Aletsiz Oynan Oyunlar

2.1.1. Yaramaz Kız

Kaynak Kişi: Yağmur POLAT.

Oyunun Mekânı: Okulda, evde ve sokakta.

Kaynak Kişinin Oyunu Kimlerden Öğrendiği: Büyüklerinden. Oyunun Amacı: Dil gelişimi, dikkat ve koordinasyon sağlamak.

Oyun iki oyuncu ile oynanır. Oyuncular karşı karşıya gelip ellerini sırasıyla çapraz vurarak; ‘Aa- aa asya, be-be besya.’ der ve ‘ Se-se sümbül, menekşe, sümbül.’, diyerek kendi etraflarında bir tur dönerler. Daha sonra tekrar karşılıklı durarak, sol ayakları yere sabit sağ ayakları açılıp kapanır vaziyette; ‘Ablan var mı? Oyun oynar mı? Piyano çalar mı? Şimşek kız, yaramaz kız.’ derler. Sözler bittiğinde kimin ayağı açık vaziyette ise oyunu kaybetmiş sayılır.

2. 1 2. Çelik Çömbelek

Derleme Tarihi: 2017.

Kaynak Kişi: Berivan YILDIZ.

Oyunun Mekânı: Okul bahçesinde, sokakta.

Kaynak Kişinin Oyunu Kimlerden Öğrendiği: Ablalarından. Oyunun Amacı: Dil gelişimi, dikkat ve koordinasyon sağlamak.

Oyun istenilen sayıda oyuncu ile oynanabilir. Oyuncular dizilirler, oyunculardan üç kişi sırasıyla ortaya geçerler. Üç oyuncu sağ dirseklerini sol avuç içine yerleştirir ve sağ ellerini çevirerek; “Çelik çömbelek/ sarı dilek/ uçmayan kelebek” diyerek; sağ ellerini avuç içi yukarıya gelecek ya da tam tersi şekilde sol ellerlinin üzerine koyarlar. Elini diğer oyunculardan farklı şekilde koyan oyuncu oyundan çıkar ve yerine diğer oyunculardan biri girer. Ancak oyun sırasında tüm oyuncuların elleri aynı şekilde konulursa oyun tekrar edilir.

Tüm oyuncular sırasıyla oynadıktan sonra en sona kalan iki oyuncu çömelerek ellerini birleştirirler. Geriye kalan tüm oyuncular diğer iki oyuncunun elleri üzerinden sırasıyla;

-‘Yıldırım bir.’

-‘ İki dilim ekmek, kapı kapı gezmek, zenginlere vermek, fakirlere vermek.’ - ‘Üç, İslam’ın dediği olur.’

-‘Dört oturak oturmayan yanacak.’, diyerek atlar ve atladığı yerde çömelerek oturur. Dizini, elini yere değdiren veya oturan arkadaşlarının omzuna değen oyuncu yanar.

-‘Beşim, dik durmak.’, diyerek atlayan tüm oyuncular kıpırdamadan ayakta durur. Kolları birbirine değen oyuncular yanar.

-‘Altı, subay olmak.’, diyerek atlayan ilk oyuncu asker selamı pozisyonunda durur ve diğer oyuncular sırasıyla onun koluna girerek asker selamı verirler.

-‘Yedim, yedi cüceler.’, diyerek atlayan oyuncu, oturan oyuncuların etrafında çömelmiş vaziyette altı defa döndükten sonra yedinci atlayışını onların elleri üzerinden yapar.

-‘Sekizim, seksek dünyayı gezmek.’, atlayan oyuncu, tek ayağı üzerinde oturan oyuncuların etrafında yedi defa zıplayarak döner ve sekizincide onların ellerinin üzerinden atlar. -‘Dokuzum, tekme atmak.’, diyerek atlayan oyuncu, oturan oyuncuların kafalarına vurur.

-‘Beş, on, kırmızı don.’

-‘On bir beşikler.’ Oturan oyuncular birleştirdikleri ellerini beşik gibi sallarlar ve diğer oyuncular onların eline değmeden atlamaya çalışırlar.

-‘On iki çift beşikler.’ Oyuncular birleştirdikleri iki ellerini beşik gibi sallarlar ve diğer oyuncular onların eline değmeden atlamaya çalışırlar.

-‘On üç kazanlar.’ Oturan oyuncular iki ellerini arada biraz mesafe bırakarak birleştirirler. Diğer oyuncular ilk elin üzerinden “ka” diyerek, aradaki boşluğa atlarlar. Boşlukta iki ayaklarını yere koyarak; “zan”, daha sonra diğer elin üzerinden ”lar” diyerek atlayıp turu tamamlarlar.

2. 1. 3. Dolaptaki Cadı

Derleme Tarihi: 2017.

Kaynak Kişi: Zerda AKTÜRK. Oyunun Mekânı: Okulda, sokakta.

Kaynak Kişinin Oyunu Kimlerden Öğrendiği: Arkadaşlarından.

Oyunun Amacı: Annelerin koruyucu tavrı ve büyük kas gelişimini destekleme.

Oyunculardan biri ebe olarak seçilir ve ebe dolaptaki cadı olur. Ve bir de ‘anne’ seçilir. Geriye kalan tüm oyuncular ‘çocuk’ olurlar.

Anne çamaşır yıkar ve çocukları sırasıyla gelip; “Anne acıktık.”, derler. Anne çocuğa; “Git dolaba bak.”, der. Çocuklar dolaba giderler ancak cadı çocukları korkutur. Çocuk tekrar anneye gelerek; “Anne dolapta cadı var.”, der. Anne; “Tekrar bakın.”, der ve cadı giden çocukları tekrar korkutur. Bunun üzerine çocuklar annelerini dolabın yanına çağırırlar. Dolaba giden anne cadıya; “Ne istiyorsun?”, diye sorar.

Cadı; “Kan.” Anne: Ne kanı?” Cadı: “İnsan kanı.”

Anne: “Saat kaçta gelirsin?”

Cadı bir saat seçer. Çocuklar anne ile birlikte bir yere toplanır ve el ele tutuşarak dönerler. Dönme esnasında hep birlikte; “Saat bir oldu cadı gelmedi.” Diyerek belirlenen saate kadar sayarlar. Belirlenen saat gelince cadı gelir ve çocuklar kaçmaya başlar. Anne sabit durur ve cadı çocukları kovalamaya başlar. Cadıya yakalanmadan annesine tutunan çocuğa cadı bir şey yapamaz. Ancak annesinden ayrı yakaladığı çocuk cadının olur ve diğer çocukları birlikte kovalarlar. Çocuklarının hepsini etrafında anne toplarsa kazanan anne olur. Ancak çocukları cadı yakalarsa kazanan cadı olur.

2. 1. 4. Neredeydin kızım?

Derleme Tarihi: 2017. Kaynak Kişi: Şilan YILDIZ. Oyunun Mekânı: Okulda, sokakta.

Kaynak Kişinin Oyunu Kimlerden Öğrendiği: Arkadaşlarından.

Oyunun Amacı: Toplumda kabul görmeyecek davranışların ve sonuçlarının görülmesiyle; gerçek hayata hazırlık.

Bir kişi ortaya geçer. Ve diğer iki oyuncu ortada ki oyuncuyu iki omzundan sallayarak soru sormaya başlarlar.

-Neredeydin kızım? -Balodaydım anne. -Kiminleydin?

-Üç subayla.

-Birincisi sana ne dedi? -Elma yanaklım, dedi. -İkincisi sana ne dedi? -Kiraz dudaklım, dedi. -Üçüncüsü sana ne dedi? -Bir öpücük verir misin, dedi. -Peki, verdin mi?

-Vermez miyim? -Utanmadın mı? -Hayır.

Anne kızını iki omzundan tutarak daha çok sallar. “Yedirdiğim yemekler, içirdiğim sütler sana haram olsun. Dön babanın ocağına!” diyerek ortadaki oyuncuyu oyundan atarlar.