Orta Afrika Cumhuriyeti Davası

2003 yılının Mart ayında ordunun eski generali François Bozize liderliğinde gerçekleĢen askeri bir darbe sırasında iktidar ele geçirilmiĢ ve seçilmiĢ baĢkan Filex Patasse‟ye bağlı güçlerle çatıĢma süreci yaĢanmıĢtı. Bu çatıĢmalar sırasında cinayet, tecavüz ve yağma olayları gibi birtakım suçlar irtikâp edildi. Savcının soruĢturması; Orta Afrika Cumhuriyeti‟nde kadınlara, adamlara ve çocuklara karĢı geniĢ çapta, rastgele ve kamu alanlarında iĢlenen cinsel suçlar üzerinde yoğunlaĢtı. Bu suçların iĢlenmesi, bu devlette cinsen saldırı eyleminin meslek haline gelmesi ve suç kurbanlarının ayıplanmasına sebep olmaktadır.435

Orta Afrika Cumhuriyeti, 22 Ekim 2004 tarihinde bu meselesini uluslararası ceza mahkemesine taĢıdı. Savcıdan bu ülkede iĢlenen suçlarla ilgili bir soruĢturma açmasını talep etti. 16 Kasım 2005 tarihinde baĢkent Bangui‟deki istinaf (temyiz) UCM`sinin silahlı çatıĢma davalarına bakma yetkisinin olduğuna karar verdi. 2002 yılının Temmuz ayından itibaren bu ülkede uluslararası büyük suçları ve ihlalleri iĢlemekle suçlanan kiĢileri yargılayabileceğini belirtti. Bu durum ise ülkedeki yargı sisteminin, gerekli soruĢturmaları yapma ve davaları izleme ve sonuçlandırma konusunda ne kadar aciz ve zayıf olduğunu göstermiĢtir.436

433_{ARIEEFF ve diğerleri, s.21.}

434_{UCM, Joseph Kony'nin Tutuklama Emri 8 Temmuz 2005'te 27 Eylül 2005 tarihinde değiĢtirildiği,} “Warrant of Arrest for Joseph Kony Issued on 8 July 2005 as amended on 27 September 2005, https://www.icc-cpi.int/CourtRecords/CR2006_01096.PDF, E.T.04.10.2018.

434_{UCM, Savcı Ġçin Tutuklama Emri- Joseph Kony, Vincent Otti, Okot Odhiambo, Dominic Ongwen,} 10 Mart 2009 tarihinde yayınlandı, “Warrant of Arrest for The Prosector v. Joseph Icony, Vincet Otti, Okot Odhiambo, Dominic Ongwen, Issued on 10 Mar 2009, https://www.icc- cpi.int/CourtRecords/CR2009_01678.PDF, E.T.05.10.2018.

435_{ULUSOY, s.58; MILLS, Kurt, Local Peace vs. International Justice in Uganda, Mato Oput, the} ICC and the Conundrums of Transitional Justice in the Middle of Conflict, University of Glasgow, 2014, s.11; N. SCHIFF, Benjamin, Building the International Criminal Court, Cambridge University Press, 2008, s.242.

121 Netice olarak savcı 22 Mayıs 2007 tarihinde davayla ilgili soruĢturmasını baĢlattı. SoruĢturma, 2002 ve 2003 yıllarında Orta Afrika Cumhuriyeti‟nde meydana gelen suçlarla ilgilidir. SoruĢturmanın baĢlamasının üzerinden sadece bir yıl geçtikten sonra mahkeme, komĢu ülke olan Kongo Cumhuriyeti‟ndeki devlet baĢkanı yardımcısı Jean Beer Beymaba‟nın yakalanmasına iliĢkin bir bildiri çıkarttı. Çünkü kendisi, General Boziza tarafından gerçekleĢtirilen darbeye karĢı Eski BaĢkan Filex Patasse‟yi desteklemek için Orta Afrika Cumhuriyeti‟ne milisler (Banya Moliç) göndermiĢti. Jean – Pierre Bemba, 24 Mayıs 2008 tarihinde Belçika‟da yakalandı ve Lahey‟deki uluslararası ceza mahkemesine bağlı tutuklama birimine sevk edildi. 21 Haziran 2016 tarihinde mahkeme, 2002 – 2003 yıllarında çatıĢma döneminde insanlığa karĢı suçlar ve savaĢ suçları irtikâp ettiği için hakkında 18 yıl hapis cezasına hükmetti.437

437

ULUSOY,s.58;Uluslararası Ceza Adaleti Afrika Rehberi, (African Guide to International Criminal Justice), Edited by Max du Plessis, Instute For Security Studes, s.109; Jean-Pierre Bemba Gombo'ya KarĢı Üçüncü Uluslararası Ceza Mahkemesi Kararı (Decision of the Third International Criminal Court against Jean-Pierre Bemba Gombo), https://www.icc-cpi.int/Pages/item.aspx?name=PR1223 , E.T.06.10.2018.

122

SONUÇ

Bu çalıĢmada insan haklarını korumada uluslararası ceza yargısının rolü ele alınmıĢ, bu konuda karĢılaĢılan sorular ve çözüm yolları araĢtırılmıĢtır. Yapılan bu araĢtırma neticesinde birtakım sonuçlara ulaĢılmıĢtır. Bu çalıĢma ile insan haklarını korumada uluslararası ceza yargısında ne tür eksiklik ve sorunların bulunduğu tespit edilmiĢtir.

Uluslararası ceza yargısının tarihsel geliĢimi incelendiğinde I ve II. Dünya savaĢlarında kurulan mahkemeler eleĢtirilmelerine rağmen, bunların uluslararası ceza yargısının dayandığı temeller olduğu gerçeği ortaya çıkmıĢtır. 1919‟de yapılan Versay AntlaĢmasının; devlet baĢkanlarının iĢlediği büyük suçlardan dolayı bireysel ceza sorumluluklarının bulunması ilkesinin uluslararası insancıl hukukta yer almasında büyük bir rolü oldu (madde 227). II. Dünya SavaĢı mahkemeleri uluslararası insancıl hukuk tarihinde en çok etkili olanlardır. Zira bu mahkemeler uluslararası ceza yargısının zeminini oluĢturmada katkıda bulundu. Ayrıca Uluslararası Ceza Mahkemesi Tüzüğü‟nün oluĢturulmasında da etkili oldu.

Zanlıların duruĢmalarının yayınlanıp nakledilmesi zanlılara karĢı uluslararası adaletin gerçekleĢmesi için somut sonuçların ortaya çıkmasında önemli bir rol oynadı. Bu zanlılar daha önce kendi devletlerinde büyük yetki ve nüfuz sahibi iken artık yargılanmaları için koruma altında mahkeme salonlarına nasıl getirildikleri yayınlandı. Böylece insanlığa karĢı suç iĢleyip adaletin gücünden kaçabilen kimsenin bulunmadığı izlenimi kamuoyuna verildi. Örneğin, Nümberg mahkemesi, Tokyo mahkemesi, Eski Yoguslaviya mahkemesi, Raunda mahkemesi ve UCM.

Silahlı çatıĢmalarda savunmasız sivillere karĢı iĢlenen suçlar en ağır ve en çirkin suçlardır. Çünkü bunların çoğu; tehcir yapmak, soykırımda bulunmak ve demografik yapıyı değiĢtirmek gibi belli hedeflere ulaĢmak için iĢlenen kasıtlı ve yöntemli suçlardır. Uluslararası Ceza Mahkemesi‟nin varlığı; insan haklarını tehdit oluĢturan suçlardan korumayı güvenceye alır, dünya barıĢı ve güvenini sağlar.

Güvenlik Konseyi, BM SözleĢmesi‟nin yedinci bölümü gereği Uluslararası Ceza Mahkemesinin savcısına aktarmayı zorunlu gördüğü herhangi bir davayı aktarma hakkı bulunmaktadır. Bu durumda devletin Roma Statüsü‟ne taraf olup

123 olmamasına bakılmaz. Fakat Konsey, Roma Statüsü‟nün 13. (b) maddesinin ele aldığı bu hakkı kullanmayı geciktirmektedir.

Uluslararası Ceza Mahkemesi‟nin saldırı suçunda yetkisini kullanması New York‟ta Roma Statüsü‟ne Taraf Devletler Meclisi‟nin kararıyla 15 Aralık 2017‟de kabul edildi. Daha sonra bu karar 17 Temmuz 2018‟de yürürlüğe girdi. Saldırı suçuyla ilgili Kampala değiĢiklikleri kabul edildiğinden beri mahkemenin tartıĢma konusu olan ceza yetkilerinden biriyle ilgili yoğun müzakerelerden sonra saldırı suçunda yetkiyi kullanma kararı kabul edildi. Böylece New York‟ta kazanılan baĢarı, Roma ve Kampala konferanslarında yapılan iĢleri tamamladı. Bu baĢarı bir asırlık devam eden çabaları taçlandırmıĢ oldu. Bazı eksiklikler olmasına rağmen BM‟deki görüĢler; dünya barıĢını korumayı amaçlayan uluslararası herhangi bir hukuk sisteminde güç kullanmanın yasak olması hususunda uygun bir zamanda insanlık vicdanına çağrıda bulunma üzerinde anlaĢtılar.

2010‟deki Kampala Gözden Geçirme Konferansı düzenlendiği esnada Roma Statüsü‟nün 8/2/e/viii, xiv, xv maddelerinde savaĢ suçlarıyla ilgili değiĢiklikler yapıldı. Uluslararası niteliğe sahip olmayan silahlı çatıĢmalarda iĢlendikleri zaman uluslararası suç sayılan eylemler eklenerek bu değiĢiklikler yapıldı. Bu eylemler Ģunlardır: Zehirleyici silahlar kullanmak, boğucu, zehirleyici veya diğer gazları kullanmak, insanın içinde yayılan ve parçalan kurĢunları kullanmak.

Roma Statüsü‟nün 8 maddesinin 2/b/xxvi ve 2/e/vii fıkralarında 15 yaĢından küçük çocukların askere alınmasını savaĢ suçu saymıĢtır. Yani yaĢları 15-18 yaĢ arasında olanların asker yapılması savaĢ suçu değildir. Devlet ve silahlı grupların bu yaĢta olanları asker yapmalarına izin verilmektedir.

31. madde meĢru savunma, sarhoĢluk, tehdit durumu ve akli dengesizlik gibi ceza sorumluluğuna engel olan sebepleri ele almıĢtır. Hâlbuki bunlar suç iĢlendiği esnada tespit edilmeleri zor olan durumlardır.

Ulusal ceza yargısı, uluslararası insancıl hukuk kuralları ve hükümlerini yürütmeye katılmaktadır. Bunun anlamı; bu hukuk kurallarını çiğneyen kiĢi, suçlunun cezalandırılmasını ve cezadan kurtulamamasını güvenceye alan ulusal ve uluslararası ceza adalet sistemi gereği kovuĢturulur.

124 Uluslararası ceza yargısının, insan haklarına karĢı suç iĢleyenleri caydırmak için en iyi çözüm olduğunu. Geçtiğimiz dönemde kurulan uluslararası mahkemeler ve suçlulara uygulanan cezalar (NUAM1945, TUAM 1946, EYUCM 1993,RUCM 1994 ve UCM), insanlara karĢı iĢlenen suçları caydırmak için en etkili bir çözüm olduğunu kanıtladı, böylece gelecek nesillerin güvende ve onurlu olarak yaĢamasını koruma altına aldı (garantiledi). Uluslararası ceza yargısı yıkıcı kanlı çatıĢmalardan insanlığı korumak için etkili ve caydırıcı bir silah haline gelmiĢtir.

Roma Statüsü‟ne taraf olmayan devletlerin, Uluslararası Ceza Mahkemesine aktarılan davalardan istisna edilmemeleri gerekmektedir. Birçok devlet insan haklarına karĢı suçlar iĢlemektedir. Örneğin Ġsrail‟in Filistin halkına karĢı iĢlediği suçlar bunlardandır. Ġsrail Roma Statüsü‟nden imzasını çektiğinden dolayı sorgulanamamaktadır. Aynı Ģekilde Rusya‟nın Kırım ve Suriye‟ye askeri müdahalesi ve ABD‟nin Irak‟a girmesi sorgulanmamaktadır. Bunların tümü uluslararası ceza mahkemesine götürülmesi gerekir.

Devletlerin; 1949‟daki Cenevre SözleĢmeleri, bunun iki ek protokolü; kimyasal silahların kullanılması, üretilmesi ve depolanmasını yasaklayan 1993‟teki sözleĢme, Uluslararası Ceza Mahkemesi‟ni kuran tüzük gibi uluslararası ceza hukukuyla ilgili anlaĢmaları onaylaması ya da bunlara katılması teĢvik edilmelidir.

Ġnsan haklarını ve uluslararası hukuku çiğneyenlerin cezalandırılması gereklidir. Bu suçları iĢleyenleri cezalandıran bir iç kanunun bulunmasıyla bu mümkün olabilmektedir. Ayrıca iç hukuk sisteminin, uluslararası ceza hukuku kurallarıyla uyumlu olduğundan emin olmakla gerçekleĢir. Bu uyum da bütünleĢme ilkesini doğru bir Ģekilde anlama ve uygulamayla sağlanır.

Roma Statüsü‟nü imzalamayan devletlerin Uluslararası Ceza Mahkemesi‟nin kuruluĢ amacı olan üstün ilkelere saygı göstermelerinin teĢvik edilmesini ve bu devletlerin bu statüye katılmaları hususunda ikna edilmeleri için çalıĢılması uluslararası alanda adaletin tesis edilmesi için gereklidir.

Roma Statüsü‟nün 8/2/b/xx maddesinde ele alınan savaĢ suçu eylemleri çerçevesinin geniĢletilmesi gereklidir. Kimyasal silahlar, biyolojik silahlar ve nükleer

125 silahların bu maddede kullanımı yasaklanan silahlara dâhil edilmesi günümüzde insan haklarının korunmasına hizmet edecektir.

Yinelenebilecek Ģekilde 12 aylık süreyle Uluslararası Ceza Mahkemesi‟nin inceleme ve yargılamasını geciktirme hakkını Güvenlik Konseyi‟ne veren Roma Stütüsü‟nün 16. maddesinin iptal edilmesi gereklidir. Zira bu madde kendi çıkarları ya da dost olanların çıkarına göre Güvenlik Konseyi‟nde davaların yürütülmesi veya yürütülmemesinde itiraz etme hakkına sahip olan büyük devletlerin yararına verilmiĢ bir koz kartıdır. Bu madde iptal edildiği zaman inceleme esnasında siyasi yaklaĢımlar kendi özel çıkarlarına göre Uluslararası Ceza Mahkemesi‟nin iĢlerinin yürümesine müdahale edemez ve yargı bağımsızlığı ilkesi korunmuĢ olur.

Uluslararası barıĢ ve güvenliği tehdit eden davalar bulunduğu zaman Güvenlik Konseyi‟nin bunları Ceza Mahkemesi‟ne aktarmasını zorunlu kılan ve Konsey‟in bu aktarmayı geciktirmesi ve engellemesine bir sınır koyan bir fıkranın Roma Statüsü‟nün 13. maddesine eklenerek bu maddenin değiĢtirilmesi hakların korunması için atılmıĢ bir adım olacaktır.

Ġnsan güvenliğini tehdit eden ve uluslararası barıĢ ve güvene zarar veren terör örgütlerine destekte bulunan ve bunları teĢvik eden devlet ve bireylerin yargılanmasını kararlaĢtıran bir fıkranın 8/b maddesine eklenmesin gerekiyor.

Cezalandırma yaĢının yükseltilmesi yani 18 yaĢından küçüklerin asker yapılmasının savaĢ suçu sayılması Ģeklinde 8. maddenin 2/b/xxvi ve 2/e/vii fıkralarının değiĢtirilmesi gereklidir. Zira bu maddeye göre 15 yaĢın altındaki çocuklar asker yapıldığında ceza verilmektedir. Bunun üstü olanlar asker yapıldığında ceza verilmemektedir.

SarhoĢluk, meĢru savunma, tehdit ve akli dengesizlik durumlarını ceza sorumluluğuna engel sebepler olarak açıklayan Roma Statüsü‟nün 31. maddesinin değiĢtirilmesi gerekiyor. Zira suç iĢlendiği esnada bu durumların tespit edilmesi zordur. Bunların suçun maddi esasını oluĢturan unsurlar sayılmayıp yardımcı unsurlar sayılmasını öneriyoruz.

126 Sorumluluğu ortadan kaldıran durumlar yaĢın küçük olması ve Roma Statüsü‟nden önce eylemlerin iĢlenmesi durumlarıdır. Bu iki durum Roma Statüsü‟nün 26. maddesinde geçmektedir.

127

BĠBLĠYOGRAFYA

A World at Total War: Global Conflict and the Politics of Destruction,

1937-1945, Editors: Roger Chickering, Stig Förster, Bernd Greiner Cambridge University Press, 2005.

ABDÛLĞÂNÎ, Muhammed Abdulmun‟im, el-Cerâimu‟d-Devliyye fi‟l- Kânûni‟d-Devli‟l-Cinâî, Dâru‟l-Câm‟ati‟l-Cedîde li‟n-NeĢr, Ġskenderiyye, 2007.

ABDULLATĠF, Bera Münzir, en-Nizamü-l Kâdaêi li-Mahkemetü-l Cînaiyeti ed-Düleyie, 1. Baski, Darü-l Hamit Yayın evi, Amman, 2008.

ABDULLBAKĠ, Lüma, Mahkêmetü-l Cînaiyetî ed-Dûleyie ve Ehtîsâsatûha, 2. Baskı, Darü‟l es-Sekafe, Amman, 2010.

ÂBDÜL HADĠ, Haydar Adham, Dirâsât fi Kanun Hukukû-l Însan, Dar-ül il- Hâmed, Amman, 2008.

AKHAVAN, Payam, “The Lord‟s Resistance Army Case: Uganda‟s

Submission of the First State Referral to the International Criminal Court”, The

American Journal of International Law, Vol. 99, No. 2, (April 2005).

ALĠBABA, Arzu, “Uluslararası Ceza Mahkemelerinin Kuruluşu”, A.Ü.H.F.D, Ankara, C. 49, S. 1., 2000.

ALLÂM, Vâil Ahmed, Mêrkezû‟l-Fêrd-ifi‟n-Nizâmi‟l-Kânûnî li‟l- Mes‟ûliyyeti‟d-Deûliyye, Dâru‟n-Nehdati‟l-Arabiyye, Kahire, 2001.

ALACAKAPTAN, Uğur, Suçun Unsurları, Sevinç Matbaası, Ankara, 1975. AMBOS, Kai, Treatise on International Criminal Law: Vol 1: Foundations and General Part, OUP Oxford, UK, 2013.

128 AMÎR, Selahattin, Mûkâddîme li-Dirâseti‟l-Kânûni‟d-Devli‟l-„âm, Dâru‟n- Nehdati‟l-Arabiyye, Kahire, 2003.

ARIEFF, Alexis, MARGESSON, Rhoda, ANN BROWNE, Marjorie, C. WEED, Matthew “International Criminal Court Cases in Africa: Status and Policy

Issues”, Congressional Research Service, July 22, 2011.

ARTUK, Mehmet Emin, GÖKCEN, Ahmet, YENĠDÜNYA, Ahmet Cener, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, 2016.

ARMAĞAN, Servet, Ġslam Hukukunda Temel Hak ve Hürriyetler, D.Ġ.B.Yayın, 8. Baski, Ankara, 2015.

ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarih (1914-1990), C. I, Türkiye ĠĢ Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1992.

ARMAOĞLU, Fahir, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1990), C.1, Türkiye ĠĢ Bankası Yay, Ġstanbul, 1994.

ARMAOĞLU, Fahir: 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), Alkım Yayınları, 17. Baskı, Ġstanbul, 2010.

ATEġ EKġĠ, Canan, Uluslararası Ceza Mahkemesinin Ġnsanlığa KarĢı Suçlar Üzerindeki Yargı Yetkisi, Seçkin Yayınevi, Ankara 2004.

AVAZ, Muhammed muhyiddin, “Dirâsât‟un fi‟i-Kanun‟i-Ddüveli il'Ceenaei”, Mecelletü il'kanu ve il-iktsad, Külletü il'hukuk, Cametü il'kahire, 1964.

AVDE, Abdülkadir, et-TeĢrî„u‟l-Cinâi‟l-Ġslâmî Mukârinen bi‟l-Kânûni‟l- Vaz‟î, C.4, 3. Baskı, Mektebetu Dâri‟l-Arabiyye, Kahire, 1963.

AYBAY, Rona, Açıklamalı Ġnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2006.

129 AYBAY, Rona, Uluslararası Yargı, Alfa Basım Yayım, Ġstanbul, 2013. AYTANĠ, Ziyad, el-Mahkemtü-l ec-Cinaeye ed-Düleya ve Tâtâür el- Kanun-l-Cînâeyi ed-Düleeyi, 1. Baskı, MenĢuratü‟l Halebiyyi‟l hukukiye, Beyrut,

2009.

AZARKAN, Ezeli, “Bireyin Uluslararası Sorumluluğu ve Miloseviç Davası”, S.Ü.H.F.D, Cumhuriyetimize 80. Yıl Armağanı, Cilt 11, 2003.

AZARKAN, Ezeli, “Uluslararası Hukukta İnsanlığa Karşı Suçlar”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.52, S.3, 2003.

AZARKAN, Ezeli, Nüremberg'ten La Haye'ye Uluslararası Ceza Mahkemeleri, Beta Yayınları, Ġstanbul, 2003.

BAKA, Sawsan Themer Khan, el-Cerâim Dıdde‟l-Ġnsâniyye, Halep Hukuk Yayınları, Beyrut, 1. Baskı, 2006.

BARON, Anne-Marie, “The Shoah on Screen: Representing Crimes Against

Humanity”, 1. Cilt, Council of Europe, 2006.

BARTROP, Paul R., JACOBS, Steven Leonard, “Modern Genocide: The

Definitive Resource and Document Collection”, Vol.4: The Definitive Resource and

Document Collection, ABC-CLIO, 2014.

BASĠM, A‟la, Dâmânat el-Mûtêhem Amâmé-l-Mâhâkimi-l ec-Cînâeye ed- Daülyâ, Yüksek lisans Tezi, Camyatü El-Necah, Nablus, 2011.

BASSIOUNI, Mahmud ġerif, el-Mahkemetû‟l-Cinâiyyeti‟d-Devliyye, NâĢétüha ve Nîzamûhâ el-Êsâei, Rüz il-yosuf yayın evi, 3. Baskı, 2002.

130 BASSIOUNI, M. Cherif, En Forcing Human Rights Through Ġnternational Criminal Law And Through An International Criminal Tribunal At Human

Rights, edited by Louis Henkin and John Hargrove, Washignton, 1994.

BASSIOUNI, Cherif, The Nuremberg Legacy: Historical Assessment Fifty Years Later, Aktranın, B. Cooper (ed), War Crimes: The Legacy of Nuremberg, TV

books New York, 1991.

BASSIOUNI, M. Cherif, “The Penal Characteristics of Conventional

International Criminal Law”, Case Western Reserve Journal of International Law,

Vol.15, Issue1,1983.

BASSIOUNI, M. Cherif, Crimes Against Humanity in International Criminal Law, Martinus Nijhoff Publishers, 1999.

BASSIOUNI, M. Cherif, Introduction to International Criminal Law, Transnational Publishers, 2003.

BASSIOUNI, Mahmut ġerif, el-Mâhkemetû-l ec-Cînâeytû-l ed-Dûvlêye, Darü-l Nahdati-l Arabiya, Kahire, 2002.

BASSIOUNI, Mahmut ġerif, Hâsaesü-l Mahkemeteû-l ec-Cînâeyîti ed- Dûvlêye, EĢürük yayın evi, Kahire, 2004.

BAYILLIOĞLU, Uğur, “Uluslararası Adalet Divanı‟nın Tutuklama

Müzekkeresi Davası Hakkındaki Kararına İlişkin Bir Değerlendirme”, A.Ü.H.F.D,

C. 55, Ankara, 2006.

BAYILLIOĞLU, Uğur, “Uluslararası Ceza Mahkemesi‟nin Yargı Yetkisi

Açısından Saldırı Suçuna İlişkin Kampala Düzenlemeleri”, Uluslararası Hukuk ve

131 BEYAZIT, Özgür, “La Haye Uluslararası Ceza Mahkemesine Giden Süreçte

Uluslararası Ceza Yargılaması”, TAAD, Cilt 1., Yıl 2., Sayı 5., (20 Nisan 2011).

BESĠRĠ, Arzu, Soykırım Suçu, Ġstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler

Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul, 2010,

(http://www.muharrembalci.com/hukukdunyasi/alintilar/219.pdf), E.T. 20. 06. 2018. B M, Yarnold, “Doctrinal Basis for the International Criminalization

Process”, Temple International and Comparative Law Journal, Vol.8, 1984.

BOASE, Thomas Sherrer Ross, Boniface VIII, London: Constable, 1933. BOZKURT, M. Ugur, “Uluslararası Ceza Hukuku İlkeleri Kapsamında Ad

Hoc Uluslararası Ceza Mahkemelerine Yönelik Eleştiriler ve Uluslararası Ceza Mahkemesi”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, Cilt 6, Sayı 11, Oca 2010.

BUSHNELL, Dylan, “Re-thinking International Criminal Law: Re-connecting

Theory with Practice in the Search for Justice and Peace”, Australian Year Book of

International Law, Australian Ntional Universty, Vol 28, 2010.

BROOMHALL, Bruce, International Justice and the International Criminal Court, Oxford University Press, 2003.

BROWN, Gordon, The Universal Declaration of Human Rights in the 21st Century, Open Book Publishers, 2016.

BġAK, Cengiz, Uluslararası Ceza Mahkemeleri ve Uluslararası Suçlar, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003.

CAFER, Ali Muhamed, “Mahkemetü-l ec-Ceza ed-Düleîya fi Müvacehetü-l

Kâdaîya es-Sa‟ba”, Mecelltü-l emni-il-Kaümii, Akademiyyetü ġurta Dubai, S.1,

132 CASSESE, Antonio, G, Acquaviva, Fan M, Whiting A, International Criminal Law: Cases and Commentary, Oxford University Press, England, 2011.

CASSESE, Antonio, International Criminal Law, Oxford University Press, Oxford, 2003.

CASSESE, Antonio, el-Kânûnu‟l-Cinâi‟d-Devlî, 3. Baskı, 2013, Ġngilizce, Terc: Mektebetu Sâdir NâĢirûn, 1. Baskı, Beyrut, 2015.

CEVDET PAġA, Ahmet, Târîh-i Cevdet, C 10., Dâr üṭ-ṭibâ‟at ül-‟amire Matbaası, Istanbul, 1858.

CHADWICK, Elizabeth, Self-Determination, Terrorism, and the International Humanitarian Law of Armed Conflict, Martinus Nijhoff Publishers,

The Hauge-Boston-London,1996.

CHADWICK, Henry, The Church in Ancient Society, Oxford University Press, UK, 2001.

COMBS, Nancy Amoury, Guilty Pleas in International Criminal Law: Constructing a Restorative Justice Approach, Stanford University Press, 2007.

Commission on the Responsibility of the Authors of the War and on Enforcement of Penalities, The American Journal ofInternational Law, Vol. 14, No. 1/2 (Jan. - Apr., 1920), Cambridge University Press.

CRYER, Robert, The Doctrinal Foundations of International Criminalization,

in Internatıonal Crımınal Law: Sources, Subjects And Contents, (M. Cherif

Bassiouni ed.,3rd edn, Brill, 2008).

CASSESE, Antonio and GEATA, Paola, Cassese's International Criminal Law, 3rd edition, Oxford University Press, 2013.

133 CRYER, Robert, FRIMAN, Hakan, ROBINSON, Darryl, WILMSHURST, Elizabeth, An Introduction to International Criminal Law and Procedure, 2nd Edition, Cambridge University Press, UK, 2010.

CRYER, Robert, The Doctrinal Foundations of International Criminalization, Aktranın, BASSIOUNI, INTERNATIONAL CRIMINAL LAW:

SOURCES, SUBJECTS AND CONTENTS, (M. Cherif Bassiouni ed., 3rd ed. 2008). ÇOBAN ÖZTÜRK, Ebru, “Toplumsal Yapılar ve Şiddet: Ruanda Örneği”, A.Ü. Afrika ÇalıĢmaları Dergisi Cilt 1, Sayı 1, Güz 2011.http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/65/1615/17393.pdf, E.T.06.10.2018.

DAGNE, Ted, Sudan: The Crisis in Darfur and Status of the North-South Peace Agreement, Congressional Research Service Report, 15 Haziran 2011. https://fas.org/sgp/crs/row/RL33574.pdf, E.T.10.08.2018.

DAVIS, George B., “Doctor Francis Lieber's Instructions for the Government

of Armies in the Field”, The American Journal of International Law, Vol. 1, No. 1

(Jan. - Apr., 1907), Cambridge University Press.

DAVÛDĠ, Riyad, Târihû-l el-Âkâtu-Devliyyeti Müfavdat Ġl'éslam, 5. Baskı, Camét'ü DimaĢk Yayın, DimaĢk, 1998.

DAWSON, Christopher, Medieval Essays, Sheed and Ward, New York, 1954.

DEMĠRAĞ, Fahrettin, Uluslararası Ceza Divanı, SavaĢ Suçları- Saldırı Suçu, Mevzuatımıza Göre SavaĢ Hali, Uluslararası Ceza Divanı, Feridun Yenisey (Ed.), Arıkan Yayınevi, Ġstanbul, 2007.

134 DOĞARD, Cön, “Sadü-l Tağraa Bayin'a Hukukéi ilé-İnsan'i ve‟l-Kanunu ed-

Daüley el-İnsani”, Ġl-mécellé ed-düliya li'lsaleb il-ahmar, Cenevre, Y.11, S.61, 1989.

DORIA, José, GASSER, Hans-Peter, BASSIOUNI, M. Cherif (eds), The Legal Regime of the International Criminal Court, BRILL, 2009.

EBÛ-SÜLTÂN, Abdullah Ali, Devru‟l-Kânûni‟d-Devlî fî Himâyeti Hukûki‟l-Ġnsan, 1. Baskı, Dicle Dağıtım ve Yayınevi, Amman, 2010.

EBÜ‟L-„ATÂ, Riyâd Salih, Kadîytû-l Âsraâ fi‟l-Kanunû-l ed-Dûvley, Darü‟l Camiati‟l Cedide, Ġskenderiye, 2009.

ed-DERACĠ, Ġbrahim, Cêrimtû-l el‟Ûdûâni ve Mêdâ-il-Mâséûliyâ ed- Dûleyâ, Ġl'halebi Yayın, Beyrut, 2005.

ed-DERACĠ, Ġbrahim, el‟Kânûn ed-Dûlei el‟Ġnsâni Â‟fâk ve Têhdîat, c3, Camiéat Beyrüt élerbiyaa, il'halebi Yayın, Beyrüt, 2010.

Editors, “Statute of Limitations in Criminal Law: A Penetrable Barrier to

Prosecution”, Vol. 102, Iss.5, UNĠVERSĠTY OF PENNSYLVANĠA.LAW REV. 1954.

el-ZEIDY, Mohamed, The Principle of Complementarity in International Criminal Law: Origin, Development and Practice, 2nd Edition, Martinus Nijhoff, Leiden-Boston, 2008.

el-AZÂVÎ, Yunus, MûĢkiletû‟l-Mês‟ûliyetî‟l-Cinâiyetî îĢ-ġahsiyye fi‟l-

Belgede İnsan haklarının korunmasında Uluslararası Ceza Yargılamasının rolü (sayfa 133-178)