Adana’nın 2020 yılında Slovakya’ya ihracatı 10,45 milyon dolar seviyesinde, Slovakya’dan ithalatı ise 1,93 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Böylece Adana’nın Slovakya’yla dış ticaret hacmi 12,4 milyon dolar seviyesinde gerçekleşirken, Adana 8,5 milyon dolar dış ticaret fazlası vermiştir.
Tablo 12-Adana-Slovakya Dış Ticareti (Dolar)
YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE
2016 12.135.448 1.037.532 13.172.980 11.097.916 2017 9.710.711 1.110.049 10.820.760 8.600.662 2018 10.635.400 1.178.479 11.813.879 9.456.921 2019 7.497.493 1.843.101 9.340.594 5.654.392 2020 10.456.002 1.935.781 12.391.783 8.520.221 Kaynak: TÜİK
Adana-Slovakya İhracat Verileri
Tablo 13-Adana-Slovakya İhracat Verileri (Dolar)
Ürün Grubu 2018 2019 2020
Adi metaller ve adi metallerden eşya 6.084.982 5.637.085 6.307.971 Dokumaya elverişli maddeler ve bunlardan mamul
eşya 689.914 657.826 2.231.053
Bitkisel ürünler 2.562.623 408.712 978.013
Gıda sanayii müstahzarları 1.268.307 660.198 733.854
Ayakkabılar, başlıklar, şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kemerler, kırbaçlar ve bunların aksamı
8.884 62.499 101.608
Odun veya diğer lifli selülozik maddeler - 31.905 77.837
Makineler ve mekanik cihazlar; elektrik malzemeleri; 19.855 23.985 16.098 Plastik ve plastik ürünleri; kauçuk ve kauçuk ürünleri - 12.678 8.841 Araçlar, hava araçları, gemiler ve ilgili taşıma araçları 835 2.605 727
Genel Toplam 10.635.400 7.497.493 10.456.002
Kaynak: TÜİK
2020 yılında Adana’nın Slovakya’ya en fazla ihraç ettiği ürün grupları; adi metaller ve adi metallerden eşya, dokumaya maddeleri ve bunlardan mamul eşya, bitkisel ürünler ve gıda sanayii müstahzarları olmuştur.
Adana-Slovakya İthalat Verileri
Tablo 14-Adana-Slovakya İthalat Verileri (Dolar)
Ürün Grubu 2018 2019 2020
Makineler ve mekanik cihazlar; elektrik malzemeleri 939.152 1.346.568 1.144.569 Araçlar, hava araçları, gemiler ve ilgili taşıma araçları 95.489 85.654 490.104 Odun veya diğer lifli selülozik maddeler 90.774 196.378 139.893
Kimya sanayii ve buna bağlı sanayii ürünleri - - 93.924
Adi metaller ve adi metallerden eşya 12.338 28.558 29.674
Muhtelif mamul eşya - - 17.129
Plastik ve plastik ürünleri; kauçuk ve kauçuk ürünleri 7.384 34.525 13.877 Optik alet ve cihazlar, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol,
ayar alet ve cihazları, tıbbi veya cerrahi alet ve cihazlar
20.623 72.383 3.720
Gıda sanayii müstahzarları - - 2.055
10Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
Tablo 14-devamı
Ürün Grubu 2018 2019 2020
Ayakkabılar, başlıklar, şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kemerler, kırbaçlar ve bunların aksamı
816 7.782 648
Ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü; mantar ve
mantardan mamul eşya - - 141
Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri
maddelerden eşya; seramik mamulleri; cam veya cam eşya
- - 47
Silahlar ve mühimmat; bunların aksam, parça ve
aksesuarı 11.903 - -
Canlı hayvanlar ve hayvansal ürünler - 69.955 -
Bitkisel ürünler - 1.298 -
Genel Toplam 1.178.479 1.843.101 1.935.781
Kaynak: TÜİK
2020 yılında Adana’nın Slovakya’dan ithalatının yarısından fazlası makineler ve mekanik cihazlar; elektrik malzemeleri ürün grubundandır. İthal edilen diğer önemli ürün grupları; araçlar, hava araçları, gemiler, odun veya diğer lifli selülozik maddeler, kimya sanayii ve buna bağlı sanayi ürünleri olmuştur.
Sonuç ve Değerlendirmeler
Slovakya, bağımsız bir devlet olduktan sonra ekonominin liberalleşmesi yönünde reformlar gerçekleştirmeye başlamıştır. Özellikle NATO ve AB üyeliğinin ardından bu süreç hız kazanmış ve ülke ekonomisi bugün dış ticaret ve yabancı yatırımların önemli yer tuttuğu bir duruma gelmiştir.
Slovakya ekonomisiyle ilgili öngörülere bakıldığında, cari fiyatlara göre GSYİH’sinin 2021 yılında 117,66 milyar dolar, 2022’de 127,35 milyar dolar olmasının; GSYİH’de sabit fiyatlara göre büyümenin ise 2021’de
%4,7, 2022’de %4,5 olmasının beklendiği görülmektedir. Diğer yandan, kişi başına düşen milli gelirin 2021’de 21.529 dolar, 2022’de 23.269 dolara yükseleceği; işsizliğin toplam işgücüne oranının 2021 yılında
%7,3, 2022’de ise %6,7 olacağı tahmin edilmektedir.
Slovakya’nın dış ticaret verileri incelendiğinde, dış ticaret dengesi genel olarak lehine gerçekleşmekle birlikte 2019 yılında yaklaşık 1 milyar dolar açık verdiği göze çarpmaktadır. Ancak 2020 yılında 86,3 milyar dolar tutarında ihracat, 85,4 milyar dolar tutarında ithalat gerçekleştirdiği ve 884 milyon dolarlık dış ticaret fazlası verdiği görülmektedir.
Slovakya’nın dış ticaretine ürün bazında bakıldığında, otomotiv sektörünün ülke ekonomisindeki önemini gösterir şekilde, 2020 yılında en fazla ihraç ettiği ürünlerin otomobiller olduğu, en fazla ithal ettiği ürünlerin ise karayolu taşıtları için aksam ve parçalar olduğu görülmektedir. Bunun yanında, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, monitörler, projektörler, telefon cihazları, ses ve görüntü cihazları, kauçuktan yeni dış lastikler, izole edilmiş teller, kablolar ihracatında; telefon cihazları, ses ve görüntü cihazları, otomobiller, tedavi veya korunma için ilaçlar, izole edilmiş teller, kablolar, ham petrol ise ithalatında diğer öne çıkan ürünlerdir.
Slovakya’nın dış ticarette en önemli ortakları Almanya, Çekya, Polonya, Fransa gibi AB ülkeleri olurken, Çin ve Vietnam gibi Uzakdoğu ülkeleri özellikle ithalatında öne çıkmaktadır. Türkiye, Slovakya’nın 2020 yılı ihracatında %1 payla 18. sırada, Slovakya’nın ithalatında ise %0,8 payla 18. sırada yer almıştır.
Türkiye’nin AB üyesi olan Slovakya ticari ilişkileri Gümrük Birliği kuralları çerçevesinde yürütülmektedir.
Ülkemizin Slovakya’yla ikili ticaretine bakıldığında, yıllar içinde devam eden dış ticaret açığımız olduğu göze çarpmaktadır. 2020 yılında da 550 milyon dolar tutarında ihracat, 978,3 milyon dolar tutarında ithalatımızla ikili ticaret hacmimiz 1,5 milyar dolar seviyesine yükselmiş; dış ticaret açığımız 428,4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Slovakya’ya ülkemizden 2020 yılında yapılan ihracatta otomobiller, tişörtler ve örme iç giyim eşyası, bakır teller, külotlu çoraplar, taytlar, konçlar, patikler, alüminyum saclar, levhalar;
Slovakya’dan ithalatımızda ise otomobiller, kauçuktan yeni dış lastikler, merkezi ısıtma kazanları, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar öne çıkmıştır.
Slovak halkının büyük bölümünün gelir düzeyi Avrupa’daki birçok ülkeye göre düşük olup, tüketiciler kaliteden çok ucuz ürünleri tercih etmektedir. Büyük şehirlerde genellikle alışveriş merkezleri ve zincir marketlerden alışveriş tercih edilmektedir. Özellikle 20-25 yaş grubu tüketiciler ise, akıllı telefonların yaygınlaşmasıyla da bağlantılı olarak, online alışverişi daha sık kullanmaya başlamıştır.
Adana’nın Slovakya’yla ikili ticareti incelendiğinde, ikili ticaret dengesinin devamlı olarak iliz lehine gerçekleştiği ve ikili ticaret hacminin 2020 yılında 12,4 milyon dolar seviyesine yükseldiği görülmektedir.
2020 yılında Adana’dan Slovakya’ya gerçekleştirilen 10,45 milyon dolar değerindeki ihracatta adi metaller ve adi metallerden eşya, dokumaya maddeleri ve bunlardan mamul eşya, bitkisel ürünler ve gıda sanayii müstahzarları ürün grupları öne çıkarken; ilimizin Slovakya’dan 1,93 milyon dolar değerindeki ithalatının yarısından fazlasını makineler ve mekanik cihazlar; elektrik malzemeleri ürün grubu oluşturmuştur.
10. Kaynaklar
T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5f4f8a6213b87676080c0d5f/Slovakya%20%C3%9Clke%20Profili.pdf
T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5ede4c2b13b876697046a2c8/Slovakya%20Pazar%20Bilgileri2021.pdf
International Trade Center – Trade Map, https://www.trademap.org/
UNCTADSTAT, https://unctadstat.unctad.org/wds/TableViewer/tableView.aspx
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)