Araştırmanın Yöntemi

İnternet Dizilerinde Ürün Yerleştirmenin Tüketici Davranışlarına Etkisini araştıran ve Fi Dizisine Yönelik İnceleme gerçekleştirilen çalışmada iki farklı araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veri ve bilgi toplama yöntemi olarak içerik analizi ve anket yöntemi kullanılmıştır. İçerik analizinde 2 sezon 22 bölümden oluşan ve dijital platformda yayınlanan dizinin bölümleri tek tek izlenmiş ve ayrıntılı olarak tanımlanmıştır. Dizide kullanılan ürün yerleştirme çeşitleri; görsel ürün yerleştirme, işitsel ürün yerleştirme ve görsel-işitsel ürün yerleştirmedir. Bu üç çeşit ürün yerleştirme tekniği Grupta ve Lord’a (1998) aittir, onların çalışmaları esas alınarak hazırlanmıştır. Çalışmada dizi içerisinde yer alan markaların ve ürünlerin görünme dakikalarına, araçlarına, hikâyelerine, ürün ya da markaları kim tarafından kullanıldığına yer verilmiştir. Dizinin içerik analizinde sadece internetten yararlanılmıştır. İnternet kanalı

www.puhutv.com’dan Fi dizisinin her bölümü 4 kez izlenmiştir. Sonuç kısmında herhangi bir hata ile karşılaşmamak adına, bölümler baştan sona kadar tekrar gözden geçirilmiştir. Araştırmada nicel bir araştırma yöntemi olan anket yöntemi ile veri toplanmıştır. Bu yöntem ile Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencilerine

araştırma amaçları doğrultusunda anket formundaki sorular çevrim içi ve ders aralarında birebir dağıtılarak sorulmuştur. Toplamda 38 sorudan oluşan anket iki bölümden oluşmaktadır. Araştırma ile ilgili veriler her sorunun bir veya birden fazla cevap sayısına göre şıklı sorularla ve beşli likert ölçeği ile toplanmıştır.

3.3.1. Araştırmanın Hipotezleri

H0: İnternet dizilerindeki ürün yerleştirme uygulaması Sakarya Üniversitesi İletişim

Fakültesi öğrencilerinde reklam farkındalığı ve tutum oluşturmamıştır

H1: İnternet dizilerindeki ürün yerleştirme uygulaması Sakarya Üniversitesi İletişim

Fakültesi öğrencilerinde reklam farkındalığı ve tutum oluşturmuştur

H2: Fİ dizisindeki ürün yerleştirmelerin, Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi

öğrencilerinin davranışlarında etkisi yoktur

H3: Fİ dizisindeki ürün yerleştirmelerin, Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi

öğrencilerinin davranışlarında etkisi vardır

3.3.1.2. Araştırmanın Alt Hipotezleri

H1A: Öğrencilerin yaş aralıklarıyla internet dizilerinde ürün yerleştirmenin etkisi

arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

H1B: Öğrencilerin cinsiyeti ile internet dizilerinde ürün yerleştirmenin etkisi arasında

anlamlı bir farklılık var mıdır?

H1C: Öğrencilerin okudukları bölüm ile internet dizilerinde ürün yerleştirmenin etkisi

arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

H2A: Fi dizisini izleyenlere ve izlemeyenlere göre internet dizilerinde ürün

yerleştirmenin etkisi arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?

H2B: Öğrencilerin internet dizisi izleme düzeyi ile internet dizilerinde ürün

yerleştirmenin etkisi arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

H2C: İnternet dizisindeki ürün yerleştirme kullanımlarının ilgi düzeyi ile internet

dizilerinde ürün yerleştirmenin tüketici davranışlarına etkisi arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

3.3.2. Araştırmanın Evreni

Araştırmanın evreni yani ana kitlesini Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde Gazetecilik, Halkla İlişkiler Reklamcılık ve İletişim Tasarımı ve Medya bölümlerinde öğrenim görmekte olan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın diğer evrenini ise; Türkiye’de dijital platformda yayınlanan Fi dizisi oluşturmaktadır.

3.3.3. Araştırmanın Örneklemi

Örneklem olarak İletişim Fakültesi İletişim Tasarımı ve Medya, Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Reklamcılık bölümlerinde eğitim alan yaklaşık bin öğrenci seçilmiştir. İnternet dizilerinde ürün yerleştirmenin tüketici davranışlarına etkisinin araştırıldığı ve Fİ dizisine yönelik incelemenin gerçekleştirildiği araştırmada örneklem olarak Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencileri, dizideki ürün yerleştirmelerin analiz edilmesi, farkındalığını ve tüketici davranışına etkisi bağlamında kullanılmıştır. Öğrencilerin verdiği cevaplar doğrultusunda, reklam farkındalığına, ürüne, sahneye, fark edilen markaya, tutum ve davranış çeşitliliğine, ürün yerleştirme uygulamasının tüketici üzerinde bıraktığı etkiye bakılmıştır.

Araştırmada ikinci araştırma türü olarak anket tekniği kullanılmıştır. Anket iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde genel olarak reklam ve ürün yerleştirme uygulamasıyla ilgili 19 soru bulunmaktadır. 19.uncu soruya cevap veren kullanıcılar, anketin ikinci aşamasına geçmişler ve Fİ’deki ürün yerleştirmeleri uygulamalarıyla ilgili sorulara cevap vermişlerdir. Bu yöntem ile yapılan anket çalışması, Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde Gazetecilik, Halkla İlişkiler ve Reklamcılık birinci ve ikinci sınıflar ve İletişim Tasarımı ve Medya derslerini almakta olan bin öğrenciye 2018 Kasım ayında çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 16.0 programı kullanılmış ve tablolar halinde alınan sonuçlar yorumlanmıştır.

3.3.4. Araştırmanın Veri Toplama Aracı

Bu çalışmada öncelikli olarak online dizi izleme platformu Puhu Tv’de 31 Mart 2017-16 Haziran 2017 tarihleri arasında birinci sezonda 12 bölümü, 9 Kasım 2017- 9 Mart 2018 tarihleri arasında da 10 bölümlük ikinci sezonu yayınlanan Fi dizisinin içerik çözümlemesi ve daha sonra anket uygulaması yapılmıştır. Toplamda 2 sezon 22 bölümden oluşan dizisinin içindeki ürünlerin, markaların ve ürün yerleştirme uygulaması

çeşitlerinin, hangi ürünlerin ve markaların kaç defa ürün yerleştirme çerçevesinde kullanıldığını ortaya koyan içerik çözümlemesi yapılmıştır. Daha sonra araştırmanın temelini oluşturan tüketici davranışlarını ölçmeye yönelik anket sonuçları ortaya konulmuş ve yorumlanmıştır. Araştırmada yapılan anket soruları 4 farklı çalışmadan uyarlanarak hazırlanmıştır. Anket sürecinde öğrencilere önceden hazırlanmış anket formu (Ek 1) çerçevesinde sorular sorulmuştur.

3.3.5. Araştırmanın Veri Analizi

Bu çalışmada elde edilen veriler SPSS programının 16.0 versiyonuna aktarılmış ve yorumlanmıştır. Bu araştırmada hem internet dizilerinde ürün yerleştirme uygulamasının tüketici davranışlarına etkisi hem de Fi dizisinde uygulanan ürün yerleştirme uygulamasının tüketici davranışlarına etkisini ölçmek için verilerin frekans dağılımına bakılmıştır. Ayrıca T-testi ve Anova analizi de yapılmıştır.

3.3.6. Araştırmanın Sınırlılıkları

Yapılan araştırmada ilk sınırlama örneklem seçiminde yapılmıştır. Bu bağlamda Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencileri çevrim içi ve yüz yüze olmak üzere anket uygulamasına katılmışlardır. Araştırmada Sakarya Üniversitesi öğrencilerini almamızın sebebi ise, öğrencilere ulaşma imkânının olması ve anket uygulama sürecini hızlı bir şekilde yönetmektir. Çalışma kapsamında 407 öğrenci anket uygulamasına katılmıştır.

İkinci sınırlılık, içerik analizinin 2 sezon 22 bölümlük dizinin bölümlerine yapılmış olmasıdır. 2 sezon 22 bölüme dair içerik analizinin yapılmasının sebebi ise dizinin sadece 22 bölümden oluşmasıdır.

Üçüncü sınırlılık araştırmanın 19.11.2018 – 1.12.2018 tarihleri arasında 2017-2018 güz döneminde yapılmış olmasıdır. Tarih aralıklarının bu şekilde olmasının sebebi, öğrencilerin derslere yoğun katılımı ve yüz yüze anket uygulamasına daha fazla yer vermektir.