Ailenin Okul Etkinliklerine Katılımını Engelleyen Durumlar… 49

Vural (2004) ailelerin okula katılımını engelleyen durumları Ģu Ģekilde ifade etmektedir:

1.Anne ve Babanın Kendi Okul YaĢantısında YaĢadığı Olumsuzluklar:

Anne ya da babanın geçmiĢte okul yaĢantılarında baĢarıyı yakalayamamıĢ olması, okulunu bitirememiĢ olması, geçmiĢte öğretmenleriyle yaĢadıkları olumsuz durumlar, ailelerin okula katılımını engellemekte ve okula karĢı olumsuz bir tutum sergilemelerine yol açmaktadır. Ayrıca anne ve babanın okula çocuklarıyla ilgili olumsuz bir durum olduğunda çağrılmaları da aileleri okuldan soğutmaktadır.

2.Anne ve Babanın Ekonomik Sorunları: Ailelerin okula çağrılma

sebepleri ekonomik katkıda bulunmalarının istenmesidir. Bu tutumlar aileleri okuldan uzaklaĢtırmakta ya da ailelerin isteksiz katılımlarına sebep olmaktadır.

50

3.Ailelerin Okula Ayırabilecekleri Zamanın Kısıtlı Olması: ÇalıĢan anne

ve babalar, mesleki zorunlulukları ve okul etkinliklerinin genellikle mesai saatleri içerisinde düzenlenmesi sebebiyle okula gerekli zamanı ayırmakta zorlanmaktadır. Ayrıca ev hanımı olan anneler de ev iĢlerinden ve evdeki diğer küçük çocukların bakımından dolayı okula yeterince zaman ayıramamaktadırlar.

4. Ailelerin Eğitim Düzeylerinin DüĢük Olması: Okul etkinliklerine karĢı

olumlu yaklaĢıma sahip olsalar bile aileler yeterli eğitim düzeyine sahip olmadıkları için katılım konusunda cesaretsiz davranabilmektedirler.

5. Okulda Öğretmenlerin Olumsuz Tavırları: Öğretmenlerin ailelerin

okula katılımı konusunda olumsuz düĢünceleri okul-aile iĢbirliğini engellemektedir. Anne ve babalar okula nasıl katkıda bulunabileceklerini bilmedikleri için öğretmenlerin kendilerini yönlendirmesini beklemektedir. Ayrıca bazı öğretmenler ailelerin sınıf içerisine girmelerinden rahatsızlık duyarak, aileleri sınıf içi etkinliklerden uzak tutmaları ailelerin en büyük engellerindendir.

6. Ev ve Okul Kültürünün Farklı Olması: Anne ve babanın öğretmenden

farklı bir kültürel yapıya sahip olması ailelerin okula katılımını engellemektedir. Bu durumda okulun ailenin kültür yapısına karĢı duyarlı olması gerekmektedir. Gerekli duyarlılığı gösteremeyen okullar ve aileler arasında uçurumlar oluĢmaktadır.

2.6.3. Ailenin Okul BaĢarısına Etkisi

BaĢarı bir engeli, bir hedefi, bir problemi istenilen seviyeye getirebilmektir. Okul ise, eğitim ve öğretim etkinliklerinin yapıldığı, çocuğu hayata hazırlayan, çocuğun kendisini tanımasını sağlayan, problem çözme becerisini geliĢtiren, toplum tarafından kabul gören davranıĢların kazanıldığı bir kurum olma özelliğini göstermektedir. Okul aslında hayata hazırlayan değil, hayatın kendisidir. Çocukları hayata hazırlarken okulu ya da aileyi tek baĢına sorumlu tutmak en büyük hatalardan sayılmaktadır. Burada önemli olan çocukların hayata hazırlanırken hayat baĢarısını yakalamaları konusunda okulun ve ailenin hangi oranda etkili olduğunu ön plana çıkarmaktır (Çelik, 2006).

51

Okul çağındaki çocuğun baĢarısında aile tutumu çok büyük önem taĢımaktadır. Ailenin çocuğuyla ilgilenme derecesi çocuğun baĢarısını olumlu ya da olumsuz yönde etkilemektedir. Ailelerin çocuklarından genel beklentileri baĢarılı olmalarıdır.

Okulda verilen eğitimin evde, evde verilen eğitimin okulda desteklenmesi ile hem okulda hem de evde çocuğun istendik davranıĢ değiĢikliklerini ortaya koyma süreci güvenli ve kontrollü bir süreç haline gelir. Okul-aile iĢbirliği öğrenci baĢarısını arttırırken, katılım, güdülenme, kendine güven ve olumlu davranıĢların geliĢmesinde de etkilidir. Bu da çocukların okul ve öğretmene iliĢkin olumlu tutumlar geliĢtirmesinde yardımcı olur.

Ailenin çocuğun baĢarısına göstereceği olumsuz önyargılar, çocuğun baĢarına engel olmaktadır. Çocuklara baĢarıları konusunda destek olmak onlara asacağı yollarda cesaret kazandırmaktadır. BaĢarıyı yakalayamayan öğrencilerin en çok gereksinim duydukları Ģey yapabileceklerine inanmaktır. Ailenin çocuğunu yapabileceğine inandırması gerekmektedir. Büyük baĢarılar sergileyen kiĢilerin arkasında onlara inanan ve onları destekleyen bir ailenin olduğu görülmektedir. Yalnız hiçbir emek harcamadan, çocuğu baĢaracağına inandırmak, çocuğun boĢ hayallere kapılmasına neden olmaktadır. Emek verilmeden çocuktan baĢarı beklemek yanlıĢ bir tutumdur. Çocuğun derse baĢlamadan, ders çalıĢtıktan sonra ve sınav öncesinde cesaretlendirilmesi daha mantıklı sonuçlar doğurmaktadır (Kadıoğlu, 2004).

Çocuk için, ailesinin okul ve eğitim konusundaki duygu ve düĢünceleri büyük önem taĢımaktadır. Eğitime önem veren, öğretmenin gayretlerini destekleyen ailenin tutumları çocuğun baĢarısını olumlu yönde etkilerken, öğretmenin gayretlerine saygı göstermeyen, eğitim konusunda yeterli bilgiye sahip olmayan ailelerin tutumu ise çocuğun baĢarısını olumsuz yönde etkilemektedir. Bunun yanında eğitimi destekleyen ancak çocuğuna bu konuda destek olmayan aileler de bu konuda olumsuz baĢarılara neden olmaktadır. Yapılan araĢtırmalar, ailenin eğitime verdiği önemin az olmasıyla okul baĢarısızlığının doğrudan ilgili olduğunu göstermektedir. GeçmiĢte okulda baĢarısız olmuĢ ancak iĢ dünyasında ilerlemiĢ bir baba, çocuğunun derslerine karĢı sürekli ilgisizliğinden yakınarak çocuklarına karĢı olumsuz bir tutum sergilemektedir. AraĢtırmalara göre ailenin sosyal sınıfının da çocukların baĢarıları

52

üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Orta ve üst sınıfa mensup aileler, okulun çocuğun yaĢamı için önemine inanarak çocuklarının akademik baĢarılarını desteklemektedirler. Alt sosyal sınıfa mensup aileler ise, okulun önemini reddetmekte, çocuğun baĢarısızlığı konusunda öğretmenle ve çocukla konuĢmaktan ve karĢılaĢmaktan kaçmaktadırlar (Yavuzer, 2004).

Aile içi iliĢkilerin dengeli olması çocuğun baĢarısını olumlu etkilemektedir. Sağlıklı bir ortamda çocuğun bulacağı güven, ilgi ve anlayıĢtır. Bu ailelerde çocukla kurulan sağlıklı iletiĢim sayesinde çocuğun baĢarısı desteklenmekte, baĢarısızlığı ise anlayıĢla karĢılanmaktadır. Anne ve babanın ilgileri ve eğitim yaĢamı için iyi bir model olmaları çocuğun baĢarısını büyük oranda etkilemektedir. Anne ve babasının kitap okuduğunu gören çocuğun kitap okumaya karĢı ilgisini geliĢtirmektedir. Ders dıĢında kitap okuma da çocuğun baĢarısının olumlu yönde etkilemektedir. BaĢarı konusunda etkili olan diğer önemli bir konu ise, ailenin çocuğa kurala uyma alıĢkanlığını kazandırmasıdır.

Aile kültürü ile çocuğun zekası ve baĢarısı arasında bir bağlantı vardır. Ailenin meslek yaĢamının yıllar boyunca değiĢmemesi çocukları etkilemektedir. Teknik mesleklerde çalıĢan babaların çocukları yüksek bir teknik zekaya sahipken, yüksek kültürel faaliyette bulunan babaların çocuklarının ise yüksek bir sözel zekaya sahip olduğu görülmektedir.

Çocuğun baĢarısını etkileyen faktörlerden biride ailenin ders çalıĢma konusunda çocuğa gerekli yardımı gösterememesidir. Eğitimli ailelerin çocuklarına ders çalıĢma konusunda yardımcı oldukları ancak, eğitim düzeyi düĢük ailelerin çocuklarına bu konuda yeterince yardım edemedikleri görülmektedir. Çocuğun gerçek baĢarılara imza atması için ailelerin çocuklarını yakından tanımaları, onların ilgi ve yetenekleri dikkate alınarak beklentiler içine girilmelidir. Aileler çocuklarından olabileceğinden daha fazlasının beklemeden, onların yeteneklerini küçümsemeden onları baĢarı konusunda yönlendirmeleri gerekmektedir. BaĢarı kiĢinin hayatında önemlidir ancak her Ģey baĢarı demek değildir. Önemli olan çocuğun kendisini aĢması ve yenilemesidir. Bu nedenle çocukları sosyal hayata uyumlu, hayata hazır, kendine güvenen, sağlıklı kiĢilik özellikleri olan bireyler olarak yetiĢtirmek gerekmektedir (Vural, 2004).

53