3.1. ARAŞTIRMANIN KONUSU
Son yıllarda kültürel yapı içerisindeki aile kurumu, kitle iletişim araçlarından aktarılan mesajlarla birlikte daha da önemli hale gelmiştir. Bu önemin ise aile yapısını başlatan evliliğin seremonisindeki geleneksel ya da yeni ritüellerin değişen teknolojik gelişmeler ve iletişim şekilleriyle birlikte ekonomik çıktıları önemli ölçüde etkilediği görülmektedir. Türk toplumundaki günümüz insanlarının da “ömürde bir defa yapılıyor zaten” iç görüsüyle hareket ederek evlilik kurumunun oluşum aşamasında hiçbir masraftan kaçınmadan tüketim alışkanlığını üst seviyelere çıkaran ancak manevi hazzın ön planda tutulduğu iletişim çalışmaları giderek artmaktadır. Evlilik sürecindeki karar vericilerin özellikle aile büyükleri olduğu göz önünde bulundurulduğunda onlara en çok hitap eden kitle iletişim araçlarından hem geleneksel hem de yenilikçi özelliğiyle televizyon öne çıkmaktadır. İnsanların satın alma kararında etkili olan iletişim çalışmalarının başında gelen reklam çalışmaları da son yıllarda televizyonda evlilik ve özellikle düğün ve düğün alışverişi temalı reklam filmleri sıklıkla hemen her sektör ve her marka tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Görülen değişim ve dönüşüm de bu çalışmanın konusu olarak “televizyon reklamlarında evlilik seremonisinin temsili”ni inceleme gerekliliğini doğurmuştur. Çalışmada televizyonda yayımlanan reklam filmlerinde daha çok hangi sektörlere yoğunlaşıldığı, ne tür format ve tarzın kullanıldığı, hedef kitleyi yakalamak için hangi çekiciliklere yer verildiğine ve genel olarak gelin, damat, kayınpeder, kayınvalide, görümce vb. gibi toplumsal cinsiyet rollerinin evlilik sürecinde hangi ritüellere dayanarak hareket ettikleri incelenerek analiz edilecektir.
3.2. AMAÇ
Toplumsallaşma süreci içerisinde evliliğin birer paydaşı olan kadın ve erkek, toplumun gelenek-göreneklerini, değerlerini, normlarını ve davranış kalıplarını kitle iletişim araçlarından öğrenirken, toplumun her iki cinsiyete atfettiği bazı rolleri, görevleri, hakları, sorumlulukları ve davranış kalıplarını da öğrenmektedir. Kadın ve erkeğe ayrı ayrı kodlanan bu kalıplar sadece yüz yüze değil, yine kitle iletişim araçları aracılığıyla da farklı gruptan, kesimden insanlara taşınmaktadır. Özellikle reklam sektörü aracılığıyla bazı markalar toplumsal cinsiyete sürekli vurgu yapmakta ve ürünlerini toplumsal cinsiyet rolleri üzerinden konumlandırmaktadır. Reklam endüstrisine konu olan hemen her şeyin aslında toplumda olan bitenin aynısı olduğu da reklamların toplumun adeta aynası olarak görev yaptığını bizlere göstermektedir.
TÜİK verilerine göre ülkemizde 2010 yılından günümüze kadar yaklaşık 5 milyon evliliğin olduğu göz önünde bulundurularak reklam endüstrisi için büyük önem arz eden bir durum söz konusudur. Zaten yapılan incelemede de reklam çalışmalarında evliliğin temsili üzerinde son 10 yıldır daha fazla durulduğu görülmüştür. Buradan hareketle yapılacak olan çalışmada televizyon reklamlarında evlilik seremonisinin temsilinde ritüellerin devam ettirilip ettirilmediği ve evliliğin paydaşlarının davranış şekilleri üzerine araştırma yapılarak bir çıkarım yapılacaktır. Elde edilen çıkarım ise aile kurumunun oluşumunda önemli rol oynayan evlilik ile ilgili sosyolojik bir sonuca bağlanacaktır.
Buradan hareketle çalışmamızın amacı, insanların yaşamları boyunca önemli geçiş ritüellerinden olan evlenme ritüelinin televizyon reklamlarında toplumsal cinsiyetle birlikte yansıması ve evlilik seremonisini içerisinde yer alan özne, nesne ve mekan bağlamında ayrıntılı temsilini tüketime dayalı yaşam tarzı bağlamında araştırmaktır. Ele alınan konu ve amaç kapsamında cevap arayacağımız araştırma sorularımız şöyledir:
Evlilik seremonisinin temsil edildiği televizyon reklamlarını en çok hangi sektörler kullanmakta ve bu sektörler hangi ürün ya da hizmetleri ile tüketicileri yakalamaya çalışmaktadır?
Evlilik seremonisinin temsil edildiği televizyon reklamların hedef kitlesi kimlerdir ve bu hedef kitlenin dikkatini çekebilmek için reklam içeriklerinde en fazla hangi çekicilik türü kullanılmaktadır?
Evlilik seremonisinin temsil edildiği televizyon reklamlar genellikle hangi format ve tarzlarda hazırlanmaktadır?
Evlilik seremonisinin temsil edildiği televizyon reklamlarında evlilik seremonisi içerisindeki özne, nesne ve mekan bağlamında hangi unsurlar ele alınmaktadır?
Evlilik seremonisinin temsil edildiği televizyon reklamlarında toplumsal cinsiyet açısından gelin ve damadın ele alınışında hangi kriterler ön plana çıkarılmaktadır?
Evlilik seremonisinin temsil edildiği televizyon reklamlarında ürün-hizmet türü ile reklamın yapımında kullanılan format, çekicilik ve mekanlar gibi kategorilerle ilişki var mıdır?
Evlilik seremonisinin temsil edildiği televizyon reklamlarında evlilik ritüelleri ile şekillenen seremonilerde tüketim odaklı bir yaklaşıma teşvik var mıdır?
3.3. ÖNEM
Çalışmamızın temelinde ele alacağımız evlilik ritüellerinde, kız istemeden başlayıp en son düğün gecesine kadar süren geçmişten günümüze aktarılan kültürel unsurlar artık popüler kültür aracı olarak karşımıza çıkmaktadır. Yani kısaca sistem tarafından yeniden düzenlenerek tüketim kültürüne hizmet edecek şekilde dizayn edilerek insanlara yeniden sunulmaktadır. Bu sunuş yöntemi de insanların kitle iletişim araçlarında isteyerek ya da istemeyerek sıklıkla maruz kaldığı reklamlarla olmaktadır. Bu noktada tüketimin en çokta reklam sektörüyle beslendiği gerçeği ve evlilik seremonisinin ve içerisinde yer alan ritüellerin araştırılması gerekliliği de çalışmamızı önemli kılan etkendir.
Yapacağımız çalışmayla birlikte ortaya çıkacak olan sonuç, sosyoloji ve iletişim biliminin aslında ne kadar iç içe geçmiş olduğunu gösterecek olup literatüre
yeni bir kaynak olarak eklenecektir. Tüm bunların yanı sıra, bu araştırma sonucunda ortaya çıkacak olan veriler, bu konuda yapılacak diğer araştırmalara da bir yol gösterici olacaktır.
Çalışma ile 2010 yılından günümüze kadar Türk televizyon kanallarında yayınlanan reklamlarda evlilik seremonisinin nasıl temsil edildiği, hangi mesajları verdiği ve tüketicinin iç görülerine nasıl dokunuşlar yapıldığı ve satın almaya teşvik noktasındaki başarısının yer aldığı bir durum analizi yapılacağı varsayılmaktadır. İçerik analizi yapılacak olan televizyon reklamlarının künyelerinden ve reklam veren markaların web sitelerinden alınacak bilgilerin çalışmanın amacı doğrultusunda kullanılabilir nitelikte olduğu varsayılmaktadır.
3.4. SINIRLILIKLAR
Araştırma kapsamında ulusal çapta yayın yapan Türk televizyon kanallarında yayımlanan tüm reklamlar içerisinden seçtiğimiz 2010 yılı ve sonrasında yayınlanan reklam filmleri içerisinde sadece aile kurumunun oluşumunda önemli rol oynayan evlilik sürecinin seremonisini konu alan 70 adet televizyon reklam filmi kısmi içerik analizi yöntemiyle incelenecektir. Reklamlar seçilirken herhangi bir ayrım yapılmadan tüm sektörlerin ve tüm markaların yayımladığı reklamların içinden seçilecektir. Yapılacak ayrımlar, reklamın içeriğinde olacak ve özellikle evlenme teklifi, kız isteme, nişanlanma ve çeyiz, ev tutma, mobilya, beyaz eşya-mobilya alışverişi, kına gecesi gibi ritüellerin yer aldığı kısacası düğün öncesinden düğün anına kadarki sürecin yani evlilik seremonisinin temsil edildiği reklamlar seçilerek incelenecektir.
3.5. YÖNTEM
Çalışmanın bu bölümünde, kullanılacak araştırma modeli, evren içerisinden seçilerek araştırılacak örneklem, araştırmada elde edilen verilerin toplanması, işlenmesi ve analizi sürecinde kullanılacak olan yöntemler hakkında bilgilere yer verilmiştir. Bu çalışmada, araştırma modeli olarak iletişim/reklam alanındaki uygulamaların sağlıklı sonuçlar verdiği görüldüğünden sayısal olmayan, sadece niteliğe dayalı çalışmalarda sıklıkla kullanıldığından kısmi içerik analizi seçilmiştir.
İçerik analizi toplumsal ya da toplum bilimsel araştırmalarda kullanılan bir tür gözlem tekniğidir. Bu yöntemin asıl ortaya çıkışı ve önem kazanması kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması ile olmuştur. İçerik analizi yöntemi reklamlarda kullanılan klişelerin, bunlara ilişkin diğer konuların analizinde de sıkça kullanılan bir yöntemdir (Tavşancıl ve Aslan, 2001: 28)
Reklamların yapım aşamasındaki kriterlerden hedef kitleye ulaşana kadarki süreçte nelerin önemsendiğini ve reklamda verilmek istenen mesajların tüketiciler tarafından nasıl algılandığı, amaçların gerçekleşip gerçekleşmediği üzerine kısmi içerik analizinin nasıl uygulandığı üç aşamada özetlenebilir. İlk aşamada araştırmada kullanılacak analize konu olan kategoriler belirlenir, ardından televizyonda yayımlanan reklamların kriterlere göre kodlanması gerçekleştirilir ve son aşamada izlenen reklam filmlerinden elde edilen verilerin kodlanması neticesinde ortaya çıkan sonuçlar saptanarak reklamlarda sorgulanan başlıklar kategorilerine göre nicel veriler, nitel olarak yorumlanır. Bu çalışmada kullanılacak kısmi içerik analizi, reklamdaki ürün-hizmet kategorileri, ana mekanlar, yapım formatı, tarzları ve çekiciliklerinin yanında gelin ve damadın ele alınışını temele alarak evliliğin temsilinin frekans sıklıkları neticesinde de bazılarının birbirleriyle olan ilişkilerinin tespiti üzerine tasarlanmıştır.
3.5.1. Evren Ve Örneklem
Çalışmamızda araştırma evreni ulusal çapta yayın yapan Türk televizyon kanallarında yayımlanan reklamlardan evlilik seremonisinin temsil edildiği reklamlardır. Bunların içerisinden de çalışmaya başlamadan önce birkaç ay boyunca Google arama motoru ve Youtube video izleme platformundan “evlilik, düğün, aile, gelin-damat, evlenme teklifi, kız isteme reklamları gibi anahtar kelimeleriyle tarama yapılarak sektörlere göre ayrıştırma yoluna gidilmiştir. Bu bağlamda da evlilik seremonisini konu alan ve özellikle bu tür seremonilerde kız istemeden düğün gecesine kadar ki her bir süreçte modernleşmeye ayrılan bütçenin, zamanın ve yapılan iletişim faaliyetlerinin son on yılda daha da yoğunlaştığı taramalar sonucunda anlaşılmıştır. Bu nedenle 2010 yılı ve sonrasında yayınlanmış reklam
filmleri içerisinden seçtiğimiz ve amacımıza hizmet eden evlilik seremonisinin temsil edildiği 70 adet reklam da örneklemimizi oluşturacaktır. Bu reklamlarda evlilik seremonisinin nasıl temsil edildiği belirlenecek kriterlerle tasarlanacak olan kodlama cetveli ile kısmi içerik analizi yöntemiyle incelenecektir.
Verilerin toplanması, işlenmesi ve analizi noktasında araştırma için hazırlanan kategorilerin bir kısmı, daha önce yapılmış araştırmalardan faydalanılarak araştırmamızla ilişkili olacak biçimde düzenlenerek geliştirilmiştir. Bu aşamada (Akyol Çekiç, 2011; Aydın ve Aslaner Aydın, 2015; Çilingir, 2017; Eşiyok, 2017; İplikçi Güler, 2015; Karaca, 2010; Karaca ve Papatya, 2011; Özdengül Gülerarslan, 2018; Özsoy, 2006; Sertaş ve Luşoğlu, 2014; Yılmaz, 2007) aynı araştırma yöntemini kullanan bazı çalışmalardan da faydalanılmıştır. Bazı kategoriler ise daha önce kullanıldığı uygulama içeriğinin incelenmesi ve araştırma sorularımızla ilişkilendirilmesi süreciyle birlikte yeni oluşturulmuştur. Araştırmanın kategorileri tamamlandıktan sonra kodlama cetveli oluşturulurken, kodlama cetvelinde bulunan kod birimleri araştırmanın amacına uygun ve anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde meydana getirilmiştir. Literatür taraması ile ortaya konulacak olan bilgiler ile araştırmada elde edilmesi muhtemel sonuçlar arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konulmaya çalışılacaktır. Sonuç olarak, çalışmada reklamların analizini gerçekleştirmek üzere 8 temel kategori ve bunların da toplamda 49 alt kategorisinin kullanılmasına karar verilmiştir. Oluşturulan kategorilerin kriterleri ve tanımlamaları aşağıdaki tabloda detaylı bir şekilde gösterilmektedir.
Tablo 3:Araştırmada Kullanılan Kategorilerin Kriterleri ve Tanımlanması
ÜRÜN-HİZMET KATEGORİLERİ
Gıda Döner, Dondurma, Atıştırmalık, Soğuk Çay Bankacılık Kredi, Tasarruf-Yatırım, Emeklilik, Kart, Pos Cihazı Dayanıklı Tüketim
Malları
Beyaz Eşya, Mobilya, Halı,
Elektronik Mutfak Gereçleri, Çeyiz Takımları
Kuyumculuk ve Aksesuar
Altın, Pırlanta, Yüzük, Bilezik, Kolye
Moda ve Tekstil Giyim, Ayakkabı, Gelinlik vs.
Temizlik Deterjan
İletişim ve Bilişim Teknolojileri
GSM Operatörleri, Web Sitesi
Enerji Akaryakıt,
ANA MEKANLAR
Mağaza Alışveriş Merkezi, Dükkan Düğün Alanı Düğün Salonu, Nikah Dairesi, Kır-Bahçe İç-Dış Mekân Ev, Kuaför, Çiçekçi, Restoran Ulaşım araçları Araba, Uçak
YAPIM TARZI
Fantezi Hayal gücü unsurları ve düşlerden faydalanılır. Sunucunun Anlatımı Reklam karakterleri sadece rolünü oynarken sunucu durumu anlatır. Örnek Olay ve
Sorun Çözümü
Ürün ya da hizmetin ortaya çıkan sorunu çözümü gösterilir.
Yaşamdan Kesit Tesadüfen olmayan sürekli bir sorundan ya da andan bahsedilir. Animasyon Cansız nesneleri konuşturma ve onlara kişilik kazandırmadır. Müzikal Mesaj jingle denilen şarkılarla
iletilir.
Öyküleştirme Baştan sona giriş, geliş ve sonuç kısmından oluşan hikaye vardır.
ANLATIM TARZI
Hard Sell Hemen alın, deneyin, kaçırmayın, acele edin gibi ifadeler kullanılır. Soft Sell Hemen satışa yönlendirme yoktur,
duygusal bağ kurarak uzun vadede ikna çabası vardır.
ÇEKİCİLİKLER
Sahip Olma Arzusu
Sıradan ürün ya da hizmetten ziyade daha özel olanları satın almayı özendirir.
Konfor ve Zarafet Mükemmel için kıskanma ve arzulama duygusu yaratır. Romantizm Cinsler arasındaki erkeksi ve kadınsılığı açığa vurur.
Duygusal Sözlerin Cazibesi
Tüketicilerin doğrudan hislerine ve duyarlılığına dokunur.
Geçmiş, Bugün ve Yarın
Zaman üzerinde durur.
Mizah Gülmeyi ve kıkırdatmayı sağlayarak akılda kalmayı sağlar. Kelimelerle Oynama Zekice tasarlanan sloganlar ya da sözleri değiştirilen şarkılar vardır.
Günlük Cazibe
Ürün ya da hizmeti kullanan ve tavsiye eden sıradan insanlar kullanılır. EVLİLİĞİN TEMSİLİ-ÖZNE, NESNE, MEKAN Düğün Sürecindeki Değişkenler
Takı töreni ve takıların
değerlendirilmesi, Dans-Müzik, Eğlence, Oyun havaları, Fotoğraf çekimi, Damat Tıraşı, Gelin Çiçeği, Ayakkabıya İsim Yazma vs.
Geleneklere ve Geçmişe Bağlılık
El öpme, Dua, Deyim ve Atasözlerine yer verme, Gelin arabasının önünü kesme vs. Alışveriş
Karar verici, Düğün masrafı, İhtiyaç listesi, Çeyiz, Bahşiş, Damada maddi ve manevi yüklenme
Evliliğin Önemi
Nikah anı, Nikah memurunun sorularına verilen cevaplar, Evliliğin Düşlenmesi, Evlilik cüzdanı, Alyans takma ve tek taş, pırlanta hediye etme vs.
Aile İletişimi Anne-Baba Öğütleri, Aile odaklılık, Anneliğin kutsanması
GELİN VE DAMADIN ELE
ALINIŞI
Modern ve Yenilikçi
Başarılı, Muhteşem, Güzel gelin ve Yakışıklı, Karizmatik, Güven veren damat
Sade Geleneksel
Gelinlik ve damatlık tercihinde, makyaj ve tıraşta aşırıya kaçmayan geçmişten günümüze standart gelin ve damat
Güçlü, Cesur, Hakimiyet ve Üstünlük Kuran
Kendine güvenen, eşine ve ailesine karşı dik duran, kendi isteklerini ön planda tutan gelin ve damat
Sitemkâr ve Öfke Dolu
Kolay memnun olmayan
mükemmeli arayan ve çevresine karşı hoşgörülü ve güler yüzlü olmayan gelin ve damat İtaatkâr ve Sevgi
Dolu
Azla yetinen, aksaklıkları problem etmeyen ve güler yüzlü, sevecen ve kabullenen gelin ve damat
Araştırmada verilerin elde edilmesine yönelik hazırlanan kodlama cetveli Ek-1’de verilmiştir (Bakınız: Ek-1).
Araştırma esnasında izlenen reklam filmlerinden elde edilen veriler sayısal biçimde IBM SPSS Versiyon 25 Veri Analiz programında Frekans tablolarından (frequencies tables) ve çapraz tablolardan (Crosstabs) faydalanılarak çeşitli kategorik değişkenler arasında ilişki olup olmadığını belirlemek için Kay kare (Chi-square test) testi yapılacaktır. Ortaya çıkan sonuçlara göre yapacağımız yorumlar da yeni çalışmalara ışık tutacaktır.
3.6. BULGULAR VE YORUMLAR
Çalışmanın bu bölümünde, araştırma amacımıza uygun bulgular verilmektedir. 2010 yılı ve sonrasında yayınlanan televizyon reklam filmlerinden evlilik seremonisini temsil eden 70 adet reklam izlenerek amaçlarımız doğrultusunda incelenmiş ve ortaya çıkan veriler burada yorumlanarak özetlenmiştir.
Tablo 4: Reklamı Yapılan Ürün-Hizmet Kategorilerine Ait Bulgular REKLAMI YAPILAN ÜRÜN-HİZMET
KATEGORİLERİ MARKALAR FREKAN S N YÜZDE % Gıda Lipton (3), Baydöner, Falım,
Ülker, Fuse Tea, Eti, Pernigotti Dondurma, Lera Fresca Dondurma 10 14,3 Bankacılık Albaraka, Akbank (2), Finansbank (2), Teb, İş Bankası (7), İng Bank, Ziraat Bankası (3), HSBC, Garanti Bankası, Türk Kom Kobi Kart, Anadolu Hayat, Tarsim, İAR
23 32,9
Dayanıklı Tüketim Malları
Kütahya Porselen, Kilim Mobilya, Taç
(2), Karaca (6), Ecobella, Arçelik, Bimeks (2), Media
Markt (4)
18 25,7
Kuyumculuk ve Aksesuar Atasay (4), Favori Zen Pırlanta (3), 8 11,4
Moda ve Tekstil Defacto 1 1,4
Temizlik Persil 1 1,4
İletişim ve Bilişim Teknolojileri
Turkcell (3), N11.com, Zingat.com, TT Net,
Vodafone
7 10
Enerji ve Sigortacılık Aksa, Shell 2 2,9
Toplam 70 100
Tabloda görüldüğü üzere incelenen 70 adet televizyon reklam filminin içerisinde reklamı yapılan ürün ya da hizmetlerden kredi, yatırım ya da tasarruf ürünlerinin yer aldığı “Bankacılık” ürünleri %32,9 ile ilk sırayı almıştır. %25,7
oranla beyaz eşya, mobilya, mutfak gereçleri gibi ürünlerin olduğu “Dayanıklı
Tüketim Malları” ikinci sırayı alırken “Tekstil” ve “Temizlik” sektörleri ise
%1,4’lük küçük bir oranla son sıradadır.
Tablo 5:Reklamdaki Ana Mekanlara Ait Bulgular
REKLAMDAKİ ANA MEKANLAR FREKANS
N YÜZDE % Mağaza 4 5,7 Düğün Alanı 27 38,6 İç-Dış Mekân 38 54,3 Ulaşım araçları 1 1,4 Toplam 70 100
Tabloda reklamın genelinin geçtiği ana mekanlara bakıldığında yarıdan fazlası olmak üzere %54,3 oranla ev, kuaför gibi alanların yer aldığı “İç-Dış Mekan” kullanımı ilk sırada yer alırken onu %27’lik oranla düğün salonu, nikah dairesi, kır- bahçe gibi mekanların olduğu “Düğün Alanı” izlemektedir. En az görülen mekan ise %1,4 lük oranla “Ulaşım Araçları” dır.
Tablo 6:Reklamın Yapım Formatlarına Ait Bulgular
REKLAMIN YAPIM FORMATI FREKANS
N
YÜZDE %
Fantezi 2 2,9
Sunucunun Anlatımı 13 18,6
Örnek Olay ve Sorun Çözümü 26 37,1
Yaşamdan Kesit 18 25,7
Animasyon 3 4,3
Müzikal (Jingle) 4 5,7
Öyküleştirme 4 5,7
Tablo üzerinden de anlaşılacağı üzere incelenen reklam filmlerinden %37,1’lik oranla var olan ya da kurgulanan bir sıkıntıyı ortadan kaldıran “Örnek
Olay ve Sorun Çözümü” reklam yapım formatı ilk sıradadır. İkinci ve üçüncü sırayı
normal insan yaşantısından olmuş ya da olabilecek durumların ön plana çıktığı %25,7’lik oranla “Yaşamdan Kesit” ve sadece dış sesin olduğu “Sunucunun
Anlatımı” diye adlandırılan reklam yapım formatı almaktadır. Hayal gücü ve
düşlerden faydalanılan “Fantezi” reklam yapım formatı ise %2,9’luk küçük bir oranla kendine son sırada yer bulmuştur.
Tablo 7:Reklamın Anlatım Tarzına Ait Bulgular
REKLAMIN ANLATIM TARZI FREKANS
N YÜZDE % Hard Sell 6 8,6 S oft S ell Rasyonel 4 5,7 Duygusal 15 21,4 Mizahi 26 37,1 Gerçekçi 13 18,6 Abartılı 6 8,6 Toplam 70 100
İncelenen reklamların anlatım tarzlarında “Soft Sell” kapsamında en fazla kullanılan %37,1’lik oranla “Mizahi” anlatım tarzı olurken ikinci sırada %21,4’lük oranla “Duygusal” ve %18,6’lık oranla “Gerçekçi” anlatım tarzı üçüncü sırada yer almıştır. En az kullanılan anlatım tarzı ise %5,7’lik oranla “Rasyonel” anlatım tarzı olmuştur. Burada dikkat çeken ise %8,6’lık bir oranla doğrudan anlatım tarzı olan
Tablo 8:Reklam Çekiciliklerine Ait Bulgular
REKLAM ÇEKİCİLİKLERİ FREKANS
N
YÜZDE %
Sahip Olma Arzusu 5 7,1
Konfor ve Zarafet 1 1,4
Romantizm 11 15,7
Duygusal Sözlerin Cazibesi 7 10
Geçmiş, Bugün ve Yarın 4 5,7
Mizah 19 27,1
Kelimelerle Oynama 14 20
Günlük Cazibe 9 12,9
Toplam 70 100
İncelenen reklamların içerisinde en fazla kullanılan %27,1’lik oranla güldürücü unsurların yer aldığı “Mizah” çekicilik türü olurken ikinci sırada %20’lik oranla insanların normal hayata kullandığı kalıp sözleri değiştirerek “Kelimelerle
Oynama” ve %15,7’lik oranla “Romantizm” çekiciliği üçüncü sırada yer almıştır. En
az kullanılan çekicilik türü ise %1,4’lük oranla “Konfor ve Zarafet” çekiciliği olmuştur.
Tablo 9:Reklamda Evliliğin Temsiline Ait Bulgular
REKLAMDA EVLİLİĞİN TEMSİLİ FREKANS
N
YÜZDE %
Düğün Sürecindeki Değişkenler 24 34,3
Geleneklere ve Geçmişe Bağlılık 3 4,3
Alışveriş 15 21,4
Evliliğin Önemi 19 27,1
Aile İletişimi 9 12,9
Tabloda reklamda evlilik seremonisinin temsil edildiği özne, nesne ve mekan bağlamına bakıldığında %34,3 oranla takı töreni ve takıların değerlendirilmesi, eğlence, oynama vs. yer aldığı “Düğün Sürecindeki Değişkenler” in temsili ilk sırada yer alırken onu %27,1’lik oranla nikah anı, evliliğin düşlenmesi, en mutlu gün düşüncesi, nikah cüzdanı, alyans, pırlanta gibi nesne ve durumların yer aldığı
“Evliliğin Önemi” nin temsili izlemektedir. Üçüncü sırada ise karar verici, bahşiş,
damada yüklenme, düğün eksiklerinin sıralandığı “Alışveriş” in temsilinin oranı %21,4’tür. Dikkat çekici bir şekilde en az görülen temsil ise %4,3 lük oranla el öpme, dua gibi ritüellerin olduğu “Geleneklere ve Geçmişe Bağlılık” ın temsilidir.
Tablo 10:Reklamda Gelinin Ele Alınışına Ait Bulgular
REKLAMDA GELİNİN ELE ALINIŞI FREKANS
N
YÜZDE %
Modern ve Yenilikçi 3 4,3
Sade Geleneksel Gelin 23 32,9
Güçlü, Cesur, Hakimiyet ve Üstünlük Kuran 9 12,9
Sitemkâr ve Öfke Dolu 4 5,7
İtaatkâr ve Sevgi Dolu 31 44,3
Toplam 70 100
Analizi yapılan reklamların içerisinde gelinin ele alınışında %44,3’lük oranla güler yüzlü, sevecen, itiraz etmeyen ve azla yetinen “İtaatkar ve Sevgi Dolu” gelinin temsili neredeyse reklamların yarısında göze çarpmaktadır. Bu temsile en yakın olarak ikinci sırada %32,9’luk oranla abartıdan uzak geçmişten günümüze standart gelin olan “Sade ve Geleneksel Gelin” temsil edilmektedir. Son sırada ise %5,7’lik