Beyoğlu Belediyesi Turabibaba Tekkesi Restorasyonu

Şekil 4.8: Turabibaba Tekkesi (eski hali)

Turabibaba Tekkesi Restorasyonu, Kasımpaşa’da bir kültür istasyonu sloganıyla karşımıza çıkan, Beyoğlu Belediyesi’nin kültürel mirası koruma adına yaptığı çalışmalarından olan bir projedir. Turabibaba Tekkesi restorasyonuyla yapının özgün haline uygun tasarımlar amaçlanmış, yapıya farklı bir işlev kazandırılarak günümüzde ise halk kütüphanesi olarak karşımıza çıkmıştır. Yapının orijinal hali ise şekil 4.8’de gösterilmiştir.

Yapının Tarihçesi

Turabibaba Tekkesi, Mehmet Turabi Efendi tarafından 18. yüzyılın sonlarında kurulmuştur. Mehmet Turabi Efendi, Tersane-i Amire’de görevli Osmanlı gemicilerinden ve kadiri şeyhlerindendir. İstanbul’un işgali sırasında Tekke, vatanı müdafaa için asker ve cephanenin toplandığı önemli bir alan olarak kullanılmıştır. Kasımpaşa Spor Kulübü’nde yetişen gençlerin 1927 yılında

Dünya şampiyonu olmasıyla, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, tekkeye okunması için gençliğe hitabeyi göndermiş ve böylelikle hitabe okunarak tekkenin duvarına asılmıştır. Tekke de 1975 yılında çıkan yangından sonra yapı zaman geçtikçe bakımsız kalarak yıkılmış, günümüze ise sadece türbe bölümü ulaşmıştır.

(http://kutuphane.beyoglu.bel.tr/turabi_baba_kutuphanesi/detay.aspx?SectionId =1504)

Alanda araştırma yapan ya da projede görevli olanlar tarafından bu yapı kayıp eser olarak değerlendirilmektedir.

Restorasyon Çalışması Hakkında Bilgi

Şekil 4.9: Turabibaba Kütüphanesi (günümüz hali)

Yıllar geçtikçe yıkılan, bakımsız kalan ve günümüze sadece türbe bölümü ulaşan Turabibaba Tekkesi’nin Beyoğlu Belediyesi önderliğinde 2007 yılında orjinaline bağlı kalınarak restorasyonuna başlanmıştır. Yapılan restorasyon çalışmasıyla yıkılıp yok olmaya maruz kalan tekke binasına farklı bir işlev kazandırılmış ve yapı kütüphaneye dönüştürülmüştür. Böylelikle bölge halkı için kütüphane ve araştırmacı ve yazarlar için de bir bilgi araştırma merkezi olmuştur. Son yıllarda tarihi ve kültürel değer taşıyan yapıların yeniden işlev kazandırılarak geleceğe aktarılması, kültürel mirasın korunması için başvurulan çalışmalardan biri olmuştur. Tekke binası, şekil 4.9’da görüldüğü üzere 2008

yılında Ahmet Misbah Demircan tarafından Beyoğlu Belediyesi’nce, Beyoğlu Belediyesi Turabibaba Kütüphanesi ve Bilgi Erişim Merkezi adı altında hizmete açılmıştır.

(http://kutuphane.beyoglu.bel.tr/turabi_baba_kutuphanesi/detay.aspx?SectionId=150 4)

Turabibaba Kütüphanesi Kullanım Alanları ve Faaliyetleri

Önceleri tekke olarak kullanılan, tarihi dokusuna uygun onarılarak günümüze Turabibaba kütüphanesi olarak ulaşan yapı, sosyal ve kültürel hayata yeni bir pencere açmaktadır. Kültür, sanat ve eğitim amaçlı kütüphane 2011 yılında Türkiye’de gerçekleşen “örnek kütüphanesi” ödül töreninde ödül almaya hak kazanmıştır. Kütüphane’nin kullanım alanları;

 Okuyucu Salonu

 21.00 adet kaynak

 Beyoğlu belleği kullanımına açık ilk Beyoğlu arşivi

 İnternet salonu (20 adet bilgisayar)

 Cep sineması ve çok amaçlı salon Kütüphane’nin faaliyetleri;

 Çocuk yazar buluşmaları

 Gösteriler  Kırmızı sedir söyleşileri  Resim sergileri  Atölye çalışmaları  Seminerler  Kütüphane oryantasyonları

 Yılın okuyucuları sertifika töreni

 Kitap sergileri

 Kitaplı oyunlar

 Filmli günler

 Festival katılımları

Belediyelerin kültürel mirası koruma adına yapmış olduğu çalışmalar kapsamında; Beyoğlu Belediyesi tarafından gerçekleştirilen, Turabibaba Tekkesi iken Turabibaba Kütüphanesi’ne dönüştürülen yapının alanına gidilmiştir. Burada amaç yapılan restitüsyonun yerinde olup olmadığını saptamaktır. Yapılan restitüsyon çalışmasına yönelik 4 adet soru hazırlanıp kütüphaneden sorumlu Adil Özçakır’a yöneltilmiştir. Kütüphaneden sorumlu Adil Özçakır’ın hazırlanan sorulara verdiği yanıtlar aşağıdaki gibidir.

Soru: Beyoğlu Belediyesi tarafından kayıp eser olarak nitelendirilen Turabibaba Tekkesinin kütüphaneye dönüşmesi hakkındaki görüşleriniz nelerdir?

Yanıt: “Yeniden gündelik hayata kazandırılan tarihi eserlerin, kütüphane ve kültür merkezi gibi topluma faydası dokunacak alanlar olarak hizmete açılmasını destekliyor, faydalı olduğunu düşünüyorum. Çünkü özellikle kütüphaneler bulunduğu bölgede bir bilgi erişim merkezi olduğu için bölgenin entelektüel seviyesine katkı sağlar.”

Soru: Turabibaba Tekkesi aslına uygun mu restore edilmiştir?

Yanıt: “Beyoğlu Belediyesi Anıtlar Kurulu Vakıflar Genel Müdürlüğü kurumlarının iş birliğiyle yapının eski fotoğrafları göz önünde bulundurularak ve gerekli prosedür takip edilerek, binanın aslına sadık kalınarak yeniden inşa (restitüsyon) çalışması ile Beyoğlu Belediyesi Turabibaba Kütüphanesi olarak hizmete açılmıştır.”

Soru: Turabibaba Kütüphanesi’nin Kasımpaşa halkına ne gibi katkıları olmuştur?

Yanıt: “Turabibaba Kütüphanesi koleksiyonunda bulunan yirmi bin adet kaynak eser ile bölge halkına ciddi bir bilgi hizmeti sağlamaktadır. Bunun yanında 7-14 yaş grubu öğrenciler için kişisel gelişim ve hobi kursları düzenlenmektedir. Yine öğrencilere yönelik atölye çalışmaları, çocuk yazar buluşmaları, özel gün kutlamaları, müze gezileri, sinema gösterimleri ve şenlik programları yapılmaktadır. Yetişkinlere yönelik seminerler düzenlenmekte ve Osmanlıca Türkçesi kursu verilmektedir.”

Soru: Turabibaba Tekkesi Restorasyonu sırasında Beyoğlu Belediyesi’nin katkıları ne yönde olmuştur?

Yanıt: “Binanın inşa edilmesi sürecindeki tüm iş gücü ve maddi yükümlülük Beyoğlu

Belediyesince üstlenilmiştir. Anıtlar Kurulu binayı tarihi bir eser olarak tescillemiştir.”

Hazırlanan sorulara verilen yanıtlar, binanın yapısı ve işlevleri hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlamaktadır. Ayrıca yapılan çalışmaların uygun olup olmadığını da sorulara verilen yanıtlardan çıkarabiliriz.