Araştırmanın üçüncü alt problemi “ Görev yapılan okulun sosyo-ekonomik düzeyi sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin etkilemekte midir?” olarak belirlenmişti. Bu alt probleme cevap bulabilmek için uygulanan One-Way Anova tekniğinden elde edilen sonuçlar Tablo 4.3’ de görülmektedir.
Tablo 4.3.
Sosyo-ekonomik Düzeyin Sınıf Öğretmenlerinin İş Doyum Düzeyine Etkisi
Boyutlar N X S Sd F p Fark Alt sosyo 27 3,29 ,58 ,11 4,304 ,017 Alt-orta Alt-üst Orta sosyo 36 3,66 ,41 ,06 Üst sosyo 15 3,65 ,62 ,16
Yapılan Anova testi sonucuna göre okulun sosyo-ekonomik düzey değişkenine göre sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeyleri anlamlı bir farklılık göstermiştir. Farkın kaynağına bakıldığında, alt sosyo-ekonomik gruplarda çalışan öğretmenler ile orta ve üst sosyo- ekonomik gruplarda çalışan öğretmenler arasında olduğu görülmüştür. Sonuca göre; alt sosyo- ekonomik düzeydeki okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeyleri düşük çıkarken, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeydeki okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeyleri alt sosyo-ekonomik düzeydeki okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinden yüksek çıkmıştır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
5.1. Tartışma ve Sonuç
Genel olarak İş Doyumunun ( X=3,52 ) ortalama ile “Hoşnudum” düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Buradan hareketle Denizli Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerinde çalışan sınıf öğretmenlerinin algılarına göre öğretmenlerin iş doyum düzeylerinin yüksek olduğu söylenebilir.
Denizli Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerindeki sınıf öğretmenlerinin algılarına göre öğretmenlerin iş doyum düzeylerine ilişkin algıları 20 madde ile ölçülmüştür. Yapılan inceleme ve analiz sonucunda Denizli Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerinde çalışan öğretmenlerin algılarına göre öğretmenlerin iş doyum düzeylerine ilişkin en az katılım gösterdikleri önermenin (X=2,55) ortalama ile “Terfi imkanının olması yönünden ” maddesine “Hoşnut Değilim” şeklinde görüş bildirdikleri görülürken; en fazla katılım gösterdikleri önermenin ise (X= 4,37) ortalama ile “Başkaları için bir şeyler yapabildiğimi hissetmem yönünden” maddesine “Çok Hoşnudum” şeklinde katılım gösterdikleri görülmüştür. En az katılım gösterilen diğer önerme ise; (X=2,59) ortalama ile “Yaptığım iş karşılığında aldığım ücret yönünden” maddesine olmuştur. Kişilerin yaptığı işten olumlu duygular edinmesi için aldığı ücretin tatmin edici olması gerekir. Bu sorun öğretmenlerin iş doyumunu olumsuz etkilemektedir.
Araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin görev yaptıkları okulun sosyo-ekonomik düzey değişkenine göre sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeyleri anlamlı bir farklılık göstermiştir. Farkın kaynağına bakıldığında, alt sosyo-ekonomik gruplarda çalışan öğretmenler ile orta ve üst sosyo-ekonomik gruplarda çalışan öğretmenler arasında olduğu görülmüştür. Sonuca göre; alt sosyo-ekonomik düzeydeki okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeyleri düşük çıkarken, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeydeki okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeyleri alt sosyo-ekonomik düzeydeki okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinden yüksek çıkmıştır.
Araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin yaş değişkenine göre iş doyum düzeyleri anlamlı bir farklılık göstermiştir (P<0,05). 40 yaş ve üzerindeki sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeyleri, 40 yaşın altındaki sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinden daha
yüksektir. En yüksek iş doyumuna 40 yaş ve üzerindeki öğretmenlerin sahip olduğu görülmüştür.
Denizli Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerinde çalışan sınıf öğretmenlerinin algılarına göre öğretmenlerin iş doyum düzeyi ile cinsiyet değişkeni arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0,05 ). Dolayısıyla öğretmenlerin cinsiyeti ne olursa olsun iş doyum düzeyleri arasında herhangi bir farklılık bulunmamaktadır.
Denizli Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerinde çalışan sınıf öğretmenlerinin algılarına göre öğretmenlerin iş doyum düzeyi ile okuttuğu sınıf değişkeni arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0,05). Okuttuğu sınıf değişkeni sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeyini etkileyen belirleyici bir değişken olmadığı görülmektedir.
5.2.1 Uygulayıcılar İçin Öneriler
1. Kıdemi az olan sınıf öğretmenlerin iş doyumlarını arttırmak için çalışmalar yapılmalıdır.
2. Sınıf öğretmenlerinin ücreti konusunda iyileştirmeler yapılmalıdır. Ücretlerinde yapılan kesintiler düzenlenmelidir. Tatmin edici ücret; öğretmenlerin iş doyum düzeyini arttıracaktır.
3. Sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan okullardaki sınıf öğretmenlerinin iş doyumu düzeyini arttırmak için çalışmalar yapılmalıdır.
5.2.2. Araştırmacılar İçin Öneriler
1. Araştırmanın örneklemini 78 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Örneklem daha da genişletilerek daha çok sınıf öğretmenine ulaşılabilir.
2. Araştırma farklı illerde ve bölgelerde yapılabilir.
3. Bu araştırmalar özel okullarda uygulanabilir; özel okul ve devlet okullarındaki iş doyum düzeyleri karşılaştırılabilir.
4. Eğitim kalitemizi arttıracak bu araştırmalar daha kapsamlı ve geliştirilmiş ölçme teknikleri ile yapılabilir.
5. Okullarda, öğretmenlerin iş doyum düzeylerini artıran veya azaltan faktörlerin neler olduğunu bulmaya yönelik çalışmalar yapılmalı; sistemli bir şekilde uygulamaya konulmalıdır.
6. Sosyo-ekonomik düzeyi düşük okullardaki sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin az olmasının sebepleri araştırmalı; yetersizlikler belirlenip, sorunu gidermek için çözüm yolları aranmalıdır.
KAYNAKÇA
Ağırbaş, İsmail, Çelik, Yusuf ve Büyükkayıkçı, Hüseyin (2005). Motivasyon Araçları ve İş
Tatmini: Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Hastane Başhekim Yardımcıları Üzerinde Bir Araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 8 (3), 326- 349.
Akıncı, Z. (2002). Turizm Sektöründe İş gören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı
Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 4, 17
Akkamış, O.(2010). İlköğretim 1.ve 2.Kademe Öğretmenlerinin İş Tatmini Üzerine Bir Değerlendirme, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Altınkurt, Y. Yılmaz, K. (2014) Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile İş Doyumları Arasındaki İlişki, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. ss 57-71
Başaran, İ.E. (1992). Yönetimde İnsan İlişkileri: Yönetsel Davranış, Gül Yayınevi, Ankara Can, Şendil (2006). Sınıf Öğretmenlerinin Yaş, Cinsiyet ve Mesleki Kıdemlerine göre İş
Doyum Düzeylerinin Belirlenmesi (Muğla İli Örneği). Kazım Karabekir Eğitim
Fakültesi Dergisi. 13, 380- 390
Coşkun, D. (2011) İlköğretim Birinci Kademe 5.Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimi (Denizli ili Örneği), Yüksek Lisans Tezi
Cüceloğlu, Doğan (1991). İnsan ve Davranışı: Psikolojinin Temel Kavramları İstanbul: Remzi Kitapevi.2.Basım
Çelikkanat, Canan. (2000). Örgütlerde Güdülenme ve İş Doyumu. (1. Baskı). Ankara. Anı Yayıncılık
Dağdeviren, Musaoğlu, Ömürlü, Öztora (2011) Akademisyenlerde İş Doyumunu Etkileyen Faktörler, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi
Demirel, Filiz. (2006). Sınıf Öğretmenlerinin İş Doyum Düzeyi (Denizli ili Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Demirtaş, H. ve Güneş, H. (2002).Eğitim Yönetimi ve Denetimi Sözlüğü, Ankara: Anı Yayıncılık.
Filiz, Zeynep. (2014). Öğretmenlerin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi,10 (23),157-171
Gergin, Barış. (2006) . İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Doyum Düzeyleri, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Karakuzu, S. (2013). "Denizli İl Merkezinde Bulunan İlkokullarda Görev Yapan Sınıf
Öğretmenleri ve Ortaokullarda Görev Yapan Branş Öğretmenlerinin İş Doyumunun İncelenmesi", Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Aile Ekonomisi Ana Bilim
Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Kavutçu, Ramazan. (2016). Öğretmenlerin İş Doyum Düzeyleri, Tezsiz Yüksek Lisans Projesi
Keser A. (2006), Çağrı Merkezi Çalışanlarında İş Yükü Düzeyi ile İş doyumu İlişkisinin
Araştırılması, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.11, 2006(1),
s.100-119
Kılıç, Ömer Süha.(2011). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Okul Müdürü ve Öğretmenlerin İş Doyumu, Yüksek Lisans Tezi
Koçak, T. (2006). Okul Yöneticilerinin Dönüşümcü Liderlik Stilleri ile Öğretmenlerin İş
Doyumu Arasındaki İlişki (Ankara İli Örneği), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, Ankara.
Koruklu, N. Feyzioğlu, B. Kiremit, Ö,H.& Aladağ,E. (2013) Öğretmenlerin İş doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 119-137
Meziroğlu, Murat. (2005). Sınıf ve Branş Öğretmenlerinin İş Doyum Düzeylerinin
Ölçülmesi, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Zonguldak.
Önder, Emine, Taş, Ali (2009). Süleyman Demirel Üniversitesi Rektörlük Personelinin İş
Doyum Düzeyini Belirlemeye Yönelik Bir Alan Çalışması, MEB Bilim ve Aklın
Aydınlığında Eğitim Dergisi, 116 (184) , 71- 81.
Özcan E.D. 2011(1), Kişilik Bakış Acısından Örgüt Yapısı ve İş Tatmini, İstanbul, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., s.107-108
Özcan, Z. O. (2013). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin İş Doyumu (Niğde İli Örneği). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitim Yönetimi Ve Denetimi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Ankara.
Özyürek, Arzu (2009). Okul Öncesi Eğitimi Öğretmen Ve Yöneticilerinin İş Doyumu, Kişisel Özellik Ve Mesleki Yeterlik Algısının Değerlendirilmesi, MEB Bilim ve Aklın
Aydınlığında Eğitim Dergisi, 110(182), 8- 18.
Serençelik, İ. (2005). Halk Eğitim Merkezlerinde Milli Eğitim Bakanlığı Ve Sivil Toplum
Kurumları Tarafından Verilen Kurslara Katılan Eğitimcilerin Sorun Alanları Çözüm Önerileri, Geleceğe Yönelik Beklentileri Ve İş Doyumlarının Araştırılması. Yüksek
Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
Sun, H. Özlem (2002). İş Doyumu Üzerine Bir Araştırma. Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü. Ankara.
Şahin, İdris. (2012). Öğretmenlerin İş doyum Düzeyleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi,10,142-167
Taşdan, Murat, Tiryaki Eda (2008). Özel ve Devlet İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş
Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim. 33 (147), 54-70
Toprak, Durak, Günbayı İlhan ( 2007). İlköğretim Okulu Sınıf Ve Özel Sınıf Öğretmenlerinin
İş Doyum Düzeylerinin Karşılaştırılması. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü. Antalya.
Uras, M. & Kunt, M. (2005). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğinden beklentileri ve beklentilerinin karşılanmasını umma düzeyleri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19.
Yüksel, İ. (2002). Hemşirelerin İş Doyum Düzeyini Ayırt Edici İş Doyum Öğelerinin
Diskriminant Analiziyle Belirlenmesi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi(3).
EK A:Anket Formu Sayın Meslektaşım;
Bu çalışma “ İlkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin iş doyumları” konulu Tezsiz yüksek lisans projesi için bilgi toplamayı amaçlayan bir araştırmadır. Araştırmanın yürütülmesi için sizden aşağıda yer alan kişisel bilgiler bölümünü ve iş doyum ölçeği ile ilgili soruları cevaplandırmanızı rica eder, yardımlarınızı esirgemediğiniz için teşekkür ederim.
Bu anketten elde edilecek bulguların ve çıkartılacak sonuçların güvenilirliği, anketin her maddesini cevaplandırmada göstereceğiniz dikkat ve samimiyete bağlıdır. Veriler bilimsel amaçlar çerçevesinde topluca bilgisayar ortamında değerlendirileceğinden ankette isminizi ve çalıştığınız kurum adını yazmanıza gerek yoktur.
Nesli MAY Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Öğrencisi
KİŞİSEL BİLGİLER
(Size uygun seçeneğin başındaki parantezin içerisine “X” işareti koyunuz.) 1- Yaşınız?
( ) 20 - 25 arası ( ) 26 - 30 arası ( ) 31 - 35 arası
( ) 36 - 40 arası ( ) 41 - 45 arası ( ) 46 yaş ve üstü 2- Cinsiyetiniz? ( )Erkek ( ) Kadın 3- Kıdeminiz ? ( ) 1-5 Yıl ( ) 6-10 Yıl ( ) 11-15 Yıl ( ) 16-20 Yıl ( ) 21 yıl ve üstü 4-Kaçıncı sınıfı okutuyorsunuz? ( )1.Sınıf ( ) 2.Sınıf ( ) 3.Sınıf ( ) 4.Sınıf
İŞ TATMİN ÖLÇEĞİ Açıklama;
Aşağıda mesleğinizin çeşitli yönleri ile ilgili cümleler bulunmaktadır. Her cümleyi dikkatlice okuyunuz. Mesleğinizden, o cümlede belirtilen şekilde ne derece memnun olduğunuzu karşılarına ( X ) işareti koyarak belirtiniz.
Her cümleye cevap verirken “ Bu yönden işimden ne derece memnunum?” diye kendinize sorunuz. MESLEĞİMDEN H İÇ H O Ş N U T D E Ğ İL İM H O Ş N U T D E Ğ İL İM K A R A R S IZ IM H O Ş N U T U M Ç O K H O Ş N U T U M
1-Beni her zaman meşgul etmesi bakımından 2-Bağımsız çalışma imkanı olması bakımından
3- Ara sıra değişik şeyler yapabilme imkanı bakımından 4-Toplumda bana“ saygın bir kişi” olma şansı verilmesi bakımından
5-Yöneticinin emrindeki kişileri iyi yönetmesi 6-Yöneticinin karar verme yeteneği bakımından
7-Vicdanı bir sorumluluk taşıma şansı bana vermesi bakımından 8-Bana garantili bir gelecek sağlaması bakımından
9-Başkaları için bir şeyler yapabildiğimi hissetmem yönünden 10-Kişileri yönlendirmek için fırsat vermesi bakımından 11-Kendi yeteneklerim ile bir şeyler yapabilme şansı vermesi 12-İşimle ilgili alınan kararların uygulamaya konması yönünden 13-Yaptığım iş karşılığında aldığım ücret yönünden
14-Terfi imkanının olması yönünden
15-Kendi fikir/kanaatleri rahatça kullanma imkanı vermesi 16-Çalışma şartları yönünden
17-Çalışma arkadaşlarımın birbirleriyle anlaşması yönünden 18-Yaptığım iş karşılığında takdir edilmem yönünden 19-Yaptığım iş karşılığında duyduğum başarı hissi
20-Mesleğimi yaparken kendi yöntemlerimi kullanabilme
Adı ve Soyadı Nesli MAY
Doğum yeri ve tarihi İzmir-1986
Uyruğu T.C.
İletişim Adresi Reşat Vural İlkokulu/ DENİZLİ
E-mail Adresi yakamozege06@hotmail.com
Eğitim
İlkokul Lütfü Akad İlkokulu
Ortaokul Osman Kibar Ortaokulu
Ortaöğretim İzmir Kız Lisesi
Yükseköğretim(Lisans) Afyon Kocatepe Üniversitesi Uşak Eğitim Fakültesi
Yabancı Dil
Yabancı dil adı-SINAVADI-Sınavın yapıldığı ay ve yıl
Alınan puan
Mesleki Deneyim
Yıllar Mesleki Deneyim