Araştırmanın Yöntemi

Bu araştırma, havayolu işletmelerinde kariyer yönetim uygulaması olarak “Uçan Şef” (Flying Chef/FC) örneği vaka analizi çercevesinde incelenmiştir. Aziz’e (2015) göre uygulamalı araştırmalar; “Uygulamalı araştırmalar daha çok bir örnek uygulamanın incelenerek sonuçlarını hemen yaşama geçirmek ve toplumsal gereksinimlerini karşılamaktır”. Bu araştırmada, veri toplama araçları olarak birinci elden kaynaklar ve ikinci elden kaynaklara yer verilmiştir. Birinci elden kaynak olarak “Uçan Şef” örneğini uygulayan Turkish Do&Co şirketinde yapılan yüzyüze görüşmeler ve doğrudan gözlemlerdir. İkinci elden kaynaklar ile yazın taraması yapılmış, ayrıca gazete veya internette yayınlanan önemli makaleler incelenmiştir. Turkish Do&Co İnsan Kaynakları Departmanından tarihçe hakkında bilgi alınıp, Flying Chef Koordinatörü Sayın Balkız Balam Cerrahoğlu ile görüşme bilimsel olarak görüşme teknik ve kuralına göre “Yarı Yapılandırılmış Görüşme” yapılmıştır. 2010 yılında ilk Uçan Şefler arasında yer alan Sayın Cerrahoğlu hızla büyüyen zincirde Koordinatör olarak görev almıştır. Kendisine Do&Co Şirketi tarihçesi ve EO’su Atilla Doğudan hakkında sorular sorulmuştur (EK1)(EK2). Ayrıca Do&Co Kurucusu ve CEO'su Sayın Atilla Doğudan ile Röportaj için randevu talep edilmiş ancak iş yoğunluğu dikkate alınarak şirketin İK departmanı aracılığıyla kendisine röportaj soruları iletilerek cevaplar gönderilmiştir (EK1)(EK3). Bu araştırmanın bilimsel katkı sağlayacağı düşünülerek yapıldığına dair şirket yöneticilerine bilgi verilmiş olup, sadece bir örnek uygulama çerçevesinde verilerin kullanılmasına gereken özen gösterilmiştir. “Uçan Şef” ingilizce olarak literatürde yer alan “Flying Chef/FC” Türkçe literature de aynı şekilde İngilice’den geçmiş olan “Chief Executive Officer/CEO” (Yönetim Kurulu Başkanı) gibi yaygınlaşmıştır. Ancak tezimiz Türkçe yazıldığı için “Uçan Şef” kullanılması tercih edilmiştir.

Bu araştırmamızın bilimsel katkı sağlamasında kullanılan yöntem ve tekniklerin literatürde yer aldığı şekilde aşağıda açıklanan kavram ve tanımlar ışığında yapılmıştır:

''Görüşmeler 'Yapılandırılmamış görüşme, yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış görüşme olarak gruplandırılabilirler:

Yapılandırılmamış Görüşme: “Bu yöntemde birden fazla görüşme yapılmasına olanak sağlanır. Görüşmenin sınırları olmadığı için uzun süreceği, bu süreçte de amaca yönelik cevap aranırken, farklı bilgilerin de ortaya çıkması mümkün olan görüşme türüdür”.

Yarı Yapılandırılmış Görüşme: “Bu görüşmede araştırmacı daha önceden hazırladığı sorularla başlar ve isterse sorularına bağımsız olarak devam edebileceği görüşme türüdür. Zaman kısıtlaması yoktur; isterse bağımsız sorularını ilave ederek devam eder ya da hazırladığı şekildeki sınırlarla sürdürür”.

Yapılandırılmış Görüşme: “Görüşmede yapılacak tüm standart yöntemler uygulanır, amaç doğrultusunda sorular hazırlanır ve bu sorular değiştirilemez”(Yılmaz G. ,2018).

Görüşme Kuralları:

- Görüşmeci, görüşülecek konu hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Araştırmacı konu hakkında yeterli bilgiye sahip olmalıdır.

- Görüşmecinin, görüşülen kişiye güven vermesi gerekir. Görüşülen kişi ve veriler belirtilmelidir. Ayrıca görüşmeciye bu verilerin bilimsel amaçla kullanılacağı anlatılmalıdır.

- Gerek nitel gerek nicel görüşme soruları açık, basit, ve anlaşılabilir olmalıdır.

- Görüşmedeki sorular, güdüleyeci ve görüşülen kişihyi etki altında bırakacak şekilde olmamalıdır.

- Görüşme sırasında görüşmeci dikkatle izlenmeli, yüzyüze görüşmelerin gereği olarak ara sorularla yer verilmelidir.

- Soruların bitiminde görüşmecinin eklemesi düşündüğü varsa yeni bilgiler eklenmelidir. - Görüşme daha önceden bilgi verilerek, gerekli izin alındıktan sonra yapılmalıdır.

- Görüşme tekniğinin en zayıf yanı, elde edilen bilgilerin doğruluğu ilk bakışta anlaşılmamış olmasıdır. Görüşme sırasında bilgiler bir kişiden geldiğine göre, bilerek veya bilmeyerek yanlış bilgi verilmiş olabilir. Bunun için insan kaynağından alınan her bilginin şüphe ile bakılarak başka kaynaklardan doğrulanması gerekmektedir( Aziz, 2015).

Nitel araştırma, tek bir sayıya düşürülemeyen bölümlerin siyaset bilimi, psikoloji gibi sayısal olarak veri toplanamadığı durumlarda nitel araştırma yöntemi kullanılır. Bu araştırma yöntemi ile kalıp ve sınırlamanın olmaması ile araştırmacının olaylara geniş açıdan bakmasına imkan sunar. Saha taraması, etnografi (Kültür, inanç, davranışlar, kültür ile betimlenir.), fenomenoloji(durum, olay, davranış bütünüyle incelenir.), gömülü teori(Varolan örnek grubundan beklenilmeyen bir teoriye rastlanması ile ortaya çıkar), örnek olay (Bir değişkene bağımlı olmadan durumun detaylıca incelenmesidir.) olarak beş tekniği mevcuttur. Ölçülemeyen verilerin olmasındandolayı bu çalışma metoduyla gerçekliğin tamamını görmek mümkün değildir, bu dezavantajıdır. Araştırmacının örneklemi doğru yorumlası, algısı, konuyu saptırmaması önemli verilerde sonuç aşamasına ulaşılırken çok dikkat edilmesi gereken durumdur, araştırmacının yorumlamasına dayanır(Yıldırım ve Şimşek, 2008).

Nitel araştırmanın kabul gören yalın bir tanımını yapmak zordur, alt basamağında bir çok konuyu barındırması kişilerin tanımını yapmasını zorlaştırmıştır. Gözlem, görüşme, Döküman analizi gibi nitel veri toplama yönelimidir.

Nicel çalışma ise ölçülebilir, sayılabilir olması test deney gibi verilerle sayısal olarak ifade edilmesine olanak sağlar. Bu araştırma da sorulacak sorular önemlidir, tahmin edildiğinin aksine yüzeysel soru kalıpları oluşturulup sayısal niteliğe büründürülür. Grup incelemelerine de elverişlidir; birden fazla değişkenin kontrol edilmesi gibi hipotez ve kuramla başlar. Olayların dışında, verileri sayısal olrak bağlama ve yansız bir nesnel oluşturmayı amaçlamaktadır.