Proje Bilgileri

2002 yılı Türkiye-AB Katılım Öncesi Mali İşbirliği Programı çerçevesinde

Başkanlığımız tarafından yürütülmekte olan “Karapara Aklama İle Mücadele

Kapasitesinin Güçlendirilmesi Projesi”nin amacı, Avrupa Birliği

müktesebatı ve uygulamaları kapsamında etkili bir yasal, teknik ve kurumsal çerçevenin oluşturulması olmuştur.

Bilindiği üzere, mali istihbarat birimlerinin temel fonksiyonları veri toplamak, analiz etmek ve analiz sonuçlarını ilgili birimlere dağıtmaktır. Bunların yapılabilmesi için güçlü bir teknik alt yapıya, veri tabanına ve analiz araçlarına ihtiyaç vardır. Projenin başlangıcındaki temel saik de öncelikle bu ihtiyaçların giderilmesi olmuştur.

Proje; eşleştirme (twinning), yatırım ve teknik yardım bölümlerinden oluşmakta olup, eşleştirme ve teknik yardım bölümleri tamamlanmış bulunmaktadır.

Yatırım bölümü ise aşağıda belirtilen üç bölümden oluşmuştur;

¾ Hizmet sağlayıcılar, alt yapı ve uygulama yazılımlarının temini,

¾ Büro ekipmanlarının oluşturulması,

¾ Analiz araçlarının alınması ve güvenlik-denetim hizmetleridir.

Yatırım bölümünde geliştirilen uygulama yazılımları, 2007 yılı itibariyle

kullanılmaya başlanmış, özellikle evrak ve karapara aklamayla mücadele modülünde

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı

38

MASAK Faaliyet Raporu 2008 (AML Modülünde) kullanım sonucu ortaya

çıkan aksaklıklar giderilmiş, 2008 yılında MASAK’ın tüm işleri, oluşturulan yeni sistem üzerinden yürütülmeye

başlanmıştır.

2008 yılı içerisinde “SPSS Clementine”,

“Analyst Notebook”, “Business Objects”,

“Nams” gibi analiz araçlarının MASAK’ta oluşturulan yeni çalışma gruplarıyla birlikte daha etkin kullanılmasına başlanmıştır.

2008 yılı içerisinde, “E- Kasa Modülü”

üzerinden elektronik imza kullanarak ŞİB ve hesap ekstrelerini VPN (Güvenli ağ) bağlantısı ile gönderebilmeleri için belirlenen bankalar ile yapılan testler başarıyla gerçekleştirilmiş olup, 2009

yılında gerçek ortamda elektronik ŞİB ve hesap ekstresi alınması amaçlanmaktadır.

20.10.2006 tarihinde projenin yatırım bölümünün geçici kabulü yapılmış olup, herhangi bir aksaklık olmaması halinde nihai kesin kabul tarihi 20.10.2009’dur.

Proje; 5549 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi, ikincil mevzuatın oluşturulması, yoğun eğitim faaliyetleri ve ŞİB sisteminin güçlendirilmesi gibi çok önemli diğer faaliyetlerin tamamlayıcı bir unsuru olacaktır.

Tüm bu faaliyetlerdeki hedef, aklama ve terörün finansmanı ile mücadele

sistemimizin, dünyanın en etkin sistemlerinden birisi haline gelmesidir.

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı

39

MASAK Faaliyet Raporu 2008 IV- SONUÇ

2006 yılında başlayan FATF Türkiye üçüncü tur karşılıklı değerlendirme süreci

sonucunda hazırlanan Türkiye III. Karşılıklı Değerlendirme Raporu, Şubat 2007 FATF Genel Kurulu’nda görüşülerek kabul edilmiş ve Türkiye’den, gerek mevzuat gerekse uygulama bazında belirlenen eksikliklerle ilgili olarak yapılan faaliyetleri Şubat 2009’da raporlaması istenilmiştir.

Bu çerçevede, FATF tarafından mevzuat ve uygulama bazında belirlenen eksiklikleri gidermeye yönelik çalışmalara, 2007 yılında olduğu gibi 2008 yılında da ağırlık

verilmiştir.

Aklama ve terörün finansmanı ile mücadele mevzuatımızı, uluslararası standartlar seviyesine yükseltmek amacıyla 2008 yılı içinde;

Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik, Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve

Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yükümlülüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmelik,

5, 6 ve 7 Sıra No.lu MASAK Genel Tebliğleri,

yürürlüğe girmiştir.

Tedbirler Yönetmeliği ile 5549 sayılı Kanunla getirilen hükümlere ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiş, 5, 6 ve 7 sıra No.lu MASAK Genel Tebliğleri ile de Tedbirler Yönetmeliği ile getirilen hükümlerden kimlik tespiti ve şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğüne ilişkin ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir.

Uyum Yönetmeliği ile de yükümlü gruplarından bankalar, sermaye piyasası aracı kurumları, sigorta ve emeklilik

şirketleri ve bankacılık faaliyetleri ile sınırlı

olmak üzere PTT Genel Müdürlüğü’nün, 5549 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik ve tebliğlere uyumun sağlanması amacıyla kurum politika ve prosedürlerinin oluşturulması, risk yönetimi, izleme ve kontrol, eğitim ve iç denetim faaliyetlerinin yürütülmesi ve uyum birimi oluşturulması tedbirlerini içeren bir uyum programı oluşturmaları istenmiştir.

Aklama ve terörün finansmanı ile

mücadelede yükümlülerin bilinçlendirilmesi ve bu alanda farkındalığın arttırılmasına hizmet eden, yükümlülere yönelik eğitim faaliyetleri 2008 yılında da yoğun bir şekilde devam etmiş, başta İstanbul ve Ankara olmak üzere farklı illerde banka, aracı kurum, sigorta şirketleri ve PTT

çalışanlarına yönelik, aklama ve terörün finansmanı ile mücadele kapsamında yürürlüğe konulan yeni düzenlemeler hakkında eğitim faaliyetlerinde bulunulmuştur.

Bu faaliyetler yükümlü grupları ile sınırlı kalmamış, hakim ve savcılara, yükümlülük denetimi yapmaya yetkili denetim

elemanlarına ve diğer kamu kurumu çalışanlarına yönelik bilgilendirme

faaliyetleri 2008 yılında da devam etmiştir.

Yükümlülük denetimi faaliyetleri

kapsamında, 2008 yılı içinde 157 adet idari para cezası kararı alınmış olup, idari para cezasını gerektiren fiillerin büyük bir bölümünü kimlik tespit yükümlülüğüne aykırılık fiili oluşturmuştur.

Yasal altyapının güçlendirilmesi, yoğun eğitim faaliyetleri ve yükümlülük

denetimleri neticesinde MASAK’a intikal eden şüpheli işlem bildirimi (ŞİB)

sayısındaki artış trendi 2008 yılında da devam etmiş ve yıl içinde alınan ŞİB sayısı son beş yılda (2003-2007) alınan ŞİB sayısını (4.908) aşarak 4.924 olarak gerçekleşmiştir.

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı

40

MASAK Faaliyet Raporu 2008 2008 yılı içinde, Cumhuriyet savcılıklarına

denetim elemanları tarafından yürütülen aklama suçu incelemeleri neticesinde 40 adet, Mali Suçları Araştırma Uzmanları tarafından yapılan analiz ve değerlendirme çalışmaları neticesinde 2 adet suç

duyurusunda bulunulmuştur.

MASAK, 2008 yılı içinde, yabancı ülkelerdeki muadil kurumlarla işbirliğini geliştirmeye yönelik çalışmalara da hız vermiş, bu çerçevede Moğolistan, Gürcistan, Afganistan, Suriye, Arnavutluk ve Romanya Mali İstihbarat Birimleri ile ayrı ayrı aklama ve terörün finansmanı ile mücadelede

işbirliğine yönelik mutabakat muhtırası imzalamıştır.

5549 sayılı Kanunun uygulanmasına ilişkin ikincil mevzuat çalışmaları 2008 yılı içinde büyük ölçüde tamamlanmış olup, bundan sonraki dönemde, söz konusu

düzenlemelerin uygulama sonuçlarının takibi, yükümlülüklere yönelik eğitim ve farkındalık oluşturma faaliyetleri ve

yükümlülük denetimlerine ağırlık verilecek;

MASAK’ın analiz ve değerlendirme kapasitesinin güçlendirilmesine yönelik çalışmalara devam edilecektir.

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı

41

MASAK Faaliyet Raporu 2008 EKLER

TABLOLAR LİSTESİ

Tablo 1 Personelin Unvanlar Bazında Durumu

Tablo 2 Bütçe Giderlerinin Ekonomik Sınıflandırılması

Tablo 3 Şüpheli İşlem Bildirimi Sayıları ve Kaynaklarına Göre Dağılımı Tablo 4 Terörün Finansmanı Konulu Şüpheli İşlem Bildirimi

Sayılarının Yıllara Göre Dağılımı

Tablo 5 Savcılıklar Tarafından Yapılan İnceleme Taleplerinin Yıllara Göre Dağılımı Tablo 6 Diğer Bildirimlerin Sayıları ve Kaynaklarına Göre Dağılımı

Tablo 7 Egmont Kapsamında Bilgi Alışverişinin Yıllara Göre Dağılımı Tablo 8 Değerlendirme Dosyalarının Envanteri

Tablo 9 İnceleme Dosyalarının Envanteri

Tablo 10 Açılan Değerlendirme ve İnceleme Dosyalarından Suç Duyuruları Tablo 11 Aklama Suç Duyurularının Talep/İhbar Kaynaklarına Göre Dağılımı Tablo 12 Aklama Suç Duyurularının Öncül Suçlara Göre Dağılımı(2004-2008) Tablo 13 Aklama Suçundan Dava Açılan ve Temyiz Edilen Dosyaların Safahatı Tablo 14 Analiz ve Değerlendirme Dosyalarının Envanteri

Tablo 15 2008 Yılında Gerçekleştirilen Yükümlülüklere Uyum Denetimleri Tablo 16 2008 Yılında Gerçekleştirilen Yükümlülük İhlal İncelemeleri ve

Yükümlülük İhlal Değerlendirmeleri

Tablo 17 2008 Yılında Yükümlülük İhlal İncelemesi ve Yükümlülük İhlal Değerlendirmesi Tamamlanan Dosyalar Kapsamında Uygulanan Cezalar

Tablo 18 2008 Yılında Uygulanan İdari Para Cezaları Tablo 19 2008 Yılında Yükümlülük İhlal İncelemeleri ve

Yükümlülük İhlal Değerlendirmeleri Kapsamında Savcılıklara Yapılan Suç Duyurusu Sayıları

Tablo 20 Eğitim Faaliyetlerinin Sayısı ve Katılımcılar

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı

42

MASAK Faaliyet Raporu 2008 ŞEKİLLER LİSTESİ

Şekil 1 Başkanlığımızın Maliye Bakanlığı İçindeki Yeri Şekil 2 Başkanlığımızın Organizasyon Şeması

GRAFİKLER LİSTESİ

Grafik 1 Personelin Kadro Bazında Durumu

Grafik 2 2008 Yılı Harcamalarının Yüzde Dağılımı Grafik 3 Şüpheli İşlem Bildirimlerinin Sayısal Trendi

Grafik 4 Savcılıklar Tarafından Yapılan İnceleme Taleplerinin Sayısal Trendi

Grafik 5 Diğer Bildirimlerin Kaynaklarına Göre Dağılım Grafiği Grafik 6 Aklama Suç Duyurularının Öncül Suçlara Göre Dağılımı

KISALTMALAR

AB : Avrupa Birliği

AML/CFT : Aklama ve Terörün Finansmanı ile Mücadele (Anti-Money Laundering/Combating Terrorist Financing)

EAG : Eurasian Group (Avrasya Grubu)

FATF : Financial Action Task Force (Mali Eylem Görev Gücü) FIU : Financial Intelligence Unit (Mali İstihbarat Birimi)

ICRG : International Cooperation Review Group (Uluslararası İşbirliği Gözden Geçirme Grubu)

MASAK : Mali Suçları Araştırma Kurulu

MoU : Mutabakat Muhtırası (Memorandum of Understanding) MSA UZMANI : Mali Suçları Araştırma Uzmanı

OECD : Organisation for Economic Co-operation and Development (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı)

SASMUS : Sınıraşan Suçlarla Mücadele Sözleşmesi ŞİB : Şüpheli İşlem Bildirimi