Araştırma Modeli

Bir araştırmanın temelleri atılırken en önemli aşamalardan birisi de cevabı aranacak soruların yanıtlanması için izlenmesi gereken stratejinin ne olacağının belirlenmesidir. Bu durum, araştırma tasarımının nicel, nitel veya her ikisinin bir arada kullanıldığı karma yöntem olmasına göre farklılaşmaktadır (Punch, 2005). Bir araştırmada tek bir yöntemin yerine birbirini destekleyen iki yöntemin kullanılması daha zengin veri toplanmasını ve cevabı aranan soru için toplanan verilerin birbirini desteklemesini sağlamaktadır (Büyüköztürk ve diğ., 2010). Bu çalışmada öğrenme stillerine göre girişimcilik becerisine ilişkin detaylı veri elde etmek için hem nicel hem de nitel verilerin bir arada kullanıldığı karma yöntemlerden açıklayıcı karma model tercih edilmiştir.

Bir araştırmacı için karma model, çalıştığı olguya farklı bakış açılarından bakma fırsatı sağlarken aynı zamanda araştırmacı için sağlam ve içerik olarak doyurucu veri elde etme imkanı da sunmaktadır (Böke, 2010). Hem nicel hem de nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanılmasının temel gerekçesi iki yöntemin güçlü yanlarından faydalanmak ve zayıf yönlerini gidermek olarak açıklanmaktadır (Punch, 2005).

Ortaokul 6. sınıfta okuyan öğrencilerin öğrenme stilleri ile girişimcilik becerilerinin incelenmesini ortaya koymayı amaçlayan bu araştırma nicel boyutunda tarama yönteminden yararlanılmış ve fen bilimleri dersi 6. Sınıf öğrencilerinin öğrenme stilleri ile girişimcilik becerisi incelenmiştir. Çalışmada durum çalışmasından (case study) yararlanılmıştır. Araştırmanın verileri, öğrenme stilleri ölçeği, video kayıtları ve girişimcilik kontrol listesi kullanılarak elde edilmiştir.

77

Nitel araştırmalar “çevre”, “süreç” ve “algı”lara ilişkin olmak üzere üç tür veri toplanmasına olanak tanımaktadırlar. Algılara ilişkin veriler, araştırma grubunda yer alan bireylerin süreç hakkında düşündüklerine ilişkindir. Bu tür araştırmalarda, bulunan sonuçların evrene genellenmesi gibi bir amaç güdülmemekte ve araştırmacılar genellikle evrenin bütünü ile çalışmaktadırlar. Bu nedenle, örnekleme gibi bir yönteme ihtiyaç duyulmayıp sıklıkla durum çalışması (örnek olay) yöntemi kullanılmaktadır (Yıldırım ve Şimşek, 2005).

Bryman (1988), nicel ve nitel araştırmaların birbirini tamamlaması hususunda şu yaklaşımları ortaya koymuştur (akt.Punch, 2005);

1) Üçgenleme mantığı: Bir araştırma türünden edinilen bulgular, diğer türden edinilen bulgularla denetlenir.

2) Nitel araştırma Nicel araştırmayı kolaylaştırır: Nitel araştırma, bağlam ve konular açısından temel bilgi elde etmeye yardımcı olabilir; bir hipotez kaynağı olarak iş görebilir, ölçek oluşturulmasına yardım edebilir.

3) Nicel araştırma Nitel araştırmayı kolaylaştırır: Nicel araştırmanın nitel araştırma için görüşülecek kişilerin seçiminde yardımcı olması anlamına gelir.

4) Yapı ve Süreç: Nicel araştırma, özellikle sosyal yaşamın yapısal özelliklerini tespit etmede etkiliyken, nitel araştırma, çoğunlukla süreci anlama açısından daha güçlüdür.

5) Araştırmacıların ve bilgi alanlarının bakış açısı: Nicel araştırma, genellikle araştırmacının ilgileri tarafından yönlendirilir, nitel araştırma ise hareket noktası görüşme yapılanların bakış açısıdır.

6) Genelleme sorunu: Bazı nicel kanıtların eklenmesi, nitel araştırmada elde edilen verilerden, çoğu zaman genelleme yapılmaması durumunu hafifletmeye yardımcı olabilir.

Patton (2002) durum çalışmalarının en önemli özelliğini bir ya da daha fazla durumu derinlemesine inceleme imkanı sunması olarak belirtmiştir. Durum çalışması, davranışsal olayların kontrolünde ve çalışılan olguyla ilgili genel koşulları ortaya koymada kullanılmaktadır (Yin, 1994). Ayrıca durum çalışması gerçek hayatta

78

karşılaşılan veya karşılaşılması mümkün olan problemlerle bireyleri öğrenme ortamlarında karşı karşıya getirmek, bireylerin bu olaylardaki sorunlar üzerinde incelemeler yaparak sorunları çözmeye çalışmasını sağlamak ve elde ettikleri çözümleri gerçek hayatta karşılaştıkları problemlere uygulayarak bireylerin hayata uyumunu kolaylaştırmasını sağlamak için kullanılan bir yöntemdir (Özkan, 2010).

Bir tek bireyden bir okula kadar değişik birimlerin ele alınabileceği durum çalışmaları, araştırmacılara zengin ve ayrıntılı veriler sunarken diğer nitel araştırma yaklaşımlarında olduğu gibi genelleme amacı taşımamaktadır (Lichtman’dan akt.

Çengelci, 2010). Yöntem, öğrencinin yaşamındaki herhangi bir sorunu, bir olayı inceleyerek, nedenlerini ortaya çıkararak, sorun için kişiselleştirmeden genel bir hava içerisinde çözüm önerilerinin merkezde tartışılmasıyla uygulanan bir yöntem olarak da ifade edilebilmektedir (Adalı, 2005). Verilen grupta var olan belirli olguların bulunma derecesini ya da durumlar karşısında nasıl farklılaştığını anlamada oldukça kullanışlı olduğunu söylemek mümkündür (Yin, 1994).

Durum çalışması bir araştırma yöntemi olarak birçok durumda kullanılmaktadır.

Bunlardan bazıları (Yin, 1994);

 Siyasal bilimler ve hükümet araştırmaları

 Toplumsal psikoloji ve sosyoloji

 Örgütsel ve yönetsel çalışmalar

 Şehir-bölge planlama araştırmaları

 Sosyal bilimlerdeki bilimsel araştırma ve tezlerdir.

Durum çalışmaları bazı alt dallara ayrılmaktadır. Bunlardan en sık rastlananları şunlardır (Kazak, 2001):

 İşletmelerin geçmişini inceleyen durum çalışmaları

 Gözleme dayalı durum çalışmaları

 Yaşam öyküsü odaklı durum çalışmaları

 Çok durumlu incelemeler

 Karşılaştırmalı durum çalışmalarıdır.

79

Yıldırım ve Şimşek (2005), durum çalışması yaparken izlenebilecek aşamaları 8 başlık altında ifade etmektedir;

a. Araştırma sorularının belirlenmesi.

b. Araştırmanın alt problemlerinin belirlenmesi.

c. Analiz biriminin saptanması.

d. Çalışılacak durumun ortaya konması.

e. Araştırmaya katılacak bireylerin seçilmesi.

f. Uygun yöntem/yöntemler kullanılarak verilerin toplanması ve alt problemlerle ilişkilendirilmesi

g. Verilerin analiz edilerek yorumlanması.

h. Durum çalışmasının raporlaştırılması.

Durum çalışmaları, çok yönlü analiz gerektirmektedir. Bunun anlamı, araştırmacının, sadece ses ve katılımcıların bakış açısını değil aynı zamanda katılımcı grubun konuyla ilgisi ve aralarındaki etkileşimi de dikkate alması gerekliliğidir (Tellis, 1997a; Tellis, 1997b). Yin (1994), analizin, ilgili tüm kanıtlara dayanması, tüm yorumların ele alınması ve çalışmaya uzman görüşlerinin katılması gerekliliğini vurgulayarak bu görüşü desteklemektedir.