Türkiye Cumhuriyeti Devlet Teşkilatında yer alan dört adet ilişkili Kurum/Kuruluş, bağımsız idari otorite veya bir diğer adıyla bağımsız düzenleyici kurumlar ve kurullardan oluşmaktadır. Bağımsız idari otoritelerin ortaya çıkıp gelişimi ile geniş anlamda özelleştirme uygulamalarının başlaması ve ekonomide “devletçi” politikaların yerini “düzenlenmiş piyasa ekonomisi”nin (marché reglementé) alması arasında koşutluk gözlenmektedir (Longobardi, 1999: 9). Bu nedenledir ki geniş anlamda “özelleştirme” olarak algılanan “devlet düzenlemelerinin azalması” (deregulation/déreglementation) hareketinin boş bıraktığı alanların bağımsız idari otoriteler tarafından doldurulduğu kabul edilmektedir (Autin, 1996:
370). Bununla beraber, Türkiye’deki uygulamasında bu kurulların ekonomide piyasa kurallarının işlemesini engellemeye başlayan yeni bir bürokratik yapı oluşturmaya başladığını savunanlar da vardır (Tan, 2002: 12).
Özelleştirme İdaresi’ne daha önceden bağlanan önemli KİT’lere ek olarak Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikaları A.Ş. (SEKA)
ile Türkiye Demir ve Çelik İşletmeleri Genel Müdürlüğü de özelleştirme kapsamına alınmıştır.
3
24
3
9
2 1
5 4
2 3
1
5
1 2 2 3
1 15
1
8
1 1 2
4
10
5 4
1 1 1 1
15
10
0 5 10 15 20 25 30
Grafik-8:2002 Bakanlıklara Bağlı-İlgili-İlişkili Kurumlar
BAĞLI K. İLGİLİ K. İLİŞKİLİ K. YÜKSEK K.
Tablo-17: 2003 Kamu Örgütlenmesi
KURUM ADI
BAĞLI KURUM VE KURULUŞLAR
İLGİLİ KURUM VE KURULUŞLAR İLİŞKİLİ KURUM VE KURULUŞLAR
BAŞBAKANLIK
AİLE ARAŞTIRMA KURUMU BAŞKANLIĞI
ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU BAŞKANLIĞI
BASIN YAYIN VE ENFORMASYON GENEL MÜDÜRÜLÜĞÜ
BAŞBAKANLIK KRİZ YÖNETİM MERKEZİ
DEVLET İSTATİSTİK ENSTİTÜSÜ BAŞKANLIĞI
DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI
DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI
DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI
DOĞAL AFET SİGORTALARI KURUMU BAŞKANLIĞI
DPT MÜSTEŞARLIĞI
GAP BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI
GENÇLİK VE SPOR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
GÜMRÜK MÜSTEŞARLIĞI
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI
KADININ STATÜSÜ VE SORUNLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
MGK GENEL SEKRETERLİĞİ
MİT MÜSTEŞARLIĞI
ÖZÜRLÜLER İDARESİ BAŞKANLIĞI
SHÇEK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
SOSYAL DAYANIŞMA VE YARDIMLAŞMAYI TEŞVİK FONU
TANITMA FONU KURULU SEKRETERLİĞİ
TÜBİTAK BAŞKANLIĞI
TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TÜTÜN, TÜTÜN MAMÜLLERİ VE ALKOLLÜ İÇKİLER PİYASASI DÜZENLEME KURULU (TAPDK)
BAŞKANLIĞI
VAKIFLAR BANKASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
RTÜK BAŞKANLIĞI
TRT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ADALET BAKANLIĞI ADLİ TIP KURUMU BAŞKANLIĞI
CEZA VE İNFAZ KURUMLARI İLE TUTUKEVLERİ İŞYURTLARI KURUMU
TÜRKİYE ADALET AKADEMİSİ BAŞKANLIĞI
BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANLIĞI
ARSA OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TOKİ BAŞKANLIĞI
İLBANK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK
BAKANLIĞI
BAĞ-KUR
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA MERKEZİ BAŞKANLIĞI
EREĞLİ KÖMÜR HAVZASI AMELE BİRLİĞİ BİRİKTİRME VE YARDIMLAŞMA SANDIĞI
İŞ-KUR
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU (SGK) BAŞKANLIĞI
SSK BAŞKANLIĞI ÇEVRE VE ORMAN
BAKANLIĞI
DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ÖZEL ÇEVRE KORUMA KURUMU BAŞKANLIĞI DIŞİŞLERİ
BAKANLIĞI
AB GENEL SEKRETERLİĞİ
İÇ KOORDİNASYON VE UYUM KOMİTESİ YÜRÜTME GENEL SEKRETERLİĞİ
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR
BAKANLIĞI
DSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ELEKTRİK İŞLERİ ETÜT İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
MTA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
PETROL İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TAEK BAŞKANLIĞI
BOTAŞ
ETİ HOLDİNG A.Ş.
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
EÜAŞ TİCARET TAAHHÜT A.Ş. (TETAŞ)
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
EPDK
ULUSAL BOR ARAŞTIRMA
ENSTİTÜSÜ (BOREN)
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI
DARÜLACEZE MÜESSESİ MÜDÜRLÜĞÜ
EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI
TODAİE
SAHİL GÜVENLİK KOMUTANLIĞI KÜLTÜR VE
TURİZM BAKANLIĞI
DEVLET OPERA VE BALESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
DEVLET TİYATROLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
MALİYE BAKANLIĞI
KEFALET SANDIĞI BAŞKANLIĞI
MİLLİ PİYANGO İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI
T.C. EMEKLİ SANDIĞI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
DMO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI KURULU BAŞKANLIĞI
KİK
MİLLİ EĞİTİM
BAKANLIĞI YURT-KUR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YÜKSEKÖĞRENİM KURULU (YÖK) BAŞKANLIĞI
MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI
AKARYAKIT İKMAL VE NATO POL TESİSLERİ İŞLETME BAŞKANLIĞI
HARİTA GENEL KURUMU (OYAK) GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI
MKEK
SAĞLIK BAKANLIĞI HUDUT VE SAHİLLER SAĞLIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
REFİK SAYDAM HIFZISIHHA MERKEZİ BAŞKANLIĞI
SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI
TARIM SATIŞ KOOPERATİF VE BİRLİKLERİ
TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ BAŞKANLIĞI
KOSGEB
MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ
REKABET KURUMU BAŞKANLIĞI
SÜMER HALICILIK VE EL SANATLARI SANAYİ VE TİCARET A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TSE
TÜRKİYE AKREDİTASYON KURUMU
TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TARIM REFORMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ÇAY-KUR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ MERKEZ BİRLİĞİ
TİGEM
TMO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TÜRKİYE ZİRAİ DONATIM KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ULAŞTIRMA BAKANLIĞI
DENİZCİLİK MÜSTEŞARLIĞI
KIYI EMNİYETİ VE GEMİ KURTARMA İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TELEKOMÜNİ-KASYON KURUMU BAŞKANLIĞI
15 BAKANLIK 74 BAĞLI KURUM VE KURULUŞ 43 İLGİLİ KURUM VE KURULUŞ 7 İLİŞKİLİ KURUM VE KURULUŞ
KURUM ADI YÜKSEK KURULLAR
BAŞBAKANLIK
AB İÇ EKONOMİK VE TEKNİK KOORDİNASYON KURULU
BAŞBAKANLIK OHAL KOORDİNASYON KURULU
BAŞBAKANLIK YÜKSEK DENETLEME KURULU BAŞKANLIĞI
BİLİM VE TEKNOLOJİ YÜKSEK KURULU
EKONOMİK VE SOSYAL KONSEY
GAP YÜKSEK KURULU
İSTİHDAMI GELİŞTİRME YÜKSEK KOORDİNASYON KURULU
KARAYOLU GÜVENLİĞİ YÜKSEK KURULU
KÜÇÜKLERİ MUZIR NEŞRİYATTAN KORUMA KURULU
ÖZELLEŞTİRME YÜKSEK KURULU
PARA-KREDİ VE KOORDİNASYON KURULU
SAVUNMA SANAYİ YÜKSEK KOORDİNASYON KURULU
SOSYAL HİZMETLER DANIŞMA KURULU
YÜKSEK İDARİ KURUL
YÜKSEK PLANLAMA KURULU
BAYINDIRLIK VE
İSKÂN BAKANLIĞI AFET İNŞAAT KOORDİNASYON KURULU
__________
ÇOCUK HAKLARI İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÜST KURULU
DOĞAL AFETLER KOORDİNASYON KURULU
ENDÜSTRİ BÖLGELERİ KOORDİNASYON KURULU
HABERLEŞME YÜKSEK KURULU
KRİZ KOORDİNASYON KURULU
MGK
ÖZELLEŞTİRME YÜKSEK KURULU
YAŞ
YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK, MÜHENDİSLİK VE MİMARLIK HİZMETLERİ KOORDİNASYON KURULU
YÜKSEK HAKEM KURULU
TOPLAM 26 YÜKSEK KURUL
Tablo-18: 2003 Kamu Örgütlenmesinde Genel Durum
BAKANLIK ADI BAĞLI K. İLGİLİ K. İLİŞKİLİ K. YÜKSEK K.
ADALET BAKANLIĞI 3
BAŞBAKANLIK 25 12 2 15
BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI 4 1 1
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI 6
ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI 3
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI 2
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR B. 5 9 2
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI 4 1
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI 2
MALİYE BAKANLIĞI 4 2 1
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI 1 1
MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI 6 1
SAĞLIK BAKANLIĞI 2
SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI 2 7 1
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI 3 5
ULAŞTIRMA BAKANLIĞI 2 4 1
10
TOPLAM 74 43 7 26