Bilgi Teknolojilerinin Turizme Gelecekte Sağlayacağı

Turizm sektörü bilgi teknolojilerinin en fazla etkilediği sektörlerin başında gelmektedir. İnternetle birlikte turistler gezi öncesi ve gezi sırasında lokasyon hakkında bilgi sahibi olmaktadır. Ayrıca turizm işletmelerine mal ve hizmetlerinin tanıtım ve satışını yapmasına da internet aracı olmaktadır (Bizirgianni ve Dionysopoulou, 2013: 652). Turistlerin gezip gördüğü yerler hakkında tüketicileri bilinçlendirmesi, turistik işletmelerin kendilerine çeki düzen vermesini sağlamaktadır (Buhalis, 1993: 373). Bu bağlamda ileriki yıllarda turizmde müşteri memnuniyetinin artması beklenmektedir.

Globalleşme ile beraber turizm işletmeleri, bütün dünyayı potansiyel pazar olarak görmeye başlamıştır. Bu durum işletmelerin faaliyetlerini uluslararası bir boyuta taşımasına neden olmuştur. Bu kapsamda turizm işletmeleri global stratejiler geliştirerek yalnızca kendi ülkesinde değil uluslararası boyutta görünür olmaya çalışmaktadır (Ay, 2007: 122). İleriki yıllarda bu görünürlüğün artmasıyla birlikte turizmden elde edilecek gelirin de artması beklenmektedir.

İnternetle birlikte bir rekabet ortamı oluşmuş, artık turistik tesislerin 1 değil 1000 farklı rakibi olmaya başlamıştır. Rekabet ortamında öne çıkmak isteyen işletmeler ürün ve hizmetlerini en iyi nasıl tanıtabilecekleri konusunda yarışa girmişlerdir. Bu durum pazarlama stratejilerini değiştirmiş, reklama farklı bir misyon kazandırmıştır. Üstelik pazarlama ve reklam faaliyetlerinin ileriki yıllarda daha da düşmesi beklenmektedir (Baloğlu ve Pekcan, 2006: 171). Arat (2015: 323) internetin oluşturduğu rekabet unsurlarını şu şekilde sıralamıştır:

- Mal veya hizmetin tüm hedef kitleye iletilmesi ve hedef bir pazar belirlenmesi.

48 - Sayısız müşteriye ulaşabilme imkânı.

- Bilgi teknolojisi yatırımlarının yapılması için gereken finans kaynaklarının oluşturulması.

- Teknolojideki bilgi eksikliğinin doğurabileceği sorunların çözümlenmesi.

Ansen ve Fırat (2009: 123)’ın aktardığına göre, online tatil alışverişi yapan Alman kullanıcı istatistikleri şu şekildedir: Almanya nüfusunun %40’ı tatil alternatiflerini internetten inceleyerek karar vermektedir. İnternetten tatil almayı tercih eden turistler, sanal turlar ile otel ziyareti yaparak uygun bir alternatif olup olmadığını değerlendirmektedir. Bu bağlamda sanal tur uygulamalarının ileriki yıllarda daha da geliştirilmesi, otelcilik sektörü için beklenen bir gelişmedir.

Bilgi teknolojilerinin aktif kullanımı, turizm işletmelerinin olmazsa olmazı konumundadır. Bu bağlamda aktif işletmelerin global pazarda daha güçlü ve daha rekabetçi olacağı öngörülmektedir. Bu kapsamda gelişmiş ve az gelişmiş olmak üzere karşımıza iki farklı turizm bölgesi çıkacağı düşünülmektedir (Eren vd., 2003: 1). Tek dünya pazarı sistemi tüm işletmeleri uzun vadede pazarlama stratejilerini toplumsal normlar çerçevesinde şekillendirmesini gerekli kılmaktadır. Küçük ve orta ölçekli işletmelerin teknolojiyi kullanarak hedef kitlelerine uygun fiyatla ürünlerini tanıtıp pazarlaması işletmeleri geliştirerek kâr oranlarını yükseltecektir.

3.4. BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN TÜRK TURİZMİNE ETKİLERİ

Global turizme etki eden bilgi teknolojileri, Türk turizmine de büyük ölçüde etki etmiştir. Bu bölümde bilgi teknolojilerinin kullanımının Türk turizm sektörünü hangi alanda nasıl etkilediği anlatılmaya çalışılacaktır.

3.4.1. Seyahat Sektörüne Etkileri

İnsanlığın ilk gününden beri; keşfetme içgüdüsü, beslenme, avlanma gibi nedenlerle hayatında her zaman seyahat olmuştur. Ancak daha önce de değindiğimiz gibi turizm amaçlı seyahat 20. Yüzyıl itibarıyla yaygınlaşmaya başlamıştır. Gelişen bilim ve teknolojiyle ulaşım sorunu büyük oranda çözülmüş, insanlar bir yerden başka bir yere daha ucuz, daha kolay ve daha güvenli şekilde gitmeye başlamıştır. Seyahat

49 sektöründe yaşanan bu gelişmelerle birlikte seyahat hareketleri de büyük bir ivme kaydetmeye başlamıştır (Avcıkurt, 1994: 32).

Turizm, bilgi teknolojilerinden 2 farklı biçimde yararlanmaktadır. İlki büyük bir değişim yaşayan iletişim teknolojileri, ikincisi ise ulaştırma teknolojileridir (İTO, 2000: 22). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin seyahat sektörüne etkileri ise üç aşamada ifade edilmektedir. Bu aşamalar şu şekilde sıralanabilir; Merkezi Rezervasyon Sistemleri, turizm işletmelerinin (konaklama işletmeleri, seyahat işletmeleri, acenteler vb.) bilgisayar sistemlerinin birbirlerine bağlanarak merkezi bir rezervasyon programını ortak kullanmalarını sağlayan bir ağ sistemidir. Global Dağıtım Sistemleri, Merkezi Rezervasyon Sistemlerinin geliştirilip çeşitlendirilmesi sonucunda ortaya çıkan bir ağ sistemidir. İnternet ise dünyada milyonlarca kişinin katılımıyla oluşan ve bilgisayarlar arası bilgi akışını sağlayan ağ sistemidir (Sarı ve Kozak, 2005: 362). Turizm sektörünün internete dahil olması ve interneti kullanması ise; rekabet ortamında öne çıkabilmek için bilgi toplanması, dağıtılması, seyahat organizasyonları yapılması vb. şeklindedir (Ataman, 2007: 23).

İnternetin hayatımıza girmesi ile değişen tüketici alışkanlıkları, seyahat işletmelerine de yansıyarak hemen hepsini bir dönüşüme sokmuştur. Tüm seyahat işletmeleri kendi internet sitesini kurarak online satışa başlamıştır. Bunun yanında bağımsız işletmeler de online bilet satışı için kolları sıvayarak web sayfaları hazırlamıştır. Bağımsız işletmeler birçok seyahat firmasını bir arada barındırmakta ve müşteriye alternatifler sunmaktadır. Tüm seçenekleri değerlendirme imkânı bulan müşteri ise kendine en uygun gün ve saat için online olarak bilet almaktadır.

Akıllı telefonların da hayatımıza girmesiyle birlikte mobil uygulama kavramı ortaya çıkmıştır. Mobil uygulama akıllı telefonlara indirilip mobil olarak kullanılan; oyun oynama, fotoğraf paylaşımı, sosyal medya ağları gibi alanları kapsamaktadır. Seyahat firmaları bu değişime de kayıtsız kalamamış, pek çok firma kendi mobil uygulamasını geliştirmiştir. Bu bağlamda tercih edilir olabilmek için farklı yollara da başvurmuştur. Örneğin literatüre yeni girmeye başlayan “ödüllü uygulama” kavramı müşteri sadakatini artırmaya yöneliktir. Mesela bilet satın alınan uygulamalar “10 bilet alana 1 bilet hediye” gibi promosyonlarla müşteri ilgisini ve bağlılığını sağlamayı

50 amaçlamaktadır. Zira böyle bir ortamda rekabet etmek ve ayakta kalabilmek her geçen gün daha da zorlaşmaktadır.

Bunların yanında kara yolu taşımacılığı yapan seyahat firmaları, kendi tercih edilebilirliğini artırmak adına birtakım revizyonlara girmiştir. Bu bağlamda otobüste internet erişimi, koltuklara bağlanmış tv ekranları ve hatta koltukların yanına koyulan prizlerle kendi tercih edilebilirliklerini artırmaya çalışmaktadırlar. Ayrıca hava yolu taşımacılığı yapan seyahat firmaları da online check-in işlemlerini kabul etmeye başlayarak havaalanında geçirilen süreyi minimuma indirmeye çalışmaktadır. Bununla beraber daha önce uçakta mobil cihazların kullanımı yasakken günümüzde kalkış sonrası mobil cihazlar uçuş modunda kullanılabilmektedir. Bu bağlamda bilgi teknolojileri seyahat sektöründe köklü değişimlere neden olmuştur denilebilmektedir.