31 Mart 2009 31 Mart 2008 Satış ve pazarlama giderleri:
Garanti giderleri (Dipnot 13) (13.648.397) (25.634.553)
Personel giderleri (5.672.603) (5.819.735)
Reklam giderleri (4.054.801) (9.646.712)
Araç nakliye giderleri (3.127.878) (8.819.664)
Yedek parça nakliye ve ambalaj giderleri (1.076.561) (2.006.982)
Bayi toplantı ve servis geliştirme giderleri (680.472) (1.116.580)
Amortisman gideri (Dipnot 10) (374.108) (342.223)
Diğer (3.549.928) (3.585.077)
(32.184.748) (56.971.526) Genel yönetim giderleri:
Personel giderleri (8.420.077) (8.094.777)
Dava takip, danışmanlık ve denetim giderleri (2.412.043) (1.938.952)
Bağış ve yardımlar (1.896.743) (3.640.840)
Mekanizasyon giderleri (1.426.845) (625.302)
Satış dışındaki teminat giderleri (740.075) (275.472)
Amortisman ve itfa payı giderleri (Dipnotlar 10 ve 11) (690.705) (720.191)
Tamir, bakım ve enerji giderleri (614.615) (536.838)
Yeni proje yönetim giderleri (517.707) (122.320)
Ulaşım ve seyahat giderleri (393.943) (466.145)
Vergi, resim ve harç giderleri (271.933) (572.604)
Diğer (1.704.663) (2.231.456)
(19.089.349) (19.224.897) Araştırma ve geliştirme giderleri:
Personel giderleri (11.819.282) (9.559.776)
Proje maliyetleri (4.314.395) (6.482.785)
Amortisman ve itfa payı
giderleri (Dipnotlar 10 ve 11) (763.855) (673.796)
Diğer (1.137.181) (678.398)
(18.034.713) (17.394.755)
39
Aşağıdaki tablo, 31 Mart 2009 ve 31 Mart 2008 tarihlerinde sona eren dönemlere ait giderlerin niteliklerine göre sınıflandırmasını göstermektedir.
31 Mart 2009 31 Mart 2008
İlk madde ve malzeme giderleri (357.188.539) (1.432.713.181)
Satılan ticari malların maliyeti (193.734.952) (171.838.475)
Personel giderleri (70.393.969) (85.649.239)
Stoklardaki değişim (67.340.551) 59.619.419
Diğer faaliyet giderleri (41.568.180) (68.380.680)
Amortisman ve itfa payı giderleri (40.734.485) (42.165.516)
Diğer genel üretim giderleri (29.586.216) (67.280.432)
Finansman giderleri (28.821.348) (85.533.463)
Diğer giderler (19.564.883) (549.934)
Toplam giderler (848.933.123) (1.894.491.501)
DİPNOT 21 - DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR/ GİDERLER
31 Mart 2009 31 Mart 2008 Diğer faaliyetlerden gelir ve karlar:
Araştırma, geliştirme destek primleri (Dipnot 12) 5.948.321 2.399.158
Sigorta hasar bedelleri 838.326 605.326
Lisans geliri 683.469 -
Komisyon geliri 580.121 256.641
Alınan kiralar 196.328 430.462
Yedek parça fiyat farkı ve tazmin edilen hasar bedelleri 3.368.934 3.066.512
Diğer 295.576 353.406
11.911.075 7.111.505 31 Mart 2009 31 Mart 2008 Diğer faaliyetlerden gider ve zararlar:
Çalışılmayan dönem gideri (Dipnot 9) (17.715.442) -
Şüpheli alacaklar (164.291) -
Sabit kıymet satış zararı (1.041.307) (302.167)
İthal malzeme tazminat giderleri (317.018) (242.605)
Geçmiş dönem fiyat farkları (326.825) -
Diğer - (5.162)
(19.564.883) (549.934)
DİPNOT 22- FİNANSAL GELİRLER
31 Mart 2009 31 Mart 2008
Kur farkı gelirleri 27.813.337 86.906.257
Faiz gelirleri 5.290.049 11.649.656
Vadeli satışlar dolayısıyla oluşan finansman geliri 1.990.435 3.530.917 35.093.821 102.086.830
DİPNOT 23- FİNANSAL GİDERLER
31 Mart 2009 31 Mart 2008
Kur farkı gideri (20.328.605) (72.646.775)
Faiz giderleri (5.142.289) (6.171.633)
Vadeli alımlar dolayısıyla oluşan finansman gideri (1.120.505) (5.331.332)
Diğer finansman giderleri (2.229.949) (1.383.723)
(28.821.348) (85.533.463)
DİPNOT 24 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Kurumlar Vergisi Kanunu 13 Haziran 2006 tarih ve 5520 sayılı yasa ile değişmiştir. Söz konusu 5520 sayılı yeni Kurumlar Vergisi Kanunu esasen 21 Haziran 2006 tarihi itibariyle resmi gazetede yayımlanmış; ancak pek çok hükmü 1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir.
Buna göre Türkiye’de, kurumlar vergisi oranı 2009 yılı için %20’dir (31 Aralık 2008: %20). Kurumlar vergisi oranı kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna (iştirak kazançları istisnası, yatırım indirimi istisnası vb.) ve indirimlerin (ar-ge indirimi gibi) indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır. Kar dağıtılmadığı takdirde başka bir vergi ödenmemektedir (GVK Geçici 61. madde kapsamında yararlanılan yatırım indirimi istisnası olması halinde yararlanılan istisna tutarı üzerinden hesaplanıp ödenen %19,8 oranındaki stopaj hariç).
Türkiye’deki bir işyeri ya da daimi temsilcisi aracılığı ile gelir elde eden dar mükellef kurumlar ile Türkiye’de yerleşik kurumlara ödenen kar paylarından (temettüler) stopaj yapılmaz. Bunların dışında kalan kişi ve kurumlara yapılan temettü ödemeleri %15 oranında stopaja tabidir. Karın sermayeye ilavesi, kar dağıtımı sayılmaz.
Şirketler üçer aylık mali karları üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ayın 14 üncü gününe kadar beyan edip 17 nci günü akşamına kadar öderler. Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait olup izleyen yıl verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Mahsuba rağmen ödenmiş geçici vergi tutarı kalmış ise bu tutar nakden iade alınabileceği gibi devlete karşı olan herhangi bir başka finansal borca da mahsup edilebilir.
41
30 Aralık 2003 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan, 5024 sayılı Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (“5024 sayılı Kanun”), kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerin finansal tablolarını 1 Ocak 2004 tarihinden başlayarak enflasyon düzeltmesine tabi tutmasını öngörmektedir.
Anılan yasa hükmüne göre enflasyon düzeltmesi yapılabilmesi son 36 aylık kümülatif enflasyon oranının (DİE TEFE artış oranının) %100’ü ve son 12 aylık enflasyon oranının (DİE TEFE artış oranının) %10’u aşması gerekmektedir. 2005 yılından itibaren söz konusu şartlar sağlanmadığı için, vergi usul kanununa göre hazırlanan finansal tablolarda enflasyon düzeltmesi yapılmamıştır.
Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir uygulama bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın 25 inci günü akşamına kadar bağlı bulunulan vergi dairesine verilir.
Vergi incelemesine yetkili makamlar muhasebe kayıtları incelemelerini geriye dönük beş yıl süreyle yapabilir ve hatalı işlem tespit edilirse ortaya çıkan vergi tarhiyatı nedeniyle vergi miktarlarını değiştirebilirler.
Türk vergi mevzuatına göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönem kurum kazancından indirilebilirler. Ancak, mali zararlar, geçmiş yıl karlarından mahsup edilemez.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nda kurumlara yönelik birçok istisna bulunmaktadır. Bu istisnalardan Şirket’e ilişkin olanları aşağıda açıklanmıştır:
Kurumların tam mükellefiyete tabi bir başka kurumun sermayesine iştirakten elde ettikleri temettü kazançları ( yatırım fonlarının katılma belgeleri ile yatırım ortaklıkları hisse senetlerinden elde edilen kar payları hariç ) kurumlar vergisinden istisnadır.
Uzun yıllardır uygulanmakta olan ve en son mükelleflerin belli bir tutarı aşan sabit kıymet alımlarının
%40’ı olarak hesapladıkları yatırım indirimi istisnasına 30 Mart 2006 tarihli 5479 sayılı yasa ile son verilmiştir. Ancak, söz konusu yasa ile Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 69. madde uyarınca gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri; 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle mevcut olup, 2005 yılı kazançlarından indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarları ile;
a) 24 Nisan 2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9 Nisan 2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1, 2, 3, 4, 5 ve 6’ncı maddeleri çerçevesinde başlanılmış yatırımları için belge kapsamında 1 Ocak 2006 tarihinden sonra yapacakları yatırımları,
b) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mülga 19’uncu maddesi kapsamında 1 Ocak 2006 tarihinden önce başlanan yatırımlarla ilgili olarak, yatırımla iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edip bu tarihten sonra yapılan yatırımları nedeniyle, 31 Aralık 2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, yine bu tarihteki mevzuat hükümleri (vergi oranına ilişkin hükümler dahil) çerçevesinde sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait kazançlarından indirebilirler.
Şirket yönetimi 2006, 2007 ve 2008 yılı kar tahminlerini gözden geçirmiş ve bu yıllara ait kurumlar vergisi hesaplanmasında %19,8 istisna stopajına tabi mevcut yatırım indirimi istisnasını kullanma kararı almıştır.
DİPNOT 24 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Devamı)
Dolayısı ile ticari kar/zarar rakamı içinde yer alan yukarıda sayılan nitelikteki kazançlar kurumlar vergisi hesabında dikkate alınmıştır.
31 Mart 2009 ve 31 Mart 2008 tarihlerinde sona eren dönemlere ait gelir tablolarına yansıtılmış vergi tutarları aşağıda özetlenmiştir:
31 Mart 2009 31 Mart 2008
Cari dönem kurumlar vergisi 3.486.521 47.864.501
Ertelenen vergi 2.003.011 23.828.534
5.489.532 71.693.035
31 Mart 2009 ve 31 Mart 2008 tarihlerinde sona eren dönemlere ait gelir tablosundaki cari dönem vergi gideri ile vergi öncesi kar üzerinden cari vergi oranı kullanılarak hesaplanacak vergi giderinin mutabakatı aşağıdaki gibidir:
31 Mart 2009 31 Mart 2008
Vergi öncesi kar: 36.698.521 239.562.897
%20 kurumlar vergisi oranı ile hesaplanan
cari dönem vergi gideri 7.339.704 47.433.454
Geçici farklar için uygulanan
etkin vergi oranı farkları - (2.583.813)
Dönem içinde kullanılan
yatırım indirimi etkisi - 24.657.470
Vergi istisnaları (1.315.579) (694.183)
Diğer (534.593) 2.880.107
5.489.532 71.693.035 Şirket ertelenen gelir vergisi varlık ve yükümlülüklerini, bilanço kalemlerinin SPK Muhasebe Standartları ve vergiye esas yasal finansal tabloları arasındaki farklı değerlendirmelerin sonucunda ortaya çıkan geçici farkların etkilerini dikkate alarak hesaplamaktadır.
Şirket 2006, 2007 ve 2008 yılları için kurumlar vergisi hesaplamasında yatırım indirimi istisnasını kullanma kararı almıştır ve ilgili yıllarda gerçekleşeceğini düşündüğü geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre hesaplanan ertelenen vergi varlıkları ve yükümlülükleri için %30 etkin vergi oranını kullanmıştır. Şirket, bilanço tarihinden sonra gerçekleşeceğini düşündüğü geçici farklar için %20 etkin vergi oranını kullanmıştır.
43
31 Mart 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle birikmiş geçici farklar ve ertelenen vergi varlık ve yükümlülüklerinin yürürlükteki vergi oranları kullanılarak hazırlanan dökümü aşağıdaki gibidir:
Ertelenen vergi Birikmiş geçici farklar varlıkları/(yükümlülükleri) 31 Mart 31 Aralık 31 Mart 31 Aralık
2009 2008 2009 2008
Ertelenen vergi varlıkları:
Kıdem tazminatı karşılığı 26.024.494 24.580.371 5.204.899 4.916.074
Garanti gider karşılığı 68.424.308 76.535.037 13.684.862 15.307.007
Tahakkuk etmemiş finansman gideri-net 533.429 95.988 106.686 19.197
Stok değer düşüklüğü karşılığı (1.452.015) (3.904.114) 290.403 780.823
Gider tahakkukları 41.564.810 51.351.512 8.478.688 10.270.302
27.765.538 31.293.403 Ertelenen vergi yükümlülükleri:
SPK Muhasebe Standartlarına göre düzeltilmiş finansal tablolar ve vergiye esas finansal tablolar arasındaki farklar:
- maddi duran varlıklar 614.014.897 620.918.714 (122.802.979) (124.183.743) - maddi olmayan duran varlıklar 53.289.830 57.086.340 (10.657.966) (11.417.268)
Gelir tahakkukları 10.025.239 6.949.183 (2.005.048) (1.389.836)
(135.465.993) (136.990.847)
Net ertelenen vergi yükümlülüğü (107.700.455) (105.697.444)
Ertelenen vergi hareket tablosu aşağıda gösterilmiştir:
düzeltilmiş finansal tablolar ve vergiye esas
finansal tablolar arasındaki geçici farklar (135.601.011) 2.140.066 (133.460.945)
Gelir tahakkukları (1.389.836) (615.212) (2.005.048)
Ertelenen vergi varlıkları:
Garanti gider karşılığı 15.307.007 (1.622.145) 13.684.862
Gider tahakkukları 10.270.302 (1.791.614) 8.478.688
Kıdem tazminatı 4.916.074 288.825 5.204.899
Stoklar 780.823 (490.420) 290.403
Tahakkuk etmemiş finansman geliri-net 19.197 87.489 106.686
Ertelenen vergi yükümlülüğü-net (105.697.444) (2.003.011) (107.700.455)
DİPNOT 24 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Devamı) Gelir tablosuna
yazılan
1 Ocak 2008 gelir/(gider) 31 Mart 2008 Ertelenen vergi yükümlülükleri:
SPK Muhasebe Standartlarına göre
düzeltilmiş finansal tablolar ve vergiye esas
finansal tablolar arasındaki geçici farklar (136.785.718) 1.747.176 (135.038.542)
Gelir tahakkukları (2.125.351) (198.288) (2.323.639)
Ertelenen vergi varlıkları:
Hak kazanılmış ancak bilanço tarihi
itibariyle kullanılmamış yatırım indirimi 68.466.732 (24.657.470) 43.809.262
Garanti gider karşılığı 14.942.363 401.023 15.343.386
Gider tahakkukları 9.588.121 (284.411) 9.303.710
Kıdem tazminatı karşılığı 4.759.572 110.912 4.870.484
Stoklar 512.190 (313.637) 198.553
Tahakkuk etmemiş finansman geliri-net 377.998 (633.839) (255.841) Ertelenen vergi varlığı/(yükümlülüğü)-net (40.264.093) (23.828.534) (64.092.627) Kısa vadeli borç karşılıkları:
31 Mart 2009 31 Aralık 2008
Cari dönem kurumlar vergisi 3.486.521 114.846.442
3.486.521 114.846.442
DİPNOT 25 - HİSSE BAŞINA KAZANÇ
31 Mart 2009 31 Mart 2008
Net dönem karı (TL) 31.208.989 167.869.862
Nominal değeri bir Kuruş olan
ağırlıklı ortalama hisse sayısı 35.091.000.000 35.091.000.000
Nominal değeri 1 Kr olan
hisse başına kazanç 0,09 Kr 0,48 Kr
45
Dönem sonları itibariyle ilişkili taraflardan alacaklar ve ilişkili taraflara borçlar bakiyeleri ile dönem içerisindeki ilişkili taraflarla yapılan işlemlerin özeti aşağıda sunulmuştur:
a) İlişkili taraflardan alacaklar:
i) İlişkili taraflardan ticari alacaklar
31 Mart 2009 31 Aralık 2008 Ortaklardan alacaklar:
Ford Motor Company ve iştirakleri 180.647.657 144.720.870
180.647.657 144.720.870
Grup firmalarından alacaklar:
Otokoç Otomotiv Ticaret ve Sanayi A.Ş. 60.763.731 69.718.327
Diğer 558.705 283.730
61.322.436 70.002.057 Eksi: Vadeli satışlardan kaynaklanan tahakkuk
etmemiş finansman geliri (171.015) (37.358)
241.799.078 214.685.569
Yurtdışı satışların önemli kısmı Ford Motor Company’ye yapılmaktadır. Ford Motor Company ile yapılan iş anlaşmalarında alacakların vadesi ve ödeme şekilleri belirlenmiştir. Şirket’in Ford Motor Company’den olan alacakları için uyguladığı vade 14 gündür ve bu alacaklar düzenli olarak tahsil edilmektedir.
DİPNOT 26 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı) b) İlişkili taraflara borçlar:
i) İlişkili taraflara ticari borçlar
31 Mart 2009 31 Aralık 2008 Ortaklara ticari borçlar:
Ford Motor Company ve iştirakleri 90.891.347 25.264.047
90.891.347 25.264.047 Grup şirketlerine ticari borçlar:
Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş. 3.145.608 10.329.158
Opet Petrolcülük A.Ş. 2.615.865 580.489
Koçtaş Yapı Marketleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. 476.062 973.716
Ram Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. 449.630 462.580
AKPA Dayanıklı Tüketim LPG ve
Akaryakıt Ürünleri Pazarlama A.Ş. 371.085 200.171
Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş. 229.541 1.543.997
Otokoç Otomotiv Ticaret ve Sanayi A.Ş. 222.475 886.155
Setur Servis Turistik A.Ş. 170.266 1.415.284
Tanı Pazarlama ve İletişim Hizmetleri A.Ş. 109.241 280.445
Promena Elektronik A.Ş. 69.245 423.401
V.K.V. Amerikan Hastanesi 34.822 96.359
Koç.net Haberleşme Teknoloji ve İletişim Hizmetleri A.Ş. 25.237 270.585
Opet Fuchs Madeni Yağ Sanayi ve Ticaret A.Ş. 17.138 97.142
Palmira Turizm Ticaret A.Ş. 13.432 142.126
Otokar Otobüs Karoseri Sanayi A.Ş. 6.820 4.988
Aygaz A.Ş. 6.819 283
Türk Traktör ve Zirve Makineleri A.Ş. 675 675
Otomotiv Lastikleri Tevzi A.Ş. (*) - 3.084
Ford Motor Company’e olan borçlar ağırlıklı olarak, yoldaki araç ve malzeme stoklarından ve lisans bedelinden oluşmaktadır.
47 ii) İlişkili taraflara diğer borçlar
31 Mart 2009 31 Aralık 2008
Koç Holding A.Ş. 2.460.897 1.970.709
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. 122.992 708.979
2.583.889 2.679.688 c) İlişkili taraflara yapılan satışlar:
31 Mart 2009 31 Mart 2008
Ford Motor Company 458.344.011 1.437.307.839
Otokoç Otomotiv Ticaret ve Sanayi A.Ş. 88.028.051 120.015.120
Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş. 3.982.804 -
Diğer 993.531 171.502
551.348.397 1.557.494.461 Eksi: Vadeli satışlardan
kaynaklanan finansman geliri (462.285) (720.449) 550.886.112 1.556.774.012
DİPNOT 26 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı)
d) İlişkili taraflardan yapılan malzeme, hizmet ve sabit kıymet alımları:
1 Ocak – 31 Mart 2009
Malzeme Hizmet Sabit kıymet Toplam Yurtiçi alımlar:
Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş. - 7.401.527 - 7.401.527
Opet Petrolcülük A.Ş. 2.707.539 - - 2.707.539
Koç Holding A.Ş. - 2.088.613 - 2.088.613
Otokoç Otomotiv Ticaret ve Sanayi A.Ş. - 662.826 84.421 747.247
AKPA Dayanıklı Tüketim LPG ve
Akaryakıt Ürünleri Pazarlama A.Ş. 642.240 - - 642.240
Koçtaş Yapı Marketleri
Sanayi ve Ticaret A.Ş. 634.675 - - 634.675
Setur Servis Turistik A.Ş. - 393.759 - 393.759
Koç Sistem Bilgi ve İletişim
Hizmetleri A.Ş. 41.583 322.641 24.423 388.647
Tanı Pazarlama ve İletişim Hizmetleri A.Ş. - 290.851 - 290.851
Koç.net Haberleşme Teknoloji ve
İletişim Hizmetleri A.Ş. - 93.925 - 93.925
V.K.V. Amerikan Hastanesi - 72.003 - 72.003
Promena Elektronik Ticaret A.Ş. - 64.429 - 64.429
Koç Üniversitesi - 34.722 - 34.722
Aygaz A.Ş. 10.042 - - 10.042
Palmira Turizm Ticaret A.Ş. - 18.892 - 18.892
Opet Fuchs Madeni Yağ
Sanayi ve Ticaret A.Ş. 14.524 - - 14.524
Setair Hava Taşımacılığı ve Hizmetleri A.Ş. - 8.695 - 8.695
Otokar Otobüs Karoseri Sanayi A.Ş. 6.997 - - 6.997
Arçelik A.Ş. 636 - - 636
4.058.236 11.452.883 108.844 15.619.963 Eksi: Vadeli alışlardan kaynaklanan
finansman gideri
(97.501) - - (97.501)
3.960.735 11.452.883 108.844 15.522.462
49
1 Ocak - 31 Mart 2008
Malzeme Hizmet Sabit kıymet Toplam Yurtiçi alımlar:
Otokoç Otomotiv Ticaret ve Sanayi A.Ş. - 278.447 361.437 639.884
Aygaz A.Ş. 248.982 - - 248.982
8.569.780 11.376.235 819.039 20.765.054
(*) Beko Elektronik A.Ş’nin ticari ünvanı 2008 yılında Grundig Elektronik A.Ş. olarak değişmiştir.
(**) Koç Holding A.Ş. elinde bulundurduğu Sanal Merkez A.Ş. hisselerini Temmuz 2008 itibariyle satmıştır.
(***) Koç Holding A.Ş. elinde bulundurduğu Migros Türk Ticaret A.Ş. hisselerini Haziran 2008 itibariyle satmıştır.
DİPNOT 26 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı) Yurtdışı malzeme ve araç alımları:
31 Mart 2009 31 Mart 2008
Ford Motor Company 230.991.205 838.563.743
e) Satılan malın maliyeti içinde yer alan Ford Motor Company’e ödenen lisans bedeli:
31 Mart 2009 31 Mart 2008 5.320.639 11.051.429 f) Genel yönetim giderleri içinde yer alan Koç Grubu ile ilişkili vakıf ve kuruluşlara yapılacak
bağış karşılığı:
31 Mart 2009 31 Mart 2008
1.845.926 3.591.159
g) Şirket’in ilişkili bankalara yatırdığı mevduatlar ve ilişkili bankalardan aldığı krediler:
İlişkili banka mevduatları: 31 Mart 2009 31 Aralık 2008
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.
- Yabancı para vadeli mevduat 105.121.767 74.949.350
- Yabancı para vadesiz mevduat 2.930.889 7.696.631
- TL vadesiz mevduat 1.859.114 5.308.527
- TL vadeli mevduat 34.440.476 1.028.518
144.352.246 88.983.026
İlişkili bankalardan alınan kredi borcu: 31 Mart 2009 31 Aralık 2008
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. 1.169.189 -
51 h) Komisyon geliri ve gideri:
31 Mart 2009 31 Mart 2008 Komisyon geliri
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. 580.121 256.641
Komisyon gideri
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. 865.616 340.345
Koç Tüketici Finansmanı A.Ş. 1.040 904.938
866.656 1.245.283 Koç Tüketici Finansmanı A.Ş. ve Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.’ye ödenen komisyonlar satışlardan indirimler olarak kaydedilmektedir.
i) Faiz geliri:
31 Mart 2009 31 Aralık 2008
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. 1.619.419 8.682.049
j) Temettü geliri:
Şirket’in 31 Mart 2009 tarihinde sona eren üç aylık dönemde temettü geliri bulunmamaktadır (1 Ocak - 31 Mart 2008: Yoktur).
k) Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar:
Şirket üst düzey yönetim kadrosunu, yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcıları olarak belirlemiştir.
Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar tutarı, maaş, primler, SGK işveren primi, işsizlik işveren primi ile yönetim kurulu üyelerine ödenen huzur hakkını içermektedir.
Şirket’in 31 Mart 2009 tarihinde sona eren üç aylık dönemde üst düzey yöneticilerine sağladığı faydalar toplamı 1.653.015 TL’dir (1 Ocak-31 Mart 2008: 1.438.200 TL).
52
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ
Aşağıdaki tablo 31 Mart 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle Şirket’in yabancı para pozisyonu riskini özetlemektedir. Şirket tarafından tutulan yabancı para varlıkların ve yükümlülüklerin kayıtlı tutarları yabancı para cinslerine göre aşağıdaki gibidir:
31 Mart 2009
ABD Doları Avro Diğer
Orijinal tutar TL Orijinal tutar TL TL Toplam
Varlıklar:
Nakit ve nakit benzeri değerler (Dipnot 4) 20.832.406 35.165.101 203.870.694 453.775.390 55.332 488.995.823
Ticari alacaklar 955.875 1.613.517 81.518.872 181.444.705 1.806.411 184.864.633
Diğer alacaklar 1.793.989 3.028.254 116.692 259.733 6.437 3.294.424
Stoklar 117.173 197.788 17.119.647 38.104.910 563.505 38.866.203
Diğer dönen varlıklar - - 354.014 787.964 - 787.964
23.699.443 40.004.660 302.979.919 674.372.702 2.431.685 716.809.047 Yükümlülükler:
Uzun vadeli finansal
borçların kısa vadeli kısımları (Dipnot 6) (20.149.292) (34.012.005) (70.044.589) (155.905.246) - (189.917.251)
Ticari borçlar (5.692.799) (9.609.445) (47.587.962) (105.921.286) (2.713.092) (118.243.823)
Diğer borçlar (164.309) (277.353) (504.241) (1.122.339) (468.846) (1.868.538)
Uzun vadeli finansal borçlar (Dipnot 6) - - (117.154.984) (260.763.563) - (260.763.563)
(26.006.400) (43.898.803) (235.291.776) (523.712.434) (3.181.938) (570.793.175) Net yabancı para pozisyonu (2.306.957) (3.894.143) 67.688.143 150.660.268 (750.253) 146.015.872
53 31 Aralık 2008
ABD Doları Avro Diğer
Orijinal tutar TL Orijinal tutar TL TL Toplam
Varlıklar:
Nakit ve nakit benzeri değerler (Dipnot 4) 6.277.640 9.493.675 111.723.997 239.178.732 276.307 248.948.714
Ticari alacaklar 5.071.670 7.669.887 80.166.796 171.621.077 1.361.549 180.652.513
Diğer alacaklar 21.844 33.034 195.109 417.689 97.805 548.528
Stoklar 256.556 387.989 9.256.219 19.815.713 1.411.396 21.615.098
Diğer dönen varlıklar - - 354.014 757.873 - 757.873
11.627.710 17.584.585 201.696.135 431.791.084 3.147.057 452.522.726 Yükümlülükler:
Uzun vadeli finansal
borçların kısa vadeli kısımları (Dipnot 6) (2.840.893) (4.296.282) (69.113.203) (147.957.546) - (152.253.828)
Ticari borçlar (7.695.631) (11.638.103) (22.402.506) (47.959.285) (3.138.331) (62.735.719)
Diğer borçlar (273.371) (413.419) (1.553.159) (3.325.002) (249.286) (3.987.707)
Uzun vadeli finansal borçlar (Dipnot 6) - - (106.564.075) (228.132.371) - (228.132.371)
(10.809.895) (16.347.804) (199.632.943) (427.374.204) (3.387.617) (447.109.625) Net yabancı para pozisyonu 817.815 1.236.781 2.063.192 4.416.880 (240.560) 5.413.101
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
Döviz kuru riski
Şirket, ağırlıklı olarak Avro ve kısmen de ABD Doları cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır.
31 Mart 2009 Kar/Zarar
Yabancı paranın değer kazanması Yabancı paranın değer kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında %10 değişmesi halinde
ABD Doları net varlık/(yükümlülüğü) (3.894.143) 3.894.143
ABD Doları riskten korunan kısım - -
ABD Doları net etki-gelir/(gider) (389.414) 389.414
Avro’nun TL karşısında %10 değişmesi halinde
Avro net varlık/(yükümlülüğü) 150.660.268 (150.660.268)
Avro riskten korunan kısım - -
Avro net etki-gelir/(gider) 15.066.027 (15.066.027)
Diğer döviz kurlarının TL karşısında %10 değişmesi halinde
Diğer döviz net varlık/(yükümlülüğü) (750.253) 750.253
Diğer döviz kuru riskten korunan kısım - -
Diğer döviz varlıkları net etki-gelir/(gider) (75.025) 75.025
31 Aralık 2008 Kar/Zarar
Yabancı paranın değer kazanması Yabancı paranın değer kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında %10 değişmesi halinde
ABD Doları net varlık/(yükümlülüğü) 1.236.781 (1.236.781)
ABD Doları riskten korunan kısım - -
ABD Doları net etki-gelir/(gider) 123.678 (123.678)
Avro’nun TL karşısında %10 değişmesi halinde
Avro net varlık/(yükümlülüğü) 4.416.880 (4.416.880)
Avro riskten korunan kısım - -
Avro net etki-gelir/(gider) 441.688 (441.688)
Diğer döviz kurlarının TL karşısında %10 değişmesi halinde
Diğer döviz net varlık/(yükümlülüğü) (240.560) 240.560
Diğer döviz kuru riskten korunan kısım - -
Diğer döviz varlıkları net etki-gelir/(gider) (24.056) 24.056
Döviz kuru riski (Devamı)
31 Mart 2009 ve 31 Mart 2008 tarihlerinde sona eren dönemlere ait toplam ihracat ve ithalat tutarlarının TL karşılıklarını gösteren tablo aşağıdaki gibidir:
31 Mart 2009 31 Mart 2008
Toplam ihracat tutarı 474.713.957 1.462.412.054
Toplam ithalat tutarı 293.837.786 951.060.253
Şirket’in net varlıkları, gerçekleştirdiği ihracat satışları sebebiyle yabancı para çevrim riskine maruzdur. Şirket, kur riskini azaltabilmek için döviz pozisyonunu dengeleyici bir politika izlemektedir. Şirket, yabancı para biriminde alınan krediler ve ticari borçlarından ötürü ortaya çıkan kur riskini, ilgili yabancı para birimindeki varlıkları ile yönetmektedir.
Faiz oranı riski
Şirket’in faiz oranına duyarlı finansal araçlarını gösteren tablo aşağıdaki gibidir:
31 Mart 2009 31 Aralık 2008 Sabit faizli finansal araçlar
Finansal varlıklar
-Gerçeğe uygun değer farkı kar zarara
yansıtılan varlıklar (*) 599.367.097 246.259.919
Finansal yükümlülükler 2.500.238 2.404.758
Değişken faizli finansal araçlar
Finansal yükümlülükler 444.286.830 372.515.134
(*) Gerçeğe uygun değer farkı kar zarara yansıtılan varlıklar, vadesi üç aydan kısa, sabit faizli yabancı para ve TL vadeli banka mevduatlarından oluşmaktadır.
31 Mart 2009 tarihindeki ABD Doları ve Avro para birimi cinsinden olan değişken faizli kredilerin yenileme tarihlerindeki faizi 100 baz puan daha yüksek/düşük olup diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, değişken faizli kredilerden oluşan yüksek/düşük faiz gideri sonucu vergi öncesi dönem karı 883.351 TL (31 Aralık 2008: 1.957.947 TL) daha düşük/yüksek olacaktı.
56
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) Likidite riski
Şirket’in finansal yükümlülüklerinden kaynaklanan likidite riskini gösteren tablo aşağıdaki gibidir:
Sözleşme uyarınca
31 Mart 2009 Defter değeri nakit çıkışlar toplamı 3 aydan kısa 3-12 ay arası 1-5 yıl arası 5 yıldan uzun Türev olmayan finansal yükümlülükler
Finansal borçlar 451.850.003 480.741.899 73.058.416 127.323.577 270.104.371 10.255.535
Ticari borçlar
-İlişkili taraf 98.831.992 98.831.992 98.831.992 - - -
-Diğer 141.829.698 141.829.698 141.829.698 - - -
Diğer borçlar
-İlişkili taraf 2.583.889 2.583.889 2.583.889 - - -
-Diğer 308.778.575 308.778.575 308.778.575 - - -
Sözleşme uyarınca
31 Aralık 2008 Defter değeri nakit çıkışlar toplamı 3 aydan kısa 3-12 ay arası 1-5 yıl arası 5 yıldan uzun Türev olmayan finansal yükümlülükler
Finansal borçlar 380.386.199 414.898.908 26.483.163 137.175.294 251.240.451 -
Ticari borçlar
-İlişkili taraf 42.968.905 42.968.905 42.968.905 - - -
-Diğer 160.603.246 160.603.246 160.603.246 - - -
Diğer borçlar
-İlişkili taraf 2.679.688 2.679.688 2.679.688 - - -
-Diğer 87.087.968 87.087.968 87.087.968 - - -
Şirket, global ekonomik kriz nedeniyle, 2008 yılı Ekim ayından itibaren üretimini kesintili olarak sürdürmektedir. Çalışma sürelerinin önemli ölçüde azalması sonucu alınan diğer tedbirlerin yanısıra, kısa çalışma ödeneği için de 2009 yılı Mart ayında başvuruda bulunulmuştur. Çalışanların lehine olarak, istihdamın korunması ve çalışılmayan günlerde eksik ücret alan çalışanlara işsizlik fonundan destek sağlanması amacıyla yapılan başvurumuz, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 20 Nisan 2009 tarihli yazısıyla, 1 Mart-31 Ağustos 2009 tarihlerini kapsayacak şekilde, Kocaeli ve İnönü fabrikalarımızda çalışan mavi yakalı personel için kabul edilmiştir.
DİPNOT 29 - DİĞER HUSUSLAR
Finansal tabloları önemli ölçüde etkileyen ya da finansal tabloların açık, yorumlanabilir ve anlaşılabilir olması açısından açıklanması gerekli başka bir husus bulunmamaktadır.
...