Araştırmanın birinci alt problemi ilköğretim okulu öğretmenlerinin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin görüşleri;

çalışmakta oldukları okul, cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, okulun bulunduğu yer, mezun olunan yükseköğretim programı ve branş değişkenlerine göre farklılık göstermekte midir? Şeklinde düzenlenmiştir.

Bu alt probleme cevap vermek amacıyla sosyal etkenler puanı, hesaplandıktan sonra yapılacak olan t testi ve iki’den fazla grup karşılaştırması olan (tek yönlü Anova) kullanılması gerekmektedir. Bu testlerin uygulana bilmesi için normallik varsayımının sağlanması gerekmektedir. Bunun için parametrik dışı test olan K-S testi uygulanmıştır. Testin sonucu (K-S=1.906 , p<0.05) olduğundan sosyal etkenler puanı normal dağılıma uygun değildir. Bunun sonucu olarak tek yönlü anovanın parametrik dışı test karşılığı Kruskal-Wallis testi, t testinin parametrik dışı test karşılığı ise Mann-Whitney u testi uygulanmıştır.

4.1.1. Öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin görüşleri çalışmakta oldukları okul değişkenine göre farklılık göstermekte midir?

Öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin öğretmen görüşlerinin öğretmenlerin çalışmakta oldukları okul değişkenine göre karşılaştırmadan önce, okullara göre öğretmenlerin puan ortalamaları İlköğretim Okulu (X =33,43), BİO (X=33,23), PİO (X =35,07), YİBO

(X =35,58) olarak hesaplanmıştır.

Öğretmenlerin, etkililiğini etkileyen sosyal etkenlerin çalışmakta oldukları okullara göre farklılık gösterip göstermediği Kruskal-Wallis testiyle test edilmiştir. Bunun sonucu (χ2=12.961, p<0.05) şeklindedir. Buna göre, öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin öğretmen görüşleri çalışmakta oldukları okullara göre farklılık göstermektedir. Farklılığın hangi gruplar arasında olduğu parametrik dışı test olan Mann-Whitney U testi uygulanarak bulunmuştur. Farklılığı yaratan gruplar aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Tablo 1 Öğretmenlerin Etkililiğini Etkileyen Sosyal Etkenlere İlişkin Görüşlerinin Çalışmakta Oldukları Okul Değişkenine Göre Farklılık Gösterip Göstermediğine İlişkin Mann-Whitney U Testi Sonucu

Okullar İÖ BİO PİO YİBO

İÖ *

BİO * * *

PİO * YBO *

Mann-Whitney U testi sonucunda; öğretmenlerin çalışmakta oldukları okul türüne göre görüşleri farklılık göstermektedir. Birleştirilmiş sınıflı ilköğretim okulu öğretmenlerinin, öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin görüşleri ile diğer ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin görüşleri arasında farklılık bulunmaktadır. Birleştirilmiş sınıflı ilköğretim okulunda çalışan öğretmenler; öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlerden diğer okul türlerinde çalışanlara nazaran daha az etkilenmektedir. Bu tür ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin birleştirilmiş sınıf okutmaları ve bu durumun güçlükleri böyle bir farklılığı açıklayıcı olabilir.

4.1.2. Öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin görüşleri cinsiyet değişkenine göre farklılık göstermekte midir?

Öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin görüşlerinin

cinsiyetlerine göre farklılık gösterip göstermediği t testinin karşılığı olan

Mann-Whitney U testi ile test edilmiştir. Buna göre (Mann-Whitney=44891.5, p<0.05) cinsiyetler arasında kadınlar lehine anlamlı farklılık vardır. Kadın öğretmenler (X = 35.61) erkek öğretmenlere (X =34.78) göre öğretmenlerin

4.1.3. Öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin görüşleri yaş değişkenine göre farklılık göstermekte midir?

Yaşlara göre öğretmen görüşlerinin farklılık gösterip göstermediği Kruskal-Wallis testiyle test edilmiştir. Buna göre ( χ2=4.961, p>0.05) sosyal etkenler puanları yaş grupları arasında anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Başka bir deyişle yaş gruplarında sosyal etkenlerden kaynaklanan etkiler farklılık yaratmamaktadır. Öğretmenler farklı yaşlarda olsalar dahi, öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin algıları benzerlik taşımaktadır.

4.1.4. Öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin görüşleri mesleki kıdem değişkenine göre farklılık göstermekte midir?

Öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin görüşlerinin mesleki kıdem değişkenine göre farklılık gösterip göstermediği Kruskal-Wallis testi ile incelenmiştir. Buna göre ( χ2=4.256, p>0.05) öğretmenlerin sosyal etkenlere ilişkin görüşleri mesleki kıdem değişkenine göre farklılık göstermemektedir. Bu sonuca göre; öğretmenlerin, öğretmen etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin görüşleri mesleki kıdemlerine göre farklılık meydana getirmemektedir.

4.1.5. Öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin görüşleri okulun bulunduğu yer değişkenine göre farklılık göstermekte midir?

Öğretmen görüşlerinin okulun bulunduğu yer değişkenine göre farklılık gösterip göstermediği Kruskal-Wallis testiyle incelenmiştir. Buna göre, öğretmen görüşleri ( χ2=3.216, p>0.05) okulun bulunduğu yer değişkenine göre farklılık göstermemektedir. Bu sonuca göre; öğretmenlerin çalışmakta oldukları okulun bulunduğu yerlerin farklı olması, onların etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin algısında farklılık meydana getirmemektedir.

4.1.6. Öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin görüşleri mezun olunan yüksek öğretim programı değişkenine göre farklılık göstermekte midir?

Öğretmen görüşlerinin mezun olunan yükseköğretim programı değişkenine göre farklılık gösterip göstermediği Kruskal-Wallis testiyle incelenmiştir. Buna göre, öğretmen görüşleri ( χ2=1.691, p>0.05) mezun olunan yükseköğretim programı değişkenine göre farklılık yaratmamaktadır. Bu sonuca göre; Öğretmenlerin hizmet öncesinde mezun oldukları yükseköğretim programlarındaki farklılık, öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin görüşlerinde farklılık meydana getirmemektedir.

4.1.7. Öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin görüşleri branş değişkenine göre farklılık göstermekte midir?

Öğretmen görüşlerinin branş değişkenine göre farklılık gösterip göstermediği Kruskal-Wallis testiyle incelenmiştir. Buna göre ( χ2=2.916, p>0.05) branş değişkeni açısından öğretmen görüşleri sosyal etkenler alt boyutunda farklılık yaratmamaktadır. Bu sonuca göre; öğretmenlerin branşlarındaki farklılık, öğretmenlerin etkililiğini etkileyen sosyal etkenlere ilişkin algılarında farklılık meydana getirmemektedir.

4.2. Araştırmanın ikinci alt problemi ilköğretim okulu