ARAġTIRMANIN ÖNEMĠ:

Ġlkel yaĢamdan günümüze kadar, mesleklerin sayısı ve yapısında büyük değiĢiklikler olmuĢtur. Ġnsanlığın ilkel yaĢadığı ilk topluluklarda mesleklerin sayısı azdı. Ancak teknolojinin hızla ilerlemesiyle yaĢam sanayi toplumu haline dönüĢmeye baĢladı, mesleklerde bu geliĢim içinde çeĢitlik ve değiĢim gösterdi. Örneğin, sanayileĢme sürecinin baĢlangıcı kabul edilen 1850 yılında Ġngiltere‟de 431 çeĢit meslek adı sayılırken bu sayı giderek artıĢ göstermiĢ ve 1920 yılında 20.000 meslek çeĢidine ulaĢmıĢtır.

Toplumlarda sanayini geliĢmesi ile iĢ bölümü artmıĢtır. Teknoloji alanında yapılan yeni buluĢlar ve çalıĢma sonucunda yepyeni meslekler üremiĢtir. Örneğin günümüzde, bilgisayarın ortaya çıkıĢı, değiĢik meslekleri ortaya çıkarmıĢtır. Birey;

mesleği aracılığıyla çevresi ve diğer kültürlerle iletiĢim kurar. Kendini aĢar, daha iyiyi, daha güzeli bulma çabası içinde kendini ait olduğu kültürün parçası hisseder.

Meslek; organize olmuĢ bir toplum tarafından meydana getirilmiĢ olan olgudur. Meslek; sadece insanın yaĢam tarzını etkilemekle kalmaz, onun toplum içindeki itibarında da etkisini gösterir. Ġnsanın toplum içindeki yerini, icra ettiği mesleğin statüsü belirler. Günün ihtiyaçlarına ve Ģartlarına göre mesleklerin statülerine bir değer biçilir. Bir mesleği icra eden kiĢi sadece bu meslekle geçimini temin etmekle kalmaz; onunla yaĢar, onunla yaĢamını Ģekillendirir (Telman, 2002: 21-24).

Meslek seçiminin önemi her geçen gün daha fazla önem kazanmaktadır. Türkiye‟de Mesleki Eğitim Merkezi öğrencilerinin Kuaförlük ve Berberlik Bölümünü tercih nedenlerine iliĢkin bir araĢtırmaya rastlanmamıĢtır. Kuaförlük ve berberlik mesleki eğitimi çoğunlukla insan üzerine etkileĢimle yerine getirilir. Yapılan araĢtırmalar gösteriyor ki mesleği tercih nedenleri önemlidir.

Meslek seçimi kiĢinin zihinsel ve fiziksel yetenekleri, ekonomik durumu, sosyal hayatı, mesleğindeki eğitimini ve en önemlisi de seçtiği meslekte baĢarılı olma oranı etkiler. Ġstediği mesleği seçen kiĢiler ileriki yaĢamında mutlu ve kendine güvenen bir birey olarak hayatını daim ettirir.

3308 Sayılı Çıraklık Ve Mesleki Eğitim Kanunu‟ nda Mesleki Eğitim Merkezlerindeki öğrencilerin eğitimleri ile ilgili bilgiler verilmiĢtir. Bu bilgiler:

Aday çırak ve çıraklar, mesleğin özelliğine göre haftada sekiz saatten az olmamak üzere genel ve mesleki eğitim görürler. Bu eğitime katılmaları için aday çırak ve çırak öğrencilere ücretli izin verilir. Mevsime göre özellik arz eden mesleklerde teorik ve pratik eğitim belirli aylarda bloklaĢtırılmıĢ olarak yapılabilir. ( 3308 Sayılı Çıraklık Ve Mesleki Eğitim Kanunu).

Aday çırak ve çıraklar, pratik eğitimlerini iĢyerlerinde, iĢyerindeki eksik kalan pratik eğitimleri ile teorik eğitimlerini mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında veya Bakanlıkça uygun görülen iĢyerlerinin eğitim birimlerinde yapar.

Teorik ve pratik eğitim birbirlerini tamamlayacak Ģekilde planlanır ve yürütülür. ( 3308 Sayılı Çıraklık Ve Mesleki Eğitim Kanunu).

Pratik eğitim, hazırlanmıĢ eğitim programlarına göre, iĢyerinin ve mesleğin özelliklerine uygun olarak usta öğreticinin gözetiminde yapılır. ( 3308 Sayılı Çıraklık Ve Mesleki Eğitim Kanunu).

1.5 VARSAYIMLAR:

Ankete cevap verenler samimi olarak görüĢ belirtmiĢlerdir.

1.6 SINIRLILIKLAR:

AraĢtırma 2008–2009 eğitim öğretim yılında yapılmıĢ ve Ankara iline bağlı Erkunt Mesleki Eğitim Merkezi öğrencilerinin Kuaförlük ve Berberlik bölümünü tercihlerine iliĢkin mesleki ve duyuĢsal nedenlerle ilgili görüĢleriyle sınırlandırılmıĢtır.

1.7 TANIMLAR:

Berberlik Eğitimi: Saç kesimi, sakal - bıyık tıraĢı ve saç Ģekillendirme gibi

iĢlemlere yönelik eğitim öğretim verilen daldır.

Kuaförlük Eğitimi: Saç kesimi, saça Ģekil verme, saça renk verme, makyaj,

tırnak bakımı, masaj, saç bakımı gibi iĢlemlere yönelik eğitim öğretim verilen daldır.

Mesleki Eğitim Merkezi: En az ilköğretim mezunu olan bireylere meslek

edindirmek amacıyla eğitim verilen yaygın eğitim kurumudur.

Usta Öğretici: ustalık yeterliğini kazanmıĢ; aday çırak, çırak, kalfa ile mesleki

ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin iĢyerindeki eğitiminden sorumlu; mesleki eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan kiĢi ( 3308 Sayılı Çıraklık Ve Mesleki Eğitim Kanunu).

ĠLGĠLĠ ARAġTIRMALAR

Yapılan kaynak taramalarında araĢtırma konusu olan Mesleki Eğitim Merkezi Kuaförlük Ve Berberlik Bölümü Eğitimi Öğrencilerinin Kuaförlük Ve Berberlik Eğitimini Tercih EdiĢ Nedenleri‟ ne iliĢkin bir esere rastlanmamıĢtır. Ancak bu alanda yapılan çalıĢmaların bazılarının içerik özetleri aĢağıda verilmiĢtir.

Bozkurt (2003) ,“ Kuaförlük Mesleğine Eleman YetiĢtiren Eğitim Programlarına ( Örgün Ve Yaygın ) Devam Eden Öğrencilerin, Mesleğin Gerektirdiği Niteliklere Sahip Olma Derecesi Açısından KarĢılaĢtırmalı Olarak Ġncelenmesi ” adlı yüksek lisans tez çalıĢmasında, örgün ve yaygın kuaförlük eğitim programına devam eden son sınıf öğrencilerin, öğrencilerin meslek dersi öğretmenlerinin ve iĢletme temsilcilerinin Kuaförlük mesleğine eleman yetiĢtiren yaygın (ve örgün) eğitim programı öğrencilerinin, mesleğin gerektirdiği bilgi ve becerilere sahip olma yeterliliği açısından karĢılaĢtırma amacıyla görüĢlerine baĢvurulmuĢtur. Elde edilen sonuca göre Yaygın eğitim ve örgün eğitim programlarında KUA eğitimi alan öğrenciler arasında bilgi ve beceri yeterliliği açısından yaygın eğitime davam eden öğrenciler lehine anlamlı bir fark bulunmuĢtur.

Aytekin (2005) “Meslek Seçimini Etkileyen Sosyo-Ekonomik Ve Kültürel

Faktörler (Isparta Örneği)” adlı yüksek lisans tez çalıĢmasında, araĢtırmada kullanılan verilerin toplanması, anket formu ve mülakatla gerçekleĢmiĢtir. Eğitim düzeyi, ekonomik seviye, cinsiyet, kültürel değerler gibi bağımsız değiĢkenlerle bağımlı değiĢken arasında çapraz iliĢkiler kurulup varsayımlar değerlendirilmiĢtir. Meslek seçimini etkileyen faktörlerin temelde çevresel koĢullardan aile, ailenin ekonomik ve eğitim düzeyi, öğrencinin doğup büyüdüğü yerleĢim birimi, öğrencinin arkadaĢ çevresi, mesleğin getirdiği maddi kazanç, mesleğin ilgi ve yeteneklere uygun olması gibi etkenlerin belirleyici olduğu fikrine ulaĢılmıĢtır.

BekleviĢ (2007) “Öğrencilerin mesleki ilgi alanları ve ailenin meslek seçimine etkisi (bolu ili özel dershanelerde üniversiteye hazırlık kursu gören öğrenciler üzerinde bir araĢtırma)” adlı yüksek lisans tez çalıĢması, Bolu ili özel dershanelerde üniversiteye hazırlık kursu gören, 100 kız, 42 erkek toplam 142 öğrenciden oluĢmaktadır. AraĢtırma

2 özel dershanede gerçekleĢmiĢtir., araĢtırmada kullanılan verilerin toplanması anket formu uygulanmıĢtır. AraĢtırmanın sonucunda; Öğrencilerin seçtikleri mesleklerin onlara uygun olup olmadığına karar vermeleri açısından, kendi kiĢilik özelliklerinden, yeteneklerinden ve kazandıkları baĢarılardan dolayı uygun olduğu belirlenmiĢtir. Meslek seçimlerinde yön veren kiĢilerin olduğu ve örnek alma nedenlerin de ise, seçtikleri kiĢilerin mesleki baĢarılarının etkili olduğu görülmüĢtür. Öğrencilerin ailelerinin meslek seçimine bakısı, seçtikleri meslek ile ilgili araĢtırma ve inceleme yapmalarını ve meslekler konusunda birlikte araĢtırıp tartıĢarak karar vermeleri seklinde olduğu fikrine ulaĢılmıĢtır.

Özgan (2006) “ Meslek lisesi öğrencilerinin mesleki karar verme olgunluğu ile bazı kiĢilik özelliklerinin incelenmesi ” adlı yüksek lisans tez çalıĢmasında, örneklemi oluĢturacak öğrencilerin var olan mesleki olgunluk düzeylerinin tespit etmek için Mesleki Olgunluk Ölçeği (MOÖ), kiĢilik özelliklerini belirlemek için Piers-Harris‟in Çocuklarda Öz-Kavramı ölçeği, öğrencilerin kendilerine iliĢkin bilgilerin toplanması için de araĢtırmacı tarafından düzenlemiĢ bireyi tanıma çizelgesi kullanılmıĢtır. Kullanılan iki ölçek aynı anda uygulanmıĢtır. Ölçek Evet-Hayır Ģeklinde cevaplanmıĢtır. AraĢtırma Ġstanbul ili içerisinde bulunan 3 tekstil meslek lisesinin son sınıf öğrencileri ile sınırlı tutulmuĢtur. Toplam 267 öğrencinin 122‟si erkek, 145‟i kız öğrencidir. YaĢ ortalamaları 17‟dir. AraĢtırmanın sonucunda; Meslek seçimi konusunda yardım alıp almama ile davranıĢ ve uyma arasında anlamlı iliĢkiye rastlanmıĢtır. Babanın çalıĢıp çalıĢmadığı ile davranıĢ ve uyma arasında anlamlı bir iliĢkiye rastlanmıĢtır. Gelir durumu ile gözde olma arasında yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda gelir durumu yüksek olan öğrencilerin gözde olma durumunun da yüksek olduğu tespit edilmiĢtir. Gelir durumu ile ve bir kiĢilik özelliği olan okul durumu karsılaĢtırıldığında ise, gelir durumu yüksek olan öğrencilerin okul durumunun da yüksek olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. Anne eğitimi ile kaygı durumu arasında anlamlı iliĢkiye rastlanmıĢtır. Lise mezunu olan öğrencilerin kaygı düzeyi, ilkokul mezunu olan öğrencilere göre daha yüksektir fikrine ulaĢılmıĢtır.

Çelenk (2007) “Ordu ili mesleki eğitim merkezindeki kuaförlük bölümü öğrencilerinin temel nitelikleri ve iĢyerinde karĢılaĢtıkları sorunlar” adlı yüksek lisans çalıĢmasında, örneklemi Ordu ili Mesleki Eğitim Merkezi kuaförlük bölümü öğrencileri oluĢturmaktadır. 151 öğrencinin tamamı araĢtırma kapsamına alınmıĢtır. AraĢtırmada

kullanılan verilerin toplanması anket formu uygulanmıĢtır. Verilerin analizinde frekans ve yüzde hesaplamaları kullanılmıĢtır. Ayrıca ki-kare testi yapılmıĢtır. AraĢtırmanın sonucunda; öğrencilerin incelenen baĢlıklar altında iĢyeri ortamı ve çalıĢma Ģartları, iĢyeri çalıĢanları, koordinatör öğretmen ve müĢteri iliĢkileri, iĢverenin görev ve sorumlulukları, sağlık sorunlarına iliĢkin olarak minimum % 10 ve maksimum % 80 arasında sorunları olduğu tespit edilmiĢtir.

BÖLÜM II

YÖNTEM

Bu bölümde araĢtırmanın modeli, evren ve örneklemi, veri toplama aracı, verilerin analizi ve bulgular üzerinde durulacaktır.