Bilişim Teknolojileri (IT)

Bilgi teknolojileri kavram olarak, verilerin kayıt edilmesi, saklanması, belirli bir işlem sürecinden geçirmek suretiyle bilgiler üretilmesi, üretilen bu bilgilere erişilmesi, saklanması ve nakledilmesi gibi işlemlerin etkili ve verimli yapılmasına olanak tanıyan teknolojileri tanımlamada kullanılan bir terimdir124. Teknoloji ise, “bilginin, sanayideki işlemlerde sistematik olarak uygulamaya alınması” demek olan teknoloji, geniş anlamda, araştırma, geliştirme, üretim, pazarlama, satış ve satış sonrası hizmeti kapsayan bir sanayi sürecinin, etkin ve verimli bir biçimde gerçekleştirilmesi için kullanılabilecek bilgi ve becerilerin tümüdür125. Bilgi teknolojileri, insana karar vermede, tahmin yapmada, analiz ve hesaplama faaliyetlerinde çok yüksek işlevsellik taşıyan bir destek oluşturmaktadır.

Günümüzde işletmelerin gerek ulusal gerekse uluslararası piyasalarda rekabet üstünlüğü elde etmeleri, tüketicilerin artan ve giderek sınırsızlaşan ihtiyaç ve isteklerini rakiplerinden farklı ve ekonomik bir şekilde karşılamalarına, hatta bizzat ihtiyaç ve istekleri yönlendirebilmelerine bağlıdır. Đşletmelerin ölçekleri ile teknoloji kullanımları arasındaki güçlü bir ilişki mevcuttur. Bilişim teknolojileri alanındaki gelişmeler sonucunda işletmeler, faaliyet verimliliğini artırmak, maliyeti aşağıya çekmek, yeni ürün, hizmet, süreç ve pazarları geliştirmek suretiyle rekabet üstünlüğü elde edebilmektedirler. Böyle bir üstünlüğü elde etmek tabi ki de örgüt düzeyinde kapsamlı değişikliklerle olabilir. Morrell ve Ezingeard (2002), küçük firmaların kısıtlı kapasite ve finansman kaynakları nedeniyle, IT faydalanımında sorunlarla karşılaştıklarını belirtirken, Pokharel (2005) ise kullanım oranının lojistik firmaların büyüklüğü oranınca arttırdığını söylemiştir126.

123 _{Janne Huiskonen, Timo Pirttila, “Lateral Coordination In A Lojistics Outsourcing Relationship”,}

International Journal Production Economics, Vol.78, 2002, p.178

124 _{Kate Behan, Diana Holmes, “Understanding Information Technology”, Prentice-Hall, Australia,}

1990, p.1-5

125 _{http://www.msxlabs.org/forum/bilim/19503-teknoloji-nedir.html ( 10/02/2009)}

126 _{Micheal Bourlakis, Constantine Bourlakis, “Integrating Logistics And Information Technology}

Lojistik yönetimi bir sistem olarak analiz edersek, onu oluşturan iki ana alt sistemden bahsetmemiz gerekir: Tedarikçi ve işletme ilişkilerini düzenleyen tedarik lojistiği ile işletme ve müşteri ilişkilerini düzenleyen fiziksel dağıtım. Lojistik bilgi sistemleri olarak Internet ve elektronik ticaret uygulamaları önemli maliyet avantajlarına ve ayrıca tedarikçi – işletme aktivitelerinin bir sistem olarak algılanmasını sağlar. Bu ticari aktiviteler, bilgi teknolojilerindeki inovasyon ve gelişimler ile birlikte harmanlandığında işletmelere üç ana yetenek getirir: Hız, Esneklik ve Öngörümleme. Bu yeteneklere ulaşan işletmeler, fazla iş gücü, stok maliyetleri, finansal giderler vb gereksiz harcamaları azaltacaklardır. Lojistik bilgi teknolojileri, genişleyen tedarikçi ve işletme ağında stratejik işbirliklerine olanak verir ve kaynakların doğru yerlere yönlendirilmesi ile üretim, envanter, iletişim, nakliye alanlarında stratejik avantajlar sağlarlar. Fiziksel dağıtım sistemi üretici ile müşteri arasındaki ilişkileri inceler, nihai ürünlerin ve hizmetlerin doğru zamanda doğru mekanda ve doğru koşullarda müşterilere ulaştırılmasını sağlar. Bir müşterinin Mal ve hizmetlerin üretim aşamalarının planlanmasından, teslimine kadar işletme ile iletişimde olması müşteri beklentilerini maksimum düzeye çıkartır. Fiziksel dağıtım fonksiyonunda, pazarlama aktiviteleri karşılıklı etkileşim için kullanılır. Bunu, bilgi teknolojilerinde pazarlama aracı olarak internet kullanımının ana yararlarından biri olarak, müşterinin mal ve hizmet üretimi aşamasındaki direkt olarak etkin bir rol almasında görebilir.127.

Organizasyon arasında altyapı/donanımları oluşturan ve iş dünyasındaki bilgilerin iletişimini sağlayan IT’ler, Çoğu lojistik yöneticisi tarafından, verimliliğini ve rekabeti artırıcı ana neden olarak görülür. IT’ler organizasyon üretkenliği, esnekliğini ve rekabetini, organizasyonlar arası ağların geliştirilmesini sağlayabildiği kadar artırabilir. Elektronik data değişimi (Electronic Data Interchange-EDI), internet, değer yaratan ağlar(Value Added Network-VAN), satış noktaları (Point of Sales-POS), elektronik sipariş sistemleri (Electronic Ordering System-EOS), lojistik bilgi sistemleri, bilgisayar telefon bütünleşmesi ve kurumsal bilgi portalları lojistik endüstrisinde en çok kullanılan IT’lerdir 128.

127 Serdar Pirtini, “The New Rules Of The Logıstıcs Management In The Digital Environment And Evaluation Of Relationship Logistics Model”, Erciyes Üniversitesi, SBE dergisi, sayı 16, p.161 128 Chieh-Yu Lin, Yi-Hui Ho , Technologıcal Innovatıon For China’s Logıstıcs Industry, J. Technol. Manag. Innov. 2007, Vol. 2, No.4, p.3

Geçen 25 yıl zarfında, IT alanındaki hızlı gelişim ile , çoğu işletme IT’nin organizasyona stratejik ve rekabetsel avantajlar sunabileceğinin farkına vardılar. Birçok işletme, IT maliyetlerini azaltmanın yolunu, IT’nin sağladığı yaraları küçülme stratejileriyle, DKK’na giderek IT teknolojilerini verimli ve güvenilir şekilde yöneten uzman firmalardan sağlama yoluna gitmekte görmüşlerdir. DKK kararı alan ve değişen teknolojileri takip edebilir hale gelen firmalar, maliyet azaltımlarına, uzman yönetimsel sistemlere, kendi temel yeteneklerine odaklanmaya hızlı büyüme ve değişimlere uygun hale gelmeye, stratejik avantajlar elde etmeye uygun hale gelmişlerdir129.

Şekil-2.8. 3PL tarafından sağlanan IT hizmetleri

Kaynak: Wang Ying, Sang Dayong, Multi-Agent Framework For Third Party Logistics in E-commerce, Expert Systems With Applications, Vol.29, 2005, p.434

IT, bilgi ya da verilerin, toplanması, işlenmesi, depolanması, düzeltilmesini, görüntülenmesini ve paylaşılmasını içerir130. E- ticaret ya da müşteri hizmetleri

129_{Aleksandra Mojsilovic vd., A Logistic Regression Framework For Information Technology}

Outsourcing Lifecycle Management, Computers & Operations Research, Vol.34, No.12, 2007 p.3610

servisleri (CSC), tedarik zinciri yönetim sistemleri (SCMS) ile EDI ya da XML üzerinden gerçek zamanlı bilgi değişimi yapabilirler131.

Müşteriler, dağıtım servisleri ötesinde, kendi yeteneklerini bu alanda genişletecek ve baştan sona entegrasyon ve izlenebilirlik sağlayacak daha teknolojik inovasyonlar getiren 3PL hizmet sağlayıcılarına güvenmeye başlayacaklardır. Teknolojik inovasyonlar üzerine olan bu eğilim, tedarik zinciri ve lojistik yönetiminde mevcut ve gelecek trendler üzerine büyük etkiler yaratacak ve rekabetsel bir anlam kazanacaktır132.