Araştırmanın Modeli

Araştırma modeli, araştırmanın amacına uygun ve ekonomik bir süreçle birlikte, araştırma verilerinin toplanması ve verilerin analizi için gerekli koşulların düzenlenmesidir (Karasar, 2014). Aynı zamanda araştırmacının incelemekte olduğu problem ya da problemlere çözüm yolları ve cevaplar bulmaya çalıştığı bir plan ya da süreç olarak tanımlanmaktadır (Kaptan, 1998). Bu araştırmada, farklı problem kurma durumlarında sekizinci sınıf öğrencilerinin geometri problemi kurma becerilerini belirlemek, bu geometri problemi kurma becerilerini bazı değişkenler açısından incelemek ve öğrencilerin problem kurma hakkındaki görüşlerinin ve problem kurma sürecinde karşılaştıkları güçlüklerin neler olduğunu ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu genel amaca yönelik olarak araştırmada hem nicel hem de nitel veri toplama yöntemlerine başvurulmuştur. Nicel ve nitel araştırma anlayışının iç içe olduğu bu çalışmada karma araştırma yaklaşımı benimsenerek bir bilimsel araştırma süreci esas alınmıştır.

Karma araştırma, bir çalışma veya birbirini izleyen çalışmalar içerisinde nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı, birleştirildiği veya karıştırıldığı bir araştırma çeşidi olarak tanımlanmaktadır (Creswell, 2014; Johnson & Onwuegbuzie, 2004; Mertkan, 2015; Tashakkori & Creswell, 2007; Tashakkori & Teddlie, 1998). Karma araştırma, nicel ve nitel yöntemlerle yapılan ve pragmatist felsefeye dayalı bir araştırmadır (Tashakkori & Teddlie, 1998). Karma yöntem ile araştırma yapma, farklı yöntemler kullanarak olayları bir çerçeve içerisinde sunma, analiz etme ve bir araya getirme sürecidir (Gökçek, 2014). Yıldırım ve Şimşek (2016), karma araştırmaların önemli özelliklerinden biri olarak, farklı yöntemlerle toplanan verilerin birbirlerini teyit

ettiklerini ve bununla birlikte sonuçların inandırıcılığının güçlendiğini belirtmişlerdir. Ayrıca karma araştırmalar tasarlanırken nicel veya nitel araştırma dizileri arasındaki etkileşimin nasıl olacağı verilmesi gereken bir diğer önemli karardır (Creswell & Plano Clark, 2011). Diğer bir ifade ile araştırma dizilerinin birbirinden bağımsız mı yoksa birbirine bağlı mı yürütüleceği veya araştırma dizilerinin eşit öneme mi yoksa birinin daha baskın mı olacağının planlanması gerekir (Mertkan, 2015).

Araştırmada, Creswell’in (2014) bakış açısıyla karma yöntem desenlerinden biri kabul edilen yakınsayan paralel karma yöntemler tercih edilmiştir. Yakınsayan paralel karma yöntemler, karma yöntem araştırmalarında en çok tercih edilen desenlerden biridir. Araştırmacı, bu desende nitel ve nicel verileri yaklaşık olarak aynı zaman diliminde toplar. Ancak verileri ayrı ayrı analiz eder ve bulguları birbiri ile karşılaştırır. Bir diğer ifade ile elde edilen verileri daha sonra genel sonuçları yorumlarken bütünleştirir.

Yakınsayan paralel karma araştırma modelinde amaçlardan biri, nitel ve nicel yöntemleri kullanarak aynı konu hakkında farklı fakat birbirini tamamlayan veri toplayarak araştırmayı genişletmek ve bütünselliğini arttırmaktır (Morse, 1991’den aktaran: Mertkan, 2015). Yakınsayan paralel karma yöntemlerde nitel araştırma dizisi boyunca nitel araştırma sorusuna cevap aranır, nitel veri toplama yöntemleri kullanılarak veri toplanır ve nitel analiz yöntemleri kullanılarak analiz edilir. Aynı şekilde nicel araştırma dizisi boyunca nicel araştırma sorusuna cevap aranır, nicel veri toplama yöntemleri kullanılarak veri toplanır ve nicel analiz yöntemleri kullanılarak analiz edilir. Nitel ve nicel araştırma dizileri çıkarsama aşamasından önce birbirinden etkilenmez ve bir araştırma dizisi diğerine bağlı kalınmadan yürütülür (Mertkan, 2015).

Bu araştırma, iki araştırma dizisi şeklinde tasarlanmıştır. Araştırmanın nicel verileri toplanmış ve analiz edilmiştir. Hemen hemen aynı zaman diliminde araştırmanın nitel verileri toplanmış ve analiz edilmiştir. Nitel verilerin toplanma amacı nicel verilerin bulgularını zenginleştirme ve açıklamadır. Araştırmanın alt problemlerine ilişkin olarak kapsamlı bir analiz yapılabilmesi için, araştırmacı hem nicel hem de nitel yaklaşımı benimseyerek nicel ve nitel verileri aynı zaman dilimlerinde toplamış ve veri analizlerini ayrı ayrı gerçekleştirmiştir. Araştırmanın alt problemlerine çözüm getirecek şekilde

genel sonuçlar yorumlanırken nicel ve nitel veriler birlikte düşünülmüş, karşılaştırılmış ve bütünleştirilmiştir. Araştırma süreci aşağıda sunulan Şekil 3.1.’de özetlenmiştir.

Şekil 3.1. Creswell’e (2014) göre yakınsayan paralel karma araştırma süreci

Creswell’e (2014) göre bir araştırmada karma yöntem deseni tercih edilecekse öncelikli olarak buna ilişkin bir gerekçe belirtilmelidir. Bu çalışmada “Geometri Problemi Kurma Testi” ve “Geometri Öz-Yeterlik Ölçeği” ile nicel veriler; “Görüşme formu” ile nitel veriler elde edilmiştir. Aynı zamanda öğrencilerin Geometri Problemi Kurma Testine verdikleri yanıtların belli kriterler çerçevesinde incelenmesiyle de nitel veriler elde edilmiştir. Araştırmanın alt problemleri doğrultusunda ilk olarak nicel verilerin, devamında da nitel verilerin analizleri yapılmıştır. Araştırmada öncelikle öğrencilerin farklı problem kurma durumlarındaki geometri problemi kurma becerileri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Problem kurma durumları arasında anlamlı bir farklılık bulunduktan sonra bu farklılıkların nelerden kaynaklanabileceği derinlemesine araştırılmak istenmiştir. Bunun için öğrencilerin kurdukları problemleri değerlendirme rubriğinde yer alan kriterler ayrı ayrı incelenmiştir. Bu kriterlerin neler olduğu verilerin analizi kısmında detaylı anlatılmıştır. Ayrıca öğrencilerin geometri problemi kurma etkinliklerindeki başarılarının genel olarak ortalamanın biraz altında olduğu görülmüştür. Bu durumun sebeplerini araştırmak amacı ile öğrencilerle görüşmeler yapılmıştır.