Bakırköy Belediyesinin; coğrafi konumu, nüfus yapısı, belediyenin misyonu, vizyonu ve stratejik planı, vb. hakkındaki bilgiler alt baĢlıklarda açıklanacaktır. 4.1.1 Tarihi
Bakırköy tarihi, Ġstanbul tarihini yansıtmaktadır. Bakırköy M.S. 384 senesinde Ġstanbul'un batısında kurulmuĢtur. Bakırköy‟ü Konstantin, eğlence, sayfiye, askeri alan düĢüncesi ile inĢa ettirmiĢtir. Bakırköy bölgesi zaman ilerledikçe Jeptimun, Makrohori, Makriköy (Uzunköy) isimlerini almıĢtır. Bugünkü ismi olan Bakırköy ise 1925'de verilmiĢtir. Türkler Bakırköy bölgesine 15. Yüzyılda yerleĢmeye baĢlamıĢlardır. Bakırköy sınırlarında bulunan YeĢilköy (Ayastefanos), 1877-1878 yıllarında Rusların fethini görmüĢtür. 3 Mart 1878 yılında ise Ayastefenos anlaĢması bulunduğu bölgesinin ismini almıĢ ve imzalanmıĢtır. Osmanlı padiĢahı II. Abdülhamit bu bölgede tahttan indirilmiĢtir. Fransız iĢgalinin ve tarih boyunca farklı iĢgallere maruz kalan YeĢilköy (Ayastefenos)çeĢitli kültürlerin gelmesi ile beraber bölgesel olarak kalkınmıĢ ve Osmanlı döneminde önemli bir sanayi, askeri ve ticaret bölgesi olmuĢtur. DeğiĢik kültürlerin etkileĢimi Ġstanbul‟un Cumhuriyet döneminde iĢgalci güçlerden kotarılması ile sona ermiĢtir (Bakırköy Belediyesi, t.y.).
Bakırköy tarihi geliĢimi içinde Antik çağdan günümüze kadar çeĢitli tarihi eserler bırakmıĢtır. Bunlardan bazıları ise, Bizans dönemine ait Fildamı (Fildamı Sarnıcı), 17. Yüzyıl Osmanlı yapımı Baruthane ve yine o dönemlerde inĢa edilip, restorasyonunu Sultan Abdülaziz‟in yaptığı ÇarĢı Camii ve ÇeĢmesi, o dönemlere ait olan ġifa Hamamı, 19. Yüzyıl‟da yaptırılan Bez Fabrikası (Bakırköy Pamuklu Sanayi ĠĢletmesi) YeĢilköy yalıları, Kiliseler, KöĢkler ve Florya Deniz KöĢkü sayılabilir. Bakırköy, 1989 yılına kadar Ġstanbul‟un en büyük yüz ölçümüne sahip
olan ilçelerinden idi. O dönemde Bakırköy‟ün çevresi; batı tarafta Çatalca, kuzey tarafta Eyüp ve GaziosmanpaĢa yer almakta idi. 1989 ve 1992 Yerel Genel Seçimlerinde Küçükçekmece Bakırköy‟den ilçe olarak ayrılmıĢ ve sonraki dönemlerde bunu Bahçelievler, Bağcılar ve Güngören ilçeleri takip etmiĢtir. Bunun devamında Bakırköy Ģu anki yüz ölçümüne ve haline ulaĢmıĢtır (Bakırköy Belediyesi, t.y.).
4.1.2 Coğrafi konumu
Bakırköy, hem Ġstanbul'un hem de Türkiye‟nin önemli bölgelerinden biridir. Ġstanbul‟un batı yakasında 35 km2 alana konumlanan ilçenin doğusunda Zeytinburnu, batısında Küçükçekmece, kuzeyinde Güngören ve Bahçelievler; güneyinde ise Marmara Denizi vardır. Bahçelievler, Güngören ve Bağcılar ilçeleri, 1992 yılı itibari ile Bakırköy‟den ayrılıp ilçe olmuĢlardır. Ayrıca Zeytinburnu 1957 yılı, Küçükçekmece ve Avcılar ilçeleri de 1989 yılına kadar Bakırköy ilçesi bünyesinde idi (Faaliyet Raporu,2013:1).
ġekil 3.1: Bakırköy Ġlçesinin Ġstanbul Ġlindeki Konumu Kaynak: http://nl.wikipedia.org/wiki/Istanboel_(provincie))
Ġstanbul'un eski ilçelerinden olan Bakırköy; Osmaniye, Yenimahalle, Kartaltepe, Zuhuratbaba, Zeytinlik, YeĢilköy, YeĢilyurt, Ataköy 2 - 5. Kısım, Ataköy 3 – 4 - 11. Kısım, Ataköy 1. Kısım ve Ataköy 7 – 8 - 9. Kısım, Cevizlik, Basınköy, ġenlikköy ve Sakızağacı mahallelerinden meydana gelmektedir (Faaliyet Raporu, 2013:1).
Bakırköy düz plato, hafif dalgalı yüzeye sahiptir. AĢınılma ile birlikte hissedilir oranda aĢınmıĢtır. AĢınma yüzeyi birkaç parçaya bölmüĢtür. Ama oluĢan vadilerin önem derecesi düĢüktür. Bakırköy‟ün Marmara Denizi kıyılarının engebesi az olmakla birlikte geniĢ koylar ve burunlar bulunmaktadır. Çırpıcı, ÇavuĢpaĢa ve Uzundere'nin aktığı kıyı alanları, alüvyonlara dolmuĢtur. Sakızağacı ve Bakırköy burnunda ise dalgaların etkisiyle aĢınan falezler ve bunların önünde aĢınma düzlükleri görülür. Bakırköy'ün Florya dıĢında Marmara Denizi kıyıları geniĢ bir alanı kaplamaktadır (Faaliyet Raporu, 2013: 1).
4.1.3 Nüfus yapısı
2013 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) veri tabanı verileri Bakırköy ilçesinin nüfusunun 220.974 olduğu bilgisini vermektedir. 220.974 „in 104.526'ini erkekler, 116.448'sini de kadınlar oluĢturmaktadır. Ayrıca Bakırköy komĢu ilçelere göre daha merkezi konumda olması sebebiyle, gün içinde nüfusun 1,5 - 2 milyona dayandığı tespit edilmiĢtir (Faaliyet Raporu, 2014: 2).
Çizelge 4.1: Bakırköy Ġlçesinin 2013 Yılı Nüfusu
(Kaynak: Bakırköy 2014 Faaliyet Raporu:4)
Bakırköy ilçesinin mahalle bazında nüfus dağılımı alttaki tablodadır. Tabloya göre nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölge Kartaltepe mahallesidir. Bununla birlikte Basınköy, Zeytinlik, Cevizlik ve Ataköy 1. Kısım mahalleleri Bakırköy popülasyonunun%3‟ünün altında kalan küçük ölçekli yerleĢim birimleridir (Stratejik Plan, 2015:3).
Kaynak:2015-2019 Bakırköy Stratejik Planı 4.1.4 Ekonomi
Türkiye‟nin ilk metropoliten Ģehirleri arasında yer alan Ġstanbul büyükĢehir belediyesi sınırları içinde yer alan Bakırköy ilçesinin ekonomisi sanayi ve ticaret temellidir. Bakırköy‟ün ilk sanayi kurumları 1768 yılı ile Baruthane ve 19. yy.‟ın ikinci yarısında üretime açılan Bez Fabrikası olmuĢtur. 1947 yılında Bakırköy belediyesi imar müdürlüğünce yayımlanan bir yönetmelikle Yedikule ile Bakırköy arası olan bölge örgütsel sanayileĢmeye açılmıĢ oldu. 1949 yılında yayımlanan ikinci bir yönetmelikle sanayi alanı olan bu bölgelerin sınırları arttırılmıĢ ve beraberinde Bakırköy‟ün dıĢı ile YeĢilköy, Küçükçekmece ve Zeytinburnu çevresi de bu kapsama alınmıĢtır. Ġlçenin diğer ekonomik önemli özelliklerinden bir diğeri ise Büyük alıĢveriĢ merkezleri gibi merkezlerin olmasından dolayı ticari yapının hareketliliğini sürekli hayatta tutmaktadır. Bakırköy belediyesi tarafından, 1989 yılında yaptırılmaya baĢlanan 1991 yılında hizmete açılan “Bakırköy Yeraltı ÇarĢısı” 101 ticari faaliyet gösteren dükkân bulunmaktadır. Bakırköy ilçesinin 2012 yılı resmi nüfus sayımlarına göre 221.336 olarak saptanmıĢtır. Yine 2012 yılına göre kadın nüfus sayısı 116.412 erkek nüfus sayısı
ise 104.924 kiĢi olarak belirlenmiĢtir. Bakırköy ilçesi sağlık tesisleri açısından da yoğun bir Ģekilde Bakırköy halkına ve Ġstanbul halkına hizmet sunmaktadır. Bu sağlık tesislerinin sayısı 30‟un üzerinde olmakla beraber Türkiye‟nin 1927 yılında kurulmuĢ ve köklü bir geçmiĢi olan Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim AraĢtırma Hastanesi‟dir. Bakırköy ilçesi batı kanadında yer alan diğer önemli tesislerden bir tanesi ise Atatürk Havalimanı‟dır. Atatürk Havalimanı 11.77 km²'lik yüz ölçümüne sahiptir. Bu da Bakırköy‟ün 3 / 1yüzölçümü demektir. Atatürk Havalimanı ülkemizin en büyük havalimanı özelliğini taĢımaktadır. Havalimanı YeĢilköy, YeĢilyurt, Florya ve Sefaköy semtleri arasındadır. 1912 yılında ilk olarak askeri amaçlar için inĢa edilmiĢ olan Havalimanı YeĢilköy‟de hizmete girmiĢtir. 1912 den 1985 yılına kadar yer aldığı YeĢilköy Havalimanı olarak adlandırılan havalimanı 1985‟te isim değiĢikliği ile Atatürk Hava Limanı olmuĢtur (YerelNet, t.y.).