ġüpheli MüĢteri DavranıĢları ile Yetersiz-Yanıltıcı-Sahte Bilgi ve Belge Verilmesine ĠliĢkin Göstergeler
3.1. MüĢterinin iĢlem yapmadan önce, kimlik tespiti ve Ģüpheli iĢlem bildirim zorunluluğu, iĢlem limitleri, bankanın aklama ile mücadelede kontrol yöntemleri hakkında bilgi edinmeye çalıĢması ve bu yönde sorular sorması.
3.2. MüĢteriden faaliyeti, mesleği ya da kimlik, adres ve telefon gibi kiĢisel bilgilerinin alınmasında zorluklarla karĢılaĢılması.
3.3. MüĢterinin iĢlemin amacı ya da iĢleme konu fonun kaynağı hakkında açıklama yapmakta zorlanması veya bilgi vermekten kaçınması.
3.4. MüĢterinin yasal veya idari olarak ibrazı veya doldurulması gereken bir belgeyi ibraz etmemek veya doldurmamak için banka görevlisini ikna etmeye çalıĢması. 3.5. MüĢterinin makul ve geçerli bir nedene dayanmaksızın; yurt içinde veya dıĢında yerleĢik çok sayıda kiĢi adına hesap açtırmak istemesi veya sürekli olarak üçüncü Ģahıslar adına açılmıĢ hesaplara nakit para yatırması veya çekmesi.
3.6. Hesap sahiplerinin, hesabına yatırılan veya hesabında bulunan para konusunda yeterli bilgi sahibi olmaması.
3.7. Görünürde birbirinden bağımsız hareket eden müĢterilerin; aynı adres, telefon ve benzeri iletiĢim bilgilerini vermesi, aynı lehdarlara havale göndermesi, aynı amirlerden havale alması veya açtıkları hesaplarda imza yetkisini aynı kiĢi ya da kiĢilere vermesi.
3.8. MüĢteri tarafından aile, akrabalık veya herhangi bir iĢ iliĢkisi bulunmayan kiĢilerle birlikte ortak kasa kiralanması veya kendisine ait kiralık kasaları kullanabilmeleri için bu kiĢilere vekaletname verilmesi; kiralık kasanın çok sayıda kiĢi tarafından para kasası gibi kullanıldığını gösteren aĢırı bir trafiğin olması; dikkate değer bir hesap iliĢkisi ve iĢlem hacmi bulunmayan müĢterilerin kiralık kasaları yoğun
bir Ģekilde kullanması; dikkate değer bir iĢlemden hemen önce veya sonra aynı müĢteri tarafından farklı kiĢiler adına kasa kiralanması; faaliyetin kiralık kasa kullanımını gerektirmemesine rağmen ticari kuruluĢ adına kiralık kasa kullanılması. 3.9. Aralarında akrabalık bağı ya da herhangi bir iĢ iliĢkisi bulunmayan ve ortak vadeli mevduat hesabı açtırmıĢ olan kiĢilerin hesaplarında tasarruf mevduatı profiline uymayan dikkat çekici ve yoğun Ģekilde nakit iĢlem veya yurt içinden ve dıĢından yönlendirilen elektronik transfer trafiği görülmesi.
3.10. Tüzel kiĢi müĢterilerin ortakları veya yöneticileri olarak görünen gerçek veya tüzel kiĢilerin, firmanın gerçek ortak veya yöneticisi olmadığının anlaĢılması; firmanın sermayesi ve idaresinin, kötü bir ünü olan ya da resmi makamlarca haklarında dava açılmıĢ veya soruĢturma yapıldığı bilinen üçüncü Ģahısların kontrolünde olduğuna dair bilgi veya Ģüpheyi gerektirecek bir durum bulunması. 3.11. Tüzel kiĢi müĢterilerin, hakim yeni ortak ve/veya ortaklarının; kiĢisel ve ticari geçmiĢleri hakkında bilgi vermekten kaçınmaları, daha önce firmanın faaliyet gösterdiği alanda herhangi bir ilgisi, eğitimi ve iĢ tecrübesine sahip olmadıklarına dair emareler olması.
Kimlik Tespiti, Kayıtların Saklanması ve Bildirim Prosedürlerinden Kaçınılmasına ĠliĢkin Göstergeler
3.12. MüĢterinin kimlik ibraz etmeksizin veya geçerli kimlik belgesi olmaksızın sahte-hayali olduğundan Ģüphe duyulan isimle hesap açtırmaya, iĢlem yapmaya veya baĢkaları adına veya hesapları üzerinden iĢlem yaptırmaya teĢebbüs etmesi.
3.13. MüĢteri tarafından Ģüpheli iĢlem bildiriminde bulunulmaması konusunda yükümlü çalıĢanlarına teklif, baskı veya tehditte bulunulması.
3.14. MüĢterilerin bildirim prosedürlerinden kaçınmak amacıyla iĢleme konu parayı birden fazla hesaba, havaleye veya nakte bölmek suretiyle iĢlem yapması veya buna teĢebbüs etmesi.
3.15. MüĢterinin, aynı bankanın muhtelif Ģubelerinde, kendi adına veya adlarına hareket ettiği üçüncü Ģahıslara ait benzer iĢlemlerin yapıldığı çok sayıda hesabın(ın) bulunması veya hesap hareketlerinden diğer bankalarda da benzer hesapların açıldığının anlaĢılması.
3.16. Makul bir açıklama yapılmaksızın, çok sayıda kiĢinin aynı hesaba para yatırması veya birçok ayrı hesaptan aynı hesaba para transferi yapılması.
Nakit Karakterli ĠĢlemlere ĠliĢkin Göstergeler
3.17. MüĢteri tarafından getirilen banknotların; çeĢitli maddeler içinde gizlenerek taĢındığını gösteren kokular yayması ve lekeler içermesi, özensiz ve acele bir Ģekilde paketlenmiĢ görüntüsü vermesi, sayıldığında beyan edilenden önemli miktarda eksik veya fazla olması, içinde sahte olanlarına rastlanması.
3.18. MüĢterinin hesaplarında; hayat standardı, iĢi ve gelir seviyesi ile ilgisi kurulamayan dikkat çekici meblağlara tekabül eden (sık sık düĢük tutarlı veya tek iĢlemde yüksek tutarlı) nakit çekme veya yatırma iĢlemlerinin gözlenmesi.
3.19. Hesaba yatırılan nakdin, parçalar halinde ve makul açıklama yapılmaksızın yurtiçi veya yurtdıĢındaki baĢka bir hesaba transfer edilmesi veya belli bir dönem bu tür iĢlemler yapıldıktan sonra hesabın uzun süre hareketsiz kalması.
3.20. Sadece yurtdıĢından transfer edilen paranın çekilmesi amacıyla açıldığı anlaĢılan bir hesaba gelen paranın, sürekli nakit olarak çekilmesi veya kısa bir süre bu tür iĢlemler yapıldıktan sonra hesabın uzun süre hareketsiz kalması.
3.21. MüĢterinin aynı bankanın birden fazla Ģubesinde düĢük bakiyeli durağan hesaplarına gelen transferlerin, genelde ATM’lerden maksimum nakit çekme iĢlemi ile çekilmesi.
3.22. Ticari iĢletme ile açık bağlantısı bulunmayan kiĢilerce, iĢletme adına açılmıĢ hesaplara, ticari saikle yapılmadığı belli olan tutarda nakit para yatırılması veya çekilmesi.
3.23. MüĢterinin, nakit paranın taĢınması sonucu oluĢabilecek can güvenliği, hırsızlık ve suistimal risklerini göz önünde bulundurmaksızın (makul nedenler hariç olmak üzere), aynı bankadaki hesaplarına sık sık önemli meblağlarda nakit para yatırması veya çekmesi.
3.24. Hesap açma amacı konusunda görünürde ekonomik sebepleri olmayan ve haklarında yeterli bilgi bulunmayan kiĢi ve kurumların yüksek miktarda nakitle hesap açtırmaları.
3.25. MüĢterinin iĢi ile ilgili olmayan veya iĢleriyle bağdaĢtırılamayan tutarlar üzerinden sık sık bankada nakit karĢılıklar tesis ederek, bloke çek, teminat mektubu, ödeme emirleri gibi nakit benzeri enstrümanlar düzenlenmesini talep etmesi.
3.26. Aynı kiĢilerce farklı Ģubeler vasıtasıyla veya Ģubeye aynı anda gelen kiĢiler tarafından aynı hesaba parça parça nakit yatırılması.
3.27. Çok düĢük bir bakiyeye sahip olan bir hesaba yüklü tutarlarda nakit yatırılması ve müteakiben yatırılan nakdin çekilmesi veya baĢka bir veya birden çok hesaba havale edilmesi.
Elektronik Transferlere ĠliĢkin Göstergeler
3.28. Riskli ülkeler veya offshore merkezlerden veya bu ülke ve merkezlere; makul açıklama yapılmadan, tek seferde dikkat çekici meblağlı veya belli bir zaman aralığında önemli tutarlara ulaĢan sık ve düĢük meblağlı transferlerin yapılması. 3.29. Riskli ülkelerden yönlendirilen veya dikkat çekici tutarda ve sıklıktaki elektronik fon transferlerinin; gerçekleĢtirilme amacına iliĢkin makul açıklama taĢımaması, transfer mesajlarında amir ve lehdarların tam adları ile adreslerinin bulunduğu alanların doldurulmaması ya da bu alanlarda gerçek isimler yerine rumuz, kod, kısaltma gibi ifadelerin yer alması.
3.30. MüĢterinin bilinen mesleği ve faaliyetleri, gelir kaynakları ve gelir düzeyi ile ilgisi kurulamayan, dikkat çekici sıklıkta ve tutarda yurtiçi veya yurtdıĢı elektronik fon transferleri yapılması.
3.31. Yurtiçi veya yurtdıĢında yerleĢik müĢterilerin hesaplarına veya adlarına yurtdıĢından gelen fonların, kısa bir süre sonra yine yurtdıĢına gönderilmesi veya müĢterinin iĢlemi yapan görevliden henüz hesaplarına geçmeyen, geleceğini belirttiği transfer bedellerinin yurt dıĢına gönderilmesini istemesi, geçiĢ hesabı olarak kullanılan bu hesaplar aracılığıyla birbirine yakın tutarda paranın yine birbirine yakın tarihlerde ülke içine girmesi ve çıkması.
3.32. MüĢterinin makul bir neden olmaksızın aynı yabancı para cinsinden birden fazla hesap açtırması; özellikle nakit olarak getirdiği veya hesaplarına nakit olarak yatan paraları, görünürde iĢ iliĢkisi olmayan serbest ticaret bölgelerinde veya off-shore merkezlerde bulunan kiĢi ve kurumlara transfer etmesi.
3.33. Sadece yurt dıĢına para transfer etmek amacıyla hesap açılması, bu hesaplardan transfer yapan ve transfer yapılan kiĢiler arasındaki iliĢki konusunda yeterli bilgi ya da hiç bilgi bulunmaması.
3.34. MüĢterinin kiĢisel ve ekonomik durumu ile bağlantılı olmaksızın dolaylı bir Ģekilde elektronik fon transferleri yapması.
3.35. Bir hesaba, açıldıktan kısa bir süre sonra yüksek tutarlı havaleler gelmesi ve gelen paralarla ilgili olarak uzunca bir süre herhangi bir iĢlem yapılmaması.
3.36. MüĢteri adına hareket eden bir kiĢi tarafından, bu müĢteriyle hiçbir ticari bağlantısı olmayan kiĢi veya ülkelerle elektronik transferler yoluyla döviz üzerinden iĢlemler gerçekleĢtirilmesi.
Kredili ĠĢlemlere ĠliĢkin Göstergeler
3.37. Bankaca yeterince tanınmayan gerçek ve tüzel kiĢilerin nakit karĢılıklı kredi veya mal alımına yönelik teminat mektubu talep etmesi ve bu kiĢilerin bankanın komisyon, masraf veya faiz oranlarını umursamıyor görünmesi.
3.38. MüĢterinin, kredi veren bankaya teminat olarak verdiği (yüksek tutarlı ve yabancı bir banka üzerine keĢide edilmiĢ) çekin; kaynaklandığı ticari faaliyet hakkında çeliĢkili bilgiler olması, destekleyici bir belgeye sahip olmaması, keĢidecisi ile cirantaları arasında görünürde ticari bir iliĢki kurulamaması, cirantalarının dolandırıcılık ve kaçakçılık konusunda riskli ülkeler veya bölgelerle bağlantılı olması. 3.39. Riskli ülkelerde yerleĢik bankalardan kredi kullanılması veya bu bankalardan temin edilen mektuplara istinaden, kredi talebinde bulunulması.
3.40. MüĢterinin, makul bir neden olmaksızın, riskli ülkelerde kayıtlı Ģirketlerin veya yerleĢik üçüncü kiĢilerin aktiflerini teminat göstererek kredi talep etmesi.
3.41. MüĢterinin önemli bir malvarlığına sahip olmasına karĢılık, bunları teminat göstererek kendisi için rasyonel olmayan kredi talebinde bulunması.
3.42. MüĢterinin kaynağı belirsiz hamiline yazılı enstrümanları veya kaynağı Ģüpheli olan (bilinmeyen) baĢka bir malvarlığını teminat göstererek kredi talep etmesi.
3.43. Potansiyel bir kredi müĢterisinin krediyi alma amacını belirtme konusunda isteksiz davranması veya belirtmeyi reddetmesi ya da kuĢku uyandıran bir amaç belirtmesi.
3.44. Makul bir gerekçeye dayanmaksızın, banka tarafından tanınmayan ve müĢteri ile yakın iliĢki içerisinde olmayan üçüncü Ģahıslar tarafından teminat verilmesi.
3.45. Kredi kartı müĢterilerinin sürekli olarak dikkat çekici tutarlı nakit para çekimleri yapması, kredi kartlarının altın gibi nakde tahvili kolay olan kıymetli malların alıĢveriĢinde sürekli ve/veya sıradıĢı kullanılması.
3.46. Vadesi dolmamıĢ veya problemli bir kredinin, makul bir sebep olmaksızın ve umulmadık bir Ģekilde, aniden geri ödenmesi.
EK-2 ġüpheli ĠĢlem Bildirim Formu (ġĠBF)
ġÜPHELĠ ĠġLEM BĠLDĠRĠM FORMU
Mali Suçları AraĢtırma Kurulu BaĢkanlığı Maliye Bakanlığı, N Blok Dikmen Cad. 06100 Dikmen/ANKARA Tel: +90 (312) 415 37 67 Fax: +90 (312) 415 25 35 - 36
A- FORMU DÜZENLEYEN YÜKÜMLÜNÜN
Adı Soyadı- Unvanıi[i] :
Yükümlü Grubuii[ii] :
Adresi :
Tel : Kimlik Noiii[iii] :
B- BĠLDĠRĠME ĠLĠġKĠN BĠLGĠLER
Bildirim Tarihi Evrak Kayıt
No
Yeni veya Ek Yeni
Ek Ek ise Önceki Bildirimin Tarihi: .../.../….
Bildirimin Aciliyeti
Normal Ġvedi Çok Ġvedi
C- ġÜPHELĠ ĠġLEMĠ YAPAN GERÇEK KĠġĠNĠNiv[iv]
ĠĢlemin Kimin Adına
Yapıldığı Kendi Adına BaĢkası Adına
Kimliği sahte mi? Evet Hayır
Adı
Soyadı
Doğum Yeri ve Tarihi
Anne Adı
Baba Adı
Cinsiyeti Erkek Kadın
Uyruğu
T.C. Kimlik No
Kimlik Belgesinin Türü ve
Numarası Nüfus Cüzdanı No: Sürücü Belgesi No:
Pasaport No:
Ġkamet Tezkeresi No: Diğer (Adı ve Numarası):
Adresi Ev:
ĠĢ:
Telefon Numarası Ev Telefonu :
Cep Telefonu :
ĠĢ Telefonu :
Faks Numarası
Elektronik Posta Adresi
Mesleği
Varsa Ek Bilgi
D- ADINA ĠġLEM YAPILAN GERÇEK KĠġĠNĠNv[v]
Kimliği sahte mi? Evet Hayır
Adı
Soyadı
Doğum Yeri ve Tarihi
Anne Adı
Baba Adı
Cinsiyeti Erkek Kadın
Uyruğu
T.C. Kimlik No
Kimlik Belgesinin Türü ve Numarası
Nüfus Cüzdanı No: Sürücü Belgesi No: Pasaport No:
Ġkamet Tezkeresi No: Diğer (Adı ve Numarası):
Adresi Ev:
ĠĢ:
Telefon Numarası Ev Telefonu :
Cep Telefonu :
ĠĢ Telefonu :
Faks Numarası
Elektronik Posta Adresi
Mesleği
Varsa Ek Bilgi
E- ADINA ĠġLEM YAPILAN TÜZEL KĠġĠNĠN/TÜZEL KĠġĠLĠĞĠ OLMAYAN
TEġEKKÜLÜNvi[vi]
Kimliğe esas belge sahte mi? Evet Hayır
Unvanıvii[vii]
Varsa ĠĢletme Adı
Vergi Kimlik Numarası
Sicil Numarasıviii[viii]
Kurulduğu Ülke
Kurulduğu Yer
KuruluĢ Yılı
Adresi
Telefon Numarası Cep Telefonu :
ĠĢ Telefonu :
Faks Numarası
Elektronik Posta Adresi
Web Sitesi
Varsa Ek Bilgi
F- ġÜPHELĠ ĠġLEM BĠLGĠLERĠ
ĠĢlem Tarihi Tek iĢlemde : ../../….
Bağlantılı iĢlemlerde : ../../…. - ../../…. ĠĢlemde Parasal Değer / Hareket
var mı? Evet Hayır
ĠĢlemin Hesaba Bağlılığı Hesaba bağlı (Bu seçeneğin işaretlenmesi
durumunda Formun G bölümünü de doldurunuz)
Hesaba bağlı değil
ĠĢlemin Yapıldığı Yerix[ix]
ĠĢlem Türü
ĠĢlem Tutarıx[x]
ĠĢlemin Yapılma Yer veya
Yöntemi bankacılığı ġube ATM Ġnternet
Telefon bankacılığı Diğer
G- ġÜPHELĠ ĠġLEMĠ ĠLGĠLENDĠREN HESAP BĠLGĠLERĠxi[xi]
Hesap Türü Çek Kiralık kasa Vadeli
döviz
Vadesiz döviz Vadesiz mevduat Yatırım
Diğer
Hesabın bulunduğu mali kurum
Hesap No
IBAN
Hesap Sahibi
Hesabın AçılıĢ Tarihi ../../….
Hesabın KapanıĢ Tarihi
Son Hesap Bakiyesi
Hesabın Bulunduğu ġube
Hesabın Döviz Cinsi
Hesap Üzerinde Yasal Kısıtlama Var mı?
Evet Hayır
Yasal Kısıtlama Açıklaması
H- ġÜPHELĠ ĠġLEM TĠPĠ
ġÜPHELĠ ĠġLEM TĠPLERĠ TĠP
NUMARASIxii[xii] GENEL MAHĠYETTE ġÜPHELĠ ĠġLEM TĠPLERĠ
MüĢteri Profiline ĠliĢkin Tipler
ĠĢlemlere ĠliĢkin Tipler
SEKTÖREL MAHĠYETTE ġÜPHELĠ ĠġLEM TĠPLERĠ
Bankacılık Sektörüne ĠliĢkin Tipler
Sigorta Sektörüne ĠliĢkin Tipler
Sermaye Piyasalarına ĠliĢkin Tipler
Yetkili Müesseselere ĠliĢkin Tipler
Faktoring ġirketlerine ĠliĢkin Tipler
Finansal Kiralama ġirketlerine ĠliĢkin Tipler
Tüketici Finansman ġirketlerine ĠliĢkin Tipler
PTT ve Kargo ġirketlerine ĠliĢkin Tipler
Gayrimenkul Sektörüne ĠliĢkin Tipler
TERÖRÜN FĠNANSMANI ĠLE BAĞLANTILI ġÜPHELĠ ĠġLEM TĠPLERĠ
Terör Örgütleri Ġle Bağlantısından ġüphelenilen
KiĢiler veya Riskli Ülkelerle GerçekleĢtirilen ĠĢlemlere ĠliĢkin Tipler
Kâr Amacı Gütmeyen KuruluĢlara ĠliĢkin Tipler
AÇIKLAMA
Uyum Görevlisinin
Adı, Soyadı ve Ġmzasıxiii[xiii]
[i] Gerçek kiĢi yükümlüler için adı soyadı, tüzel kiĢi yükümlüler için ticaret unvanı, tüzel kiĢiliği olmayan yükümlüler için teĢekkülün adı
[ii]Tedbirler Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinde sayılan yükümlülerden, dahil olunan grup
[iii] Gerçek kiĢi yükümlüler için T.C. Kimlik Numarası, diğer yükümlü grupları için vergi kimlik numarası
[iv] Birden fazla kiĢi tarafından gerçekleĢtirilen Ģüpheli iĢlemlerde iĢlemi yapan her bir gerçek kiĢinin bilgileri
[v] Adına iĢlem yapılan birden fazla gerçek kiĢinin olduğu Ģüpheli iĢlemlerde her bir adına iĢlem yapılanın bilgileri
[vi]Adına iĢlem yapılan birden fazla tüzel kiĢinin olduğu Ģüpheli iĢlemlerde her bir adına
iĢlem yapılanın bilgileri
[vii] Ticaret siciline kayıtlı tüzel kiĢiler için ticaret unvanı, dernek, vakıf, sendika, konfederasyon, tüzel kiĢiliği olmayan teĢekküller için bunların adı, siyasi partiler için siyasi partinin ilgili biriminin adı
[viii] Ticaret siciline kayıtlı tüzel kiĢiler için ticaret sicil numarası, dernekler için kütük numarası, vakıflar için merkezi sicil kayıt numarası, sendika ve konfederasyonlar için sicil numarası
[ix] ĠĢlemin yapıldığı il/ilçe bilgileri ile varsa Ģube, acenta vb. bağlı birimlerin adı
[x] Para birimi de belirtilmek suretiyle
[xi] Tedbirler Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ila (h) bentlerinde sayılan yükümlülerce (Bankacılık faaliyeti ile sınırlı olmak üzere PTT dahil) doldurulacaktır.
[xii] EK:1’de yer alan Ģüpheli iĢlem tiplerinden uygun olan bir veya bir kaçının yine EK:1’de belirlenen numarası
[xiii] Uyum görevlisi atanması zorunlu olmayan yükümlülerde form; iĢlemi gerçekleĢtiren veya tespit eden kiĢi veya görevli ile birlikte varsa bu iĢlemin sonuçlandırılması konusunda imza yetkisine sahip bir kiĢi tarafından imzalanır.