DOKAP BÖLGESİ KÜÇÜKBAŞ HAYVANCILIK İSTATİSTİKLERİ - TÜİK .1 DOKAP Bölgesi’nde Yıllık Küçükbaş Hayvan Sayısı ve Küçükbaş Hayvansal

Üretim

DOKAP Bölgesinde Türkiye’nin genel değerlendirmesinde olduğu gibi 2005-2009 yılları arasında küçükbaş hayvan sayısında %31,5 oranında azalma yaşanmıştır. Türkiye’de aynı yıllar arasında küçükbaş hayvan sayısındaki azalma oranı %21,4 olup, DOKAP’daki azalma oranı Türkiye değerinin üzerinde gerçekleşmiştir. DOKAP Bölgesi’nde 1 milyon 51 bin olan hayvan sayısı 720 bine düşmüştür. 2009 yılından 2018 yılına kadar ise hayvan sayısı artış eğilimi göstermiştir. 2009-2018 yılları arasında %43,2 oranında artış göstererek küçükbaş hayvan sayısı 1 milyon 268 bine ulaşmıştır. Bölge illeri arasında en fazla hayvan sayısı %30,8 ile Tokat ilindedir, bu oranı sırasıyla Samsun (%18,0), Trabzon (%13,0), Ordu (%10,6), Artvin (%10,2), Giresun (%8,4), Bayburt (%3,8), Gümüşhane (%2,9), Rize (%2,2) illeri izlemektedir.

Tablo 16 değerlendirildiğinde Türkiye’de küçükbaş hayvancılık konusunda en yaygın tür olan kıl keçisinin ve yerli koyunun bu bölgede de baskın iki tür olduğu görülmektedir. Bu durum iller arasında farklılık göstermemektedir.

Hayvan sayısındaki azalmaya bağlı olarak sağılan süt miktarında da 2005-2009 yılları arasında düşüş yaşanmıştır. Küçükbaştan elde edilen süt 2005 yılında 30 bin tonken 2009 yılında bu rakam 21 bine düşmüştür. 2009 yılından 2018 yılına kadar ise artış eğilimi göstermiştir. 2009-2018 yılları arasında %56,6 oranında artış göstererek 49 bin tona ulaşmıştır. Bölgedeki süt üretimine en fazla katkıyı %28,7 ile Tokat ili sağlamaktadır. Bu oranı sırasıyla Samsun (%21,4), Trabzon (%11,4), Ordu (%10,9), Artvin (%9,6), Giresun (%9,2), Gümüşhane (%3,5), Bayburt (%3,3), Rize (%2,1) illeri izlemektedir. Bölgede küçükbaş hayvanda en fazla süt elde edilen tür yerli koyundur (%84,0). Ancak hayvan başına üretilen süt miktarı değerlendirildiğinde kıl keçisinin daha verimli olduğu görülmektedir (Şekil 14). Bu durum Türkiye genel ortalaması ile benzeşse de Türkiye geneli ile DOKAP Bölgesindeki küçükbaş hayvanların süt verimliliği kıyaslandığında DOKAP Bölgesindeki tüm türlerin süt verimliliğinin ülke ortalamasının genel ortalamanın altında olduğu dikkati çekmektedir.

2005-2009 yılları arasındaki hayvan sayısındaki azalma kırkılan hayvan sayısını da etkilemiştir. 2005-2009 yılları arasında kırkılan hayvan sayısı %32,0 oranında azalmıştır. Bu oran üretilen yün-kıl-tiftik miktarında %32,0’lik bir azalmaya neden olmuştur. 2009-2018 yılları arasında kırkılan hayvan sayısı %44,1 artarken üretilen yün-kıl-tiftik miktarı %40,4 artmıştır.

Yatırım Sanayi Potansiyeli Araştırma Projesi Kümelenme Raporu

görülmektedir (Şekil 16). Bu durum Türkiye genel ortalaması ile benzeşmektedir. Türkiye geneli ile DOKAP Bölgesindeki küçükbaş hayvanların yün-kıl-tiftik verimliliği kıyaslandığında merinos ve yerli koyun da genel ortalamanın üzerinde sonuçlar elde edilmiştir.

Tablo 15’te 2005 yılı, 2010 yılı ve 2013-2018 yılları arasında DOKAP Bölgesindeki küçükbaş hayvan sayıları illere göre verilmiştir.

Tablo 16’da 2005 yılı, 2010 yılı ve 2013-2018 yılları arasında DOKAP Bölgesindeki küçükbaş hayvan sayılarının yüzdeleri illere göre verilmiştir.

Şekil 12’de 2005 yılı, 2010 yılı ve 2013-2018 yılları arasında DOKAP Bölgesindeki küçükbaş hayvan sayılarının yüzdeleri grafiklerle gösterilmiştir.

Tablo 17’de 2005 yılı, 2010 yılı ve 2013-2018 yılları arasında DOKAP Bölgesi yıllık küçükbaş hayvan süt üretim miktarları illere göre verilmiştir.

Şekil 13’te DOKAP Bölgesi yıllık küçükbaş hayvan süt üretim yüzdeleri grafiklerle gösterilmiştir.

Şekil 14’te DOKAP yıllık küçükbaş hayvan başına süt üretiminin Türkiye ile kıyaslaması grafiklerle gösterilmiştir.

Tablo 18’de DOKAP Bölgesi yıllık küçükbaş hayvan Yün-Kıl-Tiftik üretim sayıları illere göre verilmiştir.

Şekil 15’de DOKAP Bölgesi yıllık küçükbaş hayvan Yün-Kıl-Tiftik üretim yüzdeleri grafiklerle gösterilmiştir.

Şekil 16’da DOKAP Bölgesi yıllık küçükbaş hayvan başına Yün-Kıl-Tiftik üretiminin Türkiye ile kıyaslaması grafiklerle gösterilmiştir.

Tablo 19’da küçükbaş hayvancılık konusunda küresel ölçekte faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlar, Tablo 20’de ulusal ölçekte faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlar, Tablo 21’de ise küçükbaş hayvancılık konusunda bölgesel ölçekte faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlar yer almaktadır.

Tablo 15. DOKAP Bölgesi Yıllık Küçükbaş Hayvan Sayısı -TÜİK Verileri

Yıl Hayvan Adı

Yetişkin Genç-Yavru Toplam

Artvin Bayburt Giresun Gümüşhane Ordu Rize Samsun Tokat Trabzon DOKAP Artvin Bayburt Giresun Gümüşhane Ordu Rize Samsun Tokat Trabzon DOKAP DOKAP

2018

Yatırım Sanayi Potansiyeli Araştırma Projesi Kümelenme Raporu Tablo 16. DOKAP Bölgesi Yıllık Küçükbaş Hayvan Sayısı Yüzdeleri -TÜİK Verileri

Yıl Hayvan Adı

Yetişkin Genç-Yavru Toplam

Artvin Bayburt Giresun Gümüşhane Ordu Rize Samsun Tokat Trabzon DOKAP Artvin Bayburt Giresun Gümüşhane Ordu Rize Samsun Tokat Trabzon DOKAP DOKAP

2018

Şekil 12. DOKAP Bölgesi Yıllık Küçükbaş Hayvan Sayısı Yüzdeleri Grafiği

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos)

2018 2017 2016 2015 2014 2013 2010 2005

Yetişkin Genç-Yavru Toplam

Yatırım Sanayi Potansiyeli Araştırma Projesi Kümelenme Raporu Tablo 17. DOKAP Bölgesi Yıllık Küçükbaş Hayvan Süt Üretimi -TÜİK Verileri

Yıl Hayvan Adı

Sağılan hayvan sayısı (Baş) Süt (Ton)

Artvin Bayburt Giresun Gümüşhane Ordu Rize Samsun Tokat Trabzon DOKAP Artvin Bayburt Giresun Gümüşhane Ordu Rize Samsun Tokat Trabzon DOKAP

2018

Şekil 13. DOKAP Bölgesi Yıllık Küçükbaş Hayvan Süt Üretimi Yüzdeleri Grafiği

Şekil 14. DOKAP Bölgesi Yıllık Küçükbaş Hayvan Başına Süt Üretimi Türkiye Kıyaslaması Grafiği (Kg)

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

80,00%

90,00%

100,00%

Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos)

2018 2017 2016 2015 2014 2013 2010 2005

Sağılan hayvan sayısı (Baş) Süt (Ton)

0 20 40 60 80 100 120

Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) yun (Yerli) n (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) yun (Yerli) n (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) yun (Yerli) n (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) yun (Yerli) n (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) yun (Yerli) n (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) yun (Yerli) n (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) yun (Yerli) n (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) yun (Yerli) n (Merinos)

Yatırım Sanayi Potansiyeli Araştırma Projesi Kümelenme Raporu Tablo 18. DOKAP Bölgesi Yıllık Küçükbaş Hayvan Yün-Kıl-Tiftik Üretim Sayıları

Yıl Hayvan Adı

Kırkılan hayvan sayısı (baş) Yün kıl tiftik (ton)

Artvin Bayburt Giresun Gümüşhane Ordu Rize Samsun Tokat Trabzon DOKAP Artvin Bayburt Giresun Gümüşhane Ordu Rize Samsun Tokat Trabzon DOKAP

2018

Şekil 15. DOKAP Bölgesi Yıllık Küçükbaş Hayvan Yün-Kıl-Tiftik Üretim Yüzdeleri Grafiği

Şekil 16. DOKAP Bölgesi Yıllık Küçükbaş Hayvan Başına Yün-Kıl-Tiftik Üretimi Türkiye Kıyaslaması Grafiği (Kg)

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos) Keçi(Kıl) Keçi(Tiftik) Koyun (Yerli) Koyun (Merinos)

2018 2017 2016 2015 2014 2013 2010 2005

Kırkılan hayvan sayısı (baş) Yün kıl tiftik (ton)

0,000,50 1,001,50 2,00 2,503,00 3,504,00

Keçi(Kıl) çi(Tiftik) n (Yerli) Merinos) Keçi(Kıl) çi(Tiftik) n (Yerli) Merinos) Keçi(Kıl) çi(Tiftik) n (Yerli) Merinos) Keçi(Kıl) çi(Tiftik) n (Yerli) Merinos) Keçi(Kıl) çi(Tiftik) n (Yerli) Merinos) Keçi(Kıl) çi(Tiftik) n (Yerli) Merinos) Keçi(Kıl) çi(Tiftik) n (Yerli) Merinos) Keçi(Kıl) çi(Tiftik) n (Yerli) Merinos)

Yatırım Sanayi Potansiyeli Araştırma Projesi Kümelenme Raporu