Geçmişten günümüze kadar birçok farklı alanda araştırma yapılmıştır. Bu araştırmaların temelini insanoğlunun merak duygusu oluşturmaktadır. Merak duygusu ile araştıran ve sorgulayan insanoğlu, her araştırma sonucunda yeni bilgilere ulaşmıştır. İnsanoğlu ulaştığı bu bilgilerle kalmamış, daha derin bilgiler elde etmeye çalışmıştır. Bu süreçte insanoğlu araştırmalar için birçok yöntem denemiştir.
1900‟lü yılara kadar birçok araştırma yürütülmüştür. Yürütülen bu araştırmaların çoğunluğunu nicel çalışmalar oluşturmuştur. Bu tarihten sonra araştırmalara insan faktörü girmiş ve bu faktör birçok çalışmayı doğrudan etkilemiştir. Bundan dolayı 1900-1950 yılları arasında yürütülen araştırmaların çoğunluğunu nitel çalışmaların oluşturduğu oluşturmuştur (Denzin & Lincoln, 2000). 1960‟lı yıllara gelindiğinde ise nitel ve nicel araştırmanın ayrı ayrı yürütülmesinden ziyade sistematik ve derinlemesine bilgi edinmek için birleştirilerek kullanılabileceği düşünülmüştür (Leech & Onwuegbuzie, 2009). Bu açıdan bakıldığında 1960‟lı yıllardan sonra araştırmalarda karma yöntem ağırlıklı olarak çalışmalarda kullanılmaya başlamıştır (Creswell, 2003).
Karma yöntem, nitel ve nicel araştırmaların birlikte kulla nılarak verilerin toplanması, toplanan bu verilerin analiz edilmesi, analiz sonucunda nitel ve nicel yöntemlerin güçlü yanlarının birbirlerini destekler nitelikte kullanıldığı kapsamlı çalışmalardır (Baki &
58
Gökçek, 2012; Creswell, 2006; Fırat, Yurdakul & Ersoy, 2014; Jhonson & Onwuegbuzie, 2004). Karma yöntemi ile ilgili literatür taraması yapıldığında temelde;
1. Kullanılan yöntemin baskınlık durumuna göre (baskınlık boyutu),
2. Karma yönteminde nicel ve nitel yöntemlerin hangisinin ne zaman kullanılacağı göre (zaman boyutu)
3. Karma düzeyine göre,
olmak üzere üç temel başlık altında sınıflandırıldığı görülmektedir ( Bogdan & Bilden, 2007; Leech & Onwuegbuzie, 2009). Başka bir araştırmacıya göre ise, karma yöntem dört başlık altında sınıflandırılmıştır (Creswell, 2008). Bunlar:
Gömülü Karma Yönte m: Nitel ve nicel yöntem bu desende beraber ya da sıralı bir
şekilde uygulanır. Uygulama sonucunda veriler toplanır. Bu şekilde elde edilen veriler ayrı ayrı analiz edilir. Burada nitel ve nicel veriler araştırmanın farklı problemlerine ilişkindir. Bu yöntemde nitel ve nicel dokümanlardan elde edilen verilerin bir birlerini desteklemesi önemli bir yer teşkil eder.
Açıklayıcı Karma Yönte m: Bu desende yöntemler sıralı bir şekilde uygulanır. Bu
desende nicel araştırma metodu önce kullanılır. Nicel bilgilerden elde edilen veriler ışığında nitel veriler toplanır. Bundaki temel amaç, elde edilen nicel verilerin, nitel verilerle desteklenmesini sağlamaktır. Nitel ve nicel verilerden elde edilen bilgiler yorumlanma aşamasında birleştirilir.
KeĢfedici Karma Yönte m: Bu desende de açıklayıcı/açımlayıcı desende olduğu gibi
yöntemler sıralı bir şekilde uygulanır. Bu desende nitel araştırma metodu önce kullanılır. Nitel bilgilerden elde edilen veriler ışığında nicel veriler toplanır. Bundaki temel amaç, elde edilen nitel verilerin, nicel verilerle desteklenmesini sağlamaktır. Nitel ve nicel verilerden elde edilen bilgiler yorumlanma aşamasında birleştirilir.
Paralel Karma Yöntem: Nitel ve nicel yöntemlerin her ikisi de bu yöntemde eş zamanlı
olarak uygulanır. Aynı zamanda uygulanan nitel ve nicel veriler eş zamanlı olarak toplanır. Toplanan veriler yorumlanma aşamasında bir araya getirilerek ilişkilendirilir. Bunun yanında Creswell (2003) altı farklı tasarım ortaya koymuştur. Bunlar:
1. Sıralı açıklayıcı tasarım, 2. Sıralı araştırıcı tasarım, 3. Sıralı dönüşümsel tasarım,
59 4. Eş zamanlı üçgenleme,
5. Eş zamanlı bir biri içine geçmiş, 6. Eş zamanlı dönüşümseldir.
Araştırmalarda karma araştırma yönteminin tercih edilmesinin birkaç sebebi vardır. Greene, Caracelli ve Graham‟a (1989) göre bunlar:
1. Üçgenleme (triangulation),
2. Tamamlayıcılık (complementarity), 3. Gelişim (development),
4. Başlangıç (initiation), 5. Genişletme (expansion).
Bu bağlamda 7. sınıf fen bilimleri dersi “Kuvvet ve Hareket” ünitesi “İş-Enerji” ve “Basit Makineler” öğrenme alanlarının öğretilmesinde entegre edilmiş STEM eğitimi ve tam öğrenmenin etkilerinin tespit edilmesi amacıyla gerçekleştirilen bu araştırmada karma yöntem araştırma desenlerinden yakınsayan paralel desen kullanılmıştır. Yakınsayan paralel desen, araştırmacının nitel ve nicel aşamaları araştırma sürecinin aynı aşamasında eş zamanlı olarak uygulamasıyla oluşur. Bu desende nitel ve nicel yöntemlere eşit öncelik verilir, analiz sırasında toplanan veriler ayrı olarak ele alınır ve analiz sonucunda elde edilen veriler ışığında yorumlar yapılarak sonuçlar birleştirilir (Creswell & Plano Clark, 2015).
Yakınsayan paralel desenin amacı, araştırma probleminin ayrıntılı ve kapsamlı bir şekilde ortaya konulması için nitel ve nicel verilerin toplanmasıdır. Buradaki temel amaç, nicel ve nitel yöntemlerin birbirlerini destekleyen yanları ile örtüşmeyen noktalarını bir araya getirmektir. Bu sayede istenildiği takdirde nicel yöntemde elde edilen veriler ve nitel yöntemde elde edilen veriler birbirlerini desteklemek için kullanılabilir (Creswell & Plano Clark, 2015).
Yakınsayan paralel desenin uygulandığı bu araştırmada 7. sınıf öğrencilerinin “Kuvvet- Hareket” ünitesi “İş-Enerji” ve “Basit Makineler” öğrenme alanlarının öğretiminde STEM eğitimi ve tam öğrenmenin etkilerini tespit etmek için hazırlanan ölçme araçlarının uygulanması sonucunda elde edilen nicel bulgular; öğrenciler ile yapılan görüşme ve çalışmalar sırasında elde edilen nitel bulgularla desteklenmiştir. Çalışma süreci boyunca nicel ve nitel çalışmalar aynı zaman dilimlerinde uygulanmıştır. Araştırma ile ilgili yakınsayan paralel desen çalışma diyagramı oluşturulmuştur. Oluşturulan bu diyagram ile
60
çalışma kapsamında yapılan süreçler ve süreçler sonucunda elde edilen veriler özet olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma kapsamında oluşturulan yakınsayan paralel desen çalışma diyagramı Şekil 3.1‟de gösterilmiştir.
Şekil 3.1. Çalışma kapsamında hazırlanan yakınsayan paralel desen diyagramı
Karma araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışma nicel ve nitel boyut olmak üzere iki kısımda açıklanmıştır. Nicel boyut kısmında deneysel desen, çalışma evren ve örneklemi açıklanacaktır. Nicel boyut kısmında deneysel desen, çalışma evreni ve örneklemi açıklanacaktır.
Yakınsayan paralel desen diyagramı Ssür SÜREÇ Deney ve kontrol grupların ın belirlen mesi Ölçek ve Başarı testlerinin geliştirilmesi SÜREÇ ANOVA Welch t-testi, Tukey, Tamhane T2 Nicel (Nic) Nicel (Nic) ÜRÜNLER Ölçek ve testlerden elde edilen ön test, son test puanları ÜRÜNLER X , SS, p<,05, Sd SÜREÇ Yarı yapılandırılmış mü lakat sorularının hazırlan ması Nite l veri formlarının oluşturulması STEM eğitimi pilot uygulaması SÜREÇ Betimsel ve içerik analizi ÜRÜNLER Yazıya dökülmüş transkriptler ÜRÜNLER Kategori, Tema , Kodlar Nitel (Nit) Nitel (Nit) SONUÇLARIN BĠRLEġTĠRĠLMESĠ YORUMLAMA
61