Bölüm Sonucu ve Değerlendirme

Ülkemizde Ortofoto Harita üretimi yapan, yaptıran, kullanan ve ihtiyaç duyan kurumlar incelendiğinde;

 Üretici kurum olarak Harita Genel Müdürlüğü’ne ait 2 adet uçak ve 1 adet sayısal hava kamerası sistemi; Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünde 1 adet uçak ve 1 adet sayısal hava kamerası bulunmaktadır. Bu kurumların dıĢında özel sektörde sadece 2 adet firmada 1 adet uçak ve sayısal hava kamerası sistemi bulunmaktadır. Ancak resmi kurumların uçuĢ ihtiyacına sadece Harita Genel Komutanlığı ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü karĢılamaktadır. Özel sektörün uçuĢ hakları kanunlarla sınırlıdır. Bu nedenle tüm Türkiye’nin ortofoto haritalarının uçuĢu, üretimi, tamamlanması ve güncellenmesi uzun zaman alacaktır.

 Çizelge:4.2’de görüldüğü gibi kurumlar birbirinden bağımsız, habersiz bir Ģekilde üretim yapmaktadır veya hizmet alımı yoluyla yaptırmaktadır. Bu durum sonucunda da farklı ölçeklerde, farklı çözünürlüklerde kısaca farklı standartlarda ortofoto haritalar üretilmektedir. Bazı kurumlar ise düĢük çözünürlükte uydu görüntüsü satın almaktadır. Uydu görüntüleri ise, telif hakkı kısıtları nedeniyle kurumlar arasında paylaĢılamamaktadır. Bu da zaten pahalı olan uydu görüntüleri fiyatları nedeniyle kaynak israfına ve ihtiyacı olan kurumlar tarafından da veri tekrarına neden olmaktadır.

 Kurumlar arasında birlikte çalıĢabilirlik, sorun çözme ve birlikte hareket edebilme yeteneği bulunmamaktadır.

Harita Genel Komutanlığı VAR 2 adet VAR ULTRACAM X _{1/25 000} Hava Görüntüsü 45 cm Savunma ve Kalkınma Kurumsal Üretim Tapu ve Kadastro Genel

Müdürlüğü

VAR 1 adet VAR DMC

1/5 000 Hava Görüntüsü 30 cm Kadastro Yenileme Kurumsal Üretim /

Hizmet Alımı

Belediyeler YOK YOK _{1/1 000 - 1/5 000} Uydu/Hava Görüntüsü 10-30 cm, 1m Kent Bilgi Sistemi Hizmet Alımı

Tarım ve Köy ĠĢleri Bakanlığı YOK YOK Çok ÇeĢitli Uydu/Hava Görüntüsü CBS Hizmet Alımı

Tarımsal Üretim ve GeliĢtirme

Genel Müdürlüğü (TÜGEM) YOK YOK _{1/5 000}

Uydu/Hava Görüntüsü 50 cm, 1-2.5 m CBS Hizmet Alımı

Tarım Reformu Genel Müdürlüğü

YOK YOK _{1/5 000} Hava Görüntüsü 25-30 cm Arazi ToplulaĢtırma Hizmet Alımı

Çevre ve Orman Bakanlığı YOK YOK _{1/1.000-100.000} Uydu/Hava Görüntüsü 30cm, 1-2 m Çevre Takibi Kurumsal Üretim/ Hizmet Alımı Devlet Su ĠĢleri Genel

Müdürlüğü

YOK YOK _{1/500-1/100.000} Uydu/Hava Görüntüsü 20-30 cm Su Kaynakları Takibi Hizmet Alımı

Orman Genel Müdürlüğü YOK YOK _{1/5.000 -25.000} Hava Görüntüsü 30 cm Orman Alanları Takibi Kurumsal Üretim/

Hizmet Alımı Ġller Bankası Genel Müdürlüğü YOK YOK _{1/1 000 - 1/5 000} Hava Görüntüsü 10-30 cm Yerel Yönetimler Hizmet Alımı Teknik AraĢtırma ve Uygulama

Genel Müdürlüğü (TAU)

YOK YOK _{1/1 000 - 1/5 000} Hava Görüntüsü 20 cm, 1m Kıyıların Ġzlenmesi Hizmet Alımı

BaĢbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi BaĢkanlığı

YOK YOK Çok ÇeĢitli Uydu/Hava Görüntüsü ÇeĢitli Afet Yönetimi Hizmet Alımı

ĠçiĢleri Bakanlığı- Nüfus ve VatandaĢlık ĠĢleri Genel Müdürlüğü

YOK YOK Çok ÇeĢitli Uydu/Hava Görüntüsü ÇeĢitli Mekansal Adres Kayıt

Sistemi

Hizmet Alımı

Karayolları Genel Müdürlüğü YOK YOK 1/5000-1/25000 Uydu/Hava Görüntüsü 30 cm Karayolu Ağı Kurumsal Üretim/

Hizmet Alımı Türkiye Ġstatistik Kurumu

(TÜĠK)

YOK YOK Çok ÇeĢitli Uydu/Hava Görüntüsü ÇeĢitli CBS Hizmet Alımı

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA)

 Kamu Kurum ve kuruluĢların her türlü harita ve plan üretim isteklerini incelemek ve uzaktan algılama faaliyetlerini yürütmek amacıyla kurulan Bakanlıklararası Harita ĠĢlerini Koordinasyon ve Planlama Kurulu (BHĠKPK) bünyesinde çeĢitli çalıĢma komisyonları oluĢturulmuĢtur. Kamu kurumlarının Sayısal Ortofoto Harita ihtiyacının belirlenmesi, mükerrerliği önlemek amacıyla üretici kurumlar arasında görev dağılımının yapılması, hava görüntülerinin alımının planlanması, ücretlerin belirlenmesi ve oluĢturulacak yeni bir sistemin oluĢturulması amacıyla 2008 yılında kurumlar arasında anket çalıĢması baĢlatılmıĢtır. Bu anketler sonucunda mekânsal veriye dayalı üretim ve kullanım faaliyetlerinde kullanılan araçlar anketinde Uydu görüntüleri ve Hava Fotoğraflarının farklı kurumlar tarafından kullanıldığı görülmüĢtür. Aynı bölgenin hava fotoğrafı ve uydu görüntüsü ihtiyaç oranlarında %50 oranıyla 1-5 yıl arasında olarak sonuçlanmıĢtır. Hava fotoğrafı ve uydu görüntüsünün kullanım alanları anketinde yorumlamada ve analizlerde yardımcı materyal olarak kullandıklarını belirtmiĢlerdir. Tercih edilen hava fotoğrafı türleri anketinde büyük çoğunluk renkli, kısmen siyah beyaz ve kızılötesi olarak belirtilmiĢtir. Ortofoto görüntüleri ve uydu görüntülerinde tercih edilen mekânsal çözünürlük 1m’den daha yüksek cm hassasiyetinde tercih edildiği belirtilmiĢtir. Kurumlar Ulusal Ortofoto Sistemi Kurulum isteği anketine %95 oranında Evet yanıtı verilerek kurumların bu sisteme ne kadar istekli oldukları ortaya koymuĢtur.

 BHĠKPK tarafından 2008 yılında anketlerle baĢlatılan çalıĢma 2010 tarihinde Devlet Planlama TeĢkilatı (DPT) na sunulmak üzere bir fizibilite raporu hazırlanmıĢtır. Bu raporda yapılan anketlerin sonuçları, kamu kurumların durumu değerlendirilmiĢ ve ekonomik fayda maliyet analizi, sosyal ve risk analizleri yapılarak alternatif üretim önerileri sunulmuĢtur.

 Bu fizibilite raporunun üzerinden tam olarak 1 (bir) sene geçmesine rağmen, rapor durum tespiti ve farkındalık sağlamıĢ fakat halen somut bir adım atılamamıĢtır.

 Kurumlar arasındaki bilgi paylaĢımı ancak aralarında yaptıkları protokoller kapsamında sağlanmaktadır.

 Fizibilite raporunu gerçekleĢtirmek yerine, yeni kurumlar kurulmuĢ yeni görevler paylaĢılmıĢtır. Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığı olan kurumun adı

bünyesinde ise yeni genel müdürlükler kurulmuĢtur. Bu kurumlar Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü, Yapı ĠĢleri Genel Müdürlüğü, Altyapı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Çevresel Etki Değerlendirmesi Ġzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü dür. Bu kurumlar henüz yapılandırma sürecinde olduklarından dolayı henüz Coğrafi Bilgi Sistemleri ve kurumların birlikte çalıĢabilirlik ve standartlar konusunda sağlam bir adım atılamamıĢtır.

 Üretilen ortofoto haritaların veri tekrarı, zaman ve maddi kayıp olmadan kurumlar arasında paylaĢılabilmesi için ortak bir standartta web ortamında sunulması ve paylaĢılması gerekmektedir. Sırbistan ve New York’un ortofoto web portalları incelendiğinde ortofoto haritalar, farklı yıllara ait farklı çözünürlüklerde tabakalandırılmıĢ Ģekilde sunulmaktadır. Ayrıca Koordinat Referans Sistemleri, Ġdari birimler, istatistiki alanlar, adresler, kadastro parselleri, ortofoto haritalar, sayısal yükseklik modeli, temel Ģehir haritası, nüfus dağılımı, arazi örtüsü, ulaĢım ağı, hidroloji, iklim bilgisi, mekânsal planlar, Ģehir planları, topoğrafik haritalar ve tematik haritalargibi coğrafibilgi sistemlerinin diğer katmanları da ortofoto haritalar ile uyumlu bir Ģekilde sunulmuĢtur. Ülkemizde ise, henüz ortofoto haritalar tamamen üretilememiĢtir. Ortofoto web server ise Ģuanda test aĢamasındadır. Ayrıca diğer coğrafi bilgi katmanlarını içeren tabakalar yer almamaktadır. Sınıflandırma sadece yüzbinlik pafta adlarına göre yapılmaktadır. Ortofoto üretim yılları ya da çözünürlükleri hakkında herhangi bir bilgi yer almamaktadır.