AFC Ajax Öz Kaynak Düzeni

Bu bölümde, başarılı bir futbol öz kaynak modeli olarak ülkemizde sürekli gündeme gelen AFC Ajax futbol akademisi hakkında bilgi verilmektedir. Gençlik futbolunun başarıyı getiren çeşitli unsurları örnek yardımıyla anlatılmaya çalışılmaktadır.

1994/1995 sezonunda UEFA Şampiyonlar Ligi’ni, AC Milan’ı tek golle mağlup ederek kazanan AFC Ajax takımında sahaya çıkan toplam on altı futbolcunun dokuzu kulübün kendi öz kaynak düzeni içinde yetişen gençlerdir. Kaleci Edwin Van der Sar, savunmada Michael Reiziger, Frank de Boer ve Danny Blind, orta sahada Ronald de Boer, Edgar Davids ve Clarence Seedorf ile hücumda Patrick Kluivert ve Marc Overmars. Ayrıca, bu futbolcular Hollanda milli takımının bel kemiğini oluşturuyorlardı.

Kulübün yapısı günümüzde de fazla değişmiş değildir. Tam Saha (2010 s. 26) 2010 FİFA Dünya Kupası kadrosunda yer alan sekiz1 futbolcunun AFC Ajax kulübü tarafından yetiştirildiğini belirtmektedir.

Dünyaca ünlü AFC Ajax futbol akademisinin amacı yetenekli genç futbolcuları üst seviye futbolcular haline getirmektir. Uzun dönemli ve zorlu çalışmalardan sonra sadece bazıları bunu başarabilirler. Johan Cruijff, Marco van Basten, Frank Rijkaard, Wim Kieft, Dennis Bergkamp ve Patrick Kluivert gibi uluslararası yıldızlar başarılı olanlara örnek olarak gösterilebilir.

AFC Ajax futbol akademisi aynı zamanda Hollanda Milli Takımı’nı da besler. Genç futbolcular AFC Ajax stili oyuna küçük yaştan itibaren alışırlar. Temelde 4-3-3 formasyonuna göre sahaya çıkarlar. Hücuma dayalı, yaratıcı ve hızlı oynamaya çalışırlar. Oyunu, mümkün olduğunca rakibin yarı sahasında oynamak isterler.

1 Maarten Stekelenbur, Sander Boschk_, Michel Vorm_, Vurnon Anita, Khalid Boulahrouz, Edson Braafheid, Giovanni

van Bronckhorst, John Heitinga, Joris Mathijsen, Ron Vlaar, Gregory van der Wiel, André Ooijer, Otman Bakkal, Mark van Bommel, Wout Brama, Orlando Engelaar, Nigel de Jong, David Mendes da Silva, Stijn Schaars, Wesley

Sneijder, Rafael van der Vaart, Demy de Zeeuw, Ibrahim Afellay, Dirk Kuyt, Jeremain Lens, Eljero Elia, Ryan Babel, Klaas-Jan Huntelaar, Robin van Persie, Arjen Robben.

Altı yaşından itibaren AFC Ajax futbol akademisine kabul edilen futbolcular, on yaşından itibaren belirli bir sistem dahilinde oynamak üzerine yetiştirilirler. U-13 ve U- 17 yaş arasında altmış okulla ilişkileri bulunan akademi futbolcuları, haftada iki gün okuldan saat bir buçuk da çıkıp antrenman yapmak üzere tesislere gelirler. Antrenman sonrasında yemek yenir ve ev ödevleri etütler yardımıyla tamamlanır. Bu çalışmalar tamamlandıktan sonra ikinci antrenmana geçilir. Sonrasında futbolcular kulüp araçları tarafından evlerine bırakılır.

Antrenmanlar sırasında çocuklar on bire on bir oyun anlayışıyla her pozisyonun gerektirdiği hareketler üzerinde çalışırlar. Altı ile dokuz yaş arası futbolcular haftada üç saat küçük sahada oyuna dayalı antrenman yaparlar. On ile on iki yaş arası olanlar haftada dört saat antrenman ve yılda yirmi beş maç, on üç ile on yedi yaş arası gençler haftada dokuz saat antrenman ve yılda otuz maç ve on sekiz ile on dokuz yaş arası futbolcular haftada on iki saat antrenman ve yılda kırk maç oynarlar. Yılda, dört hafta tatil süresi vardır. Ayrıca, ailelerin futbolcuların gelişimine destek vermesi için her yaş grubu için senede üç defa aile geceleri düzenlenir.

Takımlar on yaşından itibaren uluslararası turnuvalara katılırlar. Yurt dışında turnuvalar da scout ekibi tarafından izlenir. Bu ekip, Amsterdam ve çevresindeki tüm müsabakaları izlemekle yetinmeyip işbirliği yapan otuz amatör kulüple birlikte FC Haarlem ve FC Omniworld tarafından tavsiye edilen oyuncuları da izler. Ayrıca, her sene yetenek günü olarak düzenlenen seçmelerde beğenilen gençler Kulübün altyapısına davet edilir. Van der vaart, Sneijder ve De Jong gibi oyuncular bu şekilde keşfedilmiştir. Oyuncular AFC Ajax pasaportu taşır ve gelişmeler bu pasaport üzerine sürekli eklenir ve böylelikle oyuncu izlenir.

AFC Ajax, yetenekli genç futbolcu seçiminde TIPS2 modelini geliştirmiştir. Kısaca, teknik, görüş, kişilik ve hız demektir. Bir başka deyişle, teknik, oyunu anlayış ve kavrama ile oyun zekasının gelişimi, liderlik vasfına uygun karakter özellikleri ve hız ile birlikte hareketlilik sağlanmasıdır. Oyuncunun görüş ve oyun hızı her zaman geliştirilebilir. Genç futbolcunun aynı zamanda disiplinli olması da gerekmektedir. Eğitim süresince bireysel özellikleri geliştirmek ön planda tutulurken futbolcunun takım

için oynaması da önemlidir. Genç futbolcuların takım disiplinini bozmadan bireysel sorumluluk almaları gerekmektedir.

Kulübün altyapısında tam zamanlı çalışan, antrenörler, altyapı direktörü ve sportif direktör tarafından yönetilir. Bu ekip aralarında düzenli toplantılar yapar. Akademi antrenörleri seçilirken genç oyunculara gerekli teknikleri gösterebilecek genç teknik adamlar ön planda tutulur. Bu genç antrenörler yetiştirdiği oyuncuların bir sonraki dönem hedeflerinin belirlenmesi amacıyla senede iki defa her oyuncu ve ailesiyle toplantılar yapar. Bu antrenörler on iki yaş altı çocuklar için senede dört defa daha büyük oyuncular içinde iki defa gelişim raporu hazırlar. Bu rapor ve değerlendirmeleri desteklemek amacıyla teknik adamlar her maçın ardından tüm oyunculara ilişkin sundukları raporlar, oyuncuların kiloları, boyları, sağlık durumları, ve okuldaki ders başarıları bilgisayar ortamında kayıt edilir. Böylelikle tüm oyuncular için detaylı bilgilere çok kısa şekilde ulaşılabilir.

Futbolcunun küçük yaşlarda ruhsal ve sosyal gelişimine önem verildiği için bu gençler tesislerde yatılı okul şeklinde konaklatmak yerine her oyuncunun kendi aile yapısına benzer yakın çevreden ailelerle birlikte kalmasına çalışılmaktadır. Küçük yaşta ebeveynlerinin yanından ayrılan çocukların bir aile ortamında olması hem sosyal çevre hem de eğitim açısından teşvik edilir.