• Sonuç bulunamadı

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA

4.4 Bitki Ekstraklarının M incognita’ya Nematisit Etkisinin Belirlenmesi

4.4.1 Bitki Methanol Ekstraktlarının M incognita ’nın 2 Dönem Larvalarına Etkisi

Denemeye alınan bitki ekstraklarından C. maculatum’un uygulanmasından 24 satlik süre sonunda saf su ile kontrol olarak kullanılan %10,0’luk aseton/su uygulamalarında hiçbir ölüm meydana gelmediği gözlenmiştir. Uygulamadan 24 saat sonra %0,5’lik konsantrasyonda %6,6 olarak tespit edilmiş olan ölüm oranı, %2,5’lik konsantrasyonda %23,3’e yükselmiştir. En yüksek ölüm %10,0’luk konsantrasyonda gerçekleşmiş olup, bu oran %55,0’e ulaşmıştır. Uygulamalar arasındaki fark istatistiki olarak önemli bulunmuştur (F=5,85; sd=6,20; P< 0.05). Uygulamadan 48 saat sonra ise saf suda hiçbir ölüm gerçekleşmezken kontrol olarak kullanılan %10,0’luk aseton/su uygulamasında %3,3 oranında ölüm gerçekleşmiştir. Bu değer %5,0’lik konsantrasyonda %100,0’e ulaşmıştır. En yüksek ölüm oranları %5,0 ve %10,0’luk konsantrasyonlarda %100,0 oranında gerçekleşmiştir (Çizelge 4.15.). Uygulamalar arasında 48 saat sonra istatistiksel olarak önemli farlılık olduğu tespit edilmiştir (F=37,87; sd=6,20; P< 0.05).Uygulamadan 72 saat sonra saf su ve kontrolda %5,0oranında larva ölümü gerçekleştiği görülmüştür. %1’lik uygulamada %38,3 oranında ölüm meydana gelirken, %2,5’lik konsantrasyondaki etkinlik daha yüksek olup, larva popülasyonunun tamamına yakınının öldüğü gözlenmiştir. En yüksek ölüm %5,0 ve %1,0’luk konsantrasyonlarda meydana gelmiştir. Uygulamadan 72 saat sonra uygulanan konsantrasyonlar istatistiksel anlamda farklı gruplar içerisinde değerlendirilmiş ve aralarındaki fark önemli bulunmuştur (F=116,58; sd=6,20; P< 0.05).

Çizelge 4.15. Conium maculatum’un methanol ekstraktının farklı konsantrasyonlarının, 24, 48 ve 72 saat sonra Meloidogyne incognita’nın larvaları üzerine % ölüm etkileri (Ortalama± SH)

Ortalama Ölüm Oranları

24 Saat 48 Saat 72 Saat

Doz n

Ortalama±SH Ortalama±SH Ortalama±SH

Saf su 20 0,00±0,00c* 0,00±0,00d 5,00±0,00c

Kontrol 20 0,00±0,00c 3,33±1,67d 5,00±0,00c

%0,5 20 6,67±1,67bc 6,67±1,67cd 11,67±1,67c

%1,0 20 5,00±2,89bc 25,00±12,58c 38,33±10,93b

%2,5 20 23,33±12,02b 58,33±19,22b 96,67±3,33a

%5,0 20 30,00±18,03ab 100,00±0,00a 100,00±0,00a

%10,0 20 55,00±10,41a 100,00±0,00a 100,00±0,00a

*Aynı sütündaki ortalamaları takip eden farklı harfler, ortalamaların istatiksel olarak önemli derecede farklı olduğunu gösterir (Anova P≤ 0.05, Duncan test)

M. azaderach’ın kök ur nemataodlarının 2. dönem larvalarına uygulanmasından 24 saat sonra saf su ve %10,0’luk aseton/su uygulamalarında her hangi bir ölüm görülmemiştir. Ayrıca %0,5, %1,0ve %2,5’lik konsantrasyonlarda %15-20 arasında ölüm meydana gelmişken bu ölüm değeri %5,0’lik ve %10,0’luk konsantrasyonda %100,0’e ulaşmıştır. Uygulamada 24 saatlik süre sonunda konsantrasyonlar arasındaki farkın istatiksel olarak önemli olduğu tespit edilmiştir (F= 346,54; sd=6,20; P< 0.05).

Uygulamadan 48 saat sonra ise saf suda larva ölümü gerçekleşmeyip, kontrol olarak kullanılan %10,0’luk aseton/su uygulamasında %6,67 oranında ölüm meydana gelmiştir. ölüm oranı %1,0’lik konsantrasyonda %43,3 olurken, %2,5’lik konsantrasyon uygulamasında canlı larva tespit edilememiştir. Bu durum %5,0’lik ve %10,0’luk konsantrasyon uygulamalarında da gözlenmiştir. Uygulanan muameleler arasındaki fark önemli olarak bulunmuştur (F=127,08; sd=6,20; P< 0.05).

Uygulamadan 72 saat sonra oluşan ölümler 48 saatlik ölüm değerleri ile hemen hemen aynı olup, %1,0’lik konsantrasyonda oluşan %53,33 oranındaki ölüm seviyesi, %2,5, %5,0 ve %10,0’luk konsantrasyonda %100,0’e ulaşmıştır (Çizelge 4.16). Yapılan uygulamalar arasında farklılıklar gözlenmiş ve bu farklılıklar istatistiksel olarak önemli bulunarak farklı gruplar içersinde değerlendirilmiştir (F=294,14; sd=6,20; P< 0.05).

Çizelge 4.16. Melia azaderach’ın methanol ekstraktının farklı konsantrasyonlarının, 24, 48 ve 72 saat sonra Meloidogyne incognita’nın larvaları üzerine % ölüm etkileri (Ortalama± SH).

Ortalama Ölüm Oranları

24 Saat 48 Saat 72 Saat

Doz n

Ortalama±SH Ortalama±SH Ortalama±SH

Saf su 20 0,00±0,00c* 0,00±0,00d 5,00±0,00d

Kontrol 20 0,00±0,00c 6,67±6,67d 16,67±3,33c

%0,5 20 15,00±2,89b 16,67±3,33c 16,67±3,33c

%1,0 20 16,67±6,67b 43,33±3,33b 53,33±6,67b

%2,5 20 20,00±0,00b 100,00±0,00a 100,00±0,00a

%5,0 20 100,00±0,00a 100,00±0,00a 100,00±0,00a

%10,0 20 100,00±0,00a 100,00±0,00a 100,00±0,00a

*Aynı sütündaki ortalamaları takip eden farklı harfler, ortalamaların istatiksel olarak önemli derecede farklı olduğunu gösterir (Anova P≤ 0.05, Duncan test)

S. nigra bitkisinden elde edilen ekstrakların kök ur nematodu 2. dönem larvalarına uygulamasında 24 saat sonunda saf su, kontrol, %0,5 ve %1’lik konsantrasyonlarda herhangi bir larva ölümü gerçekleşmediği görülmüştür. Ancak, %2,5, %5,0 ve %10,0’luk konsantrasyonda uygulama yapılan larvaların tamamının öldüğü görülmüştür (Çizelge 4.17). Uygulanan konsantrasyonlar arasındaki farklılığın istatistiki olarak önemli olduğu anlaşılmıştır. Uygulamadan 48 saat sonra ise, 24 saat sonraki uygulamadan farklı olarak %0,5 ve %1,0’lik konsantrasyonlarda düşük olsa da ölüm gerçekleşmiştir. %2,5, %5,0 ve %10,0’luk konsantrasyon uygulamalarında larvaların % 100,0’ü ölmüştür (Çizelge 4.17). Uygulamadaki konsantrasyonlar arasındaki farklılık istatistiki olarak önemli bulunmuştur (F=257,76; sd=6,20; P< 0.05).

Aynı durum 72 saat sonra da gerçekleşmiş ancak farklı olarak saf su ve aseton uygulamalarında da düşük oranlarda ölüm meydana gelmiştir. Ayrıca %1,0’lik konsantrasyonda larva populasyonunun yarısından fazlasının öldüğü de belirlenmiştir.em larvalarının tamamının öldüğü tespit edilmiştir. Fakat %2,5’luk konsantrasyon denemsi sonucunda kök ur nematodunun 2.dönm deneme yapılan konsantrasyonlar kontrolden istatiksel olarak farklı bulunmuştur (F=104,26; sd=6,20; P< 0.05).

Çizelge 4.17. Sambucus nigra’nın methanol ekstraktının farklı konsantrasyonlarının, 24, 48 ve 72 saat sonra Meloidogyne incognita’nın larvaları üzerine % ölüm etkileri (Ortalama± SH).

Ortalama Ölüm Oranları

24 Saat 48 Saat 72 Saat

Doz n

Ortalama±SH Ortalama±SH Ortalama±SH

Saf su 20 0,00±0,00b* 0,00±0,00c 3,33±3,33d

Kontrol 20 0,00±0,00b 0,00±0,00c 1,67±1,67d

%0,5 20 0,00±0,00b 3,33±1,67bc 36,67±8,82c

%1,0 20 0,00±0,00b 6,67±3,33b 71,67±6,01a

%2,5 20 100,00±0,00a 100,00±0,00a 100,00±0,00a

%5,0 20 100,00±0,00a 100,00±0,00a 100,00±0,00a

%10,0 20 100,00±0,00a 100,00±0,00a 100,00±0,00a

*Aynı sütündaki ortalamaları takip eden farklı harfler, ortalamaların istatiksel olarak önemli derecede farklı olduğunu gösterir (Anova P≤ 0.05, Duncan test)

H. lupulus ile ilgili denemelerde ise, uygulamadan 24 saat sonra saf su içersine konulan larvalarda ve kontrolde hiçbir ölümün olmadığı gözlenmiştir. %0,5, %1,0 ve %2,5’luk konsantrasyonlarda aynı düşük oranlarda ölüm gerçekleşmiştir. %5,0’lik uygulamada ise %21,7 oranında ölüm gerçekleşmiştir. Ancak, %10,0’luk konsantrasyona kadar çok düşük seviyelerde larva ölümleri meydana gelmiş iken, bu konsantrasyonda 24 saat sonra tüm larvalar ölmüştür. Uygulanan konsantrasyonlar arasındaki fark istatstki açıdan önemli bulunmuştur (F=47,69; sd=6,20; P< 0.05).

Uygulamadan 48 saat sonra ise % 0,5 ve %1,0’lik konsantrasyonlarda fazla larva ölümü meydana gelmemiş ise de, %2,5’luk konsantrasyonda popülasyonun yarısından fazlasının, %5,0 ve %10,0’luk konsantrasyon uygulamalarında larvaların tamamının öldüğü görülmüştür. Test edilen farklı konsantrasyonlar arasında önemli derecede fark ortaya çıkmıştır (F=19,73; sd=6,20; P< 0.05).

Uygulamadan 72 saat sonra ise saf su ve %10,0’luk aseton/su uygulamalarında da ölüm meydana gelmiş fakat bu oran düşük seviyelerde kalmıştır. En yüksek ölüm oranı %5,0 ve %10,0’luk konsantrasyonda gerçekleşmiş olup, bu oran %100,0 olarak gerçekleşmiştir (Çizelge 4.18). 72 saat sonundaki gerçekleşen uygulamalar arasındaki fark istatistikî olarak önemli bulunmuştur (F= 19,89; sd=6,20; P< 0.05).

Çizelge 4.18. Humulus. lupulus’un methanol ekstraktının farklı konsantrasyonlarının, 24, 48 ve 72 saat sonra Meloidogyne incognita’nın larvaları üzerine % ölüm etkileri (Ortalama± SH).

Ortalama Ölüm Oranları

24 Saat 48 Saat 72 Saat

Doz n

Ortalama±SH Ortalama±SH Ortalama±SH

Saf su 20 0,00±0,00c* 0,00±0,00d 5,00±0,00b Kontrol 20 0,00±0,00c 3,33±3,33d 8,33±1,67b %0,5 20 6,67±6,67c 6,67±6,67d 23,33±3,33b %1,0 20 5,00±2,89c 31,67±10,14c 36,67±8,82b %2,5 20 6,67±3,33c 61,67±24,89b 76,67±23,33a %5,0 20 21,67±1,67b 100,00±0,00a 100,00±0,00a

%10,0 20 100,00±0,00a 100,00±0,00a 100,00±0,00a

*Aynı sütündaki ortalamaları takip eden farklı harfler, ortalamaların istatiksel olarak önemli derecede farklı olduğunu gösterir (Anova P≤ 0.05, Duncan test)

M. incognita’nın 2. dönem larvalarında karşı deneme yapılan bütün bitkilerin methanol ekstraktlarının farklı uygulama konsantrasyonlarında larvalarda %100,0 ölüm meydana getirmiştir. Yapılan çalışma sonucunda ilk 24 saat sonunda yapılan sayımlarda M. azaderach bitkisi etkili olmuştur. Larvalar üzerindeki toksisitesi oldukça yüksek olan bu bitki ekstraktının %5’lik konsantrasyonunun 2. dönem larvalarda 24 saat’te %100,0 oranında ölüm meydana getirdiği tespit edilmiştir. Uygulama süresi 48 saat’e çıkınca aynı orandaki etkinlik uygulamadan %2,5’luk konsantrasyonda elde edilmiştir.

Bu bitkinin nematisit etkisi diğer araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalar ile de kanıtlanmıştır. Bunlardan Romabati ve ark. (1999) M. azedarach bitkilerinin yaprak ve gövde ekstraklarının M. incognita’nın 2. dönem larvalarında %50’den fazla ölüme neden olduğunu ifade etmişlerdir. M. azedarach ekstraktını, domateslerde aynı türe karşı kullanan Mukhtar ve ark. (1994) ise, bu bitkinin yaprak ekstraktının bitki gelişimini artırıp, zararlanma şiddetini azalttığını ifade etmişlerdir. Ahmad ve ark. (1991)’nın çalışmalarında da aynı bitkinin yaprak ekstraktları M. incognita’ya karşı toksik etki göstermiştir. Aynı şekilde XiuJuan ve ark. (2004), 53 bitki ekstraktının bu türün ikinci dönem larvaları üzerindeki etkinliğini araştırmışlar ve bunlardan 20’sinin çok yüksek oranda nematisit özellikte olduğunu, hatta 24 bitki ekstraktının yumurta açılımını da engellediğini tespit etmişlerdir. Araştırmacılar bu bitkilerden Melia toosendan’nın içinde bulunduğu 11 tanesinin 24 saat içerisinde %50 den fazla ölüm oluşturduğunu belirtmişlerdir. Grewal, (1989) ise, M. azadirach tohum ekstraktlarının Aphelenchoides composticola nematoduna karşı oldukça toksik olduğunu bildirmişlerdir. M. incognita’nın 2. dönem larvaları üzerinde etkili olan bir diğer bitki de S. nigra’dır. Bu bitkinin methanol ekstraktı %2,5 konsantrasyonda %100,0 oranında ölüm meydana getirmiştir.

4.4.2. Bitki Su EkstraktlarınınM. incognita’nın 2. Dönem Larvalarına Etkisi

C. maculatum’un saf su ekstraktının kök ur nemataodu M. incognnita’nın 2. dönem larvalarına uygulanmasından 24 sonra kontrolde hiçbir ölümün gerçekleşmediği görülmştür. Aynı şekilde %0,5’lik konsantrasyonda da ölüm oluşmamış, fakat %1,0’lik ve %2,5’lik konsantrasyonda %5,0 gibi düşük seviyede ölüm gerçekleşmiştir. 24 saat sonunda en yüksek %10,0’luk konsantrasyonda %66,7 oranında ölüm gerçekleşmiştir (Çizelge 4.18). Yapılan uygulamalar arasındaki farkın önemli olduğu tespit edilmiştir (F=5,94; sd=5,17; P< 0.05).

Denemede 48 saat sonra ise yine 24 saatlik uygulamadakine benzer şekilde ölüm meydana gelmiştir fakat %5,0’lik ve %10,0’luk konsantrasyonda uygulamada hiç canlı larva kalmamış ve %100,0 ölüm oranı gerçekleşmiştir (Çizelge 4.19). Uygulamalar arasında meydana gelen fark istatistiksel olarak farklı bulunmuştur (F=202,19; sd=5,17; P< 0.05).

Uygulamanın 72. saatinde kontrolde herhangi bir ölüm gerçekleşmemiştir. Fakat %0,5 ve %1’lik uygulamalar çok düşük oranlarda ölüm meydana gelmiştir. %2,5’lik konsantrasyonda %10,0’luk konsantrasyonda %10,0 oranında ölüm meydana getirmiş fakat bundan sonra %5,0’lik konsantrasyonda birden %100,0 ölüm meydana getirmiştir. En yüksek ölüm yine %5,0 ve %10,0’luk konsantrasyonda gerçekleşmiştir (Çizelge 4.19). Uygulamalar arasındaki fark önemli bulunmuştur (F=114,79; sd=5,17; P< 0.05).

Çizelge 4.19. Conium maculatum’un saf su ekstraktının farklı konsantrasyonlarının, 24, 48 ve 72 saat sonra Meloidogyne incognita’nın larvaları üzerine % ölüm etkileri (Ortalama±SH).

Ortalama Ölüm Oranları

24 Saat 48 Saat 72 Saat

Doz n

Ortalama±SH Ortalama±SH Ortalama±SH

Kontrol 20 0,00±0,00b 0,00±0,00c 0,00±0,00c

%0,5 20 0,00±0,00b 0,00±0,00c 1,67±1,67c

%1,0 20 5,00±5,00b 5,00±5,00c 5,00±5,00c

%2,5 20 5,00±0,00b 5,00±0,00b 10,00±5,00b

%5,0 20 56,67±23,33a 100,00±0,00a 100,00±0,00a

%10,0 20 66,67±24,04a 100,00±0,00a 100,00±0,00a

*Aynı sütündaki ortalamaları takip eden farklı harfler, ortalamaların istatiksel olarak önemli derecede farklı olduğunu gösterir (Anova P≤ 0.05, Duncan test)

M. azaderach’ın su ekstraktı, ilk 24 saat için kontrolde herhangi bir ölüm meydana gelmezken, %10,0’a kadar olan konsantrasyonlarında çok düşük oranda ölüm meydana getirmişken, fakat %10,0’luk konsantrasyonda %36,7 oranında ölüm oluşturarak en yüksek etkiyi göstermiştir (Çizelge 4.20). Test edilen konsantrasyonlar arasında istatistiki olarak fark bulunmuş ve bu fark önemli sayılmıştır (F=19,79; sd=5,17; P< 0.05).

Saf su ekstraktının 48 saatlik uygulamasında kontrolde larva ölümü meydana gelmemiştir, %5,0’lik konsantrasyona kadar olan uygulamalarda çok düşük oranlarda ölüm meydana gelmiştir. Ancak %10,0’luk konsantrasyonda larva populasyonunun yarıdan fazlazı yani %63,3 oranında ölüm gerçekleşmiştir (Çizelge 4.20). Test edilen konsantrasyonlar istatiksel olarak değerlendirildiğinde aralarında önemli dercede fark olduğu orataya çıkmıştır (F=36,89; sd=5,17; P< 0.05).

M. azaderach’ın su ekstraktı uygulandıktan 72 saat sonra kontrol de dahil olmak üzere tüm uygulamalarda larva ölümleri gerçekleşmiştir. %0,5, %1,0ve %2,5’luk uygulamalar sonunda birbirine yakın oranlarda ölüm meydana geldiği gözlenmiştir. %5’lik konsantrasyonda ölüm oranı %20,0 iken konsantrasyon iki katı arttığında ölüm oranı 5 kat artarak %100,0’e ulaşmıştır. Böylece en yüksek etki %10,0’luk konsantrasyonda meydana gelmiştir. Konsantrasyonlar arasında istatistiksel olarak fark görülmüştür (F=74,25; sd=5,17; P< 0.05).

Çizelge 4.20. Melia azaderach’nın saf su ekstraktının farklı konsantrasyonlarının, 24, 48 ve 72 saat sonra Meloidogyne incognita’nın larvaları üzerine % ölüm etkileri (Ortalama±SH).

Ortalama Ölüm Oranları

24 Saat 48 Saat 72 Saat

Doz n

Ortalama±SH Ortalama±SH Ortalama±SH

Kontrol 20 0,00±0,00c 0,00±0,00c 5,00±2,89c

%0,5 20 5,00±2,89b 5,00±2,89b 11,67±4,41bc

%1,0 20 5,00±0,00b 5,00±0,00b 15,00±2,89b

%2,5 20 5,00±0,00b 6,67±1,67b 18,33±4,41b

%5,0 20 5,00±0,00b 11,67±4,41b 20,00±2,89b

%10,0 20 36,67±6,67a 63,33±3,33a 100,00±,00a

*Aynı sütündaki ortalamaları takip eden farklı harfler, ortalamaların istatiksel olarak önemli derecede farklı olduğunu gösterir (Anova P≤ 0.05, Duncan test)

S. nigra bitkisinden elde edilen ekstrakların kök ur 2.dönem larvalarına uygulanması sonucu 24. saat’in sonunda kontrol içersinde larva ölümlerinin görldüğü gözlenmiştir. %0,5’lik konsantrasyonda %18,3 oranında larvalarda ölüm görülmüştür. Farklı bir durum olarak %1,0 ve %2,5’lik konsantrasyonda %0,5’lik konsantrasyondan daha düşük oran ölüm meydana geldiği görülmüştür. En yüksek ölüm oranı %46,7 oranla %5,0 ve %10,0’luk konsantrasyonlarda gerçekleştiği görülmüştür. Uygulamalar arasında istatistiki değerlendirme yapıldığında ise aralarındaki fark önemli bulunmuş ve farklı gruplar içersinde yer almıştır (F=7,46; sd=5,17; P< 0.05).

Yapılan uygulamalarda 48 saat sonra %0,5 ve %1,0’lik konsantrasyonda %20,0 oranında ölüm meydana getirmiştir. %2,5’luk konsantrasyonda daha düşük etki meydana gelmiştir. En yüksek etki %5,0 ve %10,0’luk konsantrasyonda %51,7 olarak gerçekleşmiştir. Konsantrasyonlar arasındaki fark önemli bulunmuştur (F=6,81; sd=5,17; P< 0.05).

S. nigra’dan eldeedilen ekstrak uygulamalarında ise 72. saatin sonunda %5,0 ve %10,0’luk konsantrasyonda ulaşılan en yüksek ölüm oranının %56,7 kadar ulaştığı belirlenmiştir (Çizelge 4.21). Her üç süre sonunda oluşan etkinlik birbirine çok yakın olup, geçen süre ile birlikte ölüm oranında belirgin bir artış gözlenmemiştir. Muameleler arasındaki fark istatistiki olarak değerlendirildiğinde önemli bulunmuştur (F=5,57; sd=5,17; P< 0.05).

Çizelge 4.21. Sambucus nigra’nın saf su ekstraktının farklı konsantrasyonlarının, 24, 48 ve 72 saat sonra Meloidogyne incognita’nın larvaları üzerine % ölüm etkileri (Ortalama±SH).

Ortalama Ölüm Oranları

24 Saat 48 Saat 72 Saat

Doz n

Ortalama±SH Ortalama±SH Ortalama±SH

Kontrol 20 6,67±3,33b* 11,67±6,01b 15,00±7,64c

%0,5 20 18,33±4,41b 20,00±5,77b 30,00±2,89abc

%1,0 20 11,67±6,01b 20,00±7,64b 33,33±3,33ab

%2,5 20 10,00±0,00b 13,33±1,67b 25,00±10,00bc

%5,0 20 46,67±6,67a 51,67±4,41a 56,67±3,33a

%10,0 20 46,67±6,67a 51,67±4,41a 56,67±3,33a

*Aynı sütündaki ortalamaları takip eden farklı harfler, ortalamaların istatiksel olarak önemli derecede farklı olduğunu gösterir (Anova P≤ 0.05, Duncan test)

H. lupulus uygulamasından 24 saat sonra ise çok düşük oranda bir ölüm meydana gelmiş olup, en yüksek konsantrasyon olan %10,0’luk uygulamada dahi oluşan ölüm oranı %6,7 kadardır. Uygulamalar arasındaki fark kontrol ile aynı çıkmıştır,herhangi bir farklılık görülmemiştir (F=1,27; sd=5,17; P> 0.05).

Ancak uygulamada bekleme süresi artıkça ölüm oranlarında artış olduğu gözlenmiştir. 48. saat sonunda %0,5’lik konsantrasyondaki ölüm oranı %26,7 iken %5,0 ve %10,0’luk konsantrasyonda %40,0’a kadar çıkmıştır. Uygulamalar istatiksel olarak değerlendirildiğinde kontrolden farklı çıkmışlardır ve aralarındaki fark önemli bulunmuştur (F=5,92; sd=5,17; P< 0.05).

Uygulamadan 72 saat sonra kontrol uygulamasında herhangi bir ölüm gerçekleşmemiştir. Ekstrakt uygulanan larvalarda %0,5’lik konsantrasyonda %33,3 kadar olan etkinliğin, %5,0’lik konsantrasyonda %55,0’e çıktığı ve %10,0’luk konsantrasyonda artarak %63,3’e yükseldiği belirlenmiştir (Çizelge 4.22). Yapılan uygulamalar kontrolden istatiksel olarak kontrolden farklı bulunmuşlardır (F=9,76; sd=5,17; P< 0.05).

Çizelge 4.22. Humulus lupulus’un saf su ekstraktının farklı konsantrasyonlarının, 24, 48 ve 72 saat sonra Meloidogyne incognita’nın larvaları üzerine % ölüm etkileri (Ortalama±SH).

Ortalama Ölüm Oranları

24 Saat 48 Saat 72 Saat

Doz n

Ortalama±SH Ortalama±SH Ortalama±SH

Kontrol 20 0,00±0,00a* 0,00±0,00b 0,00±0,00b

%0,5 20 1,67±1,67a 26,67±14,53a 33,33±12,02a

%1,0 20 1,67±1,67a 28,33±1,67a 40,00±11,55a

%2,5 20 1,67±1,67a 28,33±1,67a 48,33±13,64a

%5,0 20 5,00±5,00a 40,00±5,78a 55,00±10,41a

%10 20 6,67±1,67a 40,00±7,64a 63,33±3,33a

*Aynı sütündaki ortalamaları takip eden farklı harfler, ortalamaların istatiksel olarak önemli derecede farklı olduğunu gösterir (Anova P≤ 0.05, Duncan test)

Saf su ekstrakların larvalar üzerindeki etkisine baktığımızda en etkili olarak C. maculatum bitkisi bulunmuştur. C. maculatum’un %5,0 ve %10,0’luk konsantrasyonları 48 saat sonunda 2. dönem larvalarda %100,0 ölüm meydana getirmiştir. M. azaderach ise %10,0’luk konsantrasyonda 72 saat sonra %100,0 ölüm meydana getirmiştir. S. nigra ekstraktının %5,0 ve %10,0’luk konsantrasyonunda larvalarda 72 saat sonra %63,3 oranında bir ölüm gerçekleşmiştir. H. lupulus ekstraktı ise %10,0’luk konsantrasyonda 72 saat sonra ancak %63,3’lük bir ölüm oranı meydana getirebilmiştir.

Bu konuda çalışıp benzer şekilde farklı bitkiler kullanıp etkili sonuç alan araştırmacılar mevcuttur. Bu araştırmacılardan Romabati ve ark. (1999), yirmidört bitki materyalinin su ekstraktının M. incognita’nın 2. dönem larvalarına karşı nematisit aktivesini laboratuvar koşullarında test etmişler ve Toona meyna laxiflora’nın kabuk ekstraktının %85,0, Andrographis paniculata, Jasminum multiflorum, Lantana camara, Leucas aspera, M. azedarach, Melothria purpusilla, Mimosa pudica ve Momordica dioica bitkilerinin yaprak ve gövde ekstraklarının ise %50,0’den fazla larva ölümlerine neden olduğunu ifade etmişlerdir.

Bu konuda başka bir araştırıcı Singh ve ark. (1995), P. hysterophorus, C. gigantea ve Jatropha curcas’un taze yapraklarının su ekstraktını M. incognita larvası üzerinde denemişlerdir. C. gigantea’nın bütün konsantrasyonlarının uygulamadan 24 saat sonra %25,0’lik konsantrasyon hariç diğer konsantrasyon ve zaman dilimlerinde tüm larvaların öldüğünü göstermiştir. Bu nematod türü ile çalışan bir diğer araştırmacı Korayem ve ark. (1993), ise Punica granatum, Thymus vulgaris ve Artemisia absinthium bitkilerinin standart solusyonlarının M. incognita larvalarına uygulanmasından 72 saat sonra %100,0 oranında ölüm elde edildiğini belirtmişlerdir.

Benzer Belgeler