2019 yılında Adana’nın Polonya’yla dış ticaret hacmi bir önceki yıla göre 12,4 milyon dolar artarak 43 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Dış ticaret dengesinde bir önceki yıl 18,5 milyon dolar cari fazla vermişken, 2019’da 8,4 milyon dolar seviyesinde cari fazla vermiştir.
Tablo 12-Adana-Polonya Dış Ticareti (Dolar)
YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE
2015 19.669.702 7.574.692 27.244.394 12.095.010 2016 14.377.662 5.097.785 19.475.447 9.279.877 2017 12.298.664 5.743.061 18.041.725 6.555.603 2018 24.609.697 6.046.321 30.656.018 18.563.376 2019 25.785.882 17.344.435 43.130.317 8.441.447 Kaynak: TÜİK
Adana-Polonya İhracat Verileri
Tablo 13-Adana-Polonya İhracat Verileri (Dolar)
Ürün Grubu 2017 2018 2019
Dokumaya elverişli maddeler ve bunlardan mamul eşya 5.918.267 12.563.630 10.285.556
Adi metaller ve adi metallerden eşya 80.587 150.551 4.848.069
Bitkisel ürünler 2.230.226 3.147.700 2.888.924
Araçlar, hava araçları, gemiler ve ilgili taşıma araçları 566.374 3.179.706 2.100.672 Plastik ve plastik ürünleri; kauçuk ve kauçuk ürünleri 1.492.842 2.451.508 1.791.940 Gıda sanayii müstahzarları; meşrubat, alkollü içkiler ve
sirke; tütün veya tütün yerine geçen işlenmiş maddeler 890.958 1.464.108 1.539.224 Makineler ve mekanik cihazlar; elektrik malzemeleri;
bunların aksam ve parçaları; ses kaydediciler ve kaydedilen sesi tekrar vermeye mahsus cihazlar televizyon görüntü ve ses kaydedicileri ve bunların parça ve aksesuarları)
457.448 1.268.609 1.488.844
Mineral ürünler - 2.025 495.810
Ayakkabılar, başlıklar, şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kemerler, kırbaçlar ve bunların aksamı; hazırlanmış tüyler ve bunlardan mamul eşya; yapma çiçekler; insan saçından mamul eşya
- 82.344 187.129
Kimya sanayii ve buna bağlı sanayii ürünleri 625.908 249.291 82.261 Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri
maddelerden eşya; seramik mamulleri; cam veya cam eşya
8.685 48.214 52.294
Canlı hayvanlar ve hayvansal ürünler - - 13.067
Optik alet ve cihazlar, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar alet ve cihazları, tıbbi veya cerrahi alet ve cihazlar;
saatçi eşyası; müzik aletleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı
2.569 480 6.995
Muhtelif mamul eşya - 1.531 4.781
Ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü; mantar ve mantardan mamul eşya; hasırdan, sazdan veya
örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller; sepetçi ve hasırcı eşyası
22.919 - 316
Odun veya diğer lifli selülozik maddelerin hamurları ve kağıt veya karton döküntü, kırpıntı ve hurdaları; kağıt, karton ve mamulleri
1.881 - -
Genel Toplam 12.298.664 24.609.697 25.785.882
Kaynak: TÜİK
12Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
2019 yılında Adana’nın Polonya’ya en çok ihraç ettiği ürün grupları; dokumaya elverişli maddeler ve bunlardan mamul eşya, adi metaller ve adi metallerden eşya, bitkisel ürünler, araçlar, hava araçları, gemiler vb taşıma araçları, plastik ve kauçuk ürünleri, gıda sanayi müstahzarları ile makineler ve mekanik cihazlar olmuştur.
Adana-Polonya İthalat Verileri
Tablo 14-Adana-Polonya İthalat Verileri (Dolar)
Ürün Grubu 2017 2018 2019
Kimya sanayii ve buna bağlı sanayii ürünleri 414.628 504.040 11.525.432 Plastik ve plastik ürünleri; kauçuk ve kauçuk ürünleri 395.054 714.360 1.691.879 Makineler ve mekanik cihazlar; elektrik malzemeleri;
bunların aksam ve parçaları; ses kaydediciler ve kaydedilen sesi tekrar vermeye mahsus cihazlar televizyon görüntü ve ses kaydedicileri ve bunların parça ve aksesuarları)
1.974.905 2.769.984 1.253.751
Gıda sanayii müstahzarları; meşrubat, alkollü içkiler ve
sirke; tütün veya tütün yerine geçen işlenmiş maddeler 1.742.719 1.493.308 1.080.088
Bitkisel ürünler - - 727.620
Odun veya diğer lifli selülozik maddelerin hamurları ve kağıt veya karton döküntü, kırpıntı ve hurdaları; kağıt, karton ve mamulleri
466.826 915 358.949
Optik alet ve cihazlar, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar alet ve cihazları, tıbbi veya cerrahi alet ve cihazlar;
saatçi eşyası; müzik aletleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı
232.925 249.706 248.001
Adi metaller ve adi metallerden eşya 29.089 23.036 215.378
Araçlar, hava araçları, gemiler ve ilgili taşıma araçları 367.238 184.231 156.981 Dokumaya elverişli maddeler ve bunlardan mamul eşya 10.141 6.232 49.027 Ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü; mantar ve
mantardan mamul eşya; hasırdan, sazdan veya
örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller; sepetçi ve hasırcı eşyası
- - 13.252
Muhtelif mamul eşya 28.954 2.928 11.478
Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri
maddelerden eşya; seramik mamulleri; cam veya cam eşya
786 12.822 11.440
Deriler, köseleler, postlar, kürkler ve bu maddelerden mamul eşya; saraciye eşyası ve eyer ve koşum takımları;
seyahat eşyası, el çantaları ve benzeri mahfazalar;
hayvan bağırsağından mamul eşya (ipek böceği guddesi hariç)
- - 998
Ayakkabılar, başlıklar, şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kemerler, kırbaçlar ve bunların aksamı; hazırlanmış tüyler ve bunlardan mamul eşya; yapma çiçekler; insan saçından mamul eşya
- - 161
Mineral ürünler 79.796 84.759 -
Genel Toplam 5.743.061 6.046.321 17.344.435
Kaynak: TÜİK
Adana’nın 2019 yılında Polonya’dan ithalatı 17 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Adana’nın Polonya’dan en çok ithal ettiği ürün grupları; kimya sanayisine bağlı ürünler, plastik ve kauçuk ürünleri, makine ve mekanik cihazlar, gıda sanayi müstahzarları, bitkisel ürünler, odun hamurları, kağıt, karton döküntüleri, mamulleri ile optik alet ve cihazlar olmuştur.
Sonuç ve Değerlendirmeler
Taşkömürü, linyit, bakır gibi önemli maden kaynaklarına sahip olan Polonya’da, madencilik ve taş ocakları, sanayi üretiminin %4,9’unu oluşturmaktadır. Madencilik sektörü ihracatında taşkömürü ve türevleri, bakır, petrol ürünleri, demir ve alaşımları, azot ve gübre, gümüş, alüminyum, tuz ve sodyum bileşikleri öne çıkarken; ithalatında ham petrol, petrol mamulleri, doğal gaz, demir, alüminyum cevheri, azot, gübre, fosfor ve potasyum önem taşımaktadır.
Altyapı yatırımlarının hız kazanması, doğrudan yabancı sermayenin pazara olan ilgisinin kesintisiz devam etmesi ve tüketim harcamalarının mali krizden nispeten daha az etkilenmesi gibi nedenlerden ötürü Polonya, son yıllarda pozitif büyüme gösteren tek AB üyesi ülke olmuştur. GSYİH artışının arkasında özellikle başarılı ihracat performansı yatmaktadır. Zaman içinde iç talebin güçlenmesi, özel tüketim ve sabit yatırımların artması da hızlı büyümenin temel dinamikleri olmuştur. Polonya ekonomisinin serbestleştirilmesi ve dünya pazarlarıyla bütünleşmesi Polonya’yı aynı zamanda dış şoklara daha açık bir hale getirmiştir. Ancak, AB üyeliğinin getirdiği ekonomik istikrar, yabancı yatırımcıların Polonya pazarına olan ilgisinin devam etmesi ve AB fonlarından temin edilen kaynaklar küresel mali kriz ve ekonomik durgunluğun etkilerinin diğer Avrupa ülkelerine göre daha az hissedilmesine imkan sağlamıştır.
Polonya’nın dış ticareti incelendiğinde; 2018 yılında dış ticaret hacminin 500 milyar doları aşarak 529 milyar dolar seviyesine geldiği ancak 2019 yılında ihracat ve ithalatında meydana gelen azalmayla dış ticaretinin 500 milyar seviyesine gerilediği görülmektedir. Polonya, 2018 yılında 6 milyar dolara yakın dış ticaret açığı verirken; 2019’da 5 milyar dolar dış ticaret fazlası elde etmiştir.
Polonya’nın 2019 yılında ürün bazında ihracatına bakıldığında; karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, otomobiller, mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları, oto. bilgi işlem makineleri, manyetik veya optik okuyucular, monitörler ve projektörler, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, tütün ve tütün ürünlerinin başlıca ürünler olduğu görülmektedir. İthalatında başlıca ürünler ise; ham petrol, otomobiller, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, dozlandırılmış ilaçlar, telefon cihazları, petrol yağları ve otomatik bilgi işlem mak. olmuştur.
Türkiye-Polonya ticari ilişkileri, Polonya’nın AB üyeliğinden itibaren Gümrük Birliği esasına dayanarak yürütülmektedir. Ülkemizle Polonya arasındaki dış ticaret hacmi yıllar içinde düzenli olarak artarken 6 milyar dolar seviyelerine ulaşmıştır. Polonya’yla dış ticaret hacmimizin artırılarak 10 milyar dolar seviyesine ulaşması hedeflenmektedir.13 Türkiye’nin 2019 yılında Polonya’ya en fazla ihraç ettiği ürünler otomobiller, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, traktörler, kabuklu meyveler ile buzdolapları, dondurucular olmuş;
Polonya’dan en fazla ithal ettiği ürünler karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, içten yanmalı motorlar, otomobiller, dökme demirden külçeler ve oto. bilgi işlem mak. olmuştur.
Adana’nın Polonya’yla dış ticareti incelendiğinde; 2019 yılında ilimizin Polonya’dan ithalatının bir önceki yıla göre 11 milyon dolar artarak 17 milyon dolar seviyesine gelmesi, dış ticaret hacmini artırmış ancak bir önceki yıl 18,5 milyon dolar olan ilimiz dış ticaret fazlasının 8,5 milyon dolar seviyesine gerilemesine neden olmuştur.
Adana’nın, 2019’da Polonya’ya en fazla dokuma eşya, adi metaller, bitkisel ürünler, hava araçları, gemiler vb taşıma araçları, plastik ve kauçuk ürünleri, gıda sanayi müstahzarları ihraç ettiği göze çarpmaktadır.
İlimizin Polonya’dan ithalatında ise dokuma eşya, adi metaller, bitkisel ürünler, hava araçları, gemiler vb taşıma araçları, plastik ve kauçuk ürünleri, gıda sanayi müstahzarları öne çıkan ürün grupları olmuştur.
13https://ticaret.gov.tr/haberler/polonya-ile-ticarette-ilk-hedefimiz-10-milyar-avro
10. Kaynaklar
T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5ed8b7b713b876d8ec73d4a6/Polonya_2020.pdf
T.C. Ticaret Bakanlığı,
https://ticaret.gov.tr/data/5eb9169513b8766a80d3c0da/Polonya_Pazar%20Bilgileri.pdf
International Trade Center – Trade Map, https://www.trademap.org/
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
https://ticaret.gov.tr/haberler/polonya-ile-ticarette-ilk-hedefimiz-10-milyar-avro