ŞUBAT MART
IV I Ünitenin Değerlendirilmesi / Bilgilerimizi Ölçelim
II III
2 2
2
1. Kur’an-› Kerim mealleri 2. Hadis kaynaklar› 3. ‹slam ilmihâli ile ilgili kitaplar 4. ‹slam tarihi ile ilgili kaynaklar 5. Bilgisayar 6. Projeksiyon cihaz› 7. Tepegöz 8. Asetat
KAYNAK, ARAÇ VE GEREÇLER
27 ÜN‹TELEND‹R‹LMİŞ YILLIK PLAN SÜRE Ö⁄RENME ALANI : AHLAK 5. ÜN‹TE : SEVG‹, DOSTLUK VE KARDEŞL‹K
AY HAFTA
ÖNER‹LEN DERS SAAT‹
4.SINIF ATATÜRKÇÜLÜKLE ‹LG‹L‹ KONULAR
DERS ‹Ç‹ VE D‹⁄ER DERSLERLE ‹LİŞK‹LEND‹RME
ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME
ARA D‹S‹PL‹N ALAN KAZANIMLARI ‹LE ‹LİŞK‹LEND‹RME 2 Bu ünitede genelde sevgi, dostluk ve kardeşlik, özelde İslam dininin bu değerlerle ilişkisi kurulacak ve öğrenciler konuşturularak onların somut deneyimlerin- den yararlanılacaktır. Kur’an’dan Allah’›n sevgisini ifade eden isim ve s›fatlar›na ilişkin örnekler ve Hz. Muhammed’in “‹man etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş olmazs›n›z.” gibi hadisleri kullan›lacakt›r. Öncelikle verilecek değerler; sevgi, bar›ş, kardeşlik, dostluk, güven, samimiyettir. Öncelikle verilecek beceriler; eleştirel düşünme, araşt›rma, sosyal kat›l›mdır.
2 2 2 4
KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR 1. Sevmenin ve sevilmenin bir ihtiyaç olduğunu fark eder. 2. Sevginin yarat›lm›şlar›n hayatlar›n› sürdürmedeki önemini açıklar. 3. Sevginin Allah taraf›ndan insana verilen bir nimet olduğunu örneklerle açıklar. 4. Sevgi ifadesi olan davranışlara örnekler verir. 5. Allah’›n yaratt›klar›n› sevdiğine dair örnekler verir. 6. Sevginin dostluk ve kardeşlik bak›m›ndan önemini irdeler. 7. ‹slam’da sevgi ve bar›ş›n önemini örnekleri ile aç›klar. 8. Dostça ve kardeşçe yaşamaya özen gösterir.
1. Sevmek ve Sevilmek Bir ‹htiyaçt›r
KONULAR 2. Sevgi Allah’›n Bize Verdiği Bir Nimettir 3. Allah Yaratt›klar›n› Sever 4. Dostluk ve Kardeşliğinn Temeli Sevgidir 5. ‹slam Dini Dostça ve Kardeşçe Yaşamay› Öğütler Ünitenin Değerlendirilmesi / Bilgilerimizi Ölçelim
1. kazan›m için 9. Atatürk’ün insan sevgisi ve evrensellik konular›ndaki görüşleri Aç›klama: Atatürk’ün insan sevgisine verdiği önem, Atatürk’ün insanlar›n kin ve temelinde insan sevgisinin yer ald›ğ› aç›klanarak Atatürk’ün insan sevgisi ile ilgili nefretten uzaklaşacak şekilde eğitilmelerini istediği, Atatürk’ün bar›şa verdiği önemin
görüşlerinden örnekler verilecektir.
8. kazan›m ile Özel Eğitim “10. Başkalar›yla olumlu ilişkiler kurar.” ve Rehberlik “4. ‹nsanlar›n fikirlerine, ilgilerine ve duygular›na sayg›
gösterir.” kazan›mlar ilişkilendirilecektir.
Bu ünitede tart›şma, sözlü ve yaz›l› anlat›m, görselleştirme, araşt›rma kâğ›tlar›, sergileme ve akran değerlendirme formu ile kendini değerlendirme ölçeği kullan›larak değerlendirme yap›labilir.
N‹SAN
IV V I II III- IV
MART
YAZILI YOKLAMA
1. Kur’an-› Kerim mealleri 2. Hadis kaynaklar› 3. ‹slam ilmihâli ile ilgili kitaplar 4. ‹slam tarihi ile ilgili kaynaklar 5. Bilgisayar 6. Projeksiyon cihaz› 7. Tepegöz 8. Asetat
KAYNAK, ARAÇ VE GEREÇLER
28
ÜN‹TELEND‹R‹LM‹Ş YILLIK PLAN SÜRE Ö⁄RENME ALANI : D‹N VE KÜLTÜR 6. ÜN‹TE : A‹LE VE D‹N AY
HAFTA ÖNER‹LEN
DERS SAAT‹
4.SINIF ATATÜRKÇÜLÜKLE ‹LG‹L‹ KONULAR ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME
ARA D‹S‹PL‹N ALAN KAZANIMLARI ‹LE ‹LİŞK‹LEND‹RME 2 1. Aile Toplumun Temelidir
KONULAR AÇIKLAMALAR Bu ünitede konular ailenin önemi, aile içi iletişim ve İslam dininin aile ile ilgili öğütleriyle sınırlandırılacak ve öğrencilerin geçmiş deneyimlerinden yararlanılacaktır. S›n›f içinde aile bireylerini kaybetmiş çocuklar›n da olabileceği dikkate al›narak onlar›n psikolojisini bozmayacak bir hassasiyetle yaklaş›lmal›d›r. 4. kazanım işlenirken Hz. Ali ve Cafer-i Sadık’ın sözlerine de yer verilecektir. Bu ünitede dinimizin kadına, çocuğa karşı şiddet ayrımcılık ve her türlü istismari yasakladığına vurgu yapılır. S›n›fta farklı problemlere sahip ya da anne babası boşanmış farkl› problemlere sahip öğrenciler olduğu daima dikkate al›nacakt›r. Öncelikle verilecek değerler; sevgi, sayg›, güven, aile birliğine önem verme, dayanışma, şefkat, paylaşma, özveri, hoşgörü, anlay›ş, sorumluluk, duyarl›l›ktır. Öncelikle verilecek beceriler; iletişim ve empati, problem çözmedir.
2. Anne ve Babam Benim ‹yiliğimi ‹ster 3. Kardeşlerimle ‹yi Geçinirim 2 4. Ailemizde Birbirimize Sayg› Gösterir, Yard›m Ederiz 2 5. Ailemizde Birbirimizi Anlamal›y›z ve Sorunlar›m›z› Birlikte Çözmeliyiz
1. kazan›m, ‹nsan Haklar› ve Vatandaşl›k “30. Aile kavram›n›n önemini fark eder.”, 5. kazan›m, ‹nsan Haklar› ve Vatandaşl›k “14. sorumluluklar›n› evde ve okulda yerine getirir.”
kazan›m› ile ilişkilendirilecektir.
Bu ünitede tartışma, aç›k uçlu sorular, görselleştirme, araşt›rma kâğ›tlar›, sergileme ve akran değerlendirme formu ile kendini değerlendirme ölçeği
kullan›larak değerlendirme yap›labilir.
KAZANIMLAR 1. Ailenin birey ve toplum için önemini aç›klar. 2. Anne ve babalar›n çocuklar›n›n iyiliğini istediğinin fark›nda olur. 3. Karde şleriyle iyi geçinmeye istekli olur. 4. Ailedeki sevgi, sayg› ve yard›mla şman›n aile mutluluğundaki önemini açıklar. 5. Aile içinde kendi sorumluluklar›n› yerine getirmeye istekli olur. 6. Aile bireylerinin birbirlerini anlamalar›n›n önemini açıklar. 7. Sorunlar›n› aile bireyleri ile birlikte çözer. 8. Kad›nlara ve çocuklara yönelik olumsuz tutum ve davranışlar›n etkilerini fark eder. 9. ‹slam dininin aile hayat›na ilişkin prensiplerini açıklar.
2 6. Aile ‹çi ‹lişkilere Yönelik ‹slam’›n Öğütleri
MAYIS HAZ‹RAN
I II III IV II I
2 2 YAZILI YOKLAMA Ünitenin Değerlendirilmesi / Bilgilerimizi Ölçelim
1. Kur’an-› Kerim mealleri 2. Hadis kaynaklar› 3. ‹slam ilmihâli ile ilgili kitaplar 4. ‹slam tarihi ile ilgili kaynaklar 5. Bilgisayar 6. Projeksiyon cihaz› 7. Tepegöz 8. Asetat
KAYNAK, ARAÇ VE GEREÇLER
29 29
1. Ko nu la rı iş le me ye geç me den ön ce öğ ren ci le ri ni ze üni te nin adı nı söy le yi niz. Ko nu lar hak kın da ge nel ola rak ta nı tı cı ni te lik te bil gi ler ve ri niz. Bu üni te nin din kül tü rü ve ah lak bil gi si der sin de ki öne mi ve ye riy le il gi li açık la ma-lar ya pı nız ve ka za nım la rı ger çek leş tir me le ri du ru mun da ne le ri ba şa ra bi le cek le ri hak kın da on la rı teş vik edip ce sa-ret len di ri niz.
2. Bu üni te de öğ ren ci le re doğ ru dan ve ri le cek de ğer-ler, doğ ru luk ve dü rüst lük, sevgi, saygı, hoşgörüdür. Adı ge çen de ğer le rin han gi ko nu da, han gi et kin lik ler le ve ri le bi-le ce ği üni te ka za nım la rı nın iş bi-le ni şin de be lir til miş tir. De ğer-ler öğ ren ci le re il gi li ka za nım la rın iş len di ği ko nu lar da sı nıf içi ve sı nıf dı şı ya pı la cak et kin lik ler le ve ril me li dir.
3. Bu üni te de öğ ren ci le re ka zan dı rı la cak be ce ri ler;
ile ti şim ve em pa ti, Türk çe yi doğ ru, gü zel ve et ki li kul-lan ma dır. Adı ge çen be ce ri le rin han gi ka za nım la rın iş le-ni şin de ve ri le bi le ce ği be lir til miş tir. Bu bö lüm ler üze rin de önem le du ra rak öğ ren ci le ri ni zin be ce ri le ri ka zan ma la rı nı sağ la yı nız.
4. Üni te bo yun ca aşa ğı da ki açık la ma la ra dik kat et me niz üni te nin ka za nım la rı nın ger çek leş me si açı sın dan önem li dir:
• Bu üni te de müm kün ol du ğun ca öğ ren ci le ri ni zin din ve ah lak hak kın da ki so mut de ne yim le rin den ha re-ket le ko nu sı nır lan dı rı la cak tır.
• Gün lük ko nuş ma la rı mız da di nî ifa de ler al tın da bes me le, şü kür, gü nah, se vap kav ram la rı, di lek ve dua-lardaki di nî ifa de ler üze rin de du ru la cak tır (1. kazanım).
6 ve 7. kazanımlar işlenirken Hz. Ebu Bekir ve Hz. Ali’nin sözlerine de yer verilecektir.
• Öğ ren ci ler üni te bo yun ca ko nuş ma ya ce sa ret len di ril me lidir.
5. Öğ ren ci le ri niz bu üni te nin ka za nım la rı ile il gi li bazı deneyimlere sahip ola bi lir ler. Üni te sü re sin ce bun lar dan da ya rar la na bi lir si niz:
• Ken di le ri ne bes me le siz iş yap ma ma la rı söy len miş ola bi lir.
• Ye mek ten ve ya su iç tik ten son ra “Al lah’a şü kür.” de me le ri ge rek ti ği söy len miş ola bi lir.
• De de si ve ya ya kınları “Süb hâ ne ke du ası nı oku.” de miş ola bi lir ler.
6. Bu üni te nin son ka za nı mıy la öğ ren ci le rin Süb hâ ne ke du ası nı ez be re oku yup duanın an la mı nı söy le-me le ri he def len miş tir. Bu ne den le dua yı ez ber le le-me le ri için öğ ren ci le ri ni zi başlangıçta bil gi len di ri niz. Üni te bi ti min de de ez be re oku yup an la mı nı söy le me le ri ni sağ la yı nız. Bu nu ya par ken öğ ren ci le ri ni zin bi rey sel fark-lı fark-lık la rı nı göz önün de bu lun du ru nuz.
7. Ka za nım lar la il gi li ko nu la rı iş le me ye baş la ma dan ön ce öğ ren ci le ri ni ze, üni te ka pa ğın da ve ril miş olan ha zır lık ça lış ma la rın dan ka za nım la il gi li olan la rı yap tı rı nız. Der se ha zır lık ni te li ğin de ki bu ça lış ma yı ya par ken ders ki ta bında her ko nu için ve ri len “Ön ce Dü şü ne lim” bö lü mün den de ya rar la nı nız.
ÜNİTE SÜRECİNDE
9 ÜNĈTEMĈZE HAZIRLANALIM
1. “Hamdol sun.” ve “Al laha ąü kür.” söz le ri nin ne re ler de ve ne za man kul la n›l d› Ă› n›
araą t› ra rak def te ri ni ze ya z› n›z.
2. “Se vap” ve “günah” kav ram la r› n›n an lam la r› n› söz lük ve an sik lo pe di ler den öĂ re niniz.
3. Günlük konuąmalarnzda kullandĂnz selamlaąma ifadelerini defterinize listeleyiniz.
4. “Din” ve “ah lak” kav ram la r› n›n an lam la r› n› sözlük ve ansiklopedilerden bu la rak def te ri ni ze ya z› n›z.
9
30
yardm dilemią oluruz. Çünkü besmele çekmenin bize Yüce Allah’n ąefkat ve merhame-tini kazandracaĂna inanrz.
Pey gam be ri miz, bes me le yle baąlanan iąlerin baąarl; ye ni len ye me Ăin de be re ket li ola ca Ă› n› ha ber ver mią tir.1 Kur’an-› Ke rim’de de Yü ce Al lah, “Rab b’i nin ad› n› an ve bü tün ben li Ăin le ona yö nel.”2 bu yu ra rak ią le ri mi ze dai ma bes me leyle baą la ma m› z› is te mią tir.
Dinimiz iąlerimize besmeleyle baąlamamz istemektedir. Dinimizin buyruklarna uyarak iąlerimize besmeleyle baąlamalyz. Besmeleyle baąlanan iąlerin baąaryla sonuçlanacaĂna inanmalyz. Yüce Allah’n, besmele çekerek kendisini ananlara yar-dm edeceĂini unutmamalyz. Bu ne den le iąleri mi ze “Bis mil lâ hir rah mâ nir ra hîm.” di ye rek
• Ąiire göre besmele nerelerde ve niçin çekilir? Belirtiniz.
1. Buhari, Sahih, Et’ime, 23.
“Bis mil lâ hir rah mâ nir râ hîm.” günlük konuąmalarmzda en çok kullandĂmz dinî ifadelerdendir. Bu söz, “Esirgeyen ve baćĊlayan Allah’n adyla.” anlamna gelir. Dinimiz, iąlerimize Allah’n adyla baąlamamz ister. Bu ifadeyi kullanarak dini-mizin isteĂini yerine getirir, iąlerimize Allah’n adyla baąladĂmz belirtiriz. Evlerimize ve ią yerlerimize de bu ifadenin Arapçasnn yazl olduĂu levhalar asarz (1. Resim).
“Bismillâhirrahmânirrahîm.” ifadesine Türkçemizde
“besmele” ad verilir. Bu ifadenin söylenmesine de “bes-mele çekmek” denir. “Bis mil lâ hir rah mâ nir râ him.” ifadesi bazen ksaltlarak “Bismillâh.” ąeklinde söylenir. Böyle
söylendiĂinde “Allah’n adyla” anlamna gelir. 2. Resim: Besmelenin Arapça yaz›l›ą›
Allah raz› olsun, evlad›m.
1. Resim: Günlük konuąmalarmzda iyilik yapan kiąilere dua ederiz.
İŞLENİŞ
ram-la rı önce kendiniz söyleyiniz ardından öğ ren ci le
ri-niz e tekrarlatınız.
31
3. “s.a.v.”, Peygamberimizin ad› an›ld›Ă› zaman söylenen dua
cümlesinin ksaltlmą ąeklidir. “Sallallâhü aleyhi ve sellem.” ąeklinde okunur. “Allah’›n övgüsü ve selam› ona olsun.” anlam›ndad›r.
“Elhamdülillah” gibib teşekkür ifa de le ri ni, ne
re-ler de ve na sıl kul la nı yor su nuz?” so ru su nu yö
nel-ti niz. Ve ri len ce vap lar üze rin de öğ ren ci le ri
niz-le bir lik te ko nu şu nuz. Böylece onların günlük
32
13 S›ralayal›m
Verilen örnekten hareketle günlük konuąmalarda kullanlan Allah’a ąükür ifade-lerini s›ralay›n›z.
1. Elhamdülillah. 4. ...
2. ... 5. ...
3. ...
Bizler de sahip olduĂumuz nimetler için Allah’a teąekkür etmeliyiz. Bir ąey yiyip içince, bir hastal›ktan kurtulunca, çok istediĂimiz bir ąey gerçekleąince Yüce Allah’a ąük-retmeyi unutmamalyz. gir-mek” ifadelerinin anlamlar üzerinde hiç düąündünüz mü? Bu gibi ifadeler hangi durumlarda, niçin söylenir? d›k-la r› n›z. Yal n›z, bir daha böyle davranma-yn. Dinimize göre baąkalarnn emeĂine
• Bu ifadelerin anlamlar hakknda neler söyleyebilirsiniz? Açklaynz.
konuşmalardaki teşekkür ifadelerinin nerelerde
ya rar lan ma la rı nı isteyiniz. Siz de grup sözcülerinin
su num la rın dan ha re ket le bir de ğer len dir me ve
33
olan ią ve dav ra n›ą lar dan d›r. Dinimize göre Yüce Allah, bu tür ią ve davranąlar yapanlarödüllendirecektir. “Se vap ią le mek”, “se va ba gir mek”, “se va b› na ya p› ver mek” gi bi de
1. Kalc Salih amel: Yol, okul, cami yaptrmak gibi sevab sürekli olan iąler.
2. Meryem suresi, 76. ayet. la-m›n da d›r. Bu ifade, günlük hayattaki konuąmalarmzda “Ne gü zel”, “Al lah na zar dan sak la s›n.” gi bi an lam la ra da ge lir ve be Ăen me duy gu la r› n› ifa de eder. Ör ne Ăin, kü çük bir
3. Resim: Gece yatarken birbirimiz için iyi dileklerde bulunuruz.
Allah rahatl›k versin.
la-34
17 Dra ma Ya palm
Ar ka daą la r› n›z la di lek ve du ala r› m›z da kul lan d› Ă› m›z di nî ifa de le rin yer al d› Ă› k›sa bir dra ma ya p› n›z.
ăą yapan bir kimseye, “Ha y›r l› ią ler.” de riz. Bu ifadeyle, o kiąinin iąinin iyi gitmesini dilemią oluruz.
Günlük yaąam›n›zda siz hangi dilek ve dua ifadelerini kullan›yorsunuz? Belirtiniz.
Yu ka r› da ki re sim de an ne ile ço cu Ău nun birbirleri için kulland›klar› ifa de le rin ifa de ederiz. O da bize ayn ąekilde karąlk verir. Böylece selamlaąmą oluruz.
Selamlaąmalarmzda çeąitli ifadeler kullanrz. Kar ą› laą t› Ă› m›z in san la r› “Se la mü n-
üçün-cü ça lış ma için evde yaptıkları araştırmalardan ya rar lan ma la rı nı söy le yi niz: tah ta ya not edi niz ve konuyu özetleyiniz.
3. Öğ ren ci le ri ni zin gün lük ko nuş ma lar da
ği-ni yap tı rı nız. Böylece onların selamlaşmanın
insanlar arasındaki sevgiyi nasıl artırdığı ile
ilgili düşünce ve deneyimlerini arkadaşlarıyla
paylaşmalarını sağlayınız.
35
Kur’an-› Ke rim’de Kelime-i Tevhit’in an la m ve öne mi çeąitli ayetlerde vu rgu la n›r. Ör ne Ăin; “...
* Münafk: GerçeĂi gizleyen, örten; inanmadĂ hâlde inanmą gibi görünen kiąi.
• Ąi i re gö re, Al lah’›n bir li Ăi ne inan mak ni çin önem li dir? Dü ąün ce le ri ni zi ar ka
9. 19. sayfada bulunan etkinlikteki “Bir lik”
baş lık lı şi i ri yan sı tıp bir öğ ren ci ni ze yük sek
meal-leri ve hadismeal-leri yansıtmak için asetat veya slayt
hazırlayınız/hazırlatınız.
36
21 2. Dini Öćrenmenin Önemi
Sizce dini öĂrenmenin önemi nedir?
Din, ilk insanla birlikte baąlamą, tarih boyunca hemen her toplumda var olmuątur.
ănsanlk var olduĂu sürece de devam edecektir. Çünkü insan, kendisini yaratan tanmak ve ona inanmak ister. ănsann yemeye ve içmeye olduĂu gibi Yüce Allah’a inanmaya da ihtiyac vardr. Bu ihtiyaç onu, yaratcsn öĂrenmeye yönlendirir.
‹n san ken di ne, “Ben ki mim? Bu dün ya ya ni çin gel dim? Bu dün ya da ne yap ma l›-y›m?” gi bi so ru lar so rar. Bu ve ben ze ri so ru la r›n doĂ ru ce va b› n› din ve rir.
‹n san, ak l›y la Al lah’›n var l› Ă› n› ve bir li Ăi ni bu la bi lir; an cak, Al lah’›n özel lik le ri ni, ona na s›l iba det ede ce Ăi ni bu la maz. ‹ą te din bu nok ta da in sa na yar d›m eder. Ona Al lah’›
ta n› t›r, na s›l ve ne za man iba det ede ce Ăi ni öĂ re tir.
Din in sa n›n Al lah’a, ken di si ne, ai le si ne ve top lu mu na kar ą› olan so rum lu luk la r› n› öĂ re tir.
Din bi zi iyi ye, doĂ ru ya ve gü ze le yönlendirir. Kö tü, yan l›ą ve çir kin olan dav ra n›ą-lar dan ka ç›n ma m› z› saĂn›ą-lar. Di ni öĂ re ne rek dav ra n›ą la r› m› z› da ha da gü zel leą ti re bi li riz.
Böylece hem insanlarn hem de Al lah’›n sev gi si ni ka za n› r›z. Ay r› ca yan l›ą bil gi ler den uzaklaąr, bi linç li davranąlarda bulunuruz. Di ni öĂ re ne rek çev re miz de duy du Ău muz di nî söz cük ve cüm le le ri da ha iyi an la ya bi li riz. Di nî söz cük ve ifa de le ri bi le rek kul la n› r›z. Bu nedenle di ni öĂ ren me k önem lidir. Biz ler de di ni mi zi öĂ ren me ye ça l›ą ma l› y›z.
Din
Hepimizi yaradan› DoĂruluĂun, iyiliĂin
Sorup bilmek vazifedir. Yolu onunla bulunur.
Vazifedir fakat onu Bunu iyi bilin ki din
Bize iąte din öĂretir. Vicdanlar›n kanunudur.
Allah bize bir peygamber Saçma, hile, yalan asla
Bir de Kur’an’› göndermią. Yoktur onda iyi bilin.
Onun ile bize söyler Her din doĂru söyler amma
DoĂru nas›l olur her ią. Müslümanl›k en büyük din.
Di nî ve Mil lî Ąi ir ler An to lo ji si, s. 148.
• Yukar›daki ąiire göre din insana neleri öĂretir? Belirtiniz.
Atatürk Diyor ki
“Biz de ruh ban l›k yok tur, he pi miz eąi tiz ve di ni mi zin hü küm le ri ni eąit ola rak öĂ ren-me ye ren-mec bu ruz. Her ki ąi di ni ni, din ią le ri ni, ima n› n› öĂ ren ren-mek için bir ye re muh taç t›r.
Ora s› da okul dur.”
(Ata türk çü lük, C 3, s. 235.)
• Ata türk’ün yu ka r› da ki sö zü nü ar ka daą la r› n›z la de Ăer len di ri niz.
KAZANIMLA İLGİLİ PLANLAMA Ka za nım lar: 3. Din hak kın da bil gi sa hi bi ol ma nın öne mli olduğunu fark eder.
Ko nu lar: 2. Di ni Öğ ren me nin Öne mi Sü re: 2 ders saa ti
Kav ram lar: din.
De ğer ler: doğ ru luk ve dü rüst lük.
Be ce ri ler: ile ti şim ve em pa ti, Türk çe yi doğ-ru, gü zel ve et ki li kul lan ma.
Öğ re tim yön tem ve tek nik le ri: so ru-ce vap, sı nıf la ma, anlatım.
Kay nak, araç ve ge reç ler: ders ki ta bı, bil gi sa-yar, pro jek si yon ci ha zı/tepegöz, asetat.
İŞLENİŞ
1. Öğ ren ci le ri ni ze “Ön ce Dü şü ne lim” bö lü-mün de ki so ru yu so rup on la rın dü şün ce le ri ni ifa de et me le ri ni sağ la yı nız.
2. Öğ ren ci le ri niz den ko nu nun bi rin ci pa rag-ra fı nı oku ma la rı nı is te yip on la rag-ra “Di ni öğ ren mek ni çin önem li dir?” so ru su nu yö nel ti niz. Ve ri len ce vap la rı tah ta ya lis te le yi niz.
3. 21. say fa da bulunan etkinlikteki “Din”
adlı şi i ri yan sı ta rak bir öğ ren ci ni ze oku tunuz.
Şiirin de va mın da ki so ru yu yö nel tip onların dü şün ce le ri ni alı nız. Böylece öğrencilerinizin dinin hangi konularda bilgi verdiğini ve amacını fark etmelerini sağlayınız.
4. Öğ ren ci le ri niz den 21. sayfadaki ko nu nun son dört pa rag ra fı nı oku ma la rı nı is te yi niz. On lar-dan pa rag raf lar da yer alan bil gi ler le il gi li dü şün-ce le ri ni ar ka daş la rıy la pay laş ma la rı nı is te yi niz.
Ar dın dan oku duk la rı çer çe ve sin de tah ta da ki lis-te ye di ni öğ ren me nin öne mi ne iliş kin başka han gi mad de le ri ek le ye bi le cek le ri ni so ru nuz.
Oluş tu ru lan lis te üze rin de kı sa bir de ğer len dir me ya pı nız ve ko nu yu özet le yi niz.
5. Öğ ren ci le ri ni zin bil gi le ri ni pe kiş tir me le-ri için ders ki ta bının 21. say fa sın ın sonunda-ki “De ğer len di re lim” adlı et kin li ği yap tı rı nız.
Böylece onların dini öğrendikleri yerlerden biri-ninde okul olduğunu fark etmelerini sağlayınız.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Öğ ren ci le ri ni zin öğ ren me dü zey le ri ni aşa ğı-da ki çalışmayla be lir le yip de ğer len di ri niz:
Di ni öğ ren me nin öne mi ne iliş kin defterinize iki ge rek çe ya zı nız.
GELECEK DERSE HAZIRLIK 1. Öğ ren ci le ri ni ze ge le cek ders te “Üni te mi-ze Ha zır la na lım” ça lış ma la rın dan dör dün cü sü nü ha zır la ya rak gel me le ri ni söy le yi niz.
2. İşlenecek ko nu lar la il gi li ayet me al le ri ve ha dis le ri yan sıt mak için ase tat ve ya slayt ha zır-la yı nız/ha zır zır-la tı nız.
NOTLARIM
37
Defterinize listeleyerek bunlarn önemiyle ilgili düąüncelerinizi ar ka daą la r› n›z la paylaą›n›z.
ÖrneĂin; dürüstlük, sayg, sevgi, alçak gönüllülük gibi gü zel huy ve dav ra n›ą lar bunlar-dan bazlardr. ‹yi huy ve dav ra n›ą la ra sa hip ki ąi ler, top lum da ah lak l› ola rak ni te len di ri lir.
2. Buhari, Sahih, Hüsnü’l-Hulk, 3. 3. Malik bin Enes, Muvatta, Hüsnü’l-Hulk, 1.
4. Ebu Davud, Sünen, Sünnet, 14.
“Tatl dil ylan deliĂinden çkarr.” atasözüyle verilmek istenen mesaj nedir?
2. Buhari, Sahih, ‹man, 5. 3. Müslim, Sahih, ‹man, 13.
4. Tirmizi, Sünen, Edep, 13. 5. ăslam Âlimleri Ansiklopedisi, C 1, s. 83.
ălk Müslümanlardan olan ve Peygamberimizin yakn arkadaą Hz. Ebubekir, dinimi-zin öĂütlerini doĂru bir ąekilde anlayp uygulayan güzel ahlakl bir kiąiydi. Kendisi güzel sözler söylediĂi gibi çevresindekilere de güzel söz söylemeyi öĂütlerdi. O, “Ne söyleye-ceĂine ve ne zaman söyleyesöyleye-ceĂine dikkat et.”5 diyerek Müslümanlar yerli yerince ve güzel konuąmaya teąvik etmiątir.
sa-yar, pro jek si yon ci ha zı/tepegöz, asetat.
Ara di sip lin ler le iliş ki len dir me: Bu üni te nin 7. ka za nı mı ile Özel Eği tim 9. ka za nımı iliş ki-len di ri lir.
9. Kız gın lık, öf ke vb. dav ra nış la rı kon trol
ede bil me be ce ri si ge liş ti rir.
38
Peygamberimizin damad Hz. Ali, dinimizin ögütlerini güzel bir ąekilde uygulard.
O, güzel sözler söyler, güzel davranąlarda bulunurdu. Çevresindekilere de böyle dav-ranmalarn öĂütlerdi. Onun bu konudaki sözlerinden bazlar ąöyledir: “Müslümanlarn hayrls, Müslümanlara yardm eden ve faydal olandr.” 5, “ăyilik bilmez birisi de olsa sen iyilik yap. Çünkü o, karąlĂnda teąekkür edene yaplan iyilikten daha sevaptr.” 6
Top lum da iyi bir bi rey ola bil me miz, gü zel dav ra n›ą lar da bu lun ma m› za baĂ l› d›r.
Gü zel dav ra n›ą lar da bu lun mak, he pi mi zin hem ahlaki hem de di nî gö re vi dir. Bu nun için an ne ba ba m›za, kar deą le ri mize, ar ka daą la r› m›za, kom ąu la r› m›za, öĂ ret men le ri mize ve çevremizdeki kiąilere iyi dav ran ma l› y›z. Ayr›ca hayvanlar› sevip korumal›y›z. Okul, has-ta ne ve top lu has-ta ą› ma araç la r› baą has-ta ol mak üze re ka mu ya ait mallarn korunmasna özen
2. Nahl suresi, 128. ayet. 3. Âl-i ‹mrân suresi, 57. ayet.
4. Ahmed bin Hanbel, Müsned, C II, s. 250. 5. ăslam Âlimleri Ansiklopedisi, C 1, s. 113.
6. ăslam Âlimleri Ansiklopedisi, C 1, s. 113.
5. Öğ ren ci le ri ni ze güzel söz söylemenin İslam dini açısından önemini fark edip pe kiş tir-me le ri için 23. sayfadaki “Ko nu şa lım” et kin li ği ni yap tı rı nız. Böylece onların konuyla ilgili ayet meallerini öğrenmelerini ve ayetlerde öğütlenen davranışlara göre davranmanın önemini fark etmelerini sağlayınız.
6. Konuyu 24. sayfanın ilk iki pragrafı çer-çevesinde özetleyiniz. anlamını araş tı ra rak ve duayı ezberleyerek gel-me le ri ni söy le yi niz.
• Yu ka r› da ki metne göre kiąinin iąe alnmasn saĂlayan güzel davranąlar hangi-leridir? Belirtiniz.
Ör nek ler Bu lalm
Evi niz de ve çev re niz de s›k ça kul la n› lan gü zel söz le re ör nek ler bu la rak ar ka daą la-r› n›z la pay la ą› n›z.
39
26
Sübhâneke Duas›
Sübhâneke Allâhümme ve bihamdik(e).
Ve tebârekesmük(e).
Ve teâlâ ceddük(e).
Ve celle senâük(e).1 Ve lâ ilâhe ćayrük(e).
Anlam›
Allah’›m! Sende hiçbir eksik özellik yoktur.
Seni her zaman överim.
Senin ad›n kutludur.
Senin Ċan›n yücedir.
(Senin övgün uludur.)1 Ve senden baĊka ilah yoktur.
4. Sübhâneke Duas› ve Anlam›
Süb hâ ne ke dua s›, na maz la r›n ilk re kâ t› n›n ba ą›n da okunur. Bu du a, Al lah’a öv gü ler içe rir ve on dan baą ka ilah ol ma d› Ă› n› be lir tir.
‹lk öĂrendiĂiniz dua hangisidir?
Bu cümle, yaln›z cenaze namazlar›nda okunur.
Listeleyelim
Süb hâ ne ke dua s›n da Al lah’›n han gi ni te lik le ri be lir til mek te-dir? BelirleyeceĂiniz nitelikleri, örnekteki gibi aąaĂdaki noktal yerlere yaznz.
1. Övgüye lay›k olduğu,
2. ...
3. ...
4. ...
Dü Ċü ne lim, Pay la Ċa l›m
Gü zel dav ra n›ą la r›mzn Al lah tarafndan ödül len di rile ce Ăi ni bil mek bizi nasl etkiler? Dü ąün ce le ri ni zi ar ka daą la r› n›z la pay la ą› n›z.
KAZANIMLA İLGİLİ PLANLAMA Ka za nım: 8. Süb hâ ne ke du ası nı ez be re okur ve an la mı nı söy ler.
Ko nu: 5. Süb hâ ne ke Dua sı ve An la mı
• Üni te De ğer len dir me si/
Bil gi le ri mi zi Öl çe lim Sü re: 4 ders saa ti
Kav ram lar: du a.
De ğer ler: doğ ru luk ve dü rüst lük.
Be ce ri ler: ile ti şim ve em pa ti, Türk çe yi doğ-ru, gü zel ve et ki li kul lan ma.
Öğ re tim yön tem ve tek nik le ri: so ru-ce vap, so nuç çı kar ma, söz lü an la tım, grup ça lış ma sı, ha fı za da tut ma.
Kay nak, araç ve ge reç ler: ders ki ta bı, bil-gi sa yar, pro jek si yon ci ha zı/te pe göz, ase tat, ka set, ka set ça lar vb. araç lar.
İŞLENİŞ
1. Öğ ren ci le ri ni ze “Ön ce Dü şü ne lim” bö lü-mün de ki so ru yu yö nel te rek on la rın hem ha zır bu-lu nuş bu-luk se vi ye le ri ni be lir le yi niz hem de der se ha zır lan ma la rı nı sağ la yı nız.
2. Öğ ren ci le ri ni ze 26. sayfadaki ko nu nun gi riş pa rag ra fı çer çe ve sin de du ay la il gi li kı sa bir açık la ma ya pı nız.
3. Süb hâ ne ke du ası nın oku nu şu nu ve an la-mı nı yan sı tı nız. Dua nın oku nu şu nu ka set ça-lar vb. araç lar dan din le ti niz. Dua yı ön ce siz, öğ ren ci le ri ni zin ta kip ede ce ği şe kil de bölümler hâlinde ya vaş ya vaş oku yunuz. Sizden sonra bölümleri onların ko ro hâ lin de tek rar et me le-ri ni sağ la yı nız. Da ha son ra, duayı öğrencilere ezberden tek tek oku tu nuz. Varsa öğrencilerin yanlışlarını dü zel ti p eksiklerini tamamlayınız.
4. Öğ renc ile ri ni ze Sübhâneke duası nın an la-mı nı oku tup üze rin de ko nu şu nuz.
5. Öğ ren ci le ri ni ze 26. sayfadaki “Lis te-leyelim” et kin li ği ni yap tı rı nız. Böylece onların Sübhâneke duasında Allah’ın hangi özellikleri-ne değinildiğini kavramalarını sağlayınız.
6. Ders ki ta bının 27 ve 28. say fa la rın da ki
“Bil gi le ri mi zi Öl çe lim” bö lü mün de yer alan so ru lar la öğ ren ci le ri ni zi de ğer len di ri niz. Öğ ren-ci le ri ni zi de ğer len dir mek için siz de de ğer len-dir me so ru la rı ha zır la ya bi lir si niz. Açık uç lu so ru lar için ve ri len ce vap lar ör nek ni te li ğin de dir.
Öğ ren ci le ri niz den ge len ce vap lar fark lı cüm-le cüm-ler den olu şa bi lir. Öğ ren ci cüm-le ri ni zin ver dik cüm-le ri ce vap la rı kon trol ede rek ek sik ya da yan lış öğ ren me le ri be lir le yi niz. Ge rek li gör dü ğü nüz ka za nım la ra tek rar vur gu ya pı nız.
7. Öğ ret men kı la vuz ki ta bı nın 41. say fa sın
da-ki “Ken di mi De ğer len di ri yo rum” for mu nu ço
ğal-NOTLARIM
40
se vap, din, he lal, ah lak, besmele, şükür
1. “Bismillâhirrahmânirrahîm” ifadesine Türkçemizde ... adı verilir.
2. Verdiği nimetler için Allah’a teşekkür etmeye ... de nir.
3. ‹n san la r›n hem bu dün ya da hem de öbür dün ya da mut lu luk la r›
“Allah’a ąükür.”, “Elhamdülillah.”, “Hamdolsun.”, “Allah’›m sana ąükürler olsun.” gibi ifadelerle Allah’a olan teąekkürümüzü belirtiriz.
A) Allah korusun! B) Allah sevmesin!
C) Allah ąifa versin! D) Allah raz olsun!
5. Aąa Ă› da ki ler den han gi si ăslam dinince günah saylan davranąlardan biridir?
A) Çevreyi temiz tutmak B) Yoksullara yardm etmek
C) Yalan söylemek D) Anne ve babaya iyi davranmak
D) Aąa Ă› da ki ąemada Sübhâneke duasnn karąk olarak verilen sözcüklerini doĂ ru yer-lere yazarak Süb hâ ne ke du as› n› oluą tu ru nuz.
41
Kendimi Değerlendiriyorum
“Din ve Ah lak Hak kın da Ne ler Bi li yo rum?” üni te si nin so nun da ne le ri, ne ka dar öğ ren di ği ni zi an la mak için aşa ğı da ki ifa de le rin kar şı sın da ki ku tu cuk lar dan si zin du ru mu nu-za uy gun ola nı “X” ile işa ret le yi niz.
J “Evet, bu nu çok iyi ya pa bi li yo rum.”
K “Bu nu kıs men ya pa bi li yo rum.”
L “Ha yır, bu nu ya pa mı yo rum.”
Bunları Öğrendim Evet
J
Kısmen
K
Hayır
L
1. Gün lük ko nuş ma lar da ki di nî söz cük, de yim ve ata söz-le ri ne ör nek söz-ler ve re bi li rim.
2. “Bis mil lâ hir rah mâ nir ra hîm.” sö zü nün an la mı nı açık lar, ne re ler de ve ni çin kul la nıl dı ğı nı söy le ye bi li rim.
3. “Hamdol sun.” ve “Al lah’a şü kür.” söz le ri nin an lam la rı-nı söy le ye bi li rim.
4. Gü nah, sevap kav ram la rı nın an lam la rı nı açık la ya bi lir, gün lük ya şam dan sevap ve günah ör nek leri ve re bi li rim.
5. Gün lük ya şa mı mız da di lek ve du ala rı mız da kul lan dı ğı mız di nî ifa de le re ör nek ler ve re bi lir ve an lam la rı nı açık la ya bi li rim.
6. Di lek ve dua nın in san la rı Al lah’a ve bir bir le ri ne na sıl ya kın laş tır dı ğı nı açık la ya bi li rim.
7. Gün lük ya şa mı mız da kul la nı lan se lam laş ma şe kil le ri-ni bi lir ve kul la nı rım.
8. “Ke li me- i Tev hit” ve “Ke li me- i Şe ha det”in na sıl söy len-di ği ni ve an lam la rı nı bi li rim.
9. Din ve ah lak kav ram la rı nı ta nım la ya bi li rim.
10. Di ni öğ ren me nin önem li ol du ğu nu bi lir, din hak kın da doğ ru bil gi ler edin me ye özen gös te ri rim.
11. Di nin gü zel ah lak lı ol ma yı ge rek tir di ği ni açık la ya bi li-rim.
12. Gü zel söz ler söy le me nin gü zel ah la kın gös ter ge si ol du ğu nu bi lir, ko nuş ma la rım da bu na dik kat ede rim.
13. Gü zel dav ra nış lar da bu lun ma nın gü zel ah lak lı ki şi le rin özel li ği ol du ğu nu bi lir, hem ken dim hem de baş ka la rı için ya rar lı dav ra nış lar da bu lu nu rum.
14. Süb hâ ne ke duasını ezberden okuyup anlamını açık-layabilirim.
Ba şa rı lı bir şe kil de ça lış ma ya de vam ede bil mek için “Kıs men” ve “Ha yır” şek lin de
işa-ret le di ği niz ko nu la rı tek rar göz den ge çir me li si niz.
42 1
Bismillâhirrahmânirrahîm ifadesinin anlamını açıklar, nerelerde ve niçin kullanıldığına örnekler verir. 2 “Allah’a Şükür” ifadesinin anlamını açıklar, nerelerde ve niçin kullanıldığına örnekler verir. 3 Sevap ve günah kavramlarının anlamlarını açıklar, nerelerde ve niçin kullanıldığına örnekler verir. 4 Günlük konuşmalarda kullanılan dilek ve dua ifadelerine örnekler verir ve anlamlarını açıklar. 5 Günlük konuşmalarda kullanılan selam ifadelerine örnekler verir ve anlamlarını açıklar. 6 Kelime-i Tevhit ve Kelime-i Şehadet’in anlamlarını açıklar. 7 Kelime-i Tevhit ile Kelime-i Şehadet’in İslam dinindeki önemini söyler. 8 Din hakkında bilgi sahibi olmanın önemini örneklerle açıklar. 9 Din ve ahlak kavramlarını tanımlar. 10 Dinin ahlaklı olmayı gerektirdiğini fark eder, ayet ve hadislerden örnekler verir. 11 Güzel söz söylemenin ve güzel davranışta bulunmanın anlamını açıklar. 12 Güzel söz söylemenin, güzel davranışta bulunmanın İslam dinindeki önemini ayet ve hadislerden örneklerle açıklar. 13 Güzel söz söylemenin ve güzel davranışta bulunmanın bireysel ve toplumsal yararlarını sıralar. 14 Sübhâneke duasını ezbere okur ve anlamını söyler. T OP LA M
“Din ve Ahlak Hakkında Neler Biliyorum?” Ünitesi Gözlem Formu Açıklama: Bu form öğrencilerde kazanımların gerçekleşme düzeylerini gözlemlemek amacıyla hazırlanmıştır . V erilen ifadelerle ilgili aşağı daki üç dereceden öğrencinin durumuna uygun olanı, ifadenin karşısındaki kutucuğa yazınız. 3. Her zaman 2. Bazen 1. Hiçbir zaman
ÖĞRENCİLER ÖLÇÜTLER
ORTALAMA
43
1. Ko nu la rı iş le me ye geç me den ön ce öğ ren ci le ri ni ze üni te nin adı nı söy le yi niz. Ko nu lar hak kın da ge nel ola rak ta nı tı cı ni te lik te bil gi ler ve ri niz. Bu üni te nin din kül tü rü ve ah lak bil gi si der sin de ki öne mi ve ye riy le il gi li açık la ma-lar ya pı nız ve ka za nım la rı ger çek leş tir me le ri du ru mun da ne le ri ba şa ra bi le cek le ri hak kın da on la rı teş vik edip ce sa-ret len di ri niz.
2. Bu üni te de öğ ren ci le re doğ ru dan ve ri le cek de ğer-ler; te miz lik, sö zün de dur mak, gü ve ni lir lik ve dü rüst-lük tür. Adı ge çen de ğer le rin han gi ko nu da, han gi et kin-lik ler le ve ri le bi le ce ği üni te ka za nım la rı nın iş le ni şin de be lir til miş tir. De ğer ler öğ ren ci le re il gi li ka za nım la rın iş len di ği ko nu lar da sı nıf içi ve sı nıf dı şı ya pı la cak et kin-lik ler le ve ril me li dir.
3. Bu üni te de öğ ren ci le re ka zan dı rı la cak be ce ri ler, eleş ti rel dü şün me ve sos yal ka tı lım dır. Adı ge çen be ce-ri le ce-rin han gi ka za nım la rın iş le ni şin de ve ce-ri le bi le ce ği be lir-til miş tir. Bu bö lüm ler üze rin de önem le du ra rak öğ ren ci le-ri ni zin be ce le-ri le le-ri ka zan ma la rı nı sağ la yı nız.
4. Üni te bo yun ca aşa ğı da ki açık la ma la ra dik kat et me-niz üni te nin ka za nım la rı nın ger çek leş me si açı sın dan önem-li dir:
• Bu üni te de ko nu lar, di nin be den, giysi, çev re te miz li ği ne ver di ği önem, sağ lık, te miz lik iliş ki si ve ma ne vi te miz lik le sı nır lan dı rı la cak tır.
• 6. kazanım işlenirken sözünde durmak, dürüst ve güvenilir olma gibi davranışların manevi temizlik olduğuna vurgu yapılacaktır.
• Öğ ren ci le rin so mut de ne yim le ri ni müm kün ol du ğun ca öğ ren me-öğ ret me sü re cin de ifa de et me le ri teş vik edi le cek tir.
• Di nin te me li ni te miz li ğin oluş tur du ğu, te miz li ği bir bü tün ola rak ele al mak ge rek ti ği ve sağ lık ile te miz-lik ara sın da doğ ru dan bir iliş ki nin ol du ğu vur gu la na cak tır.
5. Öğ ren ci le ri niz bu üni te nin ka za nım la rı ile il gi li bazı deneyimlere sahip ola bi lir ler. Üni te sü re sin ce bun lar dan da ya rar la na bi lir si niz:
• Öğ ren ci ler diş le ri ni fır ça lı yor lar dır.
• Çev re kir li li ği ne de niy le can lı ölüm le ri nin mey da na gel di ği ni iz le miş ya da duy muş ola bi lir ler.
• El bi se le ri ni te miz tut ma la rı ge rek ti ği on la ra söy len miş tir.
• Çev re le rin de ya pı lan te miz lik fa ali yet le ri ni gör müş ler dir.
• Ken di oda la rı nı te miz ve dü zen li tu tu yor lar dır.
• Doğ ru ve dü rüst ol ma nın öne miy le il gi li bil gi ve dav ra nı şa sa hip tir ler.
6. Bu üni te nin son ka za nı mıy la öğ ren ci le rin Fâ ti ha su re si ni ez be re oku yup duanın an la mı nı söy le me le ri he def len miş tir. Üni te nin baş lan gı cın da söz ko nu su su re yi üni te sü re sin ce ez ber le me le ri için öğ ren ci le ri ni zi bil gi len di ri niz. Üni te bi ti min de de ez be re oku yup an la mı nı söy le me le ri ni sağ la yı nız. Bu nu ya par ken öğ ren ci-le ri ni zin bi rey sel fark lı lık la rı nı göz önün de bu lun du ru nuz.
7. Öğ ren ci le ri ni zin bi rin ci dö nem de ha zır la ya cak la rı “pro je gö re vi” bu üni te nin so nun da ve ril miş tir.
Öğ ren ci le ri ni zin pro je gö re vin den bek le nen be ce ri le ri ger çek leş ti re bil me le ri için ge rek li yön len dir me ve açık la ma la rı ya pı nız. Öğ ren ci le ri ni zin ha zır la dık la rı pro je gö rev le ri ni öğ ret men kı la vuz ki ta bının “Ek ler”
bö lü mün de yer alan “Pro je De ğer len dir me For mu” Ek-4, “Grup De ğer len dir me For mu” Ek-5, “Grup Üye le ri De ğer len dir me For mu” Ek-6 ve “Grup Öz De ğer len dir me For mu” Ek-7’yi kul la na rak de ğer len di ri niz. 43
ÜNİTE SÜRECİNDE
ÜN‹ TE M‹ ZE HA ZIR LA NA LIM
1. Pey gam be ri mi zin “Te miz lik iman dan d›r.” hadisindeki temizlik ve iman arasındaki ilişkiyi bü yük le ri niz den öğ re niniz.
2. Bir gün boyunca beden ve elbise temizliğiyle ilgili olarak yapt›klar›n›z› listeleyiniz.
3. Pikniğe gittiğinizde hangi temizlik kurallar›na uyman›z gerektiğini araştırarak def-terinize listeleyiniz.
4. Te miz li ğin sağ l›k aç› s›n dan öne mi ni arafl t› ra rak öğ ren dik le ri ni zi def te ri ni ze ya z› n›z.
5. Ma ne vi te miz li ğin an la m› n› bü yük le ri niz den öğ re niniz.
29
44
‹s lam di ni ne gö re ibadet edebilmek için temiz olmak gerekir. Ba z› iba det le r için birtakım temizliklerin yapılması ön şarttır. Ör ne ğin, na maz k›l mak için abdestli olmak zorunludur. Ab dest te el le ri mi zi, yü zü mü zü, ağ te miz tut mak da dinimizin bir ge re ği dir.
Müslümanların ibadet için kullandığı camiler ve
(http://www.an to lo ji com/si ir/si ir_SQL.asp?sa ir=39402$.si ir=647645 Yu ka r› da ki fli i re gö re;
• Niçin temiz olmalıyız? Belirtiniz.
• Te miz ol ma n›n ya rar la r› ne ler dir? Sıralayınız.
1. Müddessir suresi, 4. ayet.
2. Bakara suresi, 222. ayet. 3. Buhari, Sahih, ‹man, 45.
4. Müslim, Sahih, Taharet, 68.
Ha zır la na lım” bölümündeki 1. hazırlık çalışması
ile il gi li araş tır ma la rı nı sı nıf ta ar ka daş la rıy la
ilk üç pa rag ra fını oku tunuz. Anlatılanlarla ilgili
öğrencilerinizin dü şün ce le ri ni alı nız. Özel lik le
45
y› ka r›m. Herhangi bir şey yediğimde ağzımı temizlerim.Okul dan eve dön dü ğüm de öncelikle elbiselerimi değiştiririm. Sonra el le ri mi sa bun-lar, yü zü mü ve ayak la r› m› y› ka rım (1. Resim). Ye me ği mi yedikten sonra yi ne el le ri mi sa bun lar, difl le ri mi f›r ça la r›m.
S› cak günlerde s›k s›k, so ğuk günlerde ise haf ta da en az bir kez ban yo ya pa r›m.
Ge rek ti ğin de saç t› ra fl› olur (2. Resim), t›r nak la r› m› da faz la uza ma dan ke se rim.
Bedenimi temiz tuttuğum için insanlarla konuşurken rahat olurum. Çev rem de ki her-kes be ni se ver ve sa yar. Sağ l›k l› bir in san ola rak hu zur lu ve mut lu bir ya flam sü re rim. her tür lü kir den ar›n d› r›l ma s› d›r. Beden temizliği konusunda nelere dikkat etmek gerekti-ğini öğrenmek için aşağıdaki metni okuyunuz.
Yukarıdaki met ne gö re;
• Bu rak be de ni ni te miz tut mak için ne ler ya p› yor? Sıralayınız.
32
Lis te le ye lim
Be den te miz li ğine önem vermenin yararlar› nelerdir? Aşağıdaki noktalı yerlere örnekteki gibi yazınız.
• Yu ka r› da ki ha di sten al›nmas› gereken öğüt nedir? Belirtiniz.
Be de ni mi zi te miz tut mak, hem sağ l› m›z hem de hu zur ve mut lu lu ğu muz aç› s›n dan la-r› n›) em re der dim.”1 Peygamberimiz kendisi beden temizliğine özen gösterdiği gibi Müslümanların da öyle yapmalarını isterdi. Örneğin, haftada en az bir kere banyo yapılmasını öğütlerdi. Toplum içine çıkılacağı zaman soğan ve sarımsak gibi çevreye rahatsızlık verecek yiyeceklerin yenmemesini söylerdi.
Be de ni mi zi ol du ğu gi bi el bi se le ri mi zi de te miz tut mak önem li dir. Çün kü be de ni mi-zin te miz ola bil me si için el bi se le ri mi mi-zin de te miz ol ma s› ge re kir. ‹n sa n›n el bi se le ri te miz ol maz sa be de ni nin te miz ol ma s› n›n bir an la m› kal maz. Bu ne den le kir le nen elbiseleri-mizi te miz olan lar la de ğifl tir me li yiz. Ban yodan son ra te miz iç ça ma fl› r› giy me li yiz. Ter ko kan ve kir lenmiş elbiselerle do lafl ma ma l› y›z. Elbiselerimizin eski olmas› değil, temizliği önemlidir. Elbiselerin te miz li ği, ki fli nin ken di sine ve çev re si ne olan say g› s› n› gösterir.
Ke rim mea li, ha dis kay nak la rı, bilgisayar,
pro-jeksiyon cihazı/tepegöz, asetat.
paragrafı çerçevesinde be den te miz li ği ile il gi li
kı sa bir açık la ma ya pı nız. Ar dın dan öğ ren ci
46
33 Elbise temizliği konusunda nelere dikkat etmek gerektiğini öğrenmek için aşağıdaki metni okuyunuz.
Siz elbiselerinizi temiz tutmak için neler yap›yorsunuz? Yaptıklarınızı örnekteki gibi aşağıdaki noktalı yerlere yazınız.
Evimiz, okulumuz, parklarımız, bahçelerimiz, cadde ve sokaklarımız bizim çevremiz-dir. Yaşadığımız yerleşim yerindeki orman, deniz, göl gibi alanlar da doğal çevremizi oluşturur. Bu gibi yerlerin temiz tutulup korunması, sağlık ve mutluluğumuz açısından önemlidir.
Peygamberimizin elbise temizliğine önem vermesiyle ilgili bir başka örnek de şudur:
Pey gam be ri miz, bir gün ar ka dafl la r›yla otu rmufl soh bet edi yor du. Bu s› ra da yan
Yukarıdaki hadise göre elbise temizliği niçin önemlidir? Düşüncelerinizi arka-daşlarınızla paylaşınız.
1. Ebu Davud, Sünen,Taharet, 12.
2. Müslim, Sahih, Taharet, 1.
İŞLENİŞ
7. Öğ ren ci le ri ni zden 32. sayfanın son pa rag ra fın da verilen elbise temizliği konusunda-ki bil gi le ri okumalarını ve bununla ilgili düşün-celerini açıklamalarını isteyiniz. 34. say fadaki ilk dört paragrafı okut unuz.
Anlatılanlar üze rin de ko nu şmalarını sağlayınız.
Siz de say fa da ki ha di si yan sı ta rak açık la yı nız.
47
35
‹çin de ya fla d› ğ› m›z çev re yi bafl ka la r›y la bir lik te pay la fl› r›z. Çev re nin te miz tu tul ma s›
ve ko run ma s› he pi mi zi il gi len di rir. Or tak la fla kul lan d› ğ› m›z çev re yi kir let mek, onu pay-lafl t› ğ› m›z in san ve di ğer can l› la r›n ya flam hak k› na mü da ha le et mek tir. Bu ne den le kim-se nin çev re yi kir let me ye hak k› yok tur. Temiz bir çevrede yaşamak her insanın hakkıdır.
‹n san la ra olan say g› m›z ı gösterebilmek için çevreyi ko ru ma m›z ge re kir.
Kir li yer ler, mik rop la r›n üre me si için en uy gun or tam lar d›r. Böy le yer ler, sağ l› ğ› m› z›
olum suz et ki ler ve has ta lan ma m› za ne den olur. Hem ken di sağ l› ğ› m› z› hem de di ğer can l› la r›n sağ l› ğ› n› ko ru mak için çev re te miz li ği ne dik kat et meliyiz.
Çev re te miz li ği ne evi miz den bafl la ma l› y›z. Ev te miz li ğin de bü yük le ri mi ze yar d›m c›
ol ma l› y›z. Evi mi zin ban yo, mut fak, tu va let gi bi bö lüm le ri ni te miz tut ma l› y›z. Ya ta ğ› m› z›
her gün dü zelt me li, ki tap ve def ter le ri mi zi da ğ› n›k b› rak ma ma l› y›z.
Evi mi zin çevresini de te miz tut ma m›z ge re kir. Her kes ka p› s› n›n önü nü te miz ler se çev-re miz te miz olur. Çöp le ri mi zi po flet le çev-re ko yup çöp bi don la r› n›n içi ne at ma l› y›z. Yer le çev-re tü kür me me li, tü kü ren le ri na zik çe uyar ma l› y›z.
‹nceleyelim, Cevaplayal›m
1. Yukarıdaki resimlerde hangi temizlik kurallarına dikkat edilmektedir? Belirtiniz.
2. Sizce çevreyi temiz tutmakla ilgili başka hangi kurallar vardır? Sıralayınız.
NOTLARIM
KAZANIMLA İLGİLİ PLANLAMA Ka za nım: 4. Çev re yi te miz tut ma ya ve ko ru-ma ya önem ve rir.
Ko nu: 1.2. Çev re mi Te miz Tu tar ve Ko ru-rum
Sü re: 2 ders saa ti
Kav ram lar: çev re, te miz lik.
De ğer ler: te miz lik.
Be ce ri ler: eleş ti rel dü şün me ve sos yal ka tı lım.
Öğ re tim yön tem ve tek nik le ri: so ru-ce vap, tar tış ma, ör nek olay in ce le me si, söz lü ve ya zı lı an la tım.
Kay nak, araç ve ge reç ler: ders kitabı, Kur’an-ı Ke rim mea li, ha dis kay nak la rı, bil gi sa-yar, pro jek si yon ci ha zı/tepegöz, asetat.
Ara di sip lin ler le iliş ki len dir me: Bu üni te nin 4. ka za nı mı, Reh ber lik 9 ve Sağ lık Kül tü rü 12, 28. ka za nım lar la iliş ki len di ri lir.
Reh ber lik: 9. Çev re du yar lı lı ğı na sa hip olur.
Sağ lık Kül tü rü:12. Be de nin ba kım ve ko run-ma sı nı ya par.
28. Sağ lık lı çev re yi oluş tu ra bil me de öz so rum lu luk ge liş ti rir.
İŞLENİŞ
1. Öğ ren ci le ri ni ze “Çev re te miz li ği ne dir?”
so ru su nu yö nel ti niz. Ce vap la rı bir lik te de ğer len-di ri niz ve çev re te miz li ği kav ra mı nı ta nım la ma la-rı nı sağ la yı nız. Da ha son ra on la ra “Ön ce Dü şü ne-lim” bö lü mün de ki so ru yu so ra rak çev re te miz li ği ko nu sun da ki gö rüş le ri ni alı nız. Böy le ce ko nu ile il gi li dav ra nışlarını be lir le me ye ça lı şı nız. Bu ra da on la rın “Üni te mi ze Ha zır la na lım” bölümündeki ça lış ma la r dan üçün cü sü için ev de yap tık la rı araş-tırmalarından ya rar lan ma la rı nı sağ la yı nız.
2. 34. say fa da ki ko nu nun bi rin ci pa rag ra-fın dan ha re ket le “Çev re te miz li ği” kav ra mı-nı ta nım la ya rak ko nu ya gi riş ya pı nız. Ar dın-dan öğ ren ci le ri ni ze 35. sayfadaki “İnceleyelim, Cevaplayalım” adlı etkinliği yaptırınız. Bu etkinlikte öğrencilerinizin çevre temizliği konu-sunda nelere dikkat etmeleri gerektiğini fark etmelerini sağlayınız.
3. Öğ ren ci le ri ni zin çev re yi te miz tut ma ko nu sun da ne ler ya pı la bi le ce ği ni fark et me le ri için on lar dan 35 ve 36. say fa lardaki pa rag ra fları oku ma la rı nı is te yi niz. Oku duklarından ha re ket le sı nıf ça çev re te miz li ği ko nu sun da ya pı la bi le-cek le rin bir lis te si ni oluş tur ma la rı nı söy le yi niz.
Lis te üze rin de sı nıf ça de ğer len dir me ler yap
ma-la rı nı, böy le ce öğ ren ci le ri niz de çev re ko ru ma
bi lin ci oluş ma sı nı sağ la ma ya ça lı şı nız.
48
• ‹nternet haberine göre, öğrencilerin çevre temizliğine verdikleri önem, onlara ne gibi yararlar sağlamıştır? Belirtiniz. ağaç-tan çıkan meyve kadar sevap yazar.”3 buyu-rarak insanları ağaç dikmeye teşvik etmiştir (3. Fotoğraf). Bir bafl ka ha di sin de de “Yol la r› ve
• ‹nternet haberine göre, öğrencilerin çevre temizliğine verdikleri önem, onlara ne gibi yararlar sağlamıştır? Belirtiniz. ağaç-tan çıkan meyve kadar sevap yazar.”3 buyu-rarak insanları ağaç dikmeye teşvik etmiştir (3. Fotoğraf). Bir bafl ka ha di sin de de “Yol la r› ve