Bu bölümde, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Kimya Teknolojisi Alanı öğrencileriyle iki yıl süreli olarak yürütülen bilimsel ve sosyo-bilimsel konulardaki yazılı argümantasyon etkinliklerinin kalitesi ve öğrencilerin argüman oluşturma sırasında yaşadıkları zorlukları belirlemek amacıyla yapılan çalışmadan elde edilen bulgular verilmiştir.
Öğrenci Metinlerinin Değerlendirme Sonuçları
Bu çalışmanın başlangıcında öğrencilerin argümantasyonu öğrenmeleri, argüman oluşturma becerisi kazanmaları ve yazmaya alışmaları için bir giriş aktivitesi uygulanmıştır. İş yeri seçimiyle ilgili olan bu giriş aktivitesinde, alternatif işyerlerinden hiç birisinin maaş, öğle yemeği, servis ve çalışma koşulları gibi kriterler açısından isteneni karşılamamasına dikkat edilmiştir. Bu çalışmadan öğrencilerin bir iş yerini seçmeleri, neden orayı seçtiklerini belirtmeleri ve diğer iş yerlerini seçmemelerinin gerekçelerini açıklamaları beklenmiştir. Giriş çalışmasının sonunda öğrencilerden hiç birinin seçimlerinde iki veya daha fazla kriteri dikkate almadığı, seçtiği veya seçmediği iş yerleriyle ilgili gerekçe belirtmediği ve kendince önemli gördüğü tek kritere göre seçim yaptığı belirlenmiştir.
Öğrencilerin giriş aktivitelerindeki örnekleri de kullanılarak onlara argüman geliştirme konusunda yaklaşık bir saatlik argümantasyon eğitimi verilmiş, daha sonra birinci yıl bilimsel konular ve ikinci yıl da sosyo-bilimsel konularda olmak üzere yaklaşık iki yıl süreli yazılı argümantasyon çalışması yapmaları sağlanmıştır. Öğrencilerin yazılı argümantasyon aktiviteleri;
84 b) iddianın kavramsal kalitesi,
c) verilerin (deliller) kalitesi ve d) savunmanın kalitesi
olmak üzere dört ayrı kritere göre puanlanmış ve bulunan sonuçlar aşağıda gösterilmiştir. Her bir kriter için 0-3 arası puan verilerek, her aktivite için sınıf ortalaması hesaplanmıştır. Bir öğrencinin bir aktiviteden alabileceği toplam puan en fazla 12’dir. Ayrıca aşağıdaki tabloda öğrencilerin toplam puan ortalamaları da verilerek değerlendirilmiştir. Puanlamalarda Clark ve Sampson’ın (2006) yaklaşımları esas alınmıştır.
Bilimsel Konularla İlgili Etkinliklerden Alınan Puanların Değerlendirilmesi Bilimsel konularla ilgili birinci yıl 9 hafta süreyle yürütülen argümantasyon çalışmaları neticesinde, öğrencilerin argüman kalitelerinde gelişmenin sonuçları Tablo 4.1’de verilmiştir.
Tablo 4.1
Bilimsel Konulardaki Argümantasyon Etkinliklerinin Toplam Puan Ortalamalarının Sonuçları A kti v it e İddi an ın yet erl iği İddi an ın kavram sal kali tes i D el il ler in kali tes i Savu n m an ın kali tes i T oplam Pu an 1 Kil-Mantar 1,73±0,83* 0,42±0,58 0,42±0,58 0,31±0,55 2,9±1,95 2 Farklı boyutlardaki bir maddenin yoğunluğu 1,23±1,48 0,58±0,70 0,65±1,06 0,65±1,13 3,1±3,91
3 Arabamıza yağ alıyoruz 2,00±1,39 0,58±0,58 1,12±1,03 0,96±1,04 4,7±3,5
4 Bilyelerin yarışı 2,77±0,82 1,12±0,91 1,92±0,98 1,35±1,02 7,2±2,94 5 Nazlı'yı kurtarma 2,31±1,29 1,58±1,06 2,23±1,18 1,58±1,03 7,7±4,29 6 Nil'den Akdeniz'e yolculuk 2,31±1,29 1,00±0,69 1,77±1,11 1,35±1,09 6,4±3,83 7 Karışımlar 2,92±0,39 1,35±0,75 2,15±0,83 1,65±0,98 8,1±2,06 8 Oralet yapıyoruz 2,76±0,66 1,64±0,70 2,64±0,64 2,16±0,90 9,2±1,87
9 Asit çözeltisi hazırlıyoruz 1,80±1,44 0,92±0,57 1,12±1,09 1,00±1,12 4,8±3,52
85
Öğrencilerin argümantasyon etkinliklerinden aldıkları puanlar 5 kategori altında değerlendirilmiştir. Her bir kategoriden alınabilen puan 0-3 arası; toplam puan ise 0-12 arasında değişmektedir. Kategoriler kendi içinde değerlendirildiğinde zamanla öğrencilerin argümantasyon puanlarından artış olduğu görülmektedir. Bu durum bir etkinlikten alınabilecek toplam puan açısından da benzerlik göstermektedir. Aşağıda bilimsel argümantasyon etkinlikleri için etkinlik bazında öğrencilerin aldıkları toplam puanların ortalaması, sonrasında da değerlendirme ölçeğindeki dört kriterden aldıkları puanların ortalamaları olmak üzere ayrı ayrı sırasıyla grafiğe dönüştürülerek argümantasyon becerilerindeki gelişim incelenmiştir. Aynı zamanda her bir kategori istatiksel olarak da değerlendirilmiştir.
Bilimsel Konulardaki Argümantasyon Etkinliklerinden Aldıkları Toplam Puan Ortalamalarının Değişimi
Tablo 4.1'e göre, öğrencilerin bilimsel argümantasyon çalışmaları ile ilgili 9 etkinlikten aldıkları toplam puanların ortalamaları, etkinliklerin uygulanma sırasına göre, Şekil 4.1’de gösterilmiştir.
Şekil 4.1. Öğrencilerin bilimsel argümantasyon etkinliklerinden aldıkları toplam puan ortalamaları
86
Şekil 4.1 incelendiğinde, öğrencilerin ilk etkinlikten son etkinliğe doğru aldıkları puanlarda bir artış görülmektedir. İlk iki etkinlikte oldukça düşük puan (sırasıyla = 2,9 ± 1,95; = 3,1 ± 3,91) aldıkları ve iki etkinlik arasında anlamlı bir artışın olmadığı görülmektedir. Diğer etkinliklere bakıldığında, etkinliklerden aldıkları ortalama puanlarda önemli bir artış olmuştur. İlk etkinlikteki ortalama toplam puanları = 2,9 iken, sekizinci etkinlikte bu puan = 9,2 olmuştur. Sadece son etkinlikteki ortalama puıanda önemli bir düşme gözlenmiştir. Bu etkinlik çözeltiler konusu ile ilgilidir ve diğer etkinliklerden farklı olarak ev ödevi olarak gerçekleştirilmiştir.
Etkinliklerin uygulanması sürecinde giderek ortalama puanların artmasına rağmen, son etkinlikteki düşüşün nedeni öğrencilerle sınıf içinde tartışılmış ve öğrencilerin bu etkinlikle ilgili değerlendirmeleri aşağıda verilmiştir:
Ö4: "Sitrik asit etkinliğinde doğru iddiayı seçtim ama açıklayamadım".
Ö1: "Sürekli iki şık arasında kaldım. Onu mu seçsem, bu mu yakın diye. Biliyorum ama kâğıda dökemiyorum. Mesela açıklayamadım. Bilgi eksikliği yok gibiydi. Derste konuları işlemiştik. Kâğıda dökemedim."
Ö6: "O hafta yazılılar başlamıştı. Ödeve konsantre olamadım. Yazamadım birşeyler."
Ö3: "Ama burada anlayamadığım için bu şekilde yazamadım. İddiama veri ve savunma ekleyemedim".
Sınıfın genel kanaati “biraz yorulduk.. her hafta bir aktivite yapıyoruz…” şeklinde olmuştur.
Şekil 4.1’de verilen veriler, öntest – sontest istatitiksel değerlendirme yapabilmek için etkinlikler 1-5 arası “ön” ve 6-9 “son” olarak ayrılmıştır. Her iki veri grubuna “ilişkili örnekler için t-testi” uygulanmıştır. Analiz sonuçları Tablo 4.2'de yer almaktadır.
Tablo 4.2
Etkinliklere Ait Toplam Puan Ortalamalarının t-testi Sonuçları
Grup N X s sd t p
Grup1 26 5,1000 1,97929 25 -4,788 0,000
Grup2 26 7,2019 1,70737
t-testi sonuçları incelendiğinde, bilimsel argümantasyon konularını içeren 1-5 etkinliklerini gösteren birinci gruba ait toplam puan ortalamaları ile 6-9 etkinliklerini içeren ikinci gruba
87
ait toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür (t= - 4,788, p<0,05). Aynı zamanda 2. grubun toplam puan ortalamasının (X 7.209), 1.grubun toplam puan ortalamasından büyük olması öğrencilerin argümantasyon becerilerinin (argümantasyon kalitelerinin) zamanla arttığını göstermiştir.
İddianın Yeterliği Kategorisindeki Puanların Değişimi
Şekil 4.2. İddianın yeterliği ile ilgili toplam ortalama puanları gösteren grafik
Şekil 4.2'deki grafik incelendiğinde yapılan 9 etkinlik çalışması boyunca öğrencilerin argümanlarını yazarken iddia kurma becerilerinde artış oluğu görülmektedir. Genel olarak ilk etkinlikten sekizinci etkinliğe kadar aldıkları ortalama puanlarda bir artış vardır. Öğrencilerin ilk etkinlikteki ortalama puanları 3 üzerinden X 1,73 iken, sekizinci etkinlikte X 2,76'dır. En yüksek ortalama puana ise 3 üzerinden X 2,92 ile yedinci etkinlikte sahip olmuşlardır.
Öğrencilerin iddialarındaki (açıklamalarındaki) yeterliklerinden aldıkları ortalama puanlarda anlamlı bir fark olup olmadığını anlamak için toplam puan ortalamalarının istatiksel değerlendirilmesinin aynısı bu kriter de için yapılmıştır. Yapılan ilişkili örnekler için t-testine ait analiz sonuçları aşağıdaki Tablo 4.3’te verilmektedir.
88 Tablo 4.3
Etkinliklere Ait İddianın (Açıklamanın) Yeterliği Kriterinden Aldıkları Ortalama Puanların t-testi Sonuçları
Grup N X S sd t p
Grup1 26 2,0077 0,47153 25 -3,432 0,002
Grup2 26 2,4231 0,51366
Tablodaki analiz sonuçları incelendiğinde, bilimsel argümantasyon konularında öğrencilerin iddianın yeterliği kriterine ait 1-5 etkinliklerini gösteren birinci gruba ait toplam puan ortalamaları ile 6-9 etkinliklerini içeren ikinci gruba ait toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür (t= - 3,432 p<0,05). Aynı zamanda son-test toplam puan ortalamasının (X 2,4231), ön-test toplam puan ortalamasından büyük olması öğrencilerin iddialarını oluşturmada ilerleme kaydettiklerini göstermektedir.
İddianın Kavramsal Kalitesi
Şekil 4.3. İddianın kavramsal kalitesi ile ilgili toplam puan ortalamalarını gösteren grafik İddianın kavramsal kalitesi ile ilgili grafik incelendiğinde ilk beş etkinlikte düzenli bir artış olduğu görülmektedir. Altıncı etkinlikte bir düşüş olmuş ama sonra ortalama puan
89
değerleri tekrar artarak devam etmiştir. Grafikten de anlaşılacağı üzere öğrencilerin ilk etkinliklerde yazdıkları açıklamalarda kavramsal yanlışlıklar fazla iken çalışmanın sonuna doğru bu yanlış kavram içeren ifadelerinde azalma olmuştur. Etkinlikler içinde en fazla ortalama puanı X 1,64 puanla sekizinci etkinlikte almışlardır. İlk etkinlikten aldıkları puan göz önüne alındığında (X 0,42) son etkinliklere gelindiğinde öğrencilerin yazdıkları iddiaların kavramsal kalitesinde ciddi bir ilerleme olduğu görülmektedir. Ancak bu kriterden alınacak en fazla puanın 3 olduğu göz önüne alındığında öğrencilerin kavramsal olarak yüksek düzeyde olmadıkları söylenebilir.
Öğrencilerin iddianın kavramsal kalitesi kriterinden aldıkları ortalama puanlar arasında anlamlı bir fark olup olmadığının anlaşılması için istatistiki analiz yapılmıştır. Bunun için "ilişkili örnekler için t-testi" uygulanmıştır. Analiz sonuçları aşağıdaki tabloda verilmektedir.
Tablo 4.4
Etkinliklere Ait İddianın Kavramsal Kalitesi Kriterinden Aldıkları Toplam Puan Ortalamalarının t-testi Sonuçları
Grup N X s sd t p
Grup 1 26 0,8538 0,49172 25 -4,497 0,000
Grup 2 26 1,2500 0,4000
Yapılan t-testine göre elde edilen sonuçlar incelendiğinde öğrencilerin argümanlarını yazarken kullandıkları ifadelerde kavramsal olarak olumlu gelişme olduğu, ön ve son testlere ait iddialarının kavramsal kalitelerinden aldıkları toplam ortalama puanlar arasında anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur (t = -4,497 p < 0,05). Aynı zamanda 2. Grubun toplam puan ortalamasının (X 1,25), 1.grubun toplam puan ortalamasından büyük olması öğrencilerin yazdıkları açıklamalarda kavramsal olarak gelişme olduğunu göstermektedir.
90 Verilerin (Delillerin) Kalitesi
Şekil 4.4. Delilin kalitesi ile ilgili öğrencilerin toplam puan ortalamalarını gösteren grafik
Değerlendirme ölçeğine göre üçüncü kriter olan delillerin (verilerin) kalitesi kriteri ile ilgili öğrencilerin her bir etkinlikten aldıkları toplam puanların ortalamalarını gösteren grafik yukarıda yer almaktadır. Şekil 4.4'eki grafik incelendiğinde ilk etkinlikte öğrencilerin hemen hemen hiç iddiaları ile ilgili veri kullanamadığı görülmektedir (X 0,42). Ama çalışmanın ilerleyen haftalarına bakıldığında öğrencilerin iddiaları ile ilgili verilerini ortaya koymalarında düzenli bir artış olduğu ve en yüksek sekizinci etkinlikte toplam ortalama puanlarının X 2,64 olduğu görülmektedir. Bu durum öğrencilerin iddialarını yazarken mümkün olduğu kadar uygun ve etkinlik konusu ile ilgili verilerden yararlanmaya başladıkları ve argümanlarında yazdıklarını göstermektedir.
Öğrencilerin verilerin (delillerin) kalitesi kriterinden aldıkları ortalama puanlar arasından anlamlı bir fark olup olmadığının anlaşılması için yapılan istatistiki analizde "ilişkili örnekler için t-testi" uygulanmıştır. Analiz sonuçları Tablo 4.5’de verilmektedir.
t-testi sonuçları incelendiğinde, bilimsel argümantasyon konularını içeren 1-5 etkinliklerini gösteren birinci gruba ait delillerin kalitesinden aldıkları toplam puan ortalamaları ile 6-9 etkinliklerini içeren ikinci gruba ait toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark
91
olduğu görülmüştür (t= - 4,446, p<0,05). 2. Grubun toplam puan ortalamasının (X 1,9231), 1.grubun toplam puan ortalamasından büyük olması öğrencilerin bilimsel argümantasyon çalışmalarında verilerini kullanmada ilerleme kaydettiğini göstermektedir.
Tablo 4.5
Etkinliklere Verilerin (Delillerin) Kalitesi Kriterine Ait Ortalama Puanların t-testi Sonuçları
Grup N X s sd t p
Grup1 26 1,2692 0,57673 25 -4,446 0,000
Grup2 26 1,9231 0,49884
Savunmanın Kalitesi
Şekil 4.5. Savunmanın kalitesi kriterinde öğrencilerin toplam ortalama puanlarının grafiği Etkinlikleri değerlendirme ölçeğindeki son kriter savunmanın kalitesi kriteridir. Öğrencilerin yapılan dokuz etkinlik boyunca savunmalarındaki gelişim incelendiğinde, son etkinlik hariç aldıkları puanlarda düzenli bir artış olmaktadır. İlk etkinlikte aldıkları toplam ortalama puan 3 üzerinden X 0,31 iken, son etkinliklere geldiklerinde toplam ortalama puanları X 2,16 olmuştur. Bu artış delillerinin kalitesindeki artışla büyük paralellik göstermektedir.
92
Öğrencilerin savunmanın kalitesi kriterinden aldıkları toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olup olmadığının anlaşılması için yapılan istatistiki analizde "ilişkili örnekler için t-testi" uygulanmıştır. Analiz sonuçları aşağıdaki tabloda verilmektedir. Tablo 4.6
Etkinliklere Savunmanın Kalitesi Kriterine Ait Toplam Puan Ortalamalarının t-testi Sonuçları
Grup N X s sd t p
Grup1 26 0,9692 0,65652 25 -3,929 0,001
Grup2 26 1,5673 0,60646
t-testi sonuçları incelendiğinde, öğrencilerin bilimsel konulardaki argümantasyon çalışmalarında yazdıkları argümanlarda yaptıkları savunmaların kalitesinde 2 grubun aldıkları puanlar arasında anlamlı bir fark olduğu görülmektedir (t = -3,929, p = 0,001). Tablo 4.6’da grupların aldıkları toplam puanların ortalamalarına bakıldığında birinci grubun puan ortalamasının (X 0,9692), ikinci grubun puan ortalamasından (X 1,5673) küçük olması öğrencilerin savunma kalitelerinin de arttığını gösterir.
Sonuç olarak, Tablo 4.1’de yer alan öğrencilerin bilimsel argümantasyon konularındaki her bir etkinlik için yaptıkları yazılı argümantasyon çalışmalarından aldıkları puanlar; toplam puan ortalamaları, iddianın yeterliği puanlarının ortalaması, iddianın kavramsal kalitesi puanlarının ortalaması, delilin ve savunmanın kalitesi puanlarının ortalaması şeklinde kategorilere ayrılarak değerlendirilmiştir. Her bir kategoride alınan puanlarda zamanla bir değişim gözlenmektedir. Bu değişimin olumlu yönde olduğu, her bir kriterin analizi için çizilen grafiklerle ve yapılan istatistiksel analizlerle de doğrulanmaktadır (Tablo 4.2, Tablo 4.3, Tablo 4.4, Tablo.5, Tablo 4.6 ve Şekil 4.1, Şekil 4.2, Şekil 4.3, Şekil 4.4 ve Şekil 4.5 ).
Sosyo-bilimsel Konularla İlgili Etkinliklerden Alınan Puanların Değerlendirilmesi
Öğrencilerin sosyo-bilimsel konulardaki yazılı argümantasyon çalışmaları, bilimsel- argümantasyon konularda yapılan değerlendirme ile aynı şekilde değerlendirilmiştir. Sosyo-bilimsel konularla ilgili ikinci yıl 4 hafta süreyle yürütülen argümantasyon çalışmaları neticesinde, öğrencilerin argüman kalitelerindeki değişimin sonuçları Tablo 4.7’de verilmiştir.
93 Tablo 4.7
Sosyo-bilimsel Konulardaki Argümantasyon Etkinliklerine Ait Toplam Puanların Ortalamalarının Sonuçları Aktivi te İddia nın ye ter li ği İddia nın ka vr amsal ka li tesi De li ll erin ka li tesi S avunmanın ka li tesi Topla m P ua n 1 Nükleer Enerji 2,95±0,23 0,95±0,23 1,77±0,67 1,82±0,85 7,5±1,37 2 Genetiği değiştirilmiş organizmalar 2,90±0,30 1,19±0,40 1,91±0,40 1,91±0,77 7,91±1,64 3 Grip aşısı olalım mı,
olmayalım mı? 3,00±0,00 1,36±0,50 1,87±0,63 2,00±0,62 8,23±1,48 4 Hidroelektrik santraller 3,00±0,00 1,77±0,65 2,28±0,71 2,27±0,71 9,32±1,76
Sosyo-bilimsel konularda yapılan argümantasyon etkinlikleri, bilimsel konularda yapılan argümantasyon etkinlikleri ile aynı şekilde değerlendirilmiştir. İlk 4 kategori yazılı argümantasyonların değerlendirilmesinde kullanılan kriterlerden oluşmakta olup, toplam puan ortalaması 0-3 puan aralığındadır. Son kategori ise öğrencilerin her bir etkinlikten aldıkları toplam puanlarının ortalamasını göstermektedir ve dolayısıyla 0-12 puan aralığındadır.
Aşağıda, öğrencilerin önce her bir etkinlikten aldıkları toplam puanların ortalaması ve sonra da değerlendirme ölçeğindeki dört kriterin her birinden aldıkları puanların ortalamaları ayrı ayrı sırasıyla grafiğe dönüştürülerek sosyo-bilimsel konulardaki argümantasyon becerilerindeki gelişim nitel ve nicel olarak incelenmiştir.
Sosyo-bilimsel Konulardaki Argümantasyon Etkinliklerinden Aldıkları Toplam Puan Ortalamalarının Değişimi
İkinci yıl çalışmalarına öğrencilere tekrar argümantasyonla ilgili bir eğitim verilmemiş ve doğrudan argümantasyon etkinlikleri uygulanmıştır. Öğrencilerin sosyo-bilimsel konulardaki argümantasyon çalışmaları sürecinde 4 etkinlikten aldıkları toplam puanlarının ortalamalarının değişimi Şekil 4.6’da verilmiştir. Çalışmanın başında ilk etkinlikten aldıkları toplam puanın ortalaması =7,5 iken, diğer etkinliklerde bu puan artış göstermiş
94
ve son etkinlikte X 9,32 olmuştur. Sosyo-bilimsel konularla ilgili argümantasyon çalışmalarında öğrencilerin birinci etkinlikten aldıkları toplam puan ortalamasının ( =7,5), birinci yıl yapılan bilimsel konulardaki son-test olarak değerlendirilen etkinliklerdeki ortalama puanlarına yakın olduğu görülmüştür.
Şekil 4.6. Öğrencilerin sosyo-bilimsel argümantasyon etkinliklerinden aldıkları toplam puan ortalamaları
Öğrencilerin bilimsel konularda yapılan argümantasyon çalışmaları süreciyle ilgili yapılan değerlendirmelere benzer şekilde, sosyo-bilimsel konulardaki argümantasyon çalışmalarından aldıkları puanları istatitiksel olarak da değerlendirilmiştir. Bu amaçla, etkinlikler iki gruba ayrılmış, ilk iki etkinlik ön-test ve son iki etkinlik de son-test olarak dikkate alınmıştır. Bu etkinliklere ait verilere (ortalama puanlar) "ilişkili örnekler için t- testi" uygulanmıştır.
Tablo 4.8
Etkinliklere Ait Toplam Puanların Ortalamalarının t-testi Sonuçları
Grup N X s sd t p
Grup1 22 7,6591 1,21877 21 -3,258 0,004
95
t-testi sonuçları incelendiğinde, sosyo-bilimsel argümantasyon konularıyla ilgili birinci ve ikinci etkinlikleri içeren birinci gruba ait toplam puan ortalamaları ile üçüncü ve dördüncü etkinlikleri içeren ikinci gruba ait toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür (t= -3,258, p<0,05). Ayrıca 2. Grubun toplam puan ortalamasının ( ), 1. grubun toplam puan ortalamasından ( = 7,6591) büyük olması öğrencilerin çalışma süresince argümantasyon becerilerinin (argümantasyon kalitelerinin) geliştiğini göstermektedir.
İddianın Yeterliği
Değerlendirme ölçeğinin ilk kriteri olan iddianın yeterliği (açıklamalar) değerlendirmesinin sonuçları Şekil 4.7’de verilmiştir. Sosyo-bilimsel konularda öğrencilerin iddialarını ileri sürme konusunda oldukça başarılı oldukları, ilk etkinlikten son etkinliğe doğru iddialarını tam olarak ortaya koyabilir hale geldikleri görülmektedir. Son etkinlikte iddialarını ortaya koyma konusundaki ortalama puanlarının = 3,0 olmuştur.
Şekil 4.7. İddianın yeterliği ile ilgili toplam ortalama puanları gösteren grafik
Yukarıda verilen grafikteki verilerin değerlendirilmesine ek olarak, öğrencilerin iddianın yeterliği kategorisinde aldıkları toplam puanların ortalamaları istatiksel olarak da
96
incelenmiştir. Kullanılan "ilişkili örnekler için t-testi" ile öğrencilerin iddianın yeterliği kriterinden aldıkları ortalama puanlar arasında anlamlı bir fark olup olmadığına bakılmıştır. Analiz sonuçları Tablo 4.9’da tabloda verilmektedir.
Tablo 4.9
Etkinliklere Ait İddianın Yeterliği Kriterinden Aldıkları Toplam Puan Ortalamalarının t- testi Sonuçları
Grup N X s sd t p
Grup1 22 2,9318 0,17563 21 -1,821 0,083
Grup2 22 3,0000 0
Tabloda verilen analiz sonuçları incelendiğinde, sosyo-bilimsel argümantasyon konularında öğrencilerin iddianın yeterliği kriterine ait 1-2 etkinliklerini içeren birinci gruba ait toplam puan ortalamaları ile 3-4 etkinliklerini içeren ikinci gruba ait toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05). Ancak ikinci gruptaki etkinliklerdeki iddianın yeterliği puan ortalamasının birinci gruptaki etkinliklerdeki iddianın yeterliği puan ortalamasından kısmen daha yüksek ( = 3,0) olması, çalışma süresince öğrencilerin sosyo-bilimsel konulardaki açıklamalarının anlamlı olmasa bile kısmen bir artış olduğunu göstermiştir.
İddianın Kavramsal Kalitesi
Sosyo-bilimsel konularda yürütülen yazılı argümantasyon etkinliklerinde öğrencilerin iddialarının kavramsal kalitesinden aldıkları puanların ortalamasının etkinliklere bağlı olarak değişimi Şekil 4.8’de verilmiştir. İlk etkinlikten sonuncuya doğru öğrencilerin aldıkları puanların zamanla arttığı (0,95; 1,19; 1,36; 1,77), yani öğrencilerin kavramsal anlamalarında bir gelişme olduğu görülmektedir. Bununla beraber, kavramsal kalite kriterinden alınabilecek tam puanın 3,0 olduğu dikkate alınırsa, sosyo-bilimsel konulardaki kavramsal kalitelerinin son uygulanan etkinlikte bile düşük olduğu ( = 1,77) söylenebilir.
97
Şekil 4.8. İddianın kavramsal kalitesi ile ilgili toplam ortalama puanlar
Bilimsel konulardaki argümantasyon çalışmalarında olduğu gibi iddianın kavramsal kalitesi için öğrencilerin aldıkları puanlar istatiksel olarak da incelenmiştir. Uygulama sırasına göre ilk iki aktivite 1.grup ve son iki aktivite 2.grup olarak değerlendirilmeye alınmış ve gruplar arasındaki ortalama puanların arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını belirlemek için "ilişkili örnekler için t-testi" uygulanmıştır. Analiz sonuçları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 4.10
Etkinliklere Ait İddianın Kavramsal Kalitesi Kriterinden Aldıkları Toplam Puan Ortalamalarının t-testi Sonuçları
Grup N X s sd t p
Grup1 22 1,0682 0,1763 21 -5,745 0,000
Grup2 22 1,5682 0,31980
Sosyo-bilimsel konularda yapılan argümantasyon çalışmalarında öğrencilerin iddianın kavramsal kalitesi ile ilgili yapılan istatistiksel analiz incelendiğinde, Grup 1'e ait toplam puanların ortalamaları ile Grup 2'ye ait toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür (t = -5,745; p<0,05). Aynı zamanda birinci grubun puan ortalamasının
98
( = 1,0682) , ikinci grubun puan ortalamasından ( = 1,5682) küçük olması öğrencilerin çalışma boyunca iddianın kavramsal kalitesi konusunda başarılarının arttığını göstermektedir.
Verilerin (Delillerin) Kalitesi
Öğrencilerin yazılı olarak yürüttükleri sosyo-bilimsel konulardaki argümantasyon çalışmalarında kullandıkları verilerinin kalitesi 0-3 arasında puanla değerlendirilmiş ve ilk aktiviteden sonuncaya doğru ortala puanlarının değişimi Şekil 4.9’da verilmiştir. Öğrencilerin bu çalışmanın başladığı birinci yıl gerçekleştirilen bilimsel konulardaki argümantasyon çalışmalarından sonra ikinci yıl sosyo-bilimsel konularda argüman geliştirme çalışmalarında iddialarını desteklemek amacıyla uygun verileri kullanmayı unutmadıkları ve çalışmalarını 3,0 üzerinden = 2,3 ortalama puanla tamamladıkları görülmektedir. Ayrıca ikinci yıl birinci etkinlikten dördüncü etkinliğe doğru öğrencilerin argüman geliştirmekte kullandıkları verilerinin kalitesi kriterinden aldıkları puanlar zamanla düzenli artış göstermemiş ve toplam puan dikkate alındığında verilerin kalitesi konusunda önemli gelişme gösteremedikleri belirlenmiştir.
99
Öğrencilerin yaptıkları etkinliklerde verilerin kalitesi kriterinden aldıkları puanların, 1.grup olarak dikkate alınan 1. ve 2. etkinlikten aldıkları puanların ortalamaları ile 2.grup olarak dikkate alınan 3. ve 4. etkinlikten aldıkları puanların ortalamaları arasında anlamlı bir fark olup olmadığının belirlenmesi amacıyla "ilişkili örnekler için t-testi" uygulanmış ve analiz sonuçları Tablo 4.11’de verilmektedir.
Tablo 4.11
Etkinliklere Ait Verilerin (Delillerin) Kalitesi Kriterinden Aldıkları Puanların Ortalamalarının t-testi Sonuçları
Grup N X s sd t p
Grup1 22 1,8182 0,6433 21 -1,755 0,094
Grup2 22 2,0682 0,56264
Tablo 4.11’deki veriler incelendiğinde, verilerin kalitesi ile ilgili istatiksel olarak birinci gruba ait toplam puan ortalamaları ile ikinci gruba ait toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmektedir (p>0,05). Ancak Grup 2'nin bu kategoride puan ortalamasının ( = 2,0682), Grup1'in puan ortalamasından ( = 1,8182) yüksek olması, öğrencilerin çalışma süresince argümanlarında uygun veri kullanımında anlamlı olmasa bile kısmen ilerleme gösterdiklerini belirtmektedir.
Savunmanın Kalitesi
Sosyo-bilimsel konularda argümantasyon çalışmaları süresince öğrencilerin argüman geliştirmede savunmalarının kalitesi kriterinden ilk etkinlikten son etkinliğe kadar aldıkları puanların zamanla değişimi Şekil 4.10’de verilmiştir.
Öğrencilerin savunmalarını kalitesinin zamanla düzenli artış gösterdiği (1,82; 1,91; 2,00; 2,27) ve argümanlarını yazarken iddialarıyla ilgili savunma ifadesi kullanmaya özen gösterdikleri belirlenmiştir. Savunmanın kalitesi konusunda öğrencilerin bilimsel konulardaki argümantasyon etkinliklerinden aldıkları puanlar dikkate alındığında, sosyo- bilimsel konularda yaklaşık bir yıl önce kaldıkları seviyeden başladıkları ve zamanla gelişim gösterdikleri görülmüştür.
100
Şekil 4.10. Savunmanın kalitesi ile ilgili toplam ortalama puanları gösteren grafik