Birinci Haçlı Seferine katılan milletler Avrupa kıtasında çeşitli bölgelerden gelmişlerdir ve sefere katılan her milletin farklı lideri bulunmaktaydı. Seferde bazı liderler Haçlı ordularında daha ön plandadırlar. Taranto prensi Bohemond bunlardan biridir. Bu kişi hakkında şunlardan bahsedebiliriz:
Güney İtalya’nın meşhur Norman Fatihi Robert Guiscard’ın evladıdır ve vaftiz ismi de Marc idi. Doğum tarihi yaklaşık 1050 lere denk gelir. Babasının emrinde lejyonların yanında eğitimler almış ve askeri yetenekleri oldukça gelişmişti. Antiocheia’nın (Antakya) idaresini Birinci Haçlı Seferinden sonra ele geçirmiş olan Bohemond bir ara Danışmendlilere esir düşmüştür, uzun zaman sonra fidyeyle serbest kalmıştır, serbest kaldıktan sonra Antakya’nın kontrolünü yeğeni Tancred’e bıraktıktan sonra İtalya’ya dönmüştür. I. Alexios 1105’te onun Antakya prensliğini kabul etmiş karşılığında Bohemond’da onu tanımıştır. Bohemond mart ayında 1111 tarihinde Güney İtalya’da ölmüş ve Canosa Katedrali yanına gömülmüştür.130
Haçlı Seferine katılan asıl güçlü birlikler papanın sefer çağrısından sonra acele etmemiş olanlardı zira sefer için gerekli olan para, asker ve mühimmat gibi lojistik ihtiyaçların tam olarak sefer için düzenlenmesi ve eksikliklerin giderilmesi gerekiyordu ve bu da zaman gerektirmekteydi. Sefere katılan güçlü kontlar bu konuda acele etmemişlerdir. Sefere katılan Magnus (büyük) ünvanlı kont Hugue de Vermandois, Fransa kralı I. Henry’nin Kiev prensesi Anna’dan doğmuş oğlu idi.131
Haçlı Seferinde önemli komutanlardan biride Godefroy de Bouillon’dur. Kendisi 1061 tarihinde doğmuştur. Babası Boulogne Kontu II. Eustache dir, annesi Lorraine dükü II. Godefroy’un kızıydı. Godefroy de Bouillon 1089’da Aşağı Lorraine dükü olmuştur. Onun Haçlı Seferine katılmasının temel sebeplerinden biri Alman imparatoru Heinrich ile aralarının kötü olmasıdır. Konstantinopolis’e geldiğinde ordusunun gücünden çekinen Bizans imparatoru I. Alexios Komnenos kendisinden vasallık yemini almıştır. Kendisi sefer sırasında çok önemli icraatlar da bulunmasa da Kudüs alındığında içeri ilk onun askerleri girmiştir. Bu nedenle fetih sonrası Kudüs’e yönetici olarak
130 Nicolle, 14.
48 seçilmiştir ancak o kral olmak istememiş sadece kutsal kabrin muhafızı unvanını kullanmak istemiştir. 1100 tarihinde ölünce yerine kardeşi Baudouin geçmiştir.132
Wıllermus Tyrensıs, eserinde 15 Ağustos 1096 tarihinde Lothringen (Lorraine) dükü Gottfried (Godefroi)’nin üvey kardeşi Balduin ile birlikte Haçlı Seferine katıldığını ifade etmiştir. Wıllermus, Lorraine dükünün ordusunda ayrıca: Kont Hugovon Saint Pol ve oğlu Ingelram, Kont Werner von Gray, Kont Reinhard von Toul gibi önemli kontlarında olduğunu ifade etmiştir.133
Le Puy piskoposu Adhemar de Monteil ise, Valentinois kontları ailesine mensup bir şahsiyetti. Daha önce Kudüs’e haç yolculuğu yapmış olduğundan yollar hakkında tecrübesi vardı. Bu kişi Papa Urbanus’un, Haçlı Seferi çağrısına ilk iştirak edenlerden olduğundan dolayı papa II. Urbanus bu zatın yapılacak seferde hareketin planlayıcılarından olmasına izin vermiştir. Haçlı Seferine iştirak eden ilk arazi sabibi kont, Toulouse kontu Raymond olmuştur.
Haçlı Seferindeki önemli aktörlerden biri Tatikios’tur. Kendisinden daha önce bahsetmiştik tekrar detaylıca inceleyebiliriz. Kendisi Müslüman kökenli biri idi. Tatikios’un babası İoannes Komnenos tarafından Bizans İmparatorluğuna getirilmiş Müslüman kökenli Suriyeli biriydi. Kendisi 1057 tarihinde dünyaya gelmiştir. Türk kökenli olmasına rağmen Bizans ordusunda yüksek görevlerde komutanlık yapmıştır. Örneğin kendisine I. Alexios tarafından baş komutanlık rütbesi verilmiştir. Bazı kaynaklarda burnunun kesik olduğu ifade edilmiştir buda onun köle olmuş olabileceği fikrini doğurmaktadır. Birinci Haçlı Seferinde, Antakya kuşatmasında görev almıştır. Balkanlarda, Peçenek Türklerine, Anadolu’da ise Selçuklu Türklerine karşı Bizans tarafında savaşmıştır. Haçlı Seferinde pek çok yerde imparator adına topraklar kazanmıştır.134
Haçlı Seferine katılanların genelde yöneticileri ve teşvik edicileri papazlardı bu papazlardan biri Fulcherius Carnotensis idi. Bu kişi sefer öncesinde Chartres’de
132 Nicolle, 15. 133 Tyrensıs, 77. 134 Nicolle, 22.
49 papazlık yapmaktaydı. Haçlı Seferine kont Robert de Flandre ve dük Robert de la Normandia’nın ordularında iştirak etmiştir. 1100 tarihinde Birinci Haçlı Seferinin başarıya ulaşması müteakibinde Kudüs’e yerleşmiş ve Gesta Francorum isminde önemli bir Haçlı kroniği eseri yazmıştır. Eserde 1101, 1106 ve 1127 yıllarını anlatan üç bölüm bulunmaktadır. Papazlardan biride Raimundus Aguilers idi. Bu papaz Haçlı komutanlarından olan Toulouse kontu Raymond de St. Gilles’in ordusunda sefere katılmıştır. “Historia Francorum Gui Ceperunt Iherusalem” isminde bir eseri bulunmaktadır. Eserde, Haçlı Seferinin başından 1099 tarihli Askalan savaşına kadar bilgiler yer almaktadır.135
Haçlı Seferine katılan liderler arasında I. Alexios’u en çok endişelendireni Bohemond idi zira babası Robert Guiscard, imparator I. Alexios Komnenos’un ezeli ve güçlü bir düşmanıydı. Ayrıca Haçlı Seferi için Konstantinopolis’e gelen Bohemond’un ordusunun gücü ve disiplinli oluşuda fazladan tehlike yaratmaktaydı.136
Birinci Haçlı Seferine katılan ve Anadolu Selçuklu Devleti ile ilk mücadeleleri yapan Haçlı kumandanı Pierre I. Hermite olmuştur. Onun Beraberinde gelen yaklaşık 20.000 kişilik ordusu ise asker sayılamayacak köylü ve çapulculardan meydana gelmekteydi.137
Haçlı Seferine katılan önemli siyasi isimlerden biri Fransa karalının kardeşi Hugue’dir. Kendisi sefere katılmadan önce I. Alexios Komnenos’a mektup göndererek geleceğini haber vermiş ve Fransa’yı da seferde temsil edecek önemli bir isim olmuştur. Gönderdiği mektup şu şekildedir: “Bilesin ki… ben Basileus’ların Basileus’uyum (hükümdarların hükümdarıyım) gökler altında yaşayanların en büyüğüyüm, o nedenle, ben varır varmaz senin beni karşılamaya gelmen ve benim soyluluğuma bir törenle karşılaman yakışık alır”.138
135 Karaca, 2007, 15. 136 Runcıman, 121.
137 B. Küçüksipahioğlu, Birinci Haçlı Seferi’nden Fethe Kadar Batılıların İstanbul’u Ele Geçirme
Çabaları, Tarih Dergisi, CY, Sayı 66, 2017, 37.
50 Wıllermus Tyrensıs eserinde, 8 Mart 1096 tarihinde Haçlı Seferine katılanlardan ilkinin Walter Von Habenichts olduğunu belirtmiştir. Bu kişi soylulardan idi ve ordusu süvarilerden oluşmaktaydı. Kendisi Almanya üzerinden Macaristan’a oradan bugün ki Bulgaristan taraflarına geçmiştir. Çoğu Haçlı lideri gibi kendisi de Konstantinopolis’e ulaştığında burada imparatorla müzakereler gerçekleştirmiş ve kamp kurmuştur.139
En önemli Haçlı Seferi tarihçilerinden biri Willermus Tyrensis idi. Bu dönem tarihçisi 1130 tarihlerinde Kudüs’te dünyaya gelmişti, Fransa’da eğitim almıştı. Kendi dönemi hakkında bilgiler verdiği “Historia Rerum İnpartibus Trans Marinis Gestarum” ismindeki eserinde 1095-1184 yılları arasındaki durumlar hakkında bilgiler mevcuttur, ayrıca Antakya kuşatması eserde detaylıca anlatılmıştır.140