4. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM OTOKRATĠK VE DEMOKRATĠK LĠDERLĠK
4.4. AraĢtırmanın Bulguları
Anketi değerlendirmeye alınan 415 katılımcının 215‟i (% 51,8) erkeklerden, 200‟ü (% 48,2) bayanlardan oluĢmaktadır. ÇalıĢanların 73‟ü (%17,6) 18-24 yaĢ
Ölçekler Cronbach’s Alpha Ġfade Sayısı
Otokratik Liderlik ,897 10
Demokratik Liderlik ,963 13
TükenmiĢlik ,886 22
Sınırsız Kariyer Yönelimi ,799 12
Ölçekler Cronbach’s Alpha Ġfade Sayısı
Otokratik Liderlik *** 10
Demokratik Liderlik *** 13
TükenmiĢlik ,949 22
29‟u (%7,0) ise 45 yaĢ ve üzerindedir. ÇalıĢanların 201‟i (%48,4) evli, 178‟i (42,9) bekâr, 36‟sı (%8,7) boĢanmıĢlardan oluĢmaktadır. ÇalıĢanların 97‟si (%23,4) ilköğretim, 231‟i (%55,7) lise ve 77‟si (%18,6) lisans, 10‟u (%2,4) lisansüstü mezunudur. Turizm iĢletmelerindeki çalıĢanlar üzerinde yapılan bu çalıĢamaya katılanların 20‟si (%4,8) üst düzey yönetici, 99‟u (%23,9) orta düzey yönetici, 70‟i (%16,9) alt kademe yönetici ve 226‟sı (%54,5) ise yönetici olmayan çalıĢanlardan oluĢmaktadır. ÇalıĢanların 354‟ü (%85,3) konaklama iĢletmesi, 61‟i (%14,7) seyahat iĢletmesi personelidir. ÇalıĢanların 42‟si (%10,1) 0-1400 TL, 311‟i (%74,9) 1401- 2500 TL, 59‟u (%14,2) 2501-5000 TL, 4‟ü (%0,7) 5001 TL üstü gelire sahip olmaktadır.
Tablo 5. Demografik DeğiĢkenler Otokratik Liderlik Algısında Anlamlı
Farklar Ortaya Koymaktadır
Otokratik Liderlik KiĢi Sayısı (N) Ortalama Std. Hata Ortalaması Test P Cinsiyet BAY 215 211,68 ,07560 20708,500 -,681 BAYAN 200 204,04 ,07159 YaĢ 18-24 73 171,81 ,14044 9,907 ,019 25-34 205 210,83 ,07092 35-44 108 224,30 ,09602 45+ 29 218,36 ,20296
Medeni Durum Evli 201 217,60 ,07454
3,700 ,157 Bekâr 178 195,58 ,08036
BoĢanmıĢ 36 215,85 ,16975
Pozisyon Üst Yönetici Düzey 20 151,35 ,23056
8,798 ,032 Orta Düzey Yönetici 99 193,22 ,09465 Alt Düzey Yönetici 70 208,66 ,11970 Yönetici Değil 226 219,29 ,07476 Turizm Alt Sektörü Konaklama ĠĢletmesi 353 209,14 ,05345 10187,000 ,480 Seyahat ĠĢletmesi 61 198,00 ,17063 Ücret 0-1400 42 147,70 ,22731 14,996 ,002 1401-2500 311 218,20 ,05544 2501-5000 59 199,45 ,11927
5001 ve Üst
3 163,17 ,88192
Eğitim Durumu Ġlköğretim 97 207,07 ,09681
,121 ,989 Lise ve
dengi 231 209,52 ,07223 Lisans 77 205,52 ,12284 Lisansüstü 10 201,05 ,39581
Mann-Whitney U testi sonucunda cinsiyet ve turizm alt sektörü, otokratik liderlik puanları arasında (p>0,05 olduğundan) anlamlı fark ortaya koymamaktadır. Yapılan analizlere göre standart hatalar normal düzeydedir. Bu durum testin geçerliliğini göstermektedir. Buna göre cinsiyet açısından bakıldığında, bayan çalıĢanların ortalama puanları ile erkek çalıĢanların ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Turizm alt sektörü açısından bakıldığında ise konaklama iĢletmesi ve seyahat iĢletmesi ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Bu sonuçlara göre, cinsiyet, otokratik liderlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H1a) ve turizm alt sektörü, otokratik liderlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H1e) olarak kurulan hipotezler kabul edilmemiĢtir.
Kruskal – Wallis Testi sonucunda medeni durum ve eğitim durumu, otokratik liderlik puanları arasında (p>0,05 olduğundan) anlamlı fark ortaya koymamaktadır. Yapılan analizlere göre standart hatalar normal düzeydedir. Bu durum testin geçerliliğini göstermektedir. Buna göre medeni durum açısından bakıldığında, evli, bekâr ve boĢanmıĢ çalıĢanların ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Eğitim durumuna bakıldığında ise ilköğretim, lise ve dengi, lisans ve lisansüstü ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Bu sonuçlara göre, medeni durum, otokratik liderlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H1c) ve eğitim durumu, otokratik liderlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H1g) olarak kurulan hipotezler kabul edilmemiĢtir.
Otokratik liderlikte (p=0,019< 0,05) 35-44 yaĢ aralığındaki çalıĢanlar diğer yaĢ aralıklarına göre daha fazla puana, diğer yaĢ grupları hemen hemen aynı puan
ortalamasına sahip olduğu ve Kruskal-Wallis testine göre anlamlı bir fark tespit edilmiĢtir. Bu sonuçlara göre yaĢ, otokratik liderlik algısında istatistik olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H1b) olarak kurulan hipotez kabul edilmiĢtir. Otokratik liderlikte (p=0,032< 0,05) yönetici olmayan çalışanlar diğer pozisyonlara göre daha fazla puana diğer pozisyonlar hemen hemen aynı puan ortalamasına sahip olduğu ve Kruskal-Wallis testine göre anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre Pozisyon, otokratik liderlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H1d) olarak kurulan hipotez kabul edilmiştir.
Otokratik liderlikte (p=0,002< 0,05), 1401 ile 2500TL arasında gelire sahip çalıĢanlar diğer gelir aralıklarına göre daha fazla puana ve diğer ücret grupları hemen hemen aynı puan ortalamasına sahip olduğu ve Kruskal-Wallis testine göre anlamlı bir fark tespit edilmiĢtir. Bu sonuçlara göre ücret, otokratik liderlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H1f) olarak kurulan hipotez kabul edilmiĢtir.
Otokratik liderlik değiĢkeninde, analiz edilen 7 alt hipotez sonucunda, 3 hipotez kabul edilmiĢ ve 4 hipotez reddedilmiĢtir. Bu sonuçlara göre, demografik değiĢkenler otokratik liderliği yaklaĢık olarak % 43 açıklamaktadır.
Tablo 6. Demografik DeğiĢkenler Demokratik Liderlik Algısında Anlamlı
Farklar Ortaya Koymaktadır
Demokratik Liderlik KiĢi Sayısı (N) Ortalama Std. Hata Ortalaması Test P Cinsiyet BAY 215 209,66 ,07453 21143,000 ,758 BAYAN 200 206,22 ,07487 YaĢ 18-24 73 187,10 ,13517 5,165 ,160 25-34 205 209,92 ,07221 35-44 108 223,27 ,09794 45+ 29 190,17 ,23837
Medeni Durum Evli 201 215,58 ,07294
3,138 ,208 Bekâr 178 196,72 ,08409
BoĢanmıĢ 36 221,47 ,17593
Pozisyon Üst Yönetici Düzey 20 118,20 ,27601
14,223 ,003 Orta Düzey Yönetici 99 203,08 ,09786 Alt Düzey Yönetici 70 209,64 ,11613 Yönetici Değil 226 217,60 ,07318 Turizm Alt Sektörü Konaklama ĠĢletmesi 353 208,14 ,05363 10539,000 ,781 Seyahat ĠĢletmesi 61 203,77 ,18008 Ücret 0-1400 42 132,94 ,21074 22,059 ,000 1401-2500 311 218,95 ,05307 2501-5000 59 206,97 ,15965
5001 ve Üst
3 143,67 ,88192
Eğitim Durumu Ġlköğretim 97 213,33 ,11965
1,637 ,651 Lise ve
dengi 231 202,17 ,06734 Lisans 77 219,56 ,12210 Lisansüstü 10 201,95 ,42295
Mann-Whitney U testi sonucunda cinsiyet ve turizm alt sektörü, demokratik liderlik puanları arasında (p>0,05 olduğundan) anlamlı fark ortaya koymamaktadır. Yapılan analizlere göre standart hatalar normal düzeydedir. Bu durum testin geçerliliğini göstermektedir. Buna göre cinsiyet açısından bakıldığında, bayan çalıĢanların ortalama puanları ile erkek çalıĢanların ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Turizm alt sektörü açısından bakıldığında ise konaklama iĢletmesi ve seyahat iĢletmesi ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Bu sonuçlara göre, cinsiyet, demokratik liderlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H2a) ve turizm alt sektörü, demokratik liderlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H2e) olarak kurulan hipotezler kabul edilmemiĢtir.
Kruskal – Wallis Testi sonucunda yaĢ, medeni durum ve eğitim durumu, demokratik liderlik puanları arasında (p>0,05 olduğundan) anlamlı fark ortaya koymamaktadır. Yapılan analizlere göre standart hatalar normal düzeydedir. Bu durum testin geçerliliğini göstermektedir. Buna göre, yaĢ açısından bakıldığında yaĢ gruplarının ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Medeni durum açısından bakıldığında, evli, bekâr ve boĢanmıĢ çalıĢanların ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Eğitim durumuna bakıldığında ise ilköğretim, lise ve dengi, lisans ve lisansüstü ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Bu sonuçlara göre, yaĢ, demokratik liderlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H2b), medeni durum, demokratik liderlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H2c) ve eğitim durumu, demokratik liderlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H2g) olarak kurulan hipotezler kabul
Demokratik liderlikte (p=0,003< 0,05) yönetici olmayan çalışanlar diğer pozisyonlara göre daha fazla puana, diğer pozisyonların hemen hemen aynı puan ortalamasına sahip olduğu ve Kruskal-Wallis testine göre anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre pozisyon, demokratik liderlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H2d) olarak kurulan hipotez kabul edilmiştir.
Demokratik liderlikte (p=0,000< 0,05), 1401 ile 2500TL arasında gelire sahip çalıĢanlar diğer gelir aralıklarına göre daha fazla puana ve diğer ücret grupları hemen hemen aynı puan ortalamasına sahip olduğu ve Kruskal-Wallis testine göre anlamlı bir fark tespit edilmiĢtir. Bu sonuçlara göre ücret, demokratik liderlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H2f) olarak kurulan hipotez kabul edilmiĢtir.
Demokratik liderlik değiĢkeninde, analiz edilen 7 alt hipotez sonucunda, 2 hipotez kabul edilmiĢ ve 5 hipotez reddedilmiĢtir. Bu sonuçlara göre, demografik değiĢkenler demokratik liderliği yaklaĢık olarak % 29 açıklamaktadır.
Tablo 7. Demografik DeğiĢkenler TükenmiĢlik Algısında Anlamlı Farklar Ortaya Koymaktadır TükenmiĢlik KiĢi Sayısı (N) Ortalama Std. Hata Ortalaması Test P Cinsiyet BAY 215 190,52 ,05539 17742,500 ,002 BAYAN 200 226,79 ,05537 YaĢ 18-24 73 208,74 ,08413 ,172 ,982 25-34 205 206,43 ,05707 35-44 108 211,61 ,07994 45+ 29 203,76 ,16658
Medeni Durum Evli 201 212,26 ,06023
,495 ,781 Bekâr 178 203,78 ,05494
BoĢanmıĢ 36 205,11 ,15124
Pozisyon Üst Yönetici Düzey 20 193,95 ,11804
5,262 ,154 Orta Düzey Yönetici 99 229,53 ,06485 Alt Düzey Yönetici 70 189,27 ,10034 Yönetici Değil 226 205,62 ,05800 Turizm Alt Sektörü Konaklama ĠĢletmesi 353 213,80 ,04415 8541,500 ,010 Seyahat ĠĢletmesi 61 171,02 ,08239 Ücret 0-1400 42 159,58 ,11933 12,525 ,006 1401-2500 311 218,89 ,04631 2501-5000 59 189,68 ,09470
5001 ve Üst
3 116,83 ,34947
Eğitim Durumu Ġlköğretim 97 237,25 ,09381
7,545 ,056 Lise ve
dengi 231 199,50 ,05162 Lisans 77 198,10 ,08044 Lisansüstü 10 196,85 ,21318
Kruskal – Wallis Testi sonucunda yaĢ, medeni durum, pozisyon ve eğitim durumu, tükenmiĢlik puanları arasında (p>0,05 olduğundan) anlamlı fark ortaya koymamaktadır. Yapılan analizlere göre standart hatalar normal düzeydedir. Bu durum testin geçerliliğini göstermektedir. Buna göre, yaĢ açısından bakıldığında yaĢ gruplarının ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Medeni durum açısından bakıldığında, evli, bekâr ve boĢanmıĢ çalıĢanların ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Pozisyon açısından bakıldığında, üst, orta, alt düzey yöneticiler ve yönetici olmayan çalıĢanların ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Eğitim durumuna bakıldığında ise ilköğretim, lise ve dengi, lisans ve lisansüstü ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Bu sonuçlara göre, yaĢ, tükenmiĢlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H3b), medeni durum, tükenmiĢlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H3c), pozisyon, tükenmiĢlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H3d) ve eğitim durumu, tükenmiĢlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H3g) olarak kurulan hipotezler kabul edilmemiĢtir.
TükenmiĢlikte bayan çalıĢanlar bay çalıĢanlara göre daha fazla puan ortalamasına sahip olduğundan, Mann-Whitney-U testine göre (p=0,002<0,05 olduğundan) anlamlı bir fark tespit edilmiĢtir. Bu sonuçlara göre, cinsiyet, tükenmiĢlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H3a) olarak kurulan hipotez kabul edilmiĢtir. Turizm alt sektörü açısından bakıldığında, konaklama iĢletmesi çalıĢanlarının ortalama puanları, seyahat iĢletmesi çalıĢanlarının ortalama puanlarına göre daha fazladır. Buna göre, turizm alt sektörü, tükenmiĢlik
algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H3e) olarak kurulan hipotez kabul edilmiĢtir.
TükenmiĢlikte (p=0,006< 0,05), 1401 ile 2500TL arasında gelire sahip çalıĢanlar diğer gelir aralıklarına göre daha fazla puana ve diğer ücret grupları hemen hemen aynı puan ortalamasına sahip olduğu ve Kruskal-Wallis testine göre anlamlı bir fark tespit edilmiĢtir. Bu sonuçlara göre ücret, tükenmiĢlik algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H3f) olarak kurulan hipotez kabul edilmiĢtir.
TükenmiĢlik değiĢkeninde, analiz edilen 7 alt hipotez sonucunda, 3 hipotez kabul edilmiĢ ve 4 hipotez reddedilmiĢtir. Bu sonuçlara göre, demografik değiĢkenler tükenmiĢliği yaklaĢık olarak % 43 açıklamaktadır.
Tablo 8. Demografik DeğiĢkenler Sınırsız Kariyer Yönelimi Algısında Anlamlı Farklar Ortaya Koymaktadır
Sınırsız Kariyer Yönelimi KiĢi Sayısı (N) Ortalama Std. Hata Ortalaması Test P Cinsiyet BAY 215 210,34 ,05849 20997,000 ,680 BAYAN 200 205,48 ,05830 YaĢ 18-24 73 183,78 ,09199 3,641 ,303 25-34 205 213,49 ,05913 35-44 108 213,34 ,08179 45+ 29 210,29 ,16563
Medeni Durum Evli 201 214,73 ,06162
1,471 ,479 Bekâr 178 199,88 ,05853
BoĢanmıĢ 36 210,58 ,15792
Pozisyon Üst Yönetici Düzey 20 157,20 ,14500
5,056 ,168 Orta Düzey Yönetici 99 199,17 ,06495 Alt Düzey Yönetici 70 210,88 ,10729 Yönetici Değil 226 215,47 ,06057 Turizm Alt Sektörü Konaklama ĠĢletmesi 353 207,45 ,04322 10750,000 ,985 Seyahat ĠĢletmesi 61 207,77 ,12782 Ücret 0-1400 42 161,42 ,15866 11,873 ,008 1401-2500 311 215,85 ,04528 2501-5000 59 206,96 ,11179
5001 ve Üst
3 66,67 ,14699
Eğitim Durumu Ġlköğretim 97 227,56 ,08739
5,552 ,136 Lise ve
dengi 231 196,16 ,05771 Lisans 77 219,39 ,07711 Lisansüstü 10 204,20 ,25684
Mann-Whitney U testi sonucunda cinsiyet ve turizm alt sektörü, sınırsız kariyer yönelimi puanları arasında (p>0,05 olduğundan) anlamlı fark ortaya koymamaktadır. Yapılan analizlere göre standart hatalar normal düzeydedir. Bu durum testin geçerliliğini göstermektedir. Buna göre cinsiyet açısından bakıldığında, bayan çalıĢanların ortalama puanları ile erkek çalıĢanların ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Turizm alt sektörü açısından bakıldığında ise konaklama iĢletmesi ve seyahat iĢletmesi ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Bu sonuçlara göre, cinsiyet, sınırsız kariyer yönelimi algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H4a) ve turizm alt sektörü, sınırsız kariyer yönelimi algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H4e) olarak kurulan hipotezler kabul edilmemiĢtir.
Kruskal – Wallis Testi sonucunda yaĢ, medeni durum, pozisyon ve eğitim durumu, sınırsız kariyer yönelimi puanları arasında (p>0,05 olduğundan) anlamlı fark ortaya koymamaktadır. Yapılan analizlere göre standart hatalar normal düzeydedir. Bu durum testin geçerliliğini göstermektedir. Buna göre, yaĢ açısından bakıldığında yaĢ gruplarının ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Medeni durum açısından bakıldığında, evli, bekâr ve boĢanmıĢ çalıĢanların ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Pozisyon açısından bakıldığında, üst, orta, alt düzey yöneticiler ve yönetici olmayan çalıĢanların ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Eğitim durumuna bakıldığında ise ilköğretim, lise ve dengi, lisans ve lisansüstü ortalama puanları birbirine yakın veya aynıdır. Bu sonuçlara göre, yaĢ, sınırsız kariyer yönelimi algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H4b), medeni durum, sınırsız kariyer yönelimi algısında istatistiki
algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H4d) ve eğitim durumu, sınırsız kariyer yönelimi algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H4g) olarak kurulan hipotezler kabul edilmemiĢtir.
Sınırsız kariyer yönelimi (p=0,008< 0,05), 1401 ile 2500TL arasında gelire sahip çalıĢanlar diğer gelir aralıklarına göre daha fazla puana ve diğer ücret grupları hemen hemen aynı puan ortalamasına sahip olduğu ve Kruskal-Wallis testine göre anlamlı bir fark tespit edilmiĢtir. Bu sonuçlara göre ücret, sınırsız kariyer yönelimi algısında istatistiki olarak anlamlı farklar ortaya koymaktadır (H4f) olarak kurulan hipotez kabul edilmiĢtir.
Sınırsız kariyer yönelimi değiĢkeninde, analiz edilen 7 alt hipotez sonucunda, 1 hipotez kabul edilmiĢ ve 6 hipotez reddedilmiĢtir. Bu sonuçlara göre, demografik değiĢkenler sınırsız kariyer yönelimini yaklaĢık olarak % 7 açıklamaktadır.
Tablo 9‟da verilen regresyon analizinde otokratik liderliğin sınırsız kariyer yönelimi (model 1) üzerine, otokratik liderliğin tükenmiĢlik (model 2), tükenmiĢliğin sınırsız kariyer yönelimi (model 3) üzerine, demokratik liderliğin sınırsız kariyer yönelimi (model 4) üzerine ve demokratik liderliğin tükenmiĢlik (model 5) üzerine olan etkisi incelenmiĢtir. Regresyon analizi sonuçları SPSS 21.0 kullanılarak elde edilmiĢtir.
Tablo 9: Regresyon Analiz Tablosu
Model 1 kapsamında yapılan regresyon analizi sonucunda otokratik liderlik ve sınırsız kariyer yönelimi arasında kurulan model anlamlıdır (P değeri=0,000<0,05). Otokratik liderlik sınırsız kariyer yönelimini pozitif yönde etkilemektedir. Otokratik liderlik, sınırsız kariyer yönelimini %18,4 olarak açıklamaktadır (R²=0,184). Model 1 testi sonucuna göre çalıĢmanın “Otokratik
Model 1 R² F Std. EdilmiĢ
Beta T Anlamlılık
Otokratik liderlik ,184 93,328 ,429 9,627 ,000
Bağımlı DeğiĢken: Sınırsız Kariyer Yönelimi
Model 2 R² F Std. EdilmiĢ
Beta T Anlamlılık
Otokratik liderlik ,080 35,901 ,283 12,655 ,000
Bağımlı DeğiĢken: TükenmiĢlik
Model 3 R² F Std. EdilmiĢ
Beta T Anlamlılık
TükenmiĢlik ,253 139,643 ,503 10,619 ,000
Bağımlı DeğiĢken: Sınırsız Kariyer Yönelimi
Model 4 R² F Std. EdilmiĢ
Beta T Anlamlılık
Demokratik Liderlik ,273 154,978 ,522 5,741 ,000
Bağımlı DeğiĢken: Sınırsız Kariyer Yönelimi
Model 5 R² F Std. EdilmiĢ
Beta T Anlamlılık
Demokratik Liderlik ,078 35,016 ,280 10,601 ,000
liderlik, sınırsız kariyer yönelimi üzerinde pozitif ve anlamlı etkiye sahiptir (H5)” hipotezi desteklenmiĢtir.
Model 2 kapsamında yapılan regresyon analizi sonucunda otokratik liderlik ve tükenmiĢlik arasında kurulan model anlamlıdır (P değeri=0,000<0,05). Otokratik liderlik tükenmiĢliği pozitif yönde etkilemektedir. Otokratik liderlik, tükenmiĢliği % 8 olarak açıklamaktadır (R²=0,080). Model 2 testi sonucuna göre çalıĢmanın “Otokratik liderlik, tükenmiĢlik üzerinde pozitif ve anlamlı etkiye sahiptir (H6)” hipotezi desteklenmiĢtir.
Model 3 kapsamında yapılan regresyon analizi sonucunda tükenmiĢlik ve sınırsız kariyer yönelimi arasında kurulan model anlamlıdır (P değeri=0,000<0,05). TükenmiĢlik sınırsız kariyer yönelimini pozitif yönde etkilemektedir. TükenmiĢlik, sınırsız kariyer yönelimini %25,3 olarak açıklamaktadır (R²=0,253). Model 3 test sonucuna göre “TükenmiĢlik, sınırsız kariyer yönelimi üzerinde pozitif ve anlamlı etkiye sahiptir (H7)” hipotezi desteklenmiĢtir.
Model 4 kapsamında yapılan regresyon analizi sonucunda demokratik liderlik ve sınırsız kariyer yönelimi arasında kurulan model anlamlıdır (P değeri=0,000<0,05). Demokratik liderlik sınırsız kariyer yönelimini pozitif yönde etkilemektedir. Demokratik liderlik, sınırsız kariyer yönelimini %27,3 olarak açıklamaktadır (R²=0,273). Model 4 testi sonucuna göre çalıĢmanın “Demokratik liderlik, sınırsız kariyer yönelimi üzerinde pozitif ve anlamlı etkiye sahiptir (H8)” hipotezi desteklenmiĢtir.
Model 5 kapsamında yapılan regresyon analizi sonucunda demokratik liderlik ve tükenmiĢlik arasında kurulan model anlamlıdır (P değeri=0,000<0,05). Demokratik liderlik tükenmiĢliği pozitif yönde etkilemektedir. Demokratik liderlik, tükenmiĢliği % 7,8 olarak açıklamaktadır (R²=0,078). Model 5 testi sonucuna göre çalıĢmanın “Demokratik liderlik, tükenmiĢlik üzerinde pozitif ve anlamlı etkiye sahiptir (H9)” hipotezi desteklenmiĢtir.
Tablo 10: Korelasyon Analizi Tablosu
Model 6 kapsamında yapılan korelasyon analizi sonucunda otokratik liderlik ve sınırsız kariyer yönelimi arasında kurulan model anlamlıdır. (P değeri=0,00<0,05). Korelasyon katsayısı “r”, iki özellik arasındaki iliĢkinin yönünü ve derecesini gösterir. Ġki boyuta ait korelasyon katsayılarının büyüklükleri r = ,429 anlamlılık düzeyleri ise 0,00 göstermektedir. Buna göre r = ,429** ile otokratik liderlik ve sınırsız kariyer yönelimi arasındaki iliĢkide (r = 0*) düzeyinde olduğu için iki değiĢken arasında pozitif ve anlamlı bir iliĢki vardır. Model 6 testi sonucuna göre çalıĢmanın “Otokratik liderlik ve Sınırsız Kariyer Yönelimi arasında istatistik olarak pozitif ve anlamlı iliĢki vardır (H10) hipotezi kabul edilmiĢtir.
Model 7 kapsamında yapılan korelasyon analizi sonucunda otokratik liderlik ve tükenmiĢlik arasında kurulan model anlamlıdır. (P değeri=0,00<0,05). Korelasyon katsayısı “r”, iki özellik arasındaki iliĢkinin yönünü ve derecesini gösterir. Ġki boyuta ait korelasyon katsayılarının büyüklükleri r = ,283 anlamlılık düzeyleri ise 0,00 göstermektedir. Buna göre r = ,283** ile otokratik liderlik ve tükenmiĢlik arasındaki iliĢkide (r = 0*) düzeyinde olduğu için iki değiĢken arasında pozitif ve anlamlı bir iliĢki vardır. Model 7 testi sonucuna göre çalıĢmanın “Otokratik liderlik ve TükenmiĢlik arasında istatistik olarak pozitif ve anlamlı iliĢki vardır (H11) hipotezi kabul edilmiĢtir.
Model 8 kapsamında yapılan korelasyon analizi sonucunda tükenmiĢlik ve sınırsız kariyer yönelimi arasında kurulan model anlamlıdır. (P değeri=0,00<0,05). Korelasyon katsayısı “r”, iki özellik arasındaki iliĢkinin yönünü ve derecesini gösterir. Ġki boyuta ait korelasyon katsayılarının büyüklükleri r = ,503 anlamlılık düzeyleri ise 0,00 göstermektedir. Buna göre r = ,503** ile tükenmiĢlik ve sınırsız kariyer yönelimi arasındaki iliĢkide (r = 0*) düzeyinde olduğu için iki değiĢken arasında pozitif ve anlamlı bir iliĢki vardır. Model 8 testi sonucuna göre çalıĢmanın “TükenmiĢlik ve Sınırsız Kariyer Yönelimi arasında istatistik olarak pozitif ve anlamlı iliĢki vardır (H12) hipotezi kabul edilmiĢtir.
Model 9 kapsamında yapılan korelasyon analizi sonucunda demokratik liderlik ve sınırsız kariyer yönelimi arasında kurulan model anlamlıdır. (P değeri=0,00<0,05). Korelasyon katsayısı “r”, iki özellik arasındaki iliĢkinin yönünü ve derecesini gösterir. Ġki boyuta ait korelasyon katsayılarının büyüklükleri r = ,522 anlamlılık düzeyleri ise 0,00 göstermektedir. Buna göre r = ,522** ile demokratik liderlik ve sınırsız kariyer yönelimi arasındaki iliĢkide (r = 0*) düzeyinde olduğu için iki değiĢken arasında pozitif ve anlamlı bir iliĢki vardır. Model 9 testi sonucuna göre çalıĢmanın “Demokratik liderlik ve Sınırsız Kariyer Yönelimi arasında istatistik olarak pozitif ve anlamlı iliĢki vardır (H13) hipotezi kabul edilmiĢtir.
Model 10 kapsamında yapılan korelasyon analizi sonucunda demokratik liderlik ve tükenmiĢlik arasında kurulan model anlamlıdır. (P değeri=0,00<0,05). Korelasyon katsayısı “r”, iki özellik arasındaki iliĢkinin yönünü ve derecesini gösterir. Ġki boyuta ait korelasyon katsayılarının büyüklükleri r = ,280 anlamlılık
tükenmiĢlik arasındaki iliĢkide (r = 0*) düzeyinde olduğu için iki değiĢken arasında pozitif ve anlamlı bir iliĢki vardır. Model 10 testi sonucuna göre çalıĢmanın “demokratik liderlik ve tükenmiĢlik arasında istatistik olarak pozitif ve anlamlı iliĢki vardır (H14) hipotezi kabul edilmiĢtir.
SONUÇ, ÖNERĠLER VE TARTIġMA
Liderler bireylerin, grupların ve onların içinde bulunduğu iĢletmelerin amaçları doğrultusunda meydana gelen ve içinde bulundukları ortamda bulunanlarla her yönüyle farklı ve daha yüksek bilgi, beceri ve yeteneklere sahip olan kiĢilerdir. Bunun sonucunda liderin kiĢisel özellikleri ve becerileri onların iĢletme içerisindeki konumunu ve liderlik tipinin belirlenmesinde en önemli faktördür. Bundan dolayı, liderlik türleri içerisinde yer alan otokratik liderlik kavramına ne derece gereksinim duyulacağını hesaplamak mümkün değildir. Ama otokratik liderlikle ilgili iĢletmelerde meydana gelen durum, bu tarz liderlik modelinin iĢgörenler üzerinde sergilediği baskıcı tavır olumsuz çıktılar meydana getirmektedir. Fakat otoriter liderlik modeline ilgi duyan iĢgörenler de vardır. Yönetim modeline göre liderlik yaklaĢımlarından biri olan demokratik liderlik tarzı, liderlerin, sahip oldukları yönetim yetkisini, otokratik liderler gibi sadece kendilerinde toplamayarak astlarıyla paylaĢması ve astları da karar verme aĢamasına dâhil etme yolunu izlemesidir.
KüreselleĢmeyle birlikte klasik yönetim anlayıĢı etkisini kaybetmiĢ ve klasik yönetimin yerini modern yönetim anlayıĢı almıĢtır. Kariyer yönetimini doğru bir Ģekilde gerçekleĢtiremeyen iĢletmeler birçok problemle karĢılaĢabilmektedirler. Çoğu iĢgören kendi kariyeri için bir gelecek düĢünemediği için ya tükenmiĢliğe yakalanacak ya da iĢletmeden ayrılıklar baĢlamaktadır. Bunun sonucunda örgütsel düzenin yok olmasına neden olmaktadır. Özetlemek gerekirse, otokratik ve demokratik liderlik davranıĢlarının tükenmiĢliği etkilediği Ģekilde, sınırsız kariyer yönelimini de etkilediği söylenebilmektedir. Buna ek olarak tükenmiĢliğin de sınırsız kariyer yönelimine etkilerinin olduğu sonucuna varılmıĢtır.
ÇalıĢmada, önceden belirlenen amaçlar doğrultusunda akademik bir çalıĢma yürütülmüĢ ve analizler sonucunda bazı sonuçlara ulaĢılmıĢtır. Anket uygulamasının