Ar-Ge Çalışmalarını Tamamlayarak Konya Teknokent’ten

İkinci grubu oluşturan ve 2005-2010 yılları arasında Konya Teknokent’ten ayrılan 100 firmadan fesholma, faaliyet değiştirme vb. durumlardan dolayı yalnızca 26’sına ulaşılabilmiştir. Görüşülen 26 firmanın ise 10’u Ar-Ge faaliyetlerini tamamlamadan, 16’sı ise Ar-Ge çalışmasını tamamlayarak Konya Teknokent’ten ayrıldığı saptanmıştır. Bu 16 firmanın 10’u anket formuna cevap verme konusunda olumlu tutum içinde olmuşlardır. Bu grupta, anket uygulanan denek sayısının azlığı göz önüne alınarak, anket verilerinin detaylı bir analizi yerine, bu on firma ve ticarileşen Ar-Ge faaliyetlerinin sonuçlarına ilişkin öne çıkan bulgular ortaya konulacaktır. Anket değerlendirme tabloları EK:2’de yer almaktadır.

 Konya Teknokent’ten Ar-Ge faaliyetlerini tamamlayan 10 firmanın 3’ü Bilişim Teknolojileri, 3’ü Tasarım Teknolojileri alanında; 1’er firma da Biyoteknoloji, Gıda, Kimya ve Danışmanlık/Tasarım Teknolojileri alanlarında faaliyet göstermektedir.

 7 firma üniversite dışından gelen girişimciler tarafından kurulmuştur. Akademisyenlerin kurduğu şirket sayısı 2, öğrencilerin kurduğu şirket sayısı ise 1’dir.

 Ciroları hakkında bilgi vermek istemeyen firma sayısı 7’dir. Diğer üç firmanın ciroları ise TL.300.000, TL.1.000.000 ve TL.14.000.000’dir. Birinci grupta olduğu gibi, bu grupta da firmalar ciroları ile ilgili bilgi vermede isteksizdir.

 6 firmanın çalışan personel sayısı 0-10 kişi aralığındadır. 1 firma 31-40 arası personel çalıştırırken 50 ve üzeri personel çalıştıran firma sayısı 3’tür.

 Deneklerin Konya Teknokent’teki faaliyet süreleri incelendiğinde bir firmanın 1 yıl, üç firmanın 2 yıl, üç firmanın 3 yıl ve yine 3 firmanın 5 yıl faaliyet gösterdiği görülmüştür. Deneklerin Konya Teknokent’teki faaliyet süresi ortalaması 3,1 yıldır.

 Konya Teknokent 2 yıl önce ayrılan firma sayısı 5, bir yıl önce ayrılan firma sayısı ise 3’tür. 1 yıldan daha az bir süre Konya Teknokent’te faaliyet gösteren firma sayısı ise 2’dir.

 Deneklere Konya Teknokent’i öncelikli seçme nedenleri sorulmuş ve birden fazla seçenek işaretleyebilecekleri belirtilmiştir. Öne çıkan cevaplarda, 3 firmanın “kiradaki fiyat avantajı”, 3 firmanın “üniversite ile işbirliği”, üç firma da “vergi avantajı” seçeneklerini işaretlediği görülmüştür. “Kiradaki fiyat avantajı” seçeneği birinci grup anket sonucunda olduğu gibi bu grupta da en çok işaretlenenler arasında yer almaktadır.

 Deneklerin Konya Teknokent’in sunduğu fiziksel olanaklardan ve sunduğu danışmanlık hizmetlerinden memnuniyeti yine ilk grup verilerinde olduğu gibi yüksek düzeydedir. 10 firmanın 9’u fiziksel olanaklardan, 7’si de sunulan danışmanlık ve destek olanaklarından memnun kaldığını beyan etmiştir.

 Firmaların 8’i yarım kalan projeleri olmadığını, biri 1 yarım projesi kaldığını, yine bir firma da 2 projesinin yarım kaldığını belirtmiştir. Birinci anket

grubunda da görüldüğü gibi bu grupta da yarım kalan Ar-Ge projesi olan firma sayısı düşüktür.

 1 proje tamamlayan firma sayısı 4, iki proje tamamlayan firma sayısı 3, üç proje tamamlamış olan firma sayısı 2 ve 10 proje tamamlamış firma sayısı 1’dir. Yine birinci grup verilerine paralel olarak 1 proje tamamlayanların sayısı çoğunluktadır. Firma başına düşen tamamlanmış proje sayısı 2,6’dır.  Alınan Ar-Ge desteğinin sorulduğu ve birden fazla seçeneğin işaretlenebildiği

bu soruda firmaların 7’si TÜBİTAK’tan destek aldığını belirtmiştir. 4 firma KOSGEB tarafından Ar-Ge desteği almıştır. Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı TTGV’den destek alan firma sayısı 2’dir. 2 firma da hiçbir destek almadığını beyan etmiştir. İlk grup sonuçların uyumlu olarak KOSGEB ve TÜBİTAK’ın Ar-Ge desteğinde öne çıkan firmalar olduğu görülmektedir.  Firmaların Konya Teknokent’teki Ar-Ge harcamalarının toplam cirolarına

oranı yine ilk anket grubunda olduğu gibi geniş bir yelpazede yayılmaktadır. Firmalar %2-%95 arasında farklı seçenekleri işaretlemişlerdir. En çok işaretlenen seçenek, 3 firma ile %5 seçeneğidir. Bunu iki firma ile %30 seçeneği takip etmektedir. Bunda Ar-Ge projelerinin henüz ticarileşmemiş olması önemli bir rol oynamaktadır.

 İkinci grupta yer alan deneklerin tümü Ar-Ge faaliyetlerini

ticarileştirebildiklerini beyan etmiştir.

 Firmaların Ar-Ge faaliyetlerini ticarileştirme süreleri 0-2 yıl arasında yığılmaktadır. 8 firma 0-2 yıl içinde Ar-Ge faaliyetlerini ticarileştirdiğini belirtmiş, 1 firma 3 yıl, bir firma da 5yıl seçeneğini işaretlemiştir. Söz konusu 10 firma için ortalama ticarileşme süreci 1,65 yıl olarak hesaplanmıştır.  Firmaların birden fazla seçenek işaretleyebilecekleri “Ar-Ge çalışmalarına

yanıtlarda 7 firma aldığı danışmanlık hizmetinde artış olduğunu belirtilen 5 firma hammadde artışından bahsetmiştir. 3 ise firma makine teçhizat artışı olduğunu bildirmiştir. Finansman ve hizmet artışı oldu diyen firmaların sayısı her iki seçenekte de 2’dir. Sadece iki firmanın hiçbir faaliyet girdisinde artış olmadığını belirttiği görülmüştür. Buna göre Ar-Ge faaliyetine bağlı olarak faaliyet girdisinde artış 10 firmanın 8’inde rastlanmış, en çok danışmanlık ardından da hammadde ve makine girdisinde artış olduğu anlaşılmıştır.

 Artan faaliyet girdilerinin nereden gerçekleştiği sorusuna verilen yanıtlar analiz edildiğinde, en çok artışın gözlendiği danışmanlık hizmetinin daha çok Konya’dan sağlandığı anlaşılmıştır. Danışmanlık girdisini arttıran 7 firmanın 5’i danışmanlık hizmetini Konya’dan almıştır. Hammaddedeki artışın geldiği yere bakıldığında hammadde artışından bahseden 5 firmanın 4’ünün Konya seçeneğini işaretlediği görülmüştür. Makine-Teçhizattaki artışın olduğunu belirten 3 firmanın 2’si makineleri Konya’dan temin etmiştir. Rakamlar büyük olmasa da deneklerin üretim girdisini karşıladıkları yerin ağırlıklı olarak Konya olduğu söylenebilir.

 Yine çoklu cevap verilebilen bir başka soru olan “Ar-Ge faaliyeti sonucunda Pazar alanında artış olan yerleri belirtiniz” seçeneğinde 3 firmanın “Konya”, 5 firmanın “Çevre İller”, 4 firmanın “Ülkenin Diğer Bölgeleri”, 4 firmanın da “Yurt Dışı” seçeneğini işaretlediği görülmüştür. 10 firmanın verilerinde Ar - Ge faaliyeti ile Konya dışındaki pazar alanlarının daha çok genişlemiş olması olumlu bir nokta olarak göze çarpmıştır.

 Ar-Ge faaliyeti sonucu 10 firmanın 6’sı yatırım yapmamış, 3’ü Konya ve civarına, 1’i de ülkenin diğer bölgelerine yatırım gerçekleştirmiştir. Yatırım oranı 10 firma için çok yüksek düzeyde değildir.

 Ar-Ge faaliyetlerine bağlı cirodaki artışlara bakıldığında, 1 firma dışında diğer 9 firma artış yaşandığını belirtmiştir. Artış sağlayan 9 firmanın 6’sı %1- 20 aralığında artış sağlandığını işaretlemiştir. Firmaların büyük

çoğunluğunun ticarileştirdiği Ar-Ge çalışmaları sonrası ciroda artış yaşamaları ilk grup verileri ile uyumludur. Ciro artışındaki yığılmanın yine ilk grup verilerinde olduğu gibi büyük yüzdelik artışlarda olmadığı da göze çarpmaktadır.

 10 firmanın 5’inin ihracatında Ar-Ge’ye bağlı artış yoktur. İhracatta artış yaşayan 5 firmanın 3’ünün ihracat artışı %1-10 aralığında gerçekleşmiştir.  7 firma Ar-Ge çalışmasına bağlı ek istihdam yaratılmadığını bildirmiş, 3

firma da 1-10 kişi diliminde ek istihdam yarattığını iletmiştir.  5 firmanın Ar-Ge çalışmalarında çeşitlenme olmuştur.

 5 firma herhangi bir partnerle ortak Ar-Ge yapmamış, 3 firma üniversite ile ortak Ar-Ge yaptığını bildirmiştir.

 7 firma herhangi bir fikri veya mülkiyet hakkı tescil ettirmemiş, 1 firma telif hakkı, 1 firma ulusal patent, 1 firma da faydalı model tescil ettirmiştir. Bu veri de ilk anket bulgularıyla uyumlu bulunmuştur.

 9 firma Konya Teknokent içinde herhangi bir firma ile işbirliği yapmamıştır. Konya Teknokent içinde halen faal olan firma verilerinde de Konya Teknokent içi işbirliği yapma oranı düşük bulunmuştur.

 8 firma Ar-Ge faaliyeti sürecinde bünyesinde ortak/çalışan/danışman olarak Selçuk Üniversitesi akademisyeni barındırmıştır. İlk grup anket verilerinde olduğu gibi Konya Teknokent’teki ortak/danışman/çalışan olarak yer alan üniversite personel sayısı yüksek düzeydedir.

 Firma bünyesinde çalışan akademisyen sayısı ortalama 1,9 hesaplanmıştır.

 8 firma üniversite ile hiçbir ortak seminer/eğitim/paylaşım faaliyeti gerçekleştirmemiştir. Söz konusu oran, ilk anket verilerindeki gibi düşük bulunmuştur.

 Hiçbir firma üniversite dışı kamu kuruluşları ile ortak

seminer/eğitim/paylaşım faaliyetinde bulunmamıştır.

 Sadece 1 firma kamu kuruluşu ile ortak proje çalışması yapmıştır.

 Hiçbir firma Teknokent faaliyetleri ile ilgili olarak bilimsel bir yayın yapmamıştır.

 Birden fazla seçeneğin işaretlenebildiği “Ar-Ge faaliyetleri süresince karşılaşılan zorluklar nedir” sorusuna en çok işaretlenen seçenek “nitelikli Ar-Ge personeli bulma sıkıntısı” şıkkıdır. 5 firma nitelikli Ar-Ge personeli bulma sıkıntısını belirtmiştir. Finansal sorunlar 4 firma tarafından işaretlenmiş, bunu 3 firma ile “ticarileşme sırasında Ar-Ge desteği bulma sıkıntısı” seçeneği izlemiştir. Öne çıkan bu üç seçenek de ilk anket verilerinde en çok işaretlenenler arasında ilk üç seçeneği oluşturmuştur.

3.3.3. Konya Teknokent’ten Ar-Ge Hizmeti Satın Alan Firmalara Yönelik