ABD

Tablo 8 incelendiğinde İngiltere’de son beş yılda toplam vergi gelirlerinin ve belediye vergisi gelirlerinin genel olarak artış eğiliminde olduğu, emlak vergilerinin toplam vergi gelirleri içindeki payı %11,9 ile %12,6 arasında tespit edilmiştir.

ortalaması üzerinden alınmaktadır. Emlak vergisinin hangi malları kapsayıp kapsamayacağı eyaletten eyalete değişiklik göstermekle birlikte, devlet malları, zirai araziler, eğitim ve kütüphane malları, dini mallar ve halk sağlığı ile ilgili mallar birçok eyalette emlak vergisi kapsamına dâhil değildir. ABD’ki mahalli idare gelirlerinin içerisinde kayda değer bir öneme sahip olan emlak vergisinin toplam yerel vergiler içerisindeki payı 1. Dünya Savaşı’na kadar %90, 1990’larda %80, 90’lı yılların sonuna gelindiğinde ise %40 olarak tespit edilmiştir. Emlak vergisi gelirlerinin toplam gelirler içerisindeki payı 2000’li yıllarda daha da düşmüş ve günümüz itibariyle mahalli idarelerin toplam gelirlerinin %28,7’sini, vergi gelirlerinin ise %74’unu emlak vergisi gelirleri oluşturmuştur¹¹⁵.

ABD’deki emlak vergisi bir fayda vergisi gibidir. Çünkü yerel olarak finanse edilen hizmetler merkezi devlet tarafından finanse edilen sistemlere göre daha verimlidir¹¹⁶. ABD’deki emlak vergisi; idari, ekonomik, politik çatışmalara maruz kalmaktadır. Bu çatışmalar dört ana nedenden kaynaklanmaktadır. Birincisi, emlak vergisi mülk sahibi olan için önemli bir maliyettir. İkincisi çoğu işletme vergisinin aksine emlak vergisinden kaçınmak için vergi koyucunun serbest bıraktığı birkaç yasal yol mevcuttur. Üçüncüsü emlak vergisi doğrudan alınan bir vergidir. Fakat vergiden alınan kamu yaraları genellikle dolaylıdır. Dördüncüsü ise emlak vergisinin tekdüzeliği hakkında kamuoyu şüphe duymaktadır¹¹⁷.

Emlak vergisinde takdir yetkisi yerel yönetimlerde olduğunda etkin vergi oranlarında büyük farklılıklar olması muhtemeldir. Emlak vergisi konut dışı binalarda (özellikle ticari) konut olarak kullanılan binalardan daha yüksek bir vergi toplamına

115 Ulusoy, Akdemir, a.g.e., s. 146.

116 William A. Fischel, “Homevoters, Municipal Corporate Governance, and the Benefit View of the Property Tax”, National Tax Journal, Vol.54 no.1, 1 March 2001, https://www.ntanet.org/NTJ/54/1/ntj-v54n01p157-74-homevoters-municipal-corporate-governance.pd f, s. 157. (16.09.2017).

117 Garry C. Cornia, Barret A. Slade, “Assessed Valuation and Property Taxation of Multifamily Housing:

An Emprical Analysis of Vertical and Horizontal Equity and Assessment Methods”, 6 October 2003, http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.199.5017&rep=rep1&type=pdf, s. 2.

(16.09.2017).

sahiptir. Bu iki sonuç gelişmekte olan ülkeler içinde geçerli olabilmesine rağmen ABD’de daha geniş bir ihtimalle daha muhtemeldir¹¹⁸.

Emlak vergisi son yıllarda mahalli planda büyük tartışmalara sebep olan ve ıslah edilmesi için üzerinde çalışmalar yapılan bir yükümlülük haline gelmiştir. Bu durumun sebeplerinin başında emlak vergisinin matrahının tespitinde yaşanan bazı sıkıntılar ve bunun sonucu olarak ortaya çıkan haksızlıklar gelmektedir. Emlak vergisinin matrahlarının saptanması bazı teknik yeteneklere sahip elemanların sabırlı ve dürüst çalışmalarını gerektiren bir iştir. Aksi takdirde aynı yörede bulunan eşit durumdaki vergi yükümlülerinin bir kısmı az, bir kısmı çok vergi öder. Böyle bir sonuç idarenin matrahı saptamasındaki isabetsizliklerden doğuyorsa bu tür vergiye karşı hoşnutsuzluk daha da belirgin bir hale gelir¹¹⁹.

ABD’de yerel vergi otoriteleri verilen yerel hizmetler karşılığında mülk sahiplerinden belirli oranlarda emlak vergisi tahsil etmektedir. Tahsil edilecek emlak vergisi miktarı değerlendirmeye tabi tutulmuş olan mülkün değerine tekâmül eden vergi oranı ile çarpılarak bulunur. Vergi oranı çoğunlukla gayrimenkulün değerinin her 1000$

ya da 100$ başına uygulanır. Bazı eyaletlerde vergi oranı “mill birimi” olarak ifade edilir. Her mill birimi gayrimenkulün değerinin her 1$’ına uygulanacak 1 sentin 1/10’idir. Örneğin; %2 vergi oranı 100$ başına 2$, 1.000$ başına 20$ veya 20 mills olarak ifade edilir¹²⁰.

Emlak vergileri ABD’de yerel yönetimler için kritik bir gelir kaynağı niteliğindedir. Son yıllarda yerel yönetimlerin vergi gelirlerinin yaklaşık dörtte üçü emlak vergisi gelirlerinden oluşmaktadır. Eyalet ve yerel düzeyde emlak vergisinden başka kaynaklara göre daha fazla gelir elde edilmesinin yanı sıra, ABD’de eğitim harcamalarının büyük bir kısmı emlak vergilerinden finanse edilmektedir¹²¹.

118 Richard M. Bird and Enid Slack, “Land and Property Taxation”, March 2002, http://www1.worldbank.org/publicsector/decentralization/June2003Seminar/LandPropertyTaxation.pd f, s. 6. (16.09.2017).

119 Nadaroğlu, Mahalli İdareler, a.g.e., s. 131.

120 Lincoln Institute of Land Policy, Significant Features of Property Tax, “Property Tax Rates,”

http://datatoolkits.lincolninst.edu/subcenters/significant-features-property-tax/Report_Property_Tax_R ates.aspx , (08.02.2018).

121 Benjamin H. Harris and Brian David Moore, “Residential Propert Taxes in the United States,” Urban Bookings Tax Policy Center, Washington D.C., 18 November 2013, http://chicagotonight.wttw.com

Tablo 9: ABD’de Emlak Vergisinin Toplam Vergiler İçerisindeki Payı

Yıllar

Toplam Vergi Geliri ($,

Milyon)

Emlak Vergisi Geliri ($,

Milyon)

Emlak Vergisinin Toplam Vergi Geliri İçerisindeki Payı (%)

2012 3.888.470 468.495 12,0

2013 4.281.928 482.460 11,3

2014 4.518.356 485.280 10,7

2015 4.752.409 489.953 10,4

2016 4.846.313 495.808 10,2

Kaynak: OECD, Details of Tax Revenue- United States, 2018, https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode =REVDEU#, s.1, (08 Şubat 2018).

Tablo 9 incelendiğinde ABD’de son beş yılda toplam vergi gelirlerinin ve emlak vergisi gelirlerinin genel olarak artış eğiliminde olmasına rağmen emlak vergilerinin toplam vergi gelirleri içindeki payının 2012 yılından 2016 yılına kadar sürekli bir azalış eğiliminde olduğu tespit edilmiştir. Emlak vergisi satış ve tüketim vergileri kadar ric-i olmasa da genel olarak gerileyici bir vergidir. Bunun birkaç nedeni vardır¹²²:

 Orta gelir seviyesine sahip olan aileler için bir ev toplam servet içerisinde aslan payını temsil ederken, bununla birlikte yüksek gelir seviyesine aileler için bir ev toplam servet içerisinde küçük bir paya sahiptir. Çünkü emlak vergisi esasen konutlar için uygulanır ve diğer servetin biçimlerini muaf tutar, vergi, orta gelirli ailelerin servetlerinin çoğuna yüksek gelirli ailelerin servetinin küçük bir kısmına uygulanmaktadır.

/sites/default/files/article/file-attachments/Residential%20Property%20Taxes%20in%20the%20U.S._0 .pdf , s. 10. (16.09.2017).

122 Carl Davis, Kelly Davis, “Who Pays? A Distributional Analysis of the Tax Systems in All 50 States”, Washington, D.C. The Institute on Taxation and Economic Policy, 15 January 2015, https://itep.org/whopays/#Property Taxes, s. 13. (16.09.2017).

 Ev sahipleri için, bir gelir payı olarak evin değeri yüksek gelir gurubunda düşme eğilimindedir. Dolayısıyla, evin değeri yüksek gelirli bir ailenin gelirinin bir buçuk katı kadar iken tipik bir orta gelirli ailenin yıllık gelirinin üç katı kadar olabilmektedir.

 Kiracılar emlak vergisinden kaçınamaz. Kiralık mülk üzerindeki emlak vergisinin bir kısmı daha yüksek kira ödeyen kiracılara geçer ve bu vergiler yoksul aileler için gelirlerinin yüksek gelirli ailelere göre çok daha fazla bir kısmını temsil etmektedir. Bu da emlak vergisinin ric-i bir hal almasına katkıda bulunmaktadır.