Bu bölümde otel çalışanlarının görüşlerine dayalı olarak toplanan görüşme formunun niteliksel analizi yapılacak, araştırmanın modeli ve örneklemi, verilerin toplanması ve verilerin analiz edilmesine ilişkin bilgilere yer verilecektir.
3.2.1. Araştırmanın Nitel Kısmına Đlişkin Model ve Örneklemi
Araştırmanın bu bölümü, nitel araştırma türünde tasarlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma örnekleme yöntemlerinden, doğrulayıcı veya yanlışlayıcı durum örneklemesi yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemde amaç, bir araştırmacının bulgularını doğrulayıcı durumlarda hâlihazırda bulunmuş temalara veya sonuçlara zenginlik ve
derinlik katan bulguların geçerliliğini artırılması, yanlışlayıcı durumlarda, hâlihazırda bulunmuş sonuçlara alternatif veya zıt açıklamalar getirilmesi ve bulunmuş sonuç ve temaların hangi sınırlar içerisinde geçerli olduğunu belirlenmesidir (Yıldırım ve Şimşek, 2006: 112). Bu bağlamda, Ankara ve Antalya’da 5 yıldızlı otel işletmelerinde ikisi yönetici olmak üzere toplam 10 işgören araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Đşgörenlerden yönetici ile beraber 5 işgören Ankara’dan, 5 işgören Antalya’dan seçilmiştir.
Bu araştırmanın genel amacı otel işletmelerinde çalışanların çalıştıkları işletmelerde çalışma yaşam kalitesine ilişkin ne tür uygulamalara şahit olduklarının tespit edilmesini sağlamaktır. Ayrıca, otel çalışanlarının görüşlerine dayalı olarak bu işletmelerde çalışanların hangi nedenlerle işten ayrılma eğilimine sahip olduklarının tespit edilmesi de araştırmanın genel amaçları arasındadır.
Bu genel amaca ulaşabilmek için aşağıdaki sorulara cevap aranmaya çalışılmıştır.
1-Otel çalışanlarının işletmelerinde çalışma yaşam kalitesi uygulamalarına dönük görüşleri nelerdir?
2-Otel çalışanlarının işletmelerinden ayrılma niyetine etki eden faktörlere ilişkin görüşleri nelerdir?
Araştırmada görüşme yöntemi kullanarak, araştırmacı tarafından nicel araştırmada kullanılan ölçek çerçevesince hazırlanan görüşme formunun işgörenlerce doldurulması ile veriler toplanmıştır. Görüşme formu yaklaşımı, araştırmacı veya görüşmeciye zaman esnekliği sağlayan aynı zamanda farklı bireylerden daha sistematik ve karşılaştırılabilir bilgi elde etmeyi sağlayan bir yaklaşımdır (Buluç, 2007: 10). Ayrıca, görüşme formu, araştırma problemi ile ilgili tüm boyutların ve soruların kapsanmasını güvence altına almak için geliştirilmiş bir yöntemdir (Yıldırım ve Şimşek, 2006: 122). Görüşme tekniğini kendi içinde yapılandırılmış, yarı-yapılandırılmış ve yapılandırılmamış görüşmeler olarak sınıflamak mümkündür. Yarı-yapılandırılmış görüşmede, sorular önceden belirlenir ve bu sorularla veriler toplanmaya çalışılır (Karasar, 2005). Bu nitel araştırma, aynı çerçevede bir nicel araştırma ile mukayese edileceğinden, nicel araştırma için hazırlanan ölçek çerçevesi içinde araştırmacı
tarafından görüşme formu hazırlanmıştır. Bu görüşme formu, ‘Otellerde çalışma yaşam kalitesi uygulamaları’ ve ‘Otellerde işten ayrılma niyetini etkileyen faktörler’ başlığı altında iki tema halinde şekillendirilerek bu başlık altında 10 adet yarı yapılandırılmış açık uçlu sorudan oluşturulmuştur.
3.2.2. Araştırmanın Nitel Kısmına Đlişkin Verilerin Toplanması
Veri toplama süreci içerisinde gönüllülük esasına dayalı olarak her biri farklı otelde çalışan Ankara için biri yönetici olmak üzere 4 işgörenden, görüşme için onay alınmıştır. Bu görüşme formu ile ulaşılmak istenen amaç hakkında çalışanlara bilgi verilmiştir. Ankara’daki çalışanlar ile yüz yüze görüşme yapılmış ve görüşme formunun doldurulması sağlanmıştır. Her bir çalışan için görüşme süresi ortalama 30 dakika sürmüş ve görüşme sırasında işgörenlerin sorulara verdikleri cevaplar not alınmıştır. Antalya bölgesindeki yine gönüllülük esasına dayalı olarak Antalya bölgesi çalışanlarından her biri farklı otel çalışanı olmak üzere işgörenlere araştırma amacı hakkında bilgi verilmiş, araştırmaya katılıp katılamayacakları telefonla sorulmuştur. Araştırmaya katılabilecek olan işgörenlerden mail adresleri istenerek görüşme formunun mail aracılığıyla araştırmacıya gönderilmesi istenmiştir. Zaman ve maliyet gibi sınırlıklar nedeniyle, Antalya bölgesinde çalışanlardan bu şekilde veriler toplanmıştır. Bu toplanan görüşme formları bilgisayar ortamında uygun olan temaya göre gruplanıp kaydedilmiştir.
3.2.3. Araştırmanın Nitel Kısmına Đlişkin Verilerin Analizi
Verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Betimsel analizin amacı, ham verilerin okuyucunun anlayabileceği ve isterlerse kullanabileceği bir biçime sokulmasıdır. Betimsel çözümlemede elde edilen veriler, daha önceden belirlenen temalara göre özetlenir ve yorumlanır. Bu çözümlemede, görüşülen ya da gözlenen bireylerin görüşlerini çarpıcı bir biçimde yansıtmak amacıyla doğrudan alıntılara sık sık yer verilir (Yıldırım ve Şimşek, 2006). Bu nedenle görüşme formundan elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle önceden belirlenmiş temalar kapsamında hazırlanan sorulara göre özetlenmiş, görüşme formundan elde edilen bilgiler, nicel veriler ile desteklenmiş ve yorumlanmıştır
4.BULGULAR VE YORUM
Araştırmanın bu bölümünde, anket uygulamasına dayalı nicel araştırmanın bulgularına hem de görüşme formuna dayalı olarak yapılan nitel araştırmanın bulgularına değinilecektir. Araştırmanın nicel kısmında anlamlı farklıların tespit edildiği bazı tablolarda yer alan değişken ve grup isimlerinin okuyucular tarafından daha iyi anlaşılması amaçlanmış, bu sözcükler alt çizgili ve italik olarak gösterilmiştir.