AraĢtırmanın üçüncü alt problemi, “Öğrencilerin algısına göre, Denizli Ġlköğretim okullarında öğrenci yabancılaĢması hangi düzeydedir?” olarak belirlenmiĢtir. Bu alt probleme cevap aramak amacıyla, öğrencilerin öğrenci yabancılaĢma ölçeğine verdikleri cevaplar analiz edilmiĢ ve Tablo 4.9‟ da bulunan değerler elde edilmiĢtir.
Öğrencilerin ÖYÖ‟deki 28 soruya vermiĢ oldukları yanıtlar her bir öğrenci için aritmetik ortalaması alınarak tespit edilmiĢtir. Bulunan aritmetik ortalama 4,20-5,00 arasında yer almıĢsa, öğrencilerin okula yabancılaĢma derecesine iliĢkin algıları “yüksek”, 3,40-4,19 arasında yer almıĢsa “ orta üstü” , 2,60-3,39 arasında yer almıĢsa “orta”, 1,8-2,59 arasında yer almıĢsa “orta altı”, 1-1,79 arasında yer almıĢsa “düĢük” düzeyde olarak değerlendirilmiĢ ve yorumlaması bu yönde yapılmıĢtır.
Tablo 4.9. Öğrencilerin okullara yabancılaĢma düzeylerine iliĢkin algılarını betimleyen istatistik değerleri
N X Ss
Deneklerin ortalama puanları 367 3.076 12.138
Tablo 4.9‟ da görüldüğü üzere, ilköğretim okulu 5. sınıf öğrencilerinin yabancılaĢma düzeyine iliĢkin algıları “orta“ düzeydedir ( X = 3.076 ).
Tablo 4.10 Öğrencilerin okulların yabancılaĢma düzeyine iliĢkin algı puanları
F % Düzey
5.00-4.20 arası 34 9.264 Yüksek
4.19-3.40 arası 198 53.950 Orta üstü
3.39-2.60 arası 96 26.158 Orta
2.59-1.80 arası 30 8.174 Orta altı
1.79-1.00 9 2.452 DüĢük
Tablo 4.10‟a göre, öğrencilerin okula yabancılaĢma düzeyine iliĢkin algı puanları hesaplanmıĢtır. Elde edilen verilere göre, Ġlköğretim okullarında okuyan 5. sınıf öğrencilerinin % 9.26‟sı okula yabancılaĢma düzeyine yönelik algısını “yüksek”, % 53.95‟i “orta üstü”, % 26.15‟i “orta”, % 8.17‟si “ orta altı”, % 2.45‟i“ düĢük” olarak nitelendirilmektedir.
Tablo 4.11 Öğrencilerin okulla yabancılaĢmanın alt boyutlarına iliĢkin algı puanları
MADDELER
X Ss Katılma düzeyi
Güçsüzlük boyutu
5.Öğretmenlerimiz okulda her konuda fikrimizi alır. 4.106 0.658 Katılıyorum 2.Okulda iyi davranıĢlar göstersem bile davranıĢlarım beğenilmez. 3.941 0.841 Katılıyorum 6.Okulda benim fikirlerim önemsenir. 3.862 0.784 Katılıyorum 3.Öğretmenim bana her zaman destek olur. 3.693 0.735 Katılıyorum 7.Anlamadığım Ģeyleri öğretmenlerime sormaktan korkmam. 3.289 0.851 Kararsızım 1.ÇalıĢsam bile okulda baĢarılı olamam. 2.495 1.282 Katılmıyorum 4.Ne yaparsam yapayım arkadaĢlarım beni sevmez. 2.467 1.106 Katılmıyorum
Anlamsızlık boyutu
12.Okulda aldığım eğitim benim baĢarılı olmamı sağlar. 4.183 0.648 Katılıyorum 8.Okulda öğrendiklerimin çok önemli olduğunu düĢünüyorum. 3.932 0.769 Katılıyorum 13.Ders dinlerken zamanın nasıl geçtiğini anlamam. 3.292 0.759 Kararsızım 9.Okulda vaktimizin çoğunu sıkıcı iĢler yaparak geçiriyoruz. 2.571 1.306 Katılmıyorum 14.Eğitsel kolların bana çok Ģey öğrettiğini düĢünüyorum. 2.246 1.233 Katılmıyorum 11.Okul etkinliklerini çok sıkıcı buluyorum. 2.475 1.247 Katılmıyorum 10.Okulda öğrendiklerim hiçbir iĢime yaramıyor. 2.187 1.450 Katılmıyorum
Kuralsızlık boyutu
21.Okul kuralları herkese eĢit olarak uygulanmalıdır. 4.639 0.701 Tamamen katılıyorum 16.BaĢarılı olmak için her Ģeyi yaparım. 4.248 0.674 Tamamen katılıyorum 19.Öğretmenim sınıfta yokken daha rahatım. 4.089 0.569 Katılıyorum
18.Sınıf kurallarına uymaktan hoĢlanırım. 3.523 0.861 Katılıyorum 20.Öğretmenim okula gelmeyince mutlu oluyorum. 2.174 1.008 Katılmıyorum 15.Okul kurallarının sıkıcı olduğunu düĢünüyorum. 2.187 1.276 Katılmıyorum 17.Zayıf not almamak için kopya çekerim. 1.925 1.357 Katılmıyorum
Sosyal soyutlama
23.Okulda çok mutluyum. 4.189 0.712 Katılıyorum 24.Tatil biteceği zaman mutsuz oluyorum. 4.176 0.793 Katılıyorum 28.Okula gelmediğim günlerde kimse beni merak etmez. 2.587 1.321 Katılmıyorum 22.Okuldan kurtulmak istiyorum. 2.508 1.269 Katılmıyorum 25.Okulda hiç arkadaĢım yok. 1.785 1.437 Hiç katılmıyorum 26.Okulda yapılan etkinliklere katılmak istemem. 1.723 1.003 Hiç katılmıyorum 27.Törenlerde Ģiir ya da yazı okumak beni korkutur. 1.648 1.054 Hiç katılmıyorum
Öğrencilerin ankete verdikleri cevaplar incelendiğinde, en yüksek algı ortalamasına sahip maddenin, kuralsızlık boyutunda yer alan “ okul kuralları herkese eĢit olarak uygulanmalıdır” ( X = 4.639) önermesi olduğu görülmektedir. Bu önermeye öğrenciler tarafından verilen tepki “tamamen katılıyorum” düzeyindedir. Bu durum,
öğrencilerin okul kurallarının her öğrenciye eĢit Ģekilde uygulanmadığını düĢündüklerini göstermektedir.
Öğrencilerin ankete verdikleri cevaplardan en yüksek ikinci ortalamaya sahip madde yine kuralsızlık boyutundaki “ baĢarılı olmak için her Ģeyi yaparım” ( X = 4.248) önermesidir. Bu önermeye öğrenciler tarafından verilen tepki “tamamen katılıyorum” düzeyindedir. Günümüz eğitim sisteminde iyi bir okula gidebilmek için not ortalamalarının öneminin fazla olduğunu düĢünürsek, öğrenciler baĢarılı olmak ve çevresi tarafından kabul görmek için elinden gelen her Ģeyi yapmayı düĢünmektedir.
Öğrencilerin ankete verdikleri cevaplardan en yüksek üçüncü ortalamaya sahip madde sosyal soyutlama boyutundaki “okulda çok mutluyum” ( X = 4.189) önermesidir. Bu önermeye öğrenciler tarafından verilen tepki “katılıyorum” düzeyindedir. Bu önemeden, öğrencilerin okula gelmekten ve bu ortamda sosyal bir çevre edinmekten dolayı mutlu odlularını göstermektedir. Öğrenciler okulda herhangi bir yalnızlık hissi duymamaktadır.
Tabloya göre en düĢük ortalamaya sahip üç madde “okulda hiç arkadaĢım yok” ( X =1.785), “okulda yapılan etkinliklere katılmak istemem” ( X =1.723) ve “törenlerde Ģiir ve yazı okumak beni korkutur” ( X =1.648) önermeleridir. Bu üç önermeye öğrenciler tarafından verilen tepki “hiç katılmıyorum” düzeyindedir. En düĢük ortalamaya sahip bu önemelerin hepsi de “sosyal soyutlama” alt boyutunda yer almaktadır. Bu veriler, sosyal uzaklaĢma ( tecrit edilme- izolasyon), yani arkadaĢlık bağlarından yoksunluk ya da bir organizasyona katılım yoksunluğunun okullarımızda yaĢanmadığını göstermektedir.
Genel olarak incelendiğinde, en yüksek algı düzeyine sahip maddeler yabancılaĢmanın “kuralsızlık” boyutunda, en düĢük maddeler ise sosyal soyutlama boyutunda yer almaktadır. Bu durum öğrencilerin okul kurallarının uygulanmasına yönelik sorunlar yaĢadığını ve okullardaki bürokratik yapının her öğrenciye eĢit yaklaĢması gerektiğini göstermektedir. Sosyal soyutlama boyutunda ise öğrencilere, enerjilerini boĢaltmaları ve gerekli olan öğrenci kaynaĢmasının sağlanmasına yönelik
daha fazla sosyal etkinlik sunulması durumunda bu boyutla ilgili sorunların azalacağını göstermektedir.
4.4 ARAġTIRMANIN DÖRDÜNCÜ ALT PROBLEMĠNE ĠLĠġKĠN BULGULAR