütünlük sağlama başarı düzeyleri, BDİÖ öncesi ve sonrası anlamlı farklılık göstermekte midir?” sorusunun cevabını bulmak amacıyla yapılan çözümlemede ‘deneysel uygulama x grup etkileşim’ etkisi de istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (F(1, 63) = 6,07, ή²= .09, p< .05). Eğitimi alan deney grubundaki katılımcılar, kontrol grubundakilere göre yapısal ve anlamsal bütünlük bakımından anlamlı olarak daha yüksek puan almışlardır.
Öğrencilerin yabancı dildeki metinlerin yapısal ve anlamsal bütünlüğünü sağlamadaki sorunlarını aşmak adına öğrencilere çeviri tekniklerinin gösterilmesi sonrasında yazılan sontest metinleri göstermektedir ki bu teknikleri kullanan
öğrencilerin pek çoğu, önceki durumlarına göre metni geliştirme bakımından önemli gelişmeler göstermiştir. Öğrencilerin yabancı dildeki metinlerin yapısal ve anlamsal bütünlüğünü sağlamadaki sorunlarını aşmak adına öğrencilere çeviri tekniklerinin gösterilmesi sonrasında yazılan sontest metinleri göstermektedir ki bu teknikleri kullanan öğrencilerin pek çoğu, bağdaşık tümce yapıları ve bağlaçlar üzerinde daha fazla beceriye sahip olmuşlar, karmaşık tümce yapılarına daha sıkça yeltenmişler, bu girişimlerini daha başarılı sonuçlandırmışlar ve fikirlerini aktardıkları akış ile
okuyucularına yardımcı olmaya çalışmışlardır. Bu durum da yorum ve öneriler bölümünde ele alınmıştır.
Deney ve Kontrol Grubunun Sözcük Öntest ve Sontest Sonuçlarına İlişkin Bulgular
Deney ve kontrol gruplarının sözcük puan ortalamalarının karşılaştırılmasına yönelik tekrarlanmış ölçümler için varyans çözümleme sonuçları şu şekildedir:
Tablo 13
Deney ve Kontrol Gruplarının Sözcük Puan Ortalamalarının
Karşılaştırılmasına Dönük Tekrarlanmış Ölçümler İçin Varyans Çözümlemesi Sonuçları
Varyans Kaynağı Kareler Toplamı sd Kareler Ortalaması F p
Deneklerarası 65.11 64 Grup (Birey/Grup) 3.55 1 3.55 3.63 0.061 Hata 61.56 63 0.98 Denekleriçi 101.2 65 Ölçüm (Öntest- Sontest) 39.48 1 39.48 51.72 0.000 Ölçüm*Grup 13.63 1 13.63 17.86 0.000 Hata 48.09 63 0.76 Toplam 166.31 129
“Öğrencilerin yabancı dilde yazarken sözcüksel başarı düzeyleri, BDİÖ öncesi ve sonrası nasıldır?” sorusunun cevabını bulmak amacıyla yapılan çözümleme sonucunda eğitim değişkeninin ana etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (F(1,63) = 51,72, ή²= .45, p< .01). Katılımcıların sontest puanları öntest
puanlarından anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Yapılan ikili karşılaştırma
testlerinden Bonferroni testi sonuçlarına göre öğrencilerin sözcük sontest puanlarının öntest puanlarından anlamlı olarak yüksek olduğu görülmüştür (μ sontest – μ öntest = 1.10, p< .01).
Tablo 14
Deney ve Kontrol Grubunun Sözcük Öntest ve Sontest Sonuçlarına İlişkin Bulgular Kontrol Ortalama Kontrol Standart Sapma Deney Ortalama Deney Standart Sapma Denek-içi Faktörler Öntest 2,70 0,68 1,72 1,05 Sontest 3,15 1,09 3,47 0,84
“Öğrencilerin yabancı dilde yazarken sözcüksel başarı düzeyleri, BDİÖ öncesi ve sonrası anlamlı farklılık göstermekte midir?” sorusunun cevabını bulmak amacıyla yapılan çözümlemede ‘deneysel uygulama x grup etkileşim’ etkisi de istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (F(1, 63) = 17,86, ή²= .22, p< .01). Eğitimi alan deney grubundaki katılımcılar, kontrol grubundakilere göre sözcük başarı puanı bakımından anlamlı olarak daha yüksek puan almışlardır.
Öğrencilerin yabancı dildeki metinlerin sözcüksel uygunluğunu sağlamadaki sorunlarını aşmak adına öğrencilere çeviri tekniklerinin gösterilmesi sonrasında yazılan sontest metinleri göstermektedir ki bu teknikleri kullanan öğrencilerin pek çoğu, önceki durumlarına göre metni geliştirme bakımından önemli gelişmeler göstermiştir. Öğrencilerin yabancı dildeki metinlerin sözcüksel uygunluğunu sağlamadaki sorunlarını aşmak adına öğrencilere çeviri tekniklerinin gösterilmesi sonrasında yazılan sontest metinleri göstermektedir ki bu teknikleri kullanan öğrencilerin pek çoğu, yaptıkları az sayıdaki hatayla iletişimin aksamamasını sağlamışlar ve resmi ve resmi olmayan dil kullanımları arasında daha doğru
seçimlerde bulunurken yeterli sözcük çeşitliliği sergilemişlerdir. Bu durum da yorum ve öneriler bölümünde ele alınmıştır.
Deney ve Kontrol Grubunun Dilbilgisi Öntest ve Sontest Sonuçlarına İlişkin Bulgular
Deney ve kontrol gruplarının dilbilgisi puan ortalamalarının
karşılaştırılmasına yönelik tekrarlanmış ölçümler için varyans çözümleme sonuçları şu şekildedir:
Tablo 15
Deney ve Kontrol Gruplarının Dilbilgisi Puan Ortalamalarının
Karşılaştırılmasına Dönük Tekrarlanmış Ölçümler İçin Varyans Çözümlemesi Sonuçları
Varyans Kaynağı Kareler Toplamı sd Kareler Ortalaması F p
Deneklerarası 57.13 64 Grup (Birey/Grup) 2.75 1 2.75 3.18 0.079 Hata 54.38 63 0.86 Denekleriçi 69.35 65 Ölçüm (Öntest- Sontest) 21.15 1 21.15 31.87 0.000 Ölçüm*Grup 6.38 1 6.38 9.61 0.003 Hata 41.82 63 0.66 Toplam 126.48 129
“Öğrencilerin yabancı dilde yazarken dilbilgisel başarı düzeyleri, BDİÖ öncesi ve sonrası nasıldır?” sorusunun cevabını bulmak amacıyla Yapılan çözümleme sonucunda eğitim değişkeninin ana etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (F(1,63) = 31.87, ή²= .36, p< .01). Katılımcıların sontest puanları öntest puanlarından anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Yapılan ikili karşılaştırma testlerinden Bonferroni testi sonuçlarına göre öğrencilerin dilbilgisi sontest
puanlarının öntest puanlarından anlamlı olarak yüksek olduğu görülmüştür (μ sontest – μ öntest = .81, p< .01).
Tablo 16
Deney ve Kontrol Grubunun Dilbilgisi Öntest ve Sontest Sonuçlarına İlişkin Bulgular Kontrol Ortalama Kontrol Standart Sapma Deney Ortalama Deney Standart Sapma Denek-içi Faktörler Öntest 2,52 0,57 1,78 0,97 Sontest 2,88 1,11 3,03 0,74
“Öğrencilerin yabancı dilde yazarken dilbilgisel başarı düzeyleri, BDİÖ öncesi ve sonrası anlamlı farklılık göstermekte midir?” sorusunun cevabını bulmak amacıyla yapılan çözümlemede ‘deneysel uygulama x grup etkileşim’ etkisi de istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (F(1, 63) = 9,61, ή²= .13, p< .01). Eğitimi alan deney grubundaki katılımcılar, kontrol grubundakilere göre sözcük başarı puanı bakımından anlamlı olarak daha yüksek puan almışlardır.
Öğrencilerin yabancı dildeki metinlerin dilbilgisel uygunluğunu sağlamadaki sorunları aşmak adına öğrencilere çeviri tekniklerinin gösterilmesi sonrasında yazılan sontest metinleri göstermektedir ki bu teknikleri kullanan öğrencilerin pek çoğu, önceki durumlarına göre çeşitlilik ve doğru kullanım bakımından önemli ilerlemeler sağlamışlardır. Öğrencilerin yabancı dildeki metinlerin dilbilgisel uygunluğu
sağlamadaki sorunlarını aşmak adına öğrencilere çeviri tekniklerinin gösterilmesi sonrasında yazılan sontest metinleri göstermektedir ki bu teknikleri kullanan öğrencilerin pek çoğu, daha geniş bir dilbilgisel çeşitlilik sayesinde aktarmak istedikleri mesajda kısıtlamaya gitme ihtiyacını daha az duymuşlar ve istikrarlı bir şekilde dilsel doğruluklarını korumuşlardır. Bu durum da yorum ve öneriler bölümünde ele alınmıştır.