Tablo 12: Araştırma Kapsamında Anket Uygulanan Kişilerin Bazı Demografik Özelliklerinin Dağılımı
Bazı Demografik özellikler Sayı Yüzde (%) 1. Görev Yapılan Hastane Mülkiyeti / Türü
- S.B Eğitim ve Araştırma Hastanesi 59 59,00
- Üniversite Hastanesi 18 18,00
- Özel Hastane 23 23,00
Toplam 100 100,00
2. Görev Ünvanları
- Hastane Başhekim / Başhekim Yrd. 17 17,00 - Hastane Müdür / Müdür Yrd. 41 41,00 - Fatura Tahakkuk Sorumlusu 42 42,00
Toplam 100 100,00
3. Cinsiyet
- Kadın 33 33,00
- Erkek 67 67,00
Toplam 100 100,00
4. Eğitim Durumu
- Lise ve Dengi 7 7,00
- Üniversite ( Ön lisans) 16 16,00 - Üniversite (Tıp fakültesi dahil) 59 59,00 - Yüksek Lisans / Doktora 18 18,00
Toplam 100 100,00
Tablo 12, araştırma kapsamında ulaşılan hastane yöneticisi ve Döner Sermaye İşletmesi Fatura Tahakkuk Sorumlularının bazı demografik özelliklerine yer verilmiştir. Tablo 12’den de görüleceği üzere; araştırma kapsamındaki yöneticilerin büyük çoğunluğu Sağlık Bakanlığı mülkiyetindeki hastanelerde çalışmaktadır. Anket uygulanan kişileri %67 oranında erkekler ve %59 oranında üniversite mezunları oluşturmaktadır.
Tablo 13: Hastane Ödemeleri ve Faturalama Konusunda Ankete Katılanların Bazı Uygulamalara İlişkin Değerlendirmeleri
Evet Hayır Toplam
Hastane ödemeleri ile ilgili anket uygulanan kişilerin bazı
uygulamalara verdikleri yanıtlar Sayı % Sayı % Sayı % Kurumunuzda hasta işlemleri
doğru kayıt altına alınıyor mu? 93 93,00 7 7,00 100 100,00 Kurumunuzda faturalar,
faturalanmadan önce ön kontrole
tabi ( idari ve tıbbi ) tutuluyor mu? 98 98,00 2 2,00 100 100,00 Hastaneniz Sosyal Güvenlik
Kurumuyla sözleşme protokolü
imzaladı mı? 95 95,00 5 5,00 100 100,00
Örnekleme yapılarak fatura incelemesi yöntemini kabul ettiniz
mi? 97 97,00 3 3,00 100 100,00
Tablo 13, anket uygulanan yöneticilerin görev yaptıkları hastanelerin büyük çoğunluğunda (%93 -%98) hasta kayıtlarının doğru tutulduğu, faturalamadan önce gerekli ön kontrollerin yapıldığı, Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşme protokolü imzaladıklarını ve fatura incelemelerinde Örneklem Yöntemini kabul ettiklerini ifade eden görüşlere yer vermektedir.
Çalışmada anketin ikinci bölümünde yer alan sağlık hizmeti sunucularından kaynaklanan olası sorunlardan diğerlerine göre daha önemli gördükleri üç sorunu sıralamaları istenmiştir. 100 Katılımcıdan 58’i bu sıralamayı yapmıştır. Bununla ilgili dağılımlar aşağıdaki tablolarda yer almaktadır.
Tablo 14: Sağlık Hizmeti Sunucularından Kaynaklanan Olası Sorunların Önem Sırasına Göre Dağılımı
Önem Sırası
(1) Önem Sırası
(2) Önem Sırası
(3) Toplam Sağlık Hizmeti Sunucularından
Kaynaklanan Olası Sorunlar Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % 1 SUT ve BUT da yer alan zorunlu
olarak fatura ekinde gönderilmesi gereken belgelerin bazen eksik gönderilmesi
22 37,93 2 3,45 7 12,07 31 17,82
2 Faturalandırma bölümünün fiziksel
şartların yetersizliği 3 5,17 1 1,72 4 6,9 8 4,60
3
Faturalandırma bölümünde personel eksikliği
Faturalandırma bölümünde çalışan personelin özellikle tıp ve tıbbi terimler ve işlemler konusundaki bilgi yetersizliği
9 15,52 8 13,79 3 5,17 20 11,49
4 Faturalandırma bölümünde
personel eksikliği 6 10,34 7 12,07 3 5,17 16 9,2
5 Faturaların ekinde bulunan hasta sevk kağıtlarında eksik işlem
olması (imza, mühür, kaşe vb.) 1 1,72 7 12,07 4 6,9 12 6,9
6 Faturaya yanlış tanı girilmesi 9 15,52 16 27,59 7 12,07 32 18,39 7 Hastane otomasyonu kapsamında
faturalandırmada kullanılan yazılım programının MEDULA 'ya uyarlanmasında yetersiz kalması
6 10,34 12 20,69 14 24,14 32 18,39
8 SUT ve BUT 'da yer almayan
hizmetlerin faturalandırılması - 1 1,72 3 5,17 4 2,30
9 Faturaların yanlış tahakkuk
dairelerine gönderilmesi - 3 5,17 4 6,9 7 4,02
10 Sevk ve faturanın kabul sürelerinin
uyuşmaması - - 1 1,72 1 0,57
11 Pakete dahil işlemlerin paket dışına
çıkılarak fatura edilmesi 2 3,45 1 1,72 8 13,79 11 6,32
Toplam 58 100 58 100 58 100 174 100
Tablo 14, “SUT ve BUT da yer alan zorunlu olarak fatura ekinde gönderilmesi gereken belgelerin bazen eksik gönderilmesi” %37,93’lük bir oranla en önemli sorun olarak görülmektedir. “Faturalandırma bölümünde çalışan personelin özellikle tıp ve tıbbi terimler ve işlemler konusundaki bilgi yetersizliği” ve “Faturaya yanlış tanı girilmesi” %15,52’lik bir oranla ikinci sırada en önemli sorun olarak görülmektedir. Toplam değerlendirmeye bakıldığında “Faturaya yanlış tanı girilmesi” ve “Hastane otomasyonu kapsamında faturalandırmada kullanılan yazılım programının MEDULA 'ya uyarlanmasında yetersiz kalması” katılımcıların %18.39’unda önemli olarak görülmektedir.
Tablo 15: Geri Ödeme Kurumlarından Kaynaklanan Olası Sorunların Önem Sırasına Göre Dağılımı
Önem Sırası
(1) Önem Sırası
(2) Önem Sırası
(3) Toplam Geri Ödeme Kurumlarından
Kaynaklanan Olası Sorunlar Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % 1 Geri ödeme kurumlarının
mevzuatta yer almayan kurallar harici kendi belirledikleri prosedürler doğrultusunda hizmet sunuculardan işlem rapor ve formlarının istenmesi (Örn:
Hemşire Gözlem Formu)
23 39,66 5 8,62 5 8,62 33 18,97
2 Ödeme kurumlarının sağlık hizmeti sunucularının sunduğu işlemlere
olan güvensizliği 6 10,34 16 27,59 11 18,97 33 18,97
3 Geri ödeme kurumlarında fatura ve
fatura eklerinin kaybolması 2 3,45 2 3,45 2 3,45 6 3,45
4 Faturada geçen her bir ayrıntının epikrizde detaylandırılmasının
istenmesi 1 1,72 6 10,34 3 5,17 10 5,75
5 Malzeme alış faturalarının istenmesi ve malzeme alış faturasını göndermeyen hastanelerin faturalarından kullanılan malzemelerin düşülmesi
5 8,62 2 3,45 2 3,45 9 5,17
6 Fatura İnceleme Yapan Doktor ile Hizmet Sunucu Doktorun vakaları ve işlemleri değerlendirmede yorum farklılıkları olması
11 18,97 8 13,79 10 17,24 29 16,67
7 MR, CT çekim sonuç raporları olsa dahi ödeyici kurumda
değerlendirme yapan doktor tarafından ödenmemesi
- - 4 6,90 2 3,45 6 3,45
8 Geri ödeme kurumların; faturalarda yer alan tetkik, tedavi ve
malzemelerden bazılarını sayıca fazla bulması nedeniyle kesinti yapması
1 1,72 4 6,90 8 13,79 13 7,47
9 Geri ödeme kurumlarında fatura incelemede deneyimli, mevzuata hakim personel olmaması
5 8,62 3 5,17 2 3,45 10 5,75 10 Geri ödeme kurumlarının
zamanında ödenek talep etmemesi - - 3 5,17 3 5,17 6 3,45
11 Geri ödeme kurumlarının mevzuattaki ödeme gün sürelerine
uymaması 4 6,90 5 8,62 10 17,24 19 10,92
Toplam 58 100 58 100 58 100 174 100
Tablo 15’de, “Geri ödeme kurumlarının mevzuatta yer almayan kurallar harici kendi belirledikleri prosedürler doğrultusunda hizmet sunuculardan işlem rapor ve formların istenmesi (Örn: Hemşire Gözlem
Formu)” %39,66’lık bir oranla en önemli sorun olarak görülmektedir. “Ödeme kurumlarının sağlık hizmeti sunucularının sunduğu işlemlere olan güvensizliği” %27,59 ’luk bir oranla ikinci sırada en önemli sorun olarak görülmektedir. Toplam değerlendirmeye bakıldığında ise sıralamanın değişmediği, aynı şekilde yukarıda birinci ve ikinci sırada en önemli sorun olarak bulunan ifadeler katılımcıların %18.39’unda önemli olarak görülmektedir.
Tablo 16: Mevzuattan Kaynaklanan Olası Sorunların Önem Sırasına Göre Dağılımı
Önem Sırası
(1) Önem Sırası
(2) Önem Sırası
(3) Toplam Mevzuattan Kaynaklanan Olası
Sorunlar
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % 1 Hizmetlerin birim fiyatları
belirlenirken sağlık kurumlarının
maliyetlerinin göz önüne alınmaması 30 51,72 5 8,62 5 8,62 40 22,99 2 Faturalandırma ile ilgili mevzuatın
sık değişmesi 13 22,41 13 24,41 4 6,90 30 17,24
3 Paket ve ayaktan vaka fiyat listesindeki belirlenmiş fiyatların maliyet hesaplamaları yapılmadan belirlenmiş olması
7 12,07 17 29,31 13 22,41 37 21,26
4 Hastane alacaklarının her yıl terkin edilmesi nedeniyle hastanelerin alacaklarında kayıpların oluşması
4 6,90 11 18,97 9 15,52 24 13,79 5 Ücret tarifesinin mali yıl
başlangıcında yayınlanmaması 3 5,17 9 15,52 13 22,41 25 14,37
6 Vergi usul kanunu gerekçe gösterilerek, yapılan hizmetin bitim veya teslim tarihinden itibaren 10 gün içerisinde fatura edilmesinin istenmesi
- - 2 3,45 3 5,17 5 2,87
7 Mevzuat ilkelerinin geçerliliğnin
yaptırımı olmaması 1 1,72 1 1,72 11 18,97 13 7,47
Toplam 58 100 58 100 58 100 174 100
Tablo 16’da “Hizmetlerin birim fiyatları belirlenirken sağlık kurumlarının maliyetlerinin göz önüne alınmaması” %51,72 ’lik bir oranla en önemli sorun olarak görülmektedir. “Paket ve ayaktan vaka fiyat listesindeki belirlenmiş fiyatların maliyet hesaplamaları yapılmadan belirlenmiş olması ” %29,31 ’lik bir oranla ikinci sırada en önemli sorun olarak görülmektedir. Toplam değerlendirmeye bakıldığında en önemli sorun olarak belirtilen ifade yine katılımcıların % 22,99’unda önemli olarak görülmektedir.
Tablo 17: Olası Çözüm Önerilerinin Önem Sırasına Göre Dağılımı
Önem Sırası
(1) Önem Sırası
(2) Önem Sırası
(3) Toplam Olası Çözüm Önerileri
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %
1 Hastane ödemeleri konusundaki
mevzuat bütünleştirilmelidir. 19 32,76 6 10,34 2 3,45 27 15,52
2 GSS (Genel Sağlık Sigortası) tam
olarak uygulamaya geçirilmelidir. 6 10,34 11 18,97 2 3,45 19 10,92 3 MEDULA sisteminin uygulamaya
geçirilme süreci hızlandırılmalıdır. 5 8,62 - - 4 6,90 9 5,17
4 MEDULA sistemin uygulanmasıyla ilgili sağlık hizmeti sunucularına (başta faturalandırma bölümünde çalışanlar olmak üzere) eğitim seminerleri verilmelidir.
5 8,62 4 6,90 1 1,72 10 5,75
5 Fatura ödemelerinde yapılan itiraz ve ihtilaflarda, inceleme ve değerlendirme yapmak için deneyimli, mevzuata hakim personelden oluşan bir fatura inceleme komitesi oluşturmalıdır.
9 15,52 8 13,79 11 18,97 28 16,09
6 Mevcut paket fiyat
uygulamalarındaki sorunların giderilmesine yönelik yeni sistemlerden (Tanıya Dayalı Grup=
DRG gibi..) yararlanılmalıdır.
1 1,72 8 13,79 3 5,17 12 6,90
7 İtiraz talep ve sonuçlandırma süreçlerine ilişkin safhaların da elektronik olarak belirlenmesi (itirazın evrak kabulde olduğu, inceleme amacıyla komisyona aktarıldığı, teftiş sürecinin yürütüldüğü, kararın verildiği ve bildirimin yapıldığı ve benzeri üst düzey safha isimleri belirlenerek) ve söz konusu safhaların sağlık hizmet sunucuları tarafından web tabanlı uygulamalar ve/veya web servisleri aracılığıyla izlenebilmesi
sağlanmalıdır.
- - 4 6,90 4 6,90 8 4,60
8 Faturaların mevzuattaki ödeme sürelerinde ödenmemesi durumunda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu gereğince alacaklara gecikme zammı
1 1,72 5 8,62 6 10,34 12 6,90
9 Geri ödeme kurumları tarafından ödenek talepleri düzenli yapılarak sağlık hizmeti sunucularının ödenek takipliği üstlenmelerine son verilmelidir.
2 3,45 7 12,07 5 8,62 14 8,05
10 Geri ödeme kurumlarının fatura bedelinde yaptıkları kesinti dayanak ve kriterleri hizmet sunucuları ile işbirliği yapılarak belirlenmelidir
6 10,34 3 5,17 8 13,79 17 9,77
( Tablo 17’nin devamı)
11 Hizmet sunumunun aksamaması için geri ödeme kurumlarına teslim edilen faturaların 45 gün içersinde (fatura bedelinin ilaç ve tıbbi malzeme bölümü dışında kalan kısmının ) ödenmelidir.
4 6,90 2 3,45 12 20,69 18 10,34
Toplam 58 100 58 100 58 100 174 100
Tablo 17’de “Hastane ödemeleri konusundaki mevzuat bütünleştirilmelidir.” %32,76’lık bir oranla en önemli sorun olarak görülmektedir. “GSS (Genel Sağlık Sigortası) tam olarak uygulamaya geçirilmelidir. ” %18,97’lik bir oranla ikinci sırada en önemli sorun olarak görülmektedir. Toplam değerlendirmeye bakıldığında en önemli sorun
“Fatura ödemelerinde yapılan itiraz ve ihtilaflarda, inceleme ve değerlendirme yapmak için deneyimli, mevzuata hakim personelden oluşan bir fatura inceleme komitesi oluşturmalıdır.” katılımcıların % 16,09’unda önemli olarak görülmektedir.
Tablo 18: Yöneticilerin, Tedavi Faturalarının Ödenmesinde Sağlık Hizmeti Sunucularından Kaynaklanan Sorunlara Katılım Dereceleri ve Dağılımı (n=100)
Sağlık Hizmeti Sunucularından Kaynaklanan Sorunlar Std.
Sapma Ort.
1 Faturaların ekinde bulunan hasta sevk kağıtlarında eksik
işlem olması (imza, mühür, kaşe vb.) 1,200 3,12
2 Faturaya yanlış tanı girilmesi 1,157 3,07
3 Faturalandırma bölümünde çalışan personelin özellikle tıp
ve tıbbi terimler ve işlemler konusundaki bilgi yetersizliği 1,250 3,05 4 SUT ve BUT da yer alan zorunlu olarak fatura ekinde
gönderilmesi gereken belgelerin bazen eksik gönderilmesi 1,386 2,83 5 Hastane otomasyonu kapsamında faturalandırmada
kullanılan yazılım programının MEDULA 'ya uyarlanmasında
yetersiz kalması 1,206 2,80
6 Faturalandırma bölümünün fiziksel şartların yetersizliği 1,272 2,76 7 Faturalandırma bölümünde personel eksikliği 1,183 2,71 8 Sevk ve faturanın kabul sürelerinin uyuşmaması 1,136 2,68 9 Faturaların yanlış tahakkuk dairelerine gönderilmesi 1,139 2,66 10 Pakete dahil işlemlerin paket dışına çıkılarak fatura edilmesi 1,096 2,54 11 SUT ve BUT 'da yer almayan hizmetlerin faturalandırılması 1,217 2,44
Tablo 18, araştırmaya katılanların tedavi faturalarının ödenmesinde yaşanan kesinti, iade, geç ödenme ve hiç ödenmeme sorunlarına ilişkin sağlık hizmeti sunucularından kaynaklanan sorunlara katılım dereceleri ve dağılımını göstermektedir. Tabloda ilgili sorunlar katılımcıların en çok kabullendiği sorundan en az kabullendiği soruna doğru sıralamasını da göstermektedir. Tablo 18 incelendiğinde katılımcıların sağlık hizmeti sunucularından kaynaklanan sorunları kabul etme derecelerinin çok yüksek olmadığı ve orta düzeyde seyrettiği söylenebilir. “Faturaların ekinde bulunan hasta sevk kağıtlarında eksik işlem olması (imza, mühür, kaşe vb.)” sorunu bu araştırmada en çok benimsenen sağlık hizmeti sunucularından kaynaklanan sorun niteliğindedir. Buna karşılık “SUT ve BUT 'da yer
almayan hizmetlerin faturalandırılması” sorununu kabullenme derecesi oldukça düşük düzeyde kalmıştır. Faturalarda yanlış tanıların girilmesi, faturalama bölümünde çalışanların tıbbi terminoloji konusundaki eksikleri, fatura ekinde gönderilmesi gereken belgelerin bazen gönderilmesi gibi noktalarda araştırma kapsamında önemli birer sağlık hizmeti sunucularından kaynaklanan sorun olarak bulunmuştur.
Tablo 19: Yöneticilerin, Tedavi Faturalarının Ödenmesinde Hasta Faturasını Ödeyen Kuruluşlardan Kaynaklanan Sorunlara Katılım Dereceleri ve Dağılımı(n=100)
Ödeme Yapan Kuruluşlardan Kaynaklanan Sorunlar
Std.
Sapma Ort.
1 Fatura inceleme yapan doktor ile hizmet sunucu doktorun vakaları ve işlemleri değerlendirmede yorum farklılıkları olması
0,891 4,29 2 Geri ödeme kurumlarının mevzuattaki ödeme gün
sürelerine uymaması 1,015 4,14
3 Ödeme kurumlarının sağlık hizmeti sunucularının
sunduğu işlemlere olan güvensizliği 0,856 4,12
4
Geri ödeme kurumlarının mevzuatta yer alamayan kurallar harici kendi belirledikleri prosedürler doğrultusunda hizmet sunuculardan işlem rapor ve formlarının istenmesi (Örn: Hemşire Gözlem Formu)
1,385 4,04
5 Geri ödeme kurumların; faturalarda yer alan tetkik, tedavi ve malzemelerden bazılarını sayıca fazla bulması
nedeniyle kesinti yapması 1,096 4,03
6 Faturada geçen her bir ayrıntının epikrizde
detaylandırılmasının istenmesi 1,004 3,96
7 Malzeme alış faturalarının istenmesi ve malzeme alış faturasını göndermeyen hastanelerin faturalarından
kullanılan malzemelerin düşülmesi 1,082 3,80
8 Geri ödeme kurumlarının zamanında ödenek talep
etmemesi 1,102 3,59
9 Geri ödeme kurumlarında fatura ve fatura eklerinin
kaybolması 1,145 3,44
10 MR, CT çekim sonuç raporları olsa dahi ödeyici kurumda
değerlendirme yapan doktor tarafından ödenmemesi 1,157 3,44 11 Geri ödeme kurumlarında fatura incelemede deneyimli,
mevzuata hakim personel olmaması 1,042 3,38
Tablo 19, tedavi faturalarının ödenmesinde yaşanan kesinti, iade, geç ödenme ve hiç ödenmeme sorunlarına ilişkin hasta faturasını ödeyen kuruluşlardan kaynaklanan sorunlara ilişkin değerlendirmeler ve bunların
dağılımını göstermektedir. Tablo incelendiğinde sağlık kuruluşlarından kaynaklanan sorunlara göre ödeme yapan kuruluşlardan kaynaklanan sorunlara araştırma kapsamındaki kişilerin katılma derecesi daha yüksektir.
Araştırmada “Fatura inceleme yapan doktor ile hizmet sunucu doktorun vakaları ve işlemleri değerlendirmede yorum farklılıkları olması” ödeme yapan üçüncü taraf kurumlardan kaynaklanan en önemli sorun olarak algılanmaktadır. Buna karşılık “Geri ödeme kurumlarında fatura incelemede deneyimli, mevzuata hakim personel olmaması” diğer ödeme yapan kurumlardan kaynaklanan sorunların arasında kabullenme derecesi en düşük sorun olarak bulunmuştur. Ödeme yapan kurumların faturaları zamanında ödememesi, ödeme kurumlarının hastanelere faturalar konusunda güvensizliği, ödeme yapan kurumların mevzuatta yer almayan belge veya formaları fatura ekinde istemeleri, ödeme kurumlarının faturaları incelemeleri sonucunda bazen aşırı kesinti yapma eğilimleri hastaneler veya sağlık hizmeti sunucularına ödeme yapan kurumlardan kaynaklanan önemli birer sorun olarak algılanmaktadır.
Tablo 20: Yöneticilerin, Tedavi Faturalarının Ödenmesinde Mevzuattan Kaynaklanan Sorunlara Katılım Dereceleri ve Dağılımı (n=100) Mevzuattan Kaynaklanan Sorunlar Std.
Sapma Ort.
1 Hizmetlerin birim fiyatları belirlenirken sağlık
kurumlarının maliyetlerinin göz önüne alınmaması 0,783 4,25 2 Faturalandırma ile ilgili mevzuatın sık değişmesi 0,804 4,20 3 Paket ve ayaktan vaka başı fiyat listesinde yer alan
fiyatların maliyet hesaplamaları yapılmadan
belirlenmiş olması 0,849 4,08
4 Hastane alacaklarının her yıl terkin edilmesi nedeniyle
hastanelerin alacaklarında kayıpların oluşması 0,947 4,04 5 Ücret tarifesinin mali yıl başlangıcında
yayınlanmaması 0,832 4,12
6 SUT ve BUT 'ta yayınlanan yatarak tedavi gören hastalara sağlanacak ilaç ve malzemelerin alımı için
tanınan 120 günlük sürenin yetersiz kalması 1,089 3,69 7 Mevzuat ilkelerinin geçerliliğinin yaptırımı olmaması 1,114 3,55
Tablo 20, tedavi faturalarının ödenmesinde yaşanan kesinti, iade, geç ödenme ve hiç ödenmeme sorunlarına ilişkin mevzuattan kaynaklanan
sorunlara katılım dereceleri ve dağılımını göstermektedir. Tablo incelendiğinde özellikle kamu sağlık hizmetlerinde fiyatlandırma yapılırken sağlık kurumlarının hizmet maliyetlerinin gerekli şekilde ve yeterince dikkate alınmaması en önemli mevzuattan kaynaklanan sorun olarak algılanmaktadır. Bir başka ifade ile “Hizmetlerin birim fiyatları belirlenirken sağlık kurumlarının maliyetlerinin göz önüne alınmaması” şeklindeki mevzuattan kaynaklanan ifade en çok kabul gören sorundur. Araştırmaya katılanlar “Mevzuat ilkelerinin geçerliliğinin yaptırımı olmaması” şeklinde ifade edilen mevzuattan kaynaklanan sorunu ise en az düzeyde kabul etmektedir.
Tablo incelendiğinde mevzuattan kaynaklanan sorunlara katılımcıların katılım düzeylerinin genellikle olumlu ve yüksek derece olduğu söylenebilir.
Katılımcılar mevzuatta yapılan özellikle de faturalandırma ile ilgili yapılan sık değişimleri de önemli bir sorun alanı olarak algılamaktadır. Ayrıca araştırmada fiyatlandırma konusunda paket ve ayaktan hasta başına yapılan fiyatlandırmalarda da gerçek maliyetlerin yeterince dikkate alınmamasını önemli bir sorun kaynağı olarak kabul etmektedir. Benzer şekilde katılımcılar BUT veya SUT kapsamında talimatların mali yılın başlangıcında yani 1 Ocak itibariyle açıklanmamasını veya yayımlanmamasını da önemli bir sorun olarak görmektedirler.
Tablo 21: Yöneticilerin, Tedavi Faturalarının Ödenmesinde Yaşanan Sorunlara Yönelik Olası Çözüm Önerilerine Katılım Dereceleri
(n=100)
Çözüm Önerileri Std.
Sapma Ort.
1 MEDULA sistemin uygulanmasıyla ilgili sağlık hizmeti sunucularına (başta faturalandırma bölümünde çalışanlar olmak üzere) eğitim seminerleri verilmelidir.
0,559 4,52
2 Geri ödeme kurumlarının fatura bedelinde yaptıkları kesinti dayanak ve kriterleri hizmet sunucuları ile işbirliği
yapılarak belirlenmelidir 0,743 4,44
3 Hastane ödemeleri konusundaki mevzuat
bütünleştirilmelidir. 0,592 4,44
4
Hizmet sunumunun aksamaması için geri ödeme kurumlarına teslim edilen faturaların 45 gün içersinde (fatura bedelinin ilaç ve tıbbi malzeme bölümü dışında kalan kısmının ) ödenmelidir.
0,789 4,38
5
Fatura ödemelerinde yapılan itiraz ve ihtilaflarda, inceleme ve değerlendirme yapmak için deneyimli, mevzuta hakim personelden oluşan bir fatura inceleme komitesi oluşturmalıdır.
0,896 4,38
6 GSS (Genel Sağlık Sigortası) tam olarak uygulamaya
geçirilmelidir. 0,744 4,35
7 Geri ödeme kurumları tarafından ödenek talepleri düzenli yapılarak sağlık hizmeti sunucularının ödenek
takipliği üstlenmelerine son verilmelidir. 0,854 4,28
8
İtiraz talep ve sonuçlandırma süreçlerine ilişkin safhaların da elektronik olarak belirlenmesi (itirazın evrak kabulde olduğu, inceleme amacıyla komisyona aktarıldığı, teftiş sürecinin yürütüldüğü, kararın verildiği ve bildirimin yapıldığı ve benzeri üst düzey safha isimleri belirlenerek) ve söz konusu safhaların sağlık hizmet sunucuları tarafından web tabanlı uygulamalar ve/veya web servisleri aracılığıyla izlenebilmesi sağlanmalıdır.
0,734 4,19
9 MEDULA sisteminin uygulamaya geçirilme süreci
hızlandırılmalıdır. 0,922 4,17
10
Faturaların mevzuattaki ödeme sürelerinde ödenmemesi durumunda 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu gereğince alacaklara gecikme zammı uygulanmalıdır.
0,888 4,17
11
Mevcut paket fiyat uygulamalarındaki sorunların giderilmesine yönelik yeni sistemlerden (Tanıya Dayalı
Grup= DRG gibi) yararlanılmalıdır. 0,791 4,02
Tablo 21, araştırmaya katılanların Türkiye hastane sektöründe yaşanan hastanelere yapılan tedavi giderlerinin ödenmesi noktasında yaşanan sorunlara olası çözüm önerilerini ve bu çözüm önerilene katılım derecelerinin dağılımını göstermektedir. Bir başka ifade ile Tablo 21, araştırmaya katılanların olası çözüm önerilerine ait değerlendirmelerinin
aritmetik ortalama, standart sapma değerlerini göstermektedir. Ayrıca tabloda çözüm önerileri en çok kabul gören öneriden en az kabul gören çözüm önerisine doğru sıralanarak sunulmuştur. Tablo incelendiğinde araştırmaya katılanların kendilerine verilen çözüm önerilerini benimseme derecelerinin oldukça yüksek olduğu görülmektedir. Katılımcıların çözüm önerilerine genellikle 4,02 – 4,052 değerleri gibi yüksek oranda kabullendiği anlaşılmaktadır. “MEDULA sistemin uygulanmasıyla ilgili sağlık hizmeti sunucularına (başta faturalandırma bölümünde çalışanlar olmak üzere) eğitim seminerleri verilmesi” çözüm önerisi en yüksek oranda kabul edilirken,
“Mevcut paket fiyat uygulamalarındaki sorunların giderilmesine yönelik yeni sistemlerden (Tanıya Dayalı Grup= DRG gibi.) yararlanılması” şeklindeki çözüm önerisi diğer çözüm önerilerine göre en düşük düzeyde kabul edilen öneri olmuştur. “Geri ödeme kurumlarının fatura bedelinde yaptıkları kesinti dayanak ve kriterleri hizmet sunucuları ile işbirliği yapılarak belirlenmesi”,
“Hastane ödemeleri konusundaki mevzuat bütünleştirilmesi” ve “Hizmet sunumunun aksamaması için geri ödeme kurumlarına teslim edilen faturaların 45 gün içersinde (fatura bedelinin ilaç ve tıbbi malzeme bölümü dışında kalan kısmının ) ödenmesi” gibi çözüm önerilerinin kabul edilirlik düzeyi oldukça yüksek bulunmuştur. Katılımcılar geç ödenen faturalar için gecikme zammı uygulanması şeklindeki çözüm önerisini öncelikli çözüm önerisi olarak değerlendirmemiştir.
Tablo 22: Tedavi Faturalarının Ödenmesinde Sağlık Hizmeti Sunucularından Kaynaklanan Sorunların Hastane Türüne Göre Dağılımı ve Karşılaştırılması (n=100)
Sağlık Hizmeti Sunucularından
Kaynaklanan Sorunlar Hastane Türü n Std.
Sapma Ort.
Ki-Kare p
SB Eğitim ve Araşt. Hast. 59 1,375 2,93 Üniversite Hastanesi 18 1,455 3,00 1
SUT ve BUT da yer alan zorunlu olarak fatura ekinde
gönderilmesi gereken belgelerin bazen eksik
gönderilmesi Özel Hastane 23 1,343 2,43
2,261 0,323
SB Eğitim ve Araşt. Hast. 59 1,194 2,76 Üniversite Hastanesi 18 1,309 3,22 2 Üniversite Hastanesi 18 1,372 3,67 3
Faturalandırma bölümünde çalışan personelin özellikle tıp ve tıbbi terimler ve işlemler konusundaki
bilgi yetersizliği Özel Hastane 23 1,238 2,52
8,613 0,013*
SB Eğitim ve Araşt. Hast. 59 1,206 2,58 Üniversite Hastanesi 18 1,188 3,33 4 Üniversite Hastanesi 18 1,305 2,94 5
Faturaların ekinde bulunan hasta sevk kağıtlarında eksik işlem olması (imza,
mühür, kaşe vb.) Özel Hastane 23 1,251 2,74
4,370 0,112
SB Eğitim ve Araşt. Hast. 59 1,074 3,32 Üniversite Hastanesi 18 1,367 3,11 6
Faturaya yanlış tanı girilmesi
Özel Hastane 23 0,941 2,39
10,71
5 0,005*
SB Eğitim ve Araşt. Hast. 59 1,255 2,90
Üniversite Hastanesi 18 0,985 2,50 7 Üniversite Hastanesi 18 1,364 2,28 8 Üniversite Hastanesi 18 1,372 3,00 9 Üniversite Hastanesi 18 1,263 2,78 10
Sevk ve faturanın kabul sürelerinin uyuşmaması
Özel Hastane 23 0,992 2,43
1,204 0,548
SB Eğitim ve Araşt. Hast. 59 1,083 2,61 Üniversite Hastanesi 18 1,364 2,72 11
Pakete dahil
işlemlerin paket dışına çıkılarak fatura
edilmesi Özel Hastane 23 0,850 2,22
2,036 0,361
Tablo 22, tedavi faturalarının ödenmesinde yaşanan kesinti, iade, geç ödenme ve hiç ödenmeme sorunlarına ilişkin sağlık hizmeti sunucularından kaynaklanan sorunların hastane türüne göre dağılımı ve karşılaştırılmasını göstermektedir. Hastane türüne veya mülkiyetine göre algılanan sorunlar arasında anlamlı farklılıkların olup olmadığını test etmek için non- parametrik bir test olan Kruskal Wallis Testi uygulanmıştır. Gruplara düşen denek sayısı 30’un altında olması ve gruplara düşen denek sayıları birbirine yakın olmadığından non-parametrik bir test uygulanmıştır. Tablo 22, incelendiğinde genellikle üniversite hastane yöneticilerin sağlık hizmeti sunucularından kaynaklanan sorunlara ilişkin kabullenme derecelerinin Özel Hastane ve Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastanelerine göre biraz yüksek olduğu söylenebilir. Katılım dereceleri arasında yalnızca üç ifade de gruplar arasında farklılık anlamlı bulunmuştur. Bu ifadeler; “Faturalandırma bölümünde çalışan personelin özellikle tıp ve tıbbi terimler ve işlemler konusundaki bilgi yetersizliği”, “Faturalandırma bölümünde personel eksikliği” ve “Faturaya yanlış tanı girilmesi” dir.
Tablo 23: Tedavi Faturalarının Ödenmesinde, Ödeme Yapan Kurumlardan Kaynaklanan Sorunların Hastane Türüne Göre Dağılımı ve Karşılaştırılması (n=100)
Ödeme Yapan Kurumlardan
Kaynaklanan Sorunlar Hastane Türü n Std.
Sapma Ort. Ki-Kare p SB Eğitim ve Araşt. Hast. 59 1,512 4,08
Sapma Ort. Ki-Kare p SB Eğitim ve Araşt. Hast. 59 1,512 4,08