Dersin Adı /
Dersin İngilizce Adı Bizans ve Balkanlar / Byzantium and Balkans
Kodu Dönemi Zorunlu / Seçmeli /
Serbest Seçmeli
Ders Türü
(T, U, T+ U) AKTS
ORT 608 Bahar Seçmeli T 8
Ön Koşul Dersleri
-Dersin Dili Türkçe
Ders Uygulaması Saat/Hafta
DERS (Teori) UYGULAMA
3
-Dersi Veren(ler) Dr. Öğr. Üyesi Erman ŞAN Dersin Yardımcısı(ları)
-Dersin Amacı
Bizans İmparatorluğu’nun en önemli bölgelerinden ve insan depolarından biri olan Balkanlar’ın Bizans İmparatorluğu ile münasebetleri tarihî seyir içerisinde değerlendirilir.
Böylelikle öğrencilerin Balkan devletlerinin ve halklarının Bizans İmparatorluğu’ndan hangi konularda ve ne şekilde etkilendiklerinin yanı sıra Bizans’ın da Balkanlar’dan ne şekilde etkilendiğine dair fikir edinmesi hedeflenmektedir.
Dersin Öğrenme Kazanımları (DÖK)
. Kuruluşundan itibaren Bizans İmparatorluğu’nun Balkanlar ile olan münasebetlerini bilir.
2. Balkanlardaki toplumların sosyoekonomik ve sosyokültürel dönüşümünü değerlendirir.
3. Balkanların Slavlaşmasını ve Hıristiyanlaşmasını bilir 4. İlgili döneme dair kaynakları ve literatürü tanır ve kullanır.
5. Bizans İmparatorluğu tarihine dair bir çalışmayı hazırlayabilir bunu sözlü veya yazılı olarak sunabilir.
Dersin İçeriği Bizans İmparatorluğu’nun en önemli bölgelerinden ve insan depolarından biri olan Balkanlar’ın Bizans İmparatorluğu ile münasebetleri tarihî seyri.
Ders Öğretim Yöntemi ve Teknikleri
Yazılı ve yazılı olmayan kaynaklar üzerinden ders anlatılacaktır. Öğrenci derse yorumlarla ve sunumlarla katılabilecektir.
DERS AKIŞI (Haftalara Göre Konu Başlıkları)
Hafta Konular Ön Hazırlık ve Notlar
1 Dersin, derste kullanılacak materyallerin, kaynakların ve dersin işleniş biçiminin tanıtılması.
2 Bizans Araştırmaları ve Bizans tarihi bilgisinin gelişimi Kaynaklar kısmındaki eserler 3 Roma İmparatorluğu’nun ikiye bölünmesi, Konstantinopolis’in Kurulması
ve başkentin Konstantinopolis’e nakli Kaynaklar kısmındaki eserler
4 Erken Bizans İmparatorluğu gelişmesinin ana hatları (324-610) döneminde
Balkanlar ile münasebetler Kaynaklar kısmındaki eserler
5 Sunum Kaynaklar kısmındaki eserler
6 Bizans İmparatorluğu’nun varlığı ve yenilenmesi için mücadele (610-711)
döneminde Balkanlar ile münasebetler Kaynaklar kısmındaki eserler
7 Tasvir kırıcı buhran döneminde (711-843) Balkanlar ile münasebetler Kaynaklar kısmındaki eserler
8 Ara Sınav Kaynaklar kısmındaki eserler
9 Bizans İmparatorluğu’nun parlak döneminde (843-1025) Balkanlar ile
münasebetler Kaynaklar kısmındaki eserler
10 Başkent memurlar asalet sınıfının hâkimiyeti devri (1025-1081) Kaynaklar kısmındaki eserler 11 Askerî asalet sınıfının hâkimiyet devri (1081-1204) döneminde Balkanlar ile
münasebetler Kaynaklar kısmındaki eserler
12 Sunum Kaynaklar kısmındaki eserler
13 Latin hâkimiyeti ve Bizans İmparatorluğu’nun restorasyonu (1204-1272)
döneminde Balkanlar ile münasebetler Kaynaklar kısmındaki eserler
14 Bizans İmparatorluğu’nun çöküşü ve yıkılışı (1282-1453) döneminde
Balkanlar ile münasebetler Kaynaklar kısmındaki eserler
KAYNAKLAR
1. George Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, çev. Fikret Işıltan, Ankara 19995.
2. The Russian Primary Chronicle: Laurentian Text, ed. ve İng. çev. Samuel H. Cross – Olgerd P. Sherbowitz-Wetzor, Cambridge 1953.
3. Steven Runciman, A History of the First Bulgarian Empire, London 1930.
4. Akdes Nimet Kurat, IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Ankara 1972.
5. Ramazan Şeşen, İslam Medeniyeti Tarihi, İstanbul 2013.
6. İrfan Aycan – İbrahim Sarıçam, Emevîler, Ankara 20085.
7. Walter E. Kaegi, Bizans ve İlk İslâm Fetihleri, çev. Mehmet Özay, İstanbul 2000.
8. Abdülâziz ed-Dûrî, İlk Dönem İslam Tarihi, çev. Hayrettin Yücesoy, İstanbul 1991.
9. Letopis Nestora, ed. İ. Glazunova, Sankt Peterburg 1903.
10. Alexander A. Vasiliev, Bizans İmparatorluğu Tarihi, çev. Tevabil Alkaç, İstanbul 2016.
11. Nadia Maria el-Cheikh, Arapların Gözüyle Bizans, çev. Mehmet Moralı, İstanbul 2012.
12. Alexander A. Vasiliev, Vizantiya i Arabı: Politiçeskiya Otnoşeniya Vizantii i Arabov za Vremya Amoriyskoy Dinastii, Sankt Peterburg 1900.
13. Şahin Uçar, Araplar’ın Anadolu Seferleri, İstanbul 2012.
14. Timothy E. Gregory, Bizans Tarihi, çev. Esra Ermert, İstanbul 2016.
15. Casim Avcı, İslâm Bizans İlişkileri, İstanbul 2003.
DERSİN PROGRAM YETERLİLİKLERİNE KATKISI (Dersin katkısı olan alanı en az 1 en çok 5 olmak üzere değerlendiriniz)
No Program Yeterlilikleri Katkı Miktarı
1 2 3 4 5
1 Ortaçağ Tarihi dâhilindeki siyasi, sosyal ve ekonomik gelişim ve değişimlerin bilgisini haiz
olur x
2 Ortaçağ Tarihini bir bütün olarak analitik değerlendirir x
3 Ortaçağ Tarihine dair yazılı ana kaynak bilgisini haiz olur x
4 Ortaçağ Tarihine ait modern literatür bilgisini haiz olur ve takip eder x
5 Ortaçağ Tarihi ile ilgili ana kaynak dillerini geliştirebilecek temele sahip olur x
6 Ortaçağ toplumlarının geçirdiği sosyoekonomik değişimlerin sebep ve sonuçlarını
değerlendirir x
7 Tarih metodolojisine vakıf olur x
8 Yapılan çalışmalarda tarih metodolojisini tatbik eder x
9 Ortaçağ Tarihi dâhilindeki medeniyetleri ve bu medeniyetlerin birbirleri ile olan
münasebetlerini sebep ve sonuçlarıyla değerlendirir. x
10 Konusu ile ilgili kaynak ve modern literatür tenkidi yapar x
11 Araştırma konularının amaç ve kapsamlarının kavrar x
12 Araştırma sahasını ilgilendiren ulusal ve uluslararası önemli kurumları ve yayınlarını takip
eder x
13 Tarihin yardımcı bilim dallarının metodolojilerine hâkim olur x
14 Tarihin yardımcı bilim dallarında yapılan (arkeoloji, nümizmatik vs.) araştırmalardan azami
şekilde faydalanır x
Ders (14 hafta: 14 x toplam ders saati) 11 3 33
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, araştırma, alan çalışması, kütüphane,
görüşmeler, vb.) 14 14 196
Ara Sınav(lar) 1 3 3
Genel Toplam İş Yükü (Saat) 241
Genel Toplam İş Yükü / 30 saat ( 1 AKTS = 30 saat) 241/30
Dersin AKTS Kredisi 8
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ
DÖNEM İÇİ Sayısı Katkı Yüzdesi (%)
Ara Sınav 1 20
Kısa Sınav
Uygulama / Ödev / Araştırma / Rapor
Sunum 2 30
Projelendirme Süreci Çalışmaları Maket / Modelleme
Toplam 50
DÖNEM SONU Sayısı Katkı Yüzdesi (%)
Sınav 1 50
Ödev Proje
Toplam 50
BAŞARI DURUMU Katkı Yüzdesi (%)
Dönem İçi 50
Dönem Sonu 50
Toplam 100
(*)Bu Taslağın Başlığındaki tanımlar, ilgili Akademik birim, Program ve Öğretim Düzeyine göre değiştirilir.
(**)Bölümler/Programlar, bu taslağı inceleyip görüş ve önerilerini bildirerek, üniversiteye ortak bir Ders Bilgi Formunun bir an önce nihai halini almasına katkıda bulunabilir.
FORM 4
T.C.
MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ
TARİH ANABİLİM DALI DOKTORA
DERS BİLGİ FORMU
Dersin Adı /
Dersin İngilizce Adı Ortaçağ'da Akdeniz Dünyası / Medıterranean World in Middle Age
Kodu Dönemi Zorunlu / Seçmeli /
Serbest Seçmeli
Ders Türü
(T, U, T+ U) AKTS
ORT 613 Güz Seçmeli T 8
Ön Koşul Dersleri
-Dersin Dili Türkçe
Ders Uygulaması Saat/Hafta
DERS (Teori) UYGULAMA
3
-Dersi Veren(ler) Dr. Öğr. Üyesi Erman ŞAN Dersin Yardımcısı(ları)
-Dersin Amacı
Bilinen ilk şehirlerin çevresinde kurulduğu ve ilk medeniyetlerin ortaya çıktığı Akdeniz Dünyası’nın aradan geçen binyıllar sonrasında Ortaçağ’a gelindiğinde, Akdeniz’in birbiriyle çatışan iki kıyısı arasında oynadığı rol kronolojiye riayet edilerek öğrenciye aktarılır. Böylelikle Akdeniz’in modern dünyamızın çok büyük oranda şekillenmesine yaptığı katkının anlaşılması hedeflenir.
Dersin Öğrenme Kazanımları (DÖK)
1. Akdeniz tarihinin genel seyrini bilir.
2. Akdeniz'deki toplumların sosyoekonomik ve sosyokültürel dönüşümünü değerlendirir.
3. Akdeniz'in Eski ve Ortaçağlar için önemini kavrar.
4. İlgili döneme dair kaynakları ve literatürü tanır ve kullanır.
5. Bizans İmparatorluğu tarihine dair bir çalışmayı hazırlayabilir bunu sözlü veya yazılı olarak sunabilir.
Dersin İçeriği
Bilinen ilk şehirlerin çevresinde kurulduğu ve ilk medeniyetlerin ortaya çıktığı Akdeniz Dünyası’nın aradan geçen binyıllar sonrasında Ortaçağ’a gelindiğinde, Akdeniz’in birbiriyle çatışan iki kıyısı arasında oynadığı rol.
Ders Öğretim Yöntemi ve Teknikleri
Yazılı ve yazılı olmayan kaynaklar üzerinden ders anlatılacaktır. Öğrenci derse yorumlarla ve sunumlarla katılabilecektir.
DERS AKIŞI (Haftalara Göre Konu Başlıkları)
Hafta Konular Ön Hazırlık ve Notlar
1 Dersin, derste kullanılacak materyallerin, kaynakların ve dersin işleniş biçiminin tanıtılması.
2 Girit Minos Medeniyeti ve Akdeniz Kaynaklar kısmındaki eserler
3 Miken Medeniyeti ve Akdeniz Kaynaklar kısmındaki eserler
4 Fenike Medeniyeti ve Akdeniz Kaynaklar kısmındaki eserler
5 Sunum Kaynaklar kısmındaki eserler
6 Kartaca ve Akdeniz Kaynaklar kısmındaki eserler
7 Roma ve Akdeniz Kaynaklar kısmındaki eserler
8 Ara Sınav Kaynaklar kısmındaki eserler
9 Bizans İmparatorluğu ve Akdeniz Kaynaklar kısmındaki eserler
10 Germenler ve Akdeniz Kaynaklar kısmındaki eserler
11 Müslümanlar ve Akdeniz Kaynaklar kısmındaki eserler
12 Sunum Kaynaklar kısmındaki eserler
13 Müslümanlar ve Akdeniz Kaynaklar kısmındaki eserler
14 Haçlı Çağında Akdeniz Kaynaklar kısmındaki eserler
KAYNAKLAR
1. Muammer Gül, Orta Çağ Avrupa Tarihi, İstanbul 2016.
2. Jared Diamond, Üçüncü Şempanze, İstanbul 2016.
3. Henri Pirenne, Hz. Muhammed ve Charlemagne, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara 20062.
4. Henri Pirenne, Ortaçağ Avrupasının Ekonomik ve Sosyal Tarihi, çev. Uygur Kocabaşoğlu, İstanbul, 2005.
5. Henri Pirenne, Ortaçağ Kentleri, çev. Şadan Karadeniz, İstanbul 20055, 6. Ramazan Şeşen, İslam Medeniyeti Tarihi, İstanbul 2013.
7. George Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, çev. Fikret Işıltan, Ankara 19995.
8. Steven Runciman, A History of the First Bulgarian Empire, London 1930.
9. Akdes Nimet Kurat, IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Ankara 1972.
10. Alexander A. Vasiliev, Bizans İmparatorluğu Tarihi, çev. Tevabil Alkaç, İstanbul 2016.
11. William Montgomery Watt, İslâm Avrupa’da, çev. Hulusi Yavuz, İstanbul 20033.
12. Nureddin Âl-i Ali, Endülüs Tarihi, çev. Hakkı Uygur, İstanbul 2010.
13. Mehmet Özdemir, Endülüs Müslümanları (Medeniyet Tarihi), II, Ankara 1997.
14. Ziya Paşa, Endülüs Tarihi, yay. haz. Yasemin Ödük – Kâzım Masumi – Fatma Şahin, İstanbul 2016.
15. William Montgomery Watt – Pierre Cachia, Endülüs Tarihi, çev. Cumhur Ersin Adıgüzel – Qiyas Şükürov, İstanbul 2015.
16. Aydın Usta, Çıkarların Gölgesinde Haçlı Seferleri, İstanbul 2008.
17. Ali Ahmetbeyoğlu, Avrupa Hunları, İstanbul 2017.
18. Susan Wise Bauer, Ortaçağ Dünyası, İstanbul 2014.
19. Johannes Friedrich, Kayıp Yazılar ve Diller, İstanbul 2000.
20. James Patrick Mallory, Hint-Avrupalıların İzinde, çev. Müfit Günay, Ankara 2002.
21. Venceslas Kruta, Keltler, çev. İsmail Yerguz, Ankara 2009.
22. J. M. Roberts, Avrupa Tarihi, çev. Fehmi Aytuna, İstanbul 2015.
23. Arif Müfid Mansel, Ege ve Yunan Tarihi, Ankara 1999.
24. William H. McNeill, Avrupa Tarihinin Oluşumu, İstanbul 2015.
25. Jared Diamond, Tüfek, Mikrop ve Çelik, çev. Ülker İnce, Ankara 20023.
26. Vilhelm Ludvig Peter Thomsen, The Relations between Ancient Russia and Scandinavia and The Origin of the Russian State, Oxford – London 1877.
27. Yakov Karloviç Grot, Moraviya i Madyarı s Polovinı IX do naçala X veka, Sankt Peterburg 1881.
28. Carlile A. Macartney, Hungary: A Short History, London 1962.
29. George Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, çev. Fikret Işıltan, Ankara 19995.
30. The Russian Primary Chronicle: Laurentian Text, ed. ve İng. çev. Samuel H. Cross – Olgerd P. Sherbowitz-Wetzor, Cambridge 1953.
31. Steven Runciman, A History of the First Bulgarian Empire, London 1930.
32. Akdes Nimet Kurat, IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Ankara 1972.
33. Ramazan Şeşen, İslam Medeniyeti Tarihi, İstanbul 2013.
34. İrfan Aycan – İbrahim Sarıçam, Emevîler, Ankara 20085.
35. Walter E. Kaegi, Bizans ve İlk İslâm Fetihleri, çev. Mehmet Özay, İstanbul 2000.
36. Abdülâziz ed-Dûrî, İlk Dönem İslam Tarihi, çev. Hayrettin Yücesoy, İstanbul 1991.
37. Letopis Nestora, ed. İ. Glazunova, Sankt Peterburg 1903.
38. Alexander A. Vasiliev, Bizans İmparatorluğu Tarihi, çev. Tevabil Alkaç, İstanbul 2016.
39. Nadia Maria el-Cheikh, Arapların Gözüyle Bizans, çev. Mehmet Moralı, İstanbul 2012.
40. Alexander A. Vasiliev, Vizantiya i Arabı: Politiçeskiya Otnoşeniya Vizantii i Arabov za Vremya Amoriyskoy Dinastii, Sankt Peterburg 1900.
41. Şahin Uçar, Araplar’ın Anadolu Seferleri, İstanbul 2012.
42. Timothy E. Gregory, Bizans Tarihi, çev. Esra Ermert, İstanbul 2016.
43. Casim Avcı, İslâm Bizans İlişkileri, İstanbul 2003.
DERSİN PROGRAM YETERLİLİKLERİNE KATKISI (Dersin katkısı olan alanı en az 1 en çok 5 olmak üzere değerlendiriniz)
No Program Yeterlilikleri Katkı Miktarı
1 2 3 4 5
1 Ortaçağ Tarihi dâhilindeki siyasi, sosyal ve ekonomik gelişim ve değişimlerin bilgisini haiz
olur x
2 Ortaçağ Tarihini bir bütün olarak analitik değerlendirir x
3 Ortaçağ Tarihine dair yazılı ana kaynak bilgisini haiz olur x
4 Ortaçağ Tarihine ait modern literatür bilgisini haiz olur ve takip eder x
5 Ortaçağ Tarihi ile ilgili ana kaynak dillerini geliştirebilecek temele sahip olur x
6 Ortaçağ toplumlarının geçirdiği sosyoekonomik değişimlerin sebep ve sonuçlarını
değerlendirir x
7 Tarih metodolojisine vakıf olur x
8 Yapılan çalışmalarda tarih metodolojisini tatbik eder x
9 Ortaçağ Tarihi dâhilindeki medeniyetleri ve bu medeniyetlerin birbirleri ile olan
münasebetlerini sebep ve sonuçlarıyla değerlendirir. x
10 Konusu ile ilgili kaynak ve modern literatür tenkidi yapar x
11 Araştırma konularının amaç ve kapsamlarının kavrar x
12 Araştırma sahasını ilgilendiren ulusal ve uluslararası önemli kurumları ve yayınlarını takip
eder x
13 Tarihin yardımcı bilim dallarının metodolojilerine hâkim olur x
14 Tarihin yardımcı bilim dallarında yapılan (arkeoloji, nümizmatik vs.) araştırmalardan azami
şekilde faydalanır x
Ders (14 hafta: 14 x toplam ders saati) 11 3 33
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, araştırma, alan çalışması, kütüphane,
görüşmeler, vb.) 14 14 196
Ara Sınav(lar) 1 3 3
Genel Toplam İş Yükü (Saat) 241
Genel Toplam İş Yükü / 30 saat ( 1 AKTS = 30 saat) 241/30
Dersin AKTS Kredisi 8
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ
DÖNEM İÇİ Sayısı Katkı Yüzdesi (%)
Ara Sınav 1 20
Kısa Sınav
Uygulama / Ödev / Araştırma / Rapor
Sunum 2 30
Projelendirme Süreci Çalışmaları Maket / Modelleme
Toplam 50
DÖNEM SONU Sayısı Katkı Yüzdesi (%)
Sınav 1 50
Ödev Proje
Toplam 50
BAŞARI DURUMU Katkı Yüzdesi (%)
Dönem İçi 50
Dönem Sonu 50
Toplam 100
(*)Bu Taslağın Başlığındaki tanımlar, ilgili Akademik birim, Program ve Öğretim Düzeyine göre değiştirilir.
(**)Bölümler/Programlar, bu taslağı inceleyip görüş ve önerilerini bildirerek, üniversiteye ortak bir Ders Bilgi Formunun bir an önce nihai halini almasına katkıda bulunabilir.