Ardahan İlinde Ziyaret Edilen Firmalar 1. ÇALIDERE Süt ve Süt Ürünleri Ltd. Şti.
(Kaşar Peyniri Üretimi)
2. ALİBEY Süt San. ve Tic. Ltd. Şti.
(Kaşar Peyniri, Beyaz Peynir, Tereyağı Üretimi)
Yukarıda belirtilen şirket yetkilileri ile mülakat yapılmış ve anket doldurulmuştur.
Söz konusu şirketlerin hepsinde şirket sahibi/ortağı ile görüşülmüştür.
Her mülakat için planlanmış olan 3 saatlik süre kullanılmıştır.
Ziyaret edilen her iki şirket de aktif olarak faaliyetlerini sürdürdüklerini, faaliyet kârı yarattıklarını, genelde mali yapılarının sağlıklı olduğunu, yazılmış çeklerinin ve protesto edilmiş senetlerinin olmadığını belirtmiştir. Şirketler çeşitli destek / teşviklerden yararlanmış / yararlanmaktadırlar.
Firma ziyareti sırasında doldurulan Anket ve yapılan Mülakat sonucu elde edilen bilgiler her şirket için ayrıntılı bir ek olarak düzenlenmiştir. Söz konusu düzenlemede hem şirketlerin genel görüşleri hem de özel durumları ayrıntılı olarak belirtilmiştir.
Söz konusu çalışmadan hareketle şirketlerin genel görüşleri başlıklar altında özetlenmektedir.
Doldurulan anketler ve yapılan mülakatlar sonucunda şirketlerin belirttikleri sorunların genelde benzer konularda odaklandığı görülmüştür.
Nitelikli/Niteliksiz Eleman Eksikliği
ALİBEY nitelikli elemana gereksinimleri olduğunu, bu elamanları bulmada güçlük yaşadıklarını, firmalarında işgücü hareketliliğinin sık olarak yaşanmadığını belirtmiştir.
ALİBEY firmasında 1 gıda mühendisi çalışmaktadır.
ÇALIDERE de nitelikli elemana gereksinimleri olduğunu, bu elaman bulmada güçlük yaşadıklarını, yetiştirilen ustaların iklimi bahane ederek işten ayrıldıklarını, sezonda daha fazla para verip Trakya’dan usta getirdiklerini belirtmiştir.
Sosyal yardımlar ve destekler nedeniyle insanların tembelliğe ittiğini bu konuda bir çözüm bulunması gerektiğini bildirmişlerdir.
Hammadde Temini
Firmalar göçlerden dolayı köylerde yaşlı nüfus kaldığını, hayvancılığın artık pek yapılmadığını, yolların kötü olduğunu, köylere ulaşımın zor olduğunu, köylerde süt toplama merkezleri olması ve sütün soğutulmuş olarak toplanması gerektiğini belirtmişlerdir.
Kışın da sütün çok zor şartlarda toplandığını ve kapasitelerinin çok düştüğünü belirtmiştir.
Sütün fiyatının düşük, etin yüksek olması nedeniyle, süt üreten köylüler sütü satmayıp, buzağılarına içirmeyi tercih ettikleri ifade edilmektedir.
Bölgede mera hayvancılığı olduğu için sütün çok kaliteli ve organik olduğunu, ancak ortalama süt veriminin düşük olduğunu, meralar yeşillendiğinde hayvanların meraya hemen çıkarılmayıp 1-2 hafta geç çıkarılması halinde meraların 10 misli hayvanı doyurabileceğini ifade etmişlerdir.
Süt üretiminin az olması nedeniyle mandıraların Ağustos, Eylül aylarında üreticiye avans verdiklerini, sütü de baharda aldıklarını, bu avansı da verebilmek için kaşar peynirini erken ve ucuza satmak zorunda kaldıklarını, bu durumun da hem süt üreticisinin hem de kaşar üreticisinin zararına olduğunu, işletme sermayesi/nakit ihtiyaçlarını da artırdığını belirtmiştir.
Yeni uygulamaya geçilerek, süt ödemelerinin aylık yapılması konusunda, mandıra sahiplerinin anlaşma girişimleri başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
Markalaşmanın çok önemli olduğunu, Kars kaşarının Coğrafi İşaret aldığını, kendilerinin de Ardahan kaşarı için almaları gerektiğini belirtmiştir.
Sosyal Yardımların Etkileri
Sosyal yardımlar nedeniyle çalışacak eleman bulamadıklarını, herkesin devletten yardım alıp yaşamak peşinde olduğunu, herkesin Toplum Yararına Programa dahil olmak, bir şey yapmadan para kazanmak peşinde olduğunu, bu politikalarla çalıştıracak insan bulamadıkların, sosyal desteklerin istismar edildiği ve insanları tembelliğe, çalışmamaya ittiğini belirtmişlerdir.
Bu yardımların iyi bir şekilde denetlenmesi, gerektiğini ifade etmişlerdir.
Meslek Liseleri/Meslek Yüksek Okulları Bu konuda bir görüş gündeme gelmemiştir.
Üniversite-Sanayi İşbirliği
Her iki firma da üniversiteler ile işbirliklerinin olmadığını belirtmişlerdir.
48
Nakliye
ALİBEY ulaşım maliyetlerinin çok yüksek olduğunu, buraya kamyonun gelmek istemediğini, satışlarının %80’ini internet, telefon (Kargo şirketleri ile Türkiye’de her yere göndermekteler) şube ve bayi kanalıyla sattıklarını belirtmiştir.
ÇALIDERE, nakliye sorununu gündeme getirmemiş, satışlarının ağırlıklı olarak İstanbul’a toptancılara yapıldığını, kendilerinin de internet üzerinden de satışlara başladığını ifade etmiştir.
Organize Sanayi Bölgesi
Bu konuda bir görüş gündeme gelmemiştir.
Ticaret ve Sanayi Odası
Bu konuda bir görüş gündeme gelmemiştir.
Yurtdışı İş Gezileri / Fuarlar
ALİBEY KOSGEB desteği ile tüm fuarlara katıldığını belirtmiştir.
ÇALIDERE fuarlara katılmadığını ifade etmiştir.
Teşvikler- Destekler
ÇALIDERE köydeki mandıraları için 2012’de SERKA’dan makine-donanım için destek aldıklarını, 2014’de TKDK’dan da %50 makine ve inşaat için hibe ile desteği aldıklarını böylelikle tesislerini Göle’ye taşıdıklarını, özkaynaklarını makine payına harcadıklarından işletme sermayelerinin kalmadığını belirtmişlerdir.
Cazibe Merkezleri Programı
Her iki firma da Cazibe Merkezleri Programına başvurmadıklarını belirtmişlerdir.
Marka ve Fikri Haklar
Her iki firmanın da “Tescilli Markası” vardır.
Teknoloji
ALİBEYKÖY geleneksel üretim sistemi ağırlıklı olmakla birlikte bazı alanlarda ileri üretim teknolojilerinden yararlandıklarını belirtmiştir.
ÇALIDERE üretimini geleneksel yöntemler ile yapmaktadır.
Ar-Ge / Ür-Ge / Tasarım
ALİBEY Ür-Ge konusunda çalışmaları olduğunu ve bu konuda doğrudan görev alan kişiler olduğunu ifade etmiştir.
ÇALIDERE’de bu konuda bir girişim yoktur.
Ürün ve Sistem Belgeleri
ALİBEY, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi; ISO 22000 HACCP Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi, ISO 18001 İş Güvenliği ve Sağlığı Belgesi gibi gerekli ürün ve sistem belgelerine sahip olduğunu belirtmiştir.
ÇALIDERE ise sadece ISO 22000 HACCP Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi belgesine sahip olduğunu bildirmiştir.
KKO- Kapasite Kullanım Oranı
ALİBEY ve ÇALIDERE tam kapasitede çalışamadıklarını ve nedenlerini de:
o Nitelikli eleman teminindeki sorunlar, o Çalışanlarla ilgili sorunlar,
o Pazar darlığı,
o Kuruluş yeri ile ilgili sorunlar,
o Girdi teminindeki güçlükler olarak belirtmişlerdir.
İhracat
Firmaların herhangi bir ihracatları yoktur.
Eğitim ve Danışmanlık İhtiyacı
Firmalar Hijyen Eğitimi, “Kurumsallaşma” ve “Üretimde verimlilik artırma” konuları öncelikli olarak çeşitli alanlarda eğitim ve danışmanlık desteğine gereksinimlerinin olduğunu beyan etmişlerdir.
Çevre
ALİBEY 1991 yılından önce üretime geçtikleri için ÇED’den muaf olduklarını, peynir altı suyu çıktığını, eskiden nehre verildiğini, şimdi belediyenin gelip çektiğini belirtmiştir.
Peynir altı suyundan süt tozu yapıldığını ancak yatırım gerektiğini ve verimli bir üretim olmadığını, Kars’da SER-SÜT’ün bu konuda 10 milyon TL tutarında bir yatırım yaptığını ifade etmiştir.
ÇALIDERE arıtma olmadığını, peynir altı suyunu açtıkları kuyuda biriktirdiklerini, belediyenin gelip aldığını, kuyu dolduğunda belediye gelmezse dereye verdiklerini, o zaman da ceza ödediklerini bildirmiştir.
Analizi ve Öneriler Analizi ve Öneriler
2017
Analizi ve Öneriler